нэр-томъёо - Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам

нэр-томьёо

Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар, Бүх нийтийн үүргийн сан, Шинжлэх ухаан технологийн их сургууль, Монгол Улсын их сургууль хамтран Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн нэр томьёоны толь бичгийг эрхлэн гаргалаа.

Өргөн хэрэглэдэг мэргэжлийн нэр томьёо, үг хэллэгийн зөв ойлголтыг өгөх нь мэргэжлийн түвшинд сайн уншиж, ойлгох, бичих, хэрэглэхийн үндэс болдог тул орчуулга хийх үед тухайн эх бичигт ямар утгаар орсныг анхаарч, цаад тэмдэглэж буй ухагдахууныг сайтар ойлгон, тохирсон утгатай үгийг зөв сонгож, оноох нь чухал байдаг. Мэргэжлийн үгийн орчуулга нь улс орнуудын хөгжил, соёлын ялгаа, сэтгэлгээний онцлог, мэдээллийн агуулгаас хамааран тухайн үгийг утга нь дүйсэн ганц үгээр орчуулахад хүндрэлтэй байдаг. Мэргэжлийн нэр томьёо, үг хэллэгийг монгол хэл рүү зөв орчуулах, тохирсон нэр томьёог онооход нэгэнт олон улсын хэмжээнд түгээмэл хэрэглэж хэвшсэн нэр томьёог тэр чигээр нь хэвшүүлбэл бусад орны мэргэжлийн хүмүүстэй харьцахад илүү дөхөм байлгах үүднээс англи үгийг галигласан ч монгол хүний сэтгэл оюунд буухад ойр байлгах мөн эх хэлний зүй тогтолыг эвдэхгүйн тулд аль болох моногл орчуулгыг нэмж өгсөн болно.

No	Ангилал	Нэр томьёо /Англи/	Нэр томьёо /Монгол/	Тайлбар	Ашигласан материал
1	Аюулгүй байдал	Access control	Хандалтын хяналт	Эрх бүхий хэрэглэгчид болон тэдний үйлдлээр гүйцэтгэгддэг процессууд, транзакшн, функцүүдийн системд хандах хандалтыг зохицуулан хязгаарлалт тавих процесс.	[WILL17]
2	Аюулгүй байдал	Access control list	Хандалтын хяналтын жагсаалт		[WILL17]
3	Аюулгүй байдал	Access management	Хандалтын удирдлага		[WILL17]
4	Аюулгүй байдал	Access right	Хандах эрх		[WILL17]
5	Аюулгүй байдал	Active attack	Идэвхтэй халдлага	Идэвхтэй халдлагад өгөгдлийн урсгалыг өөрчлөх, эсвэл хуурамчаар үүсгэх зэрэг үйлдлүүд орох ба эдгээрийг дөрвөн ангилалд авч үздэг. Үүнд: мессежийг хувилан дамжуулах, мессжеийг далдлах, нуух, мессежийг өөрчлөх, үйлчилгээг цуцлах (denial of service).	[WILL17]
6	Аюулгүй байдал	Additive cipher	Нэмэх шифрлэлт		[WILL17]
7	Аюулгүй байдал	Adversary	Хорт этгээд, хорлон сүйтгэгч, халдагч	Системд халдаж буй эсвэл заналхийлж буй энтити.	[WILL17]
8	Аюулгүй байдал	Artifact	Артифакт	Систем эсвэл сүлжээний аюулгүй байдлын хэмжүүрийг хүчингүй болгох оролдлого эсвэл халдлагын процесст тодорхой үүрэгтэй эсвэл үүрэгтэй байх магадлалтай систем дээрх аливаа файл эсвэл объект. Артифактууд нь вирус, трояны морь, өт, скрипт, түүлкит зэргийг агуулж болох бөгөөд эдгээрээр хязгаарлагдахгүй.	[WILL17]
9	Аюулгүй байдал	Asset	Системийн нөөц (хөрөнгө/нөөц)	Мэдээллийн системд хамаарах өгөгдөл, мэдээллийн системээр хангагдаж буй үйлчилгээнүүд, боловсруулах хүчин чадал, дамжуулах зурвас зэрэг системийн боломж/чадамж, техник хангамж, програм хангамж, програм хангамжийн хэрэгслүүд, бичиг баримт зэрэг системд хамааралтай зүйлс, систем байршиж буй байгууламж зэрэг нь системийн нөөцөд орно.	[WILL17]
10	Аюулгүй байдал	Assurance	Баталгаажуулалт		[WILL17]
