Enkhtsolmon Enkhbayar

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас Улсын Их Хурлын 2021 оны 12 дугаар тогтоолын хавсралтаар баталсан “Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2024 он хүртэл боловсронгуй болгох үндсэн чиглэл”-ийн 82 дугаарт “Цахим орчинд хүний эрхийг хамгаалах хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох” хүрээнд Хууль тогтоомжийн хэрэгцээ, шаардлагыг урьдчилан тандан судлах ажлыг зохион байгуулж байна.Дээрх үндсэн чиглэлийн хүрээнд Хууль тогтоомжийн хэрэгцээ, шаардлагыг урьдчилан тандан судлах ажлыг Засгийн газрын 2016 оны 59 дүгээр тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар баталсан “Хууль тогтоомжийн хэрэгцээ, шаардлагыг урьдчилан тандан судлах аргачлал”-ын дагуу гүйцэтгүүлэхээр мэргэшсэн хуулийн этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.Тус ажлыг гүйцэтгэхээр сонирхож байгаа хуулийн этгээд ажил гүйцэтгэх үнийн санал, үнийн саналын задаргаа, ажиллах багийн мэдээлэл, ажил гүйцэтгэх хуваарь, ижил төстэй ажлын жагсаалт зэрэг мэдээллийг 2023 оны 04 дүгээр сарын 19-ний өдрийн дотор batbileg@mddc.gov.mn цахим шуудангийн хаягаар ирүүлнэ үү.

Монгол Улсын Засгийн газраас 2023 оныг авлигатай тэмцэх жил болгон зарласан билээ. Цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх, авлигын эсрэг, хүнд суртлыг арилгах “Шил ажиллагаа”-ны хүрээнд ЦХХХЯ, НЗДТГ хамтран “ШИЛЭН ТӨР, ЦАХИМ ШИЛЖИЛТЭД ТАНЫ ОРОЛЦОО” сэдэвт цуврал уулзалтыг зохион байгуулж байна. Өнөөдрийн (2023.04.14) уулзалтад ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал, Нийслэлийн засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Д.Сумъяабазар, Баянзүрх дүүргийн Засаг дарга Н.Баярмөнх болон холбогдох албан тушаалтнууд оролцож, төрийн албан хаагчдад мэдээлэл өгч байна. Төрийн байгууллагын үйл ажиллагааны ил тод байдлыг хангаж, төрийн үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, бизнес эрхлэх орчныг сайжруулж тусгай зөвшөөрлийг олгох үйл явцыг цахимжуулах талаар ЗГ, ЦХХХЯ, НЗДТГ-аас хэрэгжүүлж буй бодлого, арга хэмжээний талаар дүүргийн холбогдох төрийн албан хаагчид, хороодын хэсгийн ахлагч нартай санал солилцох зорилготой уулзалт юм.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвтэй хамтран “Цахим технологи, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээтэй холбоотой оюуны өмч, хууль, эрх зүйн орчинг сайжруулах боломжийн талаарх суурь судалгаа”-ны явц, үр дүнг хэлэлцэх уулзалтыг өнөөдөр /2023.04.13/ зохион байгууллаа. Уулзалтад Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийн гүйцэтгэх захирал О.Дөлгөөн, ахлах мэргэжилтэн Энхтуул нар оролцож, зөвлөх судлаач Л.Ариунаа: “Оюуны өмч, зохиогчийн эрх эдийн засгийн эргэлтэд оруулах судалгаа шинжилгээний үр дүнд бий болсон оюуны өмч, шинэ бүтээлийг хамгаалах, үйлдвэрлэл, хэрэглээнд нэвтрүүлэх, тэдгээрийг урамшуулах системийг бий болгох чиглэлээр суурь судалгааны төслийг танилцуулав. Судалгаанаас дурдвал Монгол Улсын зохиогчийн эрхийн тухай хуульд зохиогчийн эрхээр хамгаалдаг бүтээлд программ хангамж, өгөгдлийн сан хамаардаг бөгөөд одоогийн байдлаар нийт 14600 зохиогчийн эрхээр хамгаалж буй бүтээгдэхүүний 1310 программ хангамж, 5 өгөгдлийн сан бүртгэлтэй байна. Уг судалгааны ажлыг НҮБ-ын Ази Номхон далайн бүсийн эдийн засаг, нийгмийн комиссын санхүүжилтээр хийж байна.

Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуульд зааснаар мэдээлэл хариуцагч нь мэдээллээ байнга нээлттэй, ил тод байлгах шаардлагатай 68 төрлийн мэдээллийг 98 шалгуур үзүүлэлтээр үнэлж, иргэдийн мэдэх эрхийг хангах үүрэгтэй. ЦХХХЯ-ны Салбарын хяналтын газар мэдээллээ бүрэн үнэлж ирүүлээгүй, байгууллагуудад хугацаатай үүрэг, чиглэл өгч ажиллаж байгаа бөгөөд 2023 оны 04 дүгээр сарын 12,13-ны өдрүүдэд Ус цаг уур, орчны шинжилгээний газар, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хөгжлийн ерөнхий газруудад ажиллалаа. УЦУОШГ-ын харьяанд Ус цаг уур, очны судалгаа мэдээллийн хүрээлэн, Нислэгийн цаг уурын төв, Байгаль, орчин хэмжил зүйн төв лобартори болон 21 аймаг, 330 сумын ус цаг уурын өртөө харуулууд хамаардаг. Эдгээр байгууллагын мэдээллийг нэгтгэж ирүүлэхийг салбарын улсын ерөнхий байцаагч С.Ганзориг хугацаатай үүрэг болголоо. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хөгжлийн ерөнхий газар нь харьяа Сэргээн засалт, сургалт, үйлдвэрлэлийн төв, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн сэргээн засах хөгжлийн төв, Хараагүй хүмүүсийн хөдөлмөр сургалт хөгжлийн төв гэсэн 3 байгууллагатай бөгөөд өгсөн үүрэг чиглэлийн дагуу холбогдох мэдээллийг товлосон хугацаанд ирүүлэхээ мэдэгдлээ.

Өнөөдрийн (2023.04.12) ЗГ-ын хуралдаанд “13А маягтыг цахимжуулах” шийдлийг ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал танилцуулсан бөгөөд МУ-ын Засгийн газраас тус шийдлийг хэрэглээнд нэвтрүүлэхээр шийдвэрлэлээ. 2022 онд улсын хэмжээнд өвчтөн илгээх хуудас 13A маягтаар үйлчилсэн хүний тоо 317,736 байна. Цахимжуулах чиглэлээр дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэн хэрэглээнд нэвтрүүлэхэд бэлэн болоод байна. Үүнд: 1. Эрүүл мэндийн даатгалын “health.gov.mn” системд түшиглэн эрүүл мэндийн үйлчилгээнд ашиглагдаж буй 4 төрлийн мэдээллийн систем хооронд 13А маягтын мэдээллийг цахимаар бүртгэх, солилцох нэмэлт хөгжүүлэлтийг хийж, анхан шатны 530, лавлагаа шатлалын 334, нийт 864 эмнэлэг цахимаар хүлээн авах, илгээх боломжтой болсон. 2. 13А маягтыг иргэнд хүргэхэд шаардлагатай хөгжүүлэлтийг хийж төрийн цахим үйлчилгээний “И-Монголиа” системд нэгтгэж, “Үйлчилгээ” цэсийн “Эрүүл мэнд” ангилалд 13А цахим маягтыг байршуулсан. 13А маягтад иргэний шинжилгээний мэдээллийг давхар илгээх, насанд хүрээгүй хүүхдийн маягтыг түүнийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд нь харах, татан авах нөхцөлийг тус тус бүрдүүлсэн. Цахим маягтыг эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнд нэвтрүүлснээр эмч, ажилчдын ачааллыг нэмэгдүүлэхгүй байх, иргэдэд үүсэх хүлээлт, чирэгдлийг багасгах ач холбогдолтой юм. Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны 3 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуралдааны 16 дугаар тэмдэглэлийн XYIII.2.3-т Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг чирэгдэлгүй, чанартай, хүртээмжтэй, шуурхай хүргэх хүрээнд эрүүл мэндийн салбарт цахим шилжилт хийхэд дэмжлэг үзүүлж ажиллахыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайдад даалгасан билээ.