11	Аюулгүй байдал	Asymmetric-key ciphers	Тэгш хэмт бус түлхүүрийн шифрлэлт, ассиметрик шифр	Тэгш хэмт бус түлхүүрийн криптографын үед хувийн болон нийтийн гэсэн хоёр түлхүүр ашиглагдана. Хэрэв шифрлэх болон шифр тайлах процессыг түлхүүрээр түгжигдэж, тайлагддаг түгжээ гэж үзвэл нийтийн түлхүүрээр түгжигдэж, хувийн түлхүүрээр тайлагдах түгжээтэй ижил юм. Хос түлхүүрт кодлолын алгоритм	[WILL17]
12	Аюулгүй байдал	Attack	Халдлага	Өгөгдлийн аюулгүй байдал болох нууцлал, халдашгүй байдал, хүртээмжит байдлыг алдагдуулдаг үйлдлүүд. Snooping, трафикыг шинжлэх гэх мэт халдлагууд нь өгөгдлийн нууцлалыг, өгөгдлийг засах, хуурах, хүчингүй болгох гэх мэт халдлагууд нь халдашгүй байдлыг, Denial of Service (DoS) халдлага нь хүртээмжит байдлыг алдагдуулдаг. Мэдээллийн аюулгүй байдлыг алдагдуулахад чиглэсэн аливаа үйлдэл	[WILL17]
13	Аюулгүй байдал	Attribute-based Access Control (ABAC)	Атрибутад суурилсан хандалтын хяналт		[WILL17]
14	Аюулгүй байдал	Autokey cipher	Автомат түлхүүрийн шифрлэлт		[WILL17]
15	Аюулгүй байдал	Availability	Хүртээмжит байдал, хүртээмж	Өгөгдлийн аюулгүй байдлын нэг зорилго нь мэдээллийн хүртээмжит байдал юм. Тухайн байгууллагын үйл ажиллагааны турш үүсгэгдэж буй өгөгдөлд, зөвшөөрөгдсөн хэрэглэгчид нь хэрэглэх эрхтэй байна. Жишээлбэл, банкны хэрэглэгч нь өөрийн данс руугаа хандах эрхтэй байх ёстой. Систем саадгүй ажиллах болон эрх бүхий хэрэглэгчийн үйлчилгээг хязгаарлахгүй байх баталгаа	[WILL17]
16	Аюулгүй байдал	Awareness and Training	Аюулгүй байдлын талаар мэдээлэл хүргэх, сургалт зохион байгуулах	Байгууллагын мэдээллийн системийн хэрэглэгчид болон менежерүүдийг, тэдний системийг ашиглах үйл ажиллагаатай холбоотойгоор мэдээллийн аюулгүй байдлын эрсдэл, хууль тогтоомж, дүрэм журам, бодлогын талаарх мэдлэгтэй байх нөхцлийг хангах; мэдээллийн системийн хэрэглэгчид нь мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотойгоор зохих түвшинд бэлтгэгдэж, хариуцлага хүлээх чадвартай байх нөхцлийг хангахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
17	Аюулгүй байдал	Back door	Арын хаалга/Арын хаалганы халдлага	Арын хаалга гэдэг нь систем эсвэл сүлжээ халдлагад өртөж байгааг мэдэгдэхгүй байлгах аргыг хэлнэ. Ихэнх тохиолдолд арын хаалга нь TCP, UDP портуудыг нээлттэй байлгадаг.	[WILL17]
18	Аюулгүй байдал	Biometrics	Биометр хэмжигдэхүүн	Хүний физиологийн (хурууны хээ, нүдний солонгон бүрхэвч гэх мэт) үзүүлэлт. Компьютерийн аюулгүй байдлын системд ашиглагддаг.	[WILL17]
19	Аюулгүй байдал	buffer overflow attack	буферийг дүүргэх халдлага		[WILL17]
20	Аюулгүй байдал	Caesar cipher	Цезарь шифрлэлт		[WILL17]
21	Аюулгүй байдал	Change management	Өөрчлөлтийн удирдлага	Төслийн хэрэгжилтийн үед хийгдсэн дурын өөрчлөлт, төслийн үр дүнд сөргөөр нөлөөлөх нөлөөллийг багасгах, бууруулах зорилгоор хийгдсэн өөрчлөлтийг удирдан зохион байгуулах процесс.	[WILL17]
22	Аюулгүй байдал	Cipher suite	Шифрлэлтийн бүрдэл		[WILL17]
23	Аюулгүй байдал	Ciphertext	Шифрлэгдсэн текст	Шифрлэлтийн алгоритмын гаралтан дахь өгөгдөл бөгөөд ил текст болон түлхүүрээс хамааралтай утга.	[WILL17]
24	Аюулгүй байдал	Cloud auditor	Үүлэн үйлчилгээний аудитор	Үүлэн үйлчилгээ, мэдээллийн системийн ажиллагаа, ашиглалт, гүйцэтгэл, үүлэн үйлчилгээний аюулгүй байдлын үнэлгээ зэргийг хийдэг этгээд.	[WILL17]
25	Аюулгүй байдал	Cloud broker	Үүлэн үйлчилгээний брокер	Үүлэн үйлчилгээний ашиглалт, гүйцэтгэл, хүргэлт зэргийг удирдан зохион байгуулах этгээд. Өөрөөр хэлбэл үүлэн үйлчилгээний брокер нь үүлэн үйлчилгээний хэрэглэгч болон үүлэн үйлчилгээ үзүүлэгч хоорондын харилцааг зохицуулдаг.	[WILL17]
26	Аюулгүй байдал	Cloud carrier	Үүлэн үйлчилгээг зөөгч	Үүлэн үйлчилгээг үүлэн үйлчилгээ үзүүлэгчээс үүлэн үйлчилгээний хэрэглэгчид хүргэхийн тулд дундын холбох, дамжуулах үйлчилгээ үзүүлэгч.	[WILL17]
27	Аюулгүй байдал	Cloud service consumer (CSC)	Үүлэн үйлчилгээний хэрэглэгч	Үүлэн үйлчилгээг авч буй хүн эсвэл байгууллага.	[WILL17]
28	Аюулгүй байдал	Cloud service provider (CSP)	Үүлэн үйлчилгээ үзүүлэгч	Сонирхсон талд үүлэн үйлчилгээ үзүүлж буй хүн эсвэл байгууллага.	[WILL17]
29	Аюулгүй байдал	Computer security	Компьютерийн аюулгүй байдал	Компьютерийн системийн нөөц (техник хангамж, програм хангамж, програм хангамжийн хэрэгслүүд, мэдээлэл/өгөгдөл)-ийн боловсруулагдах, хадгалагдах, дамжуулагдах үеийн нууцлал, халдашгүй байдал, хүртээмжит байдлыг хангахад чиглэсэн арга хэмжээ болон хяналт. Компьютерийн аюулгүй байдал нь компьютерийн системийг хулгай, гэмтэл, байгалийн гамшгаас сэргийлэн хамгаалахын сацуу өгөгдөл/мэдээлэлд хандах эрх, нөхцөл бололцоог зөвшөөрөгдөх хэрэглэгчдэд нь хангаж өгөх үүрэгтэй.	[WILL17]
30	Аюулгүй байдал	Computer security incident	Компьютерийн аюулгүй байдлын осол	Компьютерийн аюулгүй байдлын бодлого, ашиглалтын бодлого, аюулгүй байдлын стандартыг зөрчсөн үйлдлүүд эсвэл энэ төрлийн гэнэтийн аюул осол.	[WILL17]
31	Аюулгүй байдал	Computer security incident response team	Компьютерийн аюулгүй байдлын ослын эсрэг арга хэмжээ авах баг	Энэ нэгж нь аюулгүй байдлын ослыг аль болох даруй илрүүлэх, хохирлыг багасгах, эмзэг байдлыг арилгах, системийг сэргээхэд чиглэсэн арга хэмжээнүүдийг авах үүрэгтэй.	[WILL17]
32	Аюулгүй байдал	Confidentiality	Нууцлал	Нууцлал нь өгөгдлийн аюулгүй байдлын гол үзүүлэлт. Бид хувийн мэдээллээ хамгаалах шаардлагатай байдаг. Өөрөөр хэлбэл, байгууллагын мэдээлэл нь түүний үнэ цэнийг алдагдуулж буй халдлагуудаас хамгаалагдах ёстой. Мэдээллийн нууцлал нь зөвхөн хадгалагдсан өгөгдлийн хувьд бус дамжуулагдаж буй өгөгдөлд ч мөн хамаарна.	[WILL17]
33	Аюулгүй байдал	Configuration Management (security)	Тохиргооны удирдлага (аюулгүй байдал)	Системийг хөгжүүлэх амьдралын циклийн туршид байгууллагын мэдээллийн систем (техник хангамж, програм хангамж, хэрэгслүүд, бичиг баримт бүгт багтана)-ийн нөөц болон ажиллагааны үеийн тохиргоо үүсгэх, арчлах; байгууллагын мэдээллийн системд ашиглагдаж буй технологиудын аюулгүй байдлын тохиргооны механизмыг бий болгох, түүнийгээ мөрдөхтэй холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
34	Аюулгүй байдал	Consequence	Үр дагавар		[WILL17]
35	Аюулгүй байдал	Contingency Planning	Болзошгүй байдлын төлөвлөгөө	Мэдээллийн системийн ажиллагааны тасралтгүй байдлыг хангах үүднээс онц ноцтой байдлын үед хариу арга хэмжээ авах, нөөцлөх, гамшгийн дараах нөхөн сэргээлт хийх зэрэгтэй холбоотойгоор төлөвлөгөө боловсруулах, хэрэгжүүлэх, арчлан сайжруулахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