Авлигын эсрэг “Шилэн” ажиллагааны хүрээнд “Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн хэрэгжилтийг шаардаж мэдээлэл нь хаалттай төрийн байгууллагуудад иргэдийн мэдэх эрхийг хангах хугацаатай үүрэг өгч байгаа юм. Энэ хүрээнд өнөөдөр /2023.04.12/ Салбарын хяналтын газрын дарга С.Ганзориг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл,урлагийн газарт ажиллаж хугацаатай үүрэг өглөө. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн холбогдох хэсэг, Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны 201 дүгээр тогтоолын хавсралтаар баталсан “Нээлттэй мэдээллийг цахим хэлбэрээр байршуулж, нийтлэх, шинэчлэх, хяналт тавих нийтлэг журам”-д заасны дагуу төрийн байгууллагууд мэдээллээ ил тод, нээлттэй байлгах үүрэгтэй юм.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас “Монгол Улсын Үндэсний хиймэл дагуул” хөтөлбөр, “Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогын хүрээнд “Үндэсний хиймэл дагуул” төслийн техник эдийн засгийн үндэслэлийг шинэчлэн боловсруулах судалгааг хийхээр төлөвлөж байна. Энэ чиглэлээр 2012 онд Япон Улс, 2014 онд Бүгд Найрамдах Франц Улсаас зөвлөх үйлчилгээ авч байсан. Мөн 2022 онд ЦХХХЯ-наас Шинжлэх Ухааны Академи болон Шинжлэх Ухаан Технологийн Их ургуулийн Мэдээлэл, холбооны судалгаа хөгжлийн төвтэй хамтран, “Харилцаа холбооны хиймэл дагуул бүтээх, хөөргөх, эзэмших, ашиглах техник эдийн засгийн урьдчилсан судалгаа”-г хийсэн. Иймд дээрх судалгаанд үндэслэн Үндэсний хиймэл дагуул төслийн техник эдийн засгийн үндэслэлийг Сансрын холбооны тоон хиймэл дагуулын шаардлагын дагуу шинэчлэн боловсруулах судалгааны ажилд ажил гүйцэтгэх тухай үнийн санал, үнийн саналын задаргаа, байгууллагын танилцуулга, ажиллах багийн мэдээлэл, ажил гүйцэтгэх хуваарь, ижил төстэй хийж гүйцэтгэсэн ажлын жагсаалт зэрэг мэдээллийг 2023 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдрийн дотор brmail@mddc.gov.mn хаягаар ирүүлнэ үү.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайдын эрхлэх асуудлын хүрээнд хамаарах зарим харилцааг Харилцаа холбооны тухай хуулиар зохицуулж ирсэн.Тус хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаварт Хууль тогтоомжийн тухай хуульд заасны дагуу Засгийн газрын 2016 оны 59 дүгээр тогтоолын 6 дугаар хавсралтаар баталсан “Хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн үр дагаварт үнэлгээ хийх аргачлал”-ын дагуу үнэлгээ хийх замаар бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагуудад чиглэсэн санал, зөвлөмж боловсруулах ажлыг нээлттэй сонгон шалгаруулалтаар гүйцэтгүүлэхээр мэргэшсэн хуулийн этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.Тус ажлыг гүйцэтгэхээр сонирхож байгаа хуулийн этгээд ижил төстэй ажлыг гүйцэтгэсэн туршлага, ажиллах багийн талаарх мэдээлэл, ажлыг гүйцэтгэх үнийн саналын хамт мэдүүлгээ solongo@mddc.gov.mn цахим шуудангийн хаягаар ирүүлнэ үү.

Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүн, Батлан хамгаалахын сайд Г.Сайханбаяр, УИХ-ын гишүүн, ЗГ-ын гишүүн, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал нар Зэвсэгт хүчний Жанжин штаб, Зэвсэгт хүчний Кибер аюулгүй байдлын цэргийн командлалд яг одоо ажиллаж байна. Монгол Улсын Их хурлаар 2021 онд батлагдаж 2022 оны 5 дугаар сараас хэрэгжиж эхэлсэн Кибер аюулгүй байдлын тухай хууль, 2022-2023 оны заагт Монгол Улсын Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан Кибер аюулгүй байдлын Үндэсний стратеги зэрэг бодлогын баримт бичгүүдийн хэрэгжилтийг хангах хүрээнд хийж гүйцэтгэх шаардлагатай ажил, арга хэмжээнүүдийн талаар хэлэлцэж, цаашид яам, агентлаг, командлалын түвшинд хамтран ажиллах боломжуудыг судлах, зорилгоор Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал Батлан хамгаалах яам, Зэвсэгт хүчний Жанжин штаб, Кибер аюулгүй байдлын цэргийн командлалд ажиллаж, үйл ажиллагаатай нь танилцаж байна.

Авлигын эсрэг “Шилэн” ажиллагааны хүрээнд “Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн хэрэгжилтийг шаардаж мэдээлэл нь хаалттай төрийн байгууллагуудад иргэдийн мэдэх эрхийг хангах хугацаатай үүрэг өгч байгаа юм. Энэ хүрээнд Салбарын хяналтын газрын дарга С.Ганзориг өнөөдөр /2023.04.11/ Биеийн тамир, спортын улсын хороонд ажиллаж хугацаатай үүрэг өглөө. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн холбогдох хэсэг, Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны 201 дүгээр тогтоолын хавсралтаар баталсан “Нээлттэй мэдээллийг цахим хэлбэрээр байршуулж, нийтлэх, шинэчлэх, хяналт тавих нийтлэг журам”-д заасны дагуу төрийн байгууллагууд мэдээллээ ил тод, нээлттэй байлгах үүрэгтэй юм.