36	Аюулгүй байдал	Copyright	Зохиогчийн эрх		[WILL17]
37	Аюулгүй байдал	Corruption (attack)	Сүйтгэх (халдлага)	Энэ халдлага нь системийн халдашгүй байдлыг алдагдуулдаг. Хортой програм хангамж нь системийн нөөцийг төлөвлөгдөөгүй байдлаар ажиллахад хүргэдэг. Эсвэл үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч системд нэвтрэх эрхийг олж аваад, улмаар системийн зарим функцийг өөрчилж болно.	[WILL17]
38	Аюулгүй байдал	Countermeasure	Халдлагаас сэргийлэх/бууруулах арга техник	Системд тулгарч болзошгүй, эсвэл тулгарах аливаа аюул, эмзэг байдал, халдлага дайралтыг зогсоох, урьдчилан сэргийлэх, учирч болзошгүй хор хөнөөлийг багасгах замаар системийн хэвийн ажиллагааг хангах арга техникүүд. Халдлагаас хамгаалах/сэргийлэх аргуудын нэг нь сэргийлэх арга, энэ аргын үед халдлага болохоос урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авна. Хэрэв халдлагаас сэргийлэх боломжгүй, эсвэл сэргийлэх арга нь амжилтгүй болбол халдлагыг илрүүлж, халдлагын улмаас үүссэн үр дагаврыг арилгах замаар сэргээх шаардлагатай. Халдлагаас хамгаалах/сэргийлэх арга техник нь өөрөө эмзэг тал болох талтай. Ямар ч халдлагаас хамгаалах/сэргийлэх механизмын хэрэгжилтийн дараа эмзэг байдал бүр арилдаггүй. Энэ эмзэг байдлыг ч мөн халдагчид ашиглаж болох учир халдлагаас хамгаалах/сэргийлэх механизмын хэрэгжилтийн дараах эрсдэлийн түвшинг тооцох нь зүйтэй.	[WILL17]
39	Аюулгүй байдал	cross-site scripting (xss) attack	XSS скрипт халдлага, Веб хуудсаар скрипт дамжуулах халдлага	Програмын аюулгүй байлдын сул талыг ашиглан веб сайтад хорт код нэвтрүүлж тухайн сайтад хандсан хэрэглэгчийн веб хөтөч (web browser)-д тухайн кодыг биелүүлэх зорилготой халдлага. Веб хуудас буюу веб сайт нь хорт скриптийг хэрэглэгчийн веб хөтөч рүү дамжуулах тээвэрлэгч болно.	[WILL17]
40	Аюулгүй байдал	cryptanalysis	криптанализ	Криптосистемийн бүтэц, ажиллагааг судлах.	[WILL17]
41	Аюулгүй байдал	Cryptographic hash function	Криптограф хэш функц	Мессежийн халдашгүй байдлыг хангахад ашиглагддаг функц. Хэш функц нь дурын урттай мессежийг шахаж, хэш утга гэж нэрлэгдэх давтагдахгүй утгыг үүсгэдэг. Сүүлийн жилүүдэд нийтлэг хэрэглэгдэж буй хэш функц нь Secure Hash Algorithm (SHA) юм. SHA нь National Institute of Standards and Technology (NIST)-ээс хөгжүүлэгдэж, 1993 онд Federal Information Processing Standard (FIPS 180)-аар хэвлэгдсэн. SHA алгоритмын сул талуудыг илрүүлснээр 1995 онд FIPS 180-1 тодорхойлолтоор шинэчлэн сайжруулсан SHA-1 хувилбарыг баталсан. SHA-1 нь 160-бит хэш утгыг үүсгэдэг. 2002 онд NIST-ээс FIPS 180–2 тодорхойлолтоор хэш утгын урт нь 256, 384, 512 бит байх SHA-256, SHA-384, SHA-512 гурван сайжруулсан хувилбарыг тодорхойлсон. Эдгээрийг мөн SHA-2 гэж нэрлэдэг. SHA-2 алгоритм нь SHA-1 алгоритмын адил модуль арифметик, логик бинар үйлдлүүдийг ашигладаг. SHA-2, ялангуяа SHA-512 нь аюулгүй байдлыг хангалттай сайн хамгаалдаг хэдий ч SHA-1, SHA-2 алгоритмуудын бүтэц, ажиллагаа ижил учир 2015 онд NIST-ээс SHA-3 алгоритмыг гаргасан.	[WILL17]
42	Аюулгүй байдал	Cryptographic Message Syntax (CMS)	Криптограф мессежийн бичиглэл		[WILL17]
43	Аюулгүй байдал	Cryptography	Криптограф	Мэдээллийг нууцлах арга, хэрэглээний тухай шинжлэх ухаан. Орчин үеийн криптограф нь математик, компьютерийн шинжлэх ухаан, инженерчлэлийн цогц бүрдэл юм. Криптограф нь мэдээллийг шифрлэх болон шифрлэгдсэн мэдээллийг тайлах арга ухааныг судалдаг.	[WILL17]
44	Аюулгүй байдал	cryptology	криптолог	Криптограф болон криптоанализыг хослуулсан судалгаа	[WILL17]
45	Аюулгүй байдал	Cybercrime	Кибер гэмт хэрэг		[WILL17]
46	Аюулгүй байдал	Cybersecurity	Кибер аюулгүй байдал		[WILL17]
47	Аюулгүй байдал	Data confidentiality	Өгөгдлийн нууцлал	Хувийн нууцлал эсвэл мэдээллийн нууцлал нь задлагдаагүйг баталгаажуулна.	[WILL17]
48	Аюулгүй байдал	Data integrity	Өгөгдлийн халдашгүй байдал		[WILL17]
49	Аюулгүй байдал	Deception	Хуурамчаар үйлдэх, хууралт	Хуурах үйлдэл нь системийн эсвэл өгөгдлийн халдашгүй байдлыг алдагдуулдаг. Энэ аюул нь дараах халдлагуудын улмаас үүсдэг. Үүнд: – Нуух, далдлах, хуурах: Энэ халдлагын мөн заримдаа маск тавих гэж нэрлэдэг. Үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч нь зөвшөөрөгдөх хэрэглэгчийн дүрээр системд хандах эрхийг олж авах оролдлого хийх нь энэ халдлагын жишээ юм. – Өөрчлөх, хуурамчаар үйлдэх: Энэ халдлага нь хүчинтэй өгөгдлийг өөрчлөх, солих эсвэл хуурамч өгөгдлийг файл болон өгөгдлийн санд оруулах замаар үйлдэгдэнэ. – Гэрээгээ зөрчих, хүчингүй болгох: Энэ тохиолдолд, хэрэглэгч нь илгээсэн өгөгдлөө үгүйсгэх, эсвэл хүлээн авсан болон боловсруулсан өгөгдлөө үгүйсгэдэг.	[WILL17]
50	Аюулгүй байдал	Decryption	Шифр тайлалт, код тайлалт, түлхүүр тайлалт	Шифрлэж нууцалсан мэдээллийг буцааж тайлан, уншигдахуйц болгох процесс.	[WILL17]
51	Аюулгүй байдал	Decryption algorithm	Шифр тайлах алгоритм	Шифр тайлах процесст ашиглагддаг алгоритм.	[WILL17]
52	Аюулгүй байдал	Denial of Service (DoS) attack	Үйлчилгээ цуцлах халдлага, үйлчилгээ няцаах халдлага, DoS халдлага	Энэ нь үйлчилгээг тасалдуулах, хэвийн ажиллагааг удаашруулах, саатуулах зэрэг нөлөөтэй. Энэ халдлага нь тодорхой нэг энтитид чиглэсэн байж болно. Жишээлбэл, бүх пакетын урсгалыг тодорхой нэг хостод чиглүүлж, тухайн хостын ажиллагааг хэт ачаалах байдлаар үйлчилгээг тасалдуулж болно. Үйлчилгээг цуцлах халдлагын өөр нэг хэлбэр нь сүлжээг хэт ачаалж, доголдуулах юм	[WILL17]
53	Аюулгүй байдал	dictionary attack	үгийн сангийн дайрлалт		[WILL17]
54	Аюулгүй байдал	Digital Signature	Тоон гарын үсэг	Мессежийн халдашгүй байдал болон мессежийн бататгалаар хангах механизм. Тоон гарын үсэгт нийтийн түлхүүрийн шифрлэлт ашиглагддаг.	[WILL17]
55	Аюулгүй байдал	Discretionary Access Control (DAC)			[WILL17]
56	Аюулгүй байдал	Disruption	Гэмтэл, эвдрэл	Гэмтэл эвдрэл нь системийн халдашгүй байдал болон хүртээмжит байдлыг алдагдуулдаг. Энэ аюул нь дараах халдлагуудын улмаас үүсдэг. Үүнд: – Чадваргүй болгох: Энэ халдлага нь системийн хүртээмжит байдлыг алдагдуулдаг. Системийн техник хангамжийн физик гэмтэл, эвдрэлээс үүсч болно. Мөн трояны морь, вирус, өт зэрэг хортой програм хангамжуудын улмаас систем бүхэлдээ эсвэл зарим үйлчилгээ нь доголдож болно. – Сүйтгэх: Энэ халдлага нь системийн халдашгүй байдлыг алдагдуулдаг. Хортой програм хангамж нь системийн нөөцийг төлөвлөгдөөгүй байдлаар ажиллахад хүргэдэг. Эсвэл үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч системд нэвтрэх эрхийг олж аваад, улмаар системийн зарим функцийг өөрчилж болно. – Гацаах, түгжих: Системийн ажиллагаанд саад учруулах үйлдлүүдийн нэг нь холбооны шугамыг идэвхгүй болгох эсвэл шугамын хяналтын мэдээллийг өөрчлөх замаар харилцаа холбоог тасалдуулах юм. Мөн сүлжээний трафикыг хэт ачаалах нь системийн ажиллагаанд ихээхэн хор уршигтай.	[WILL17]
57	Аюулгүй байдал	Encryption	Шифрлэлт	Мэдээллийг алгоритм (шифр) ашиглан түлхүүр гэгдэх тусгай мэдлэг ашиглахгүй бол уншигдах аргагүй болгодог процесс. Уг процессийн дүнд шифрлэгдсэн мэдээлэл үүснэ. Шифрлэлтийг тусгай нууц мэдээллийг хадгалах, дамжуулахад ашигладаг. Шифрлэх ажиллагааны гэдрэг процесс буюу шифрлэсэн мэдээллийг буцааж уншигдахуйц болгодог ажиллагааг шифр тайлалт гэдэг.	[WILL17]
58	Аюулгүй байдал	Environment Protection	Орчны хамгаалалт	Мэдээллийн системийг хүрээлэн буй орчны аюулаас хамгаалах; байгаль орчны гамшгийн хяналтаар хангахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
59	Аюулгүй байдал	Environmental threats	Орчны аюул	Энэ ангилалд, мэдээллийн системийн үйл ажиллагааг тасалдуулах, доголдуулах нөхцлүүд болох орчны температурын өөрчлөлт, чийгшил, гал болон уснаас үүдэлтэй аюул, химийн бодис, радио цацраг, биологи бактерлогийн аюул, шороо тоос, шимэгч амьтад, хорхой шавж зэрэг орно	[WILL17]
60	Аюулгүй байдал	Exposure (attack)	Илчлэх (халдлага)		[WILL17]
61	Аюулгүй байдал	Falsification (attack)	Өөрчлөх, хуурамчаар үйлдэх (халдлага)	Энэ халдлага нь хүчинтэй өгөгдлийг өөрчлөх, солих эсвэл хуурамч өгөгдлийг файл болон өгөгдлийн санд оруулах замаар үйлдэгдэнэ. Жишээлбэл, оюутан сургуулийн системийн өгөгдлийн сан дахь өөрийн дүнгийн мэдээллийг өөрчлөх байж болно.	[WILL17]
62	Аюулгүй байдал	Full virtualization			[WILL17]
63	Аюулгүй байдал	Hacker	Хакер	Өмнө нь “хакер” гэж компьютерийн програмчлалын эксперт хүнийг тодорхойлдог байсан бол өнөө үед энэ үгээр, систем эсвэл сүлжээний нөөцүүдэд зөвшөөрөлгүйгээр хандах, мэдээлэл авах, өөрчлөх зэрэг хууль бус зорилго агуулсан хүнийг тодорхойлох болсон байна.	[WILL17]
64	Аюулгүй байдал	Hardening	Бэхжүүлэлт		[WILL17]
65	Аюулгүй байдал	Hosted virtualization			[WILL17]
66	Аюулгүй байдал	Identification and Athentication	Бүртгэл, танилт болон бататгал	Мэдээллийн системийн хэрэглэгч, хэрэглэгч болон төхөөрөмжөөр хийгдэх үйлдлүүдийг тодорхойлох, системд хандах/ашиглах тодорхойлогдсон хэрэглэгч, процесс, төхөөрөмжийг бататгах/шалгахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
67	Аюулгүй байдал	Implementation plan	Хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө		[WILL17]
68	Аюулгүй байдал	Incapacitation (attack)	Чадваргүй болох (халдлага)	Энэ халдлага нь системийн хүртээмжит байдлыг алдагдуулдаг. Системийн техник хангамжийн физик гэмтэл, эвдрэлээс үүсч болно. Мөн трояны морь, вирус, өт зэрэг хортой програм хангамжуудын улмаас систем бүхэлдээ эсвэл зарим үйлчилгээ нь доголдож болно.	[WILL17]
69	Аюулгүй байдал	Incident Response	Ослын үеийн арга хэмжээ	Зохих бэлтгэлийг хангах, илрүүлэх, шинжлэх, хязгаарлах, сэргээх, хэрэглэгчийн хариу үйлдлүүдийг жагсаах зэргээр байгууллагын мэдээллийн системд үүссэн ослыг зохицуулах чадамжийг бий болгох; ослыг хянах, баримтжуулах, холбогдох салбар нэгж, эрх бүхий этгээдэд тайлагнахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд. Ихэнх тохиолдолд аюулгүй байдлын ослын үед хариу арга хэмжээ авах процедурыг боловсруулах нь зайлшгүй хяналт гэж үздэг. Учир нь эрт, орой хэзээ нэгэн цагт аюулгүй байдлын осол гарч, байгууллагад тодорхой сөрөг нөлөө үзүүлж, магадгүй маш ноцтой хохирол учруулж болзошгүй. Аюулгүй байдлын ослыг зохицуулах, түүнд хариу арга хэмжээ авах процедур нь байгууллагад учрах хохирлын хэмжээг тооцож, зохих хариу арга хэмжээг тусгасан байх ёстой.	[WILL17]
70	Аюулгүй байдал	Inference (attack)	Инференц-таамаглах, дүгнэх (халдлага)	Энэ халдлагыг өөрөөр трафикыг шинжлэх халдлага гэж нэрлэдэг ба халдагч нь сүлжээн дэх трафикыг, жишээлбэл тодорхой хостуудын хооронд дамжигдах трафикыг ажиглах замаар хэрэгтэй мэдээллээ цуглуулдаг. Инференцийн бас нэг жишээ нь хязгаарлагдмал хандалтын эрх бүхий хэрэглэгч, query-г олон янзаар бичих замаар өгөгдлийн сангаас дэлгэрэнгүй мэдээллийг авах явдал.	[WILL17]
71	Аюулгүй байдал	Information security	Мэдээллийн аюулгүй байдал	Мэдээлэл болон мэдээллийн системд зөвшөөрөлгүйгээр хандах, ашиглах, задруулах, өөрчлөх, устгах явдлаас хамгаалах арга техникүүд.	[WILL17]
72	Аюулгүй байдал	Information security management (ISM)	Мэдээллийн аюулгүй байдлын удирдлага (МАБУ)	Мэдээллийн нууцлал, халдашгүй байдал, хүртээмжит байдал, бүртгэл, бататгал, найдваржилтыг тодорхой бодлого, туршлага, журам, бүтэц зохион байгуулалт, тоног төхөөрөмж, програм хангамжаар дамжуулан хамгаалахад ашиглагдаж буй процесс. Мэдээлэл(МТ)-ийн аюулгүй байдлын удирдлага нь дараах функцүүдтэй. Үүнд: – МТ-ийн аюулгүй байдлын зорилго, стратеги, бодлогыг тодорхойлох – МТ-ийн аюулгүй байдлын шаардлагыг тодорхойлох – Байгууллага доторх МТ-ийн нөөц (хөрөнгө)-ийн аюулгүй байдлын алдагдуулж болох аюул, заналуудыг тодорхойлох, шинжлэх – Эрсдэлүүдийг тодорхойлох, шинжлэх – Зохих хамгаалалтыг тодорхойлох – Байгууллага доторх мэдээлэл болон үйлчилгээнүүдийг үр дүнтэй хамгаалах механизмын хэрэгжилт, ашиглалтанд хяналт тавих – Аюулгүй байдлын талаар мэдлэг, мэдээлэл олгох хөтөлбөрүүдийг болосвруулах – Ашиглалтын үеийн осол (incident)-ыг илрүүлэх, хариу арга хэмжээ авах	[WILL17]
73	Аюулгүй байдал	Infrastructure security	Дэд бүтцийн аюулгүй байдал	Мэдээллийн системийн өгөгдөл, уг системийг ашиглах хүмүүс, системийн арчилгаатай холбоотойгоор мэдээллийн системийг хамгаалах талаар авч үзнэ. Мөн логик аюулгүй байдлыг алдагдуулж болзошгүй физик хандалтуудыг авч үздэг.	[WILL17]
74	Аюулгүй байдал	Inside attack	Дотоод халдлага	Аюулгүй бүсээс (дотоод халдагч) ирэх халдлага. Нэг үгээр хэлбэл, зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч нь үл зөвшөөрөгдөх байдлаар системийг ашиглах явдал.	[WILL17]
75	Аюулгүй байдал	Integrity	Халдашгүй байдал	Аливаа мэдээлэл шинэчлэл хийгдэж, өөрчлөгдөж байдаг. Жишээлбэл, банкны үйлчилгээ авч буй хэрэглэгч нь орлого болон зарлага хийх үед дансны үлдэгдэл өөрчлөгдөж байх ёстой. Халдашгүй байдал гэдэг нь зөвшөөрөлтэй хэрэглэгчээр өгөгдлийн өөрчлөлт хийгдэж байхыг хэлнэ.	[WILL17]
76	Аюулгүй байдал	Intellectual property	Оюуны өмч	Хүний мэдлэг, санаанаас бүтсэн аливаа биет бус хөрөнгө. Жишээлбэл програм хангамж, өгөгдөл, уран зохиол, дуу бичлэг гэх мэт.	[WILL17]
77	Аюулгүй байдал	Intrusion	Довтолгоо, халдлага	Халдагч, системийн хамгаалалтыг сулруулах замаар нууцлалтай мэдээлэлд хандах эрхийг олж авах нь довтогооны нэг жишээ юм.	[WILL17]
78	Аюулгүй байдал	IP spoofing attack	IP спуфинг буюу хаяг залилах халдлага	Халдагч илчлэгдэхгүй байх зорилгоор IP хаягаа өөрчлөн халдах арга. Жишээ нь, Халдлага үйлдэгч IP хаягаа байн (target) сүлжээний хаягаар сольж болно.	[WILL17]
79	Аюулгүй байдал	IT security plan	МТ-ийн аюулгүй байдлын төлөвлөгөө		[WILL17]
80	Аюулгүй байдал	Likelihood	Магадлал		[WILL17]
81	Аюулгүй байдал	mail bomb	Мэйл бөмбөг	Үйлчилгээг няцаах төрлийн халдлага бөгөөд мэйл серверь их хэмжээний имэйл дамжуулах хүсэлт илгээж, серверийн ачааллыг хэт ихэсгэн үйл ажиллагааг нь зогсооно.	[WILL17]
82	Аюулгүй байдал	Maintenance	Арчилгаа	Байгууллагын мэдээллийн системийг тогтмол, давтамжтайгаар арчлах; системийн арчлахад ашиглагдах арга техник, хэрэгсэл, холбогдох этгээдийн үйл ажиллагаанд хяналт тавихтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
83	Аюулгүй байдал	malicious code	хортой код		[WILL17]
84	Аюулгүй байдал	malware	малвар (хортон), хөнөөлтэй програм	Малвар гэдэг нь хөнөөлтэй програм гэдгийн товчлол. Компьютерийн системийг эвдэх, гэмтээх, эсвэл зөвшөөрөлгүй нэвтрэх гэх мэт хөнөөлтэй функцтэй програм. Мөн вирус, ворм, спайвер гэх мэт хөнөөлтэй програмуудын ерөнхий нэршил	[WILL17]
85	Аюулгүй байдал	Management control	Удирдлагын хяналт		[WILL17]
86	Аюулгүй байдал	Mandatory Access Control (MAC)			[WILL17]
87	Аюулгүй байдал	Masquerade (attack)	Нуух, далдлах, хуурах (халдлага)	Энэ халдлагын мөн заримдаа маск тавих гэж нэрлэдэг. Үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч нь зөвшөөрөгдөх хэрэглэгчийн дүрээр системд хандах эрхийг олж авах оролдлого хийх нь энэ халдлагын жишээ юм. Жишээлбэл, үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч нь зөвшөөрөгдөх хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийг олж авсан үед энэ халдлага хийгдэж болно. Өөр нэг жишээ бол системийн нөөцөд нэвтрэх эрхийг олж авах зорилгоор трояны морь зэрэг хортой програмыг ажиллуулж болно.	[WILL17]
88	Аюулгүй байдал	Media Protection	Мэдээллийн хэрэгсэл (медиа) хамгаалалт	Мэдээллийн системтэй холбоотой мэдээллийн хэрэгслийг хамгаалах (тоон болон цаасан аль аль хэлбэр хамаарна); мэдээллийн системийн мэдээллийн хэрэгсэлд хандах эрхийг зохицуулах; мэдээллийн системийн мэдээллийн хэрэгслийг ашиглалтаас гаргахдаа устгахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
89	Аюулгүй байдал	Misappropriation (attack)	Хууль бусаар эзэмших (халдлага)	Үйлчилгээний хулгай нь энэ төрлийн халдлагад багтана. Жишээлбэл, тархсан DoS халдлага.	[WILL17]
90	Аюулгүй байдал	Misuse (attack)	Зүй бусаар ашиглах (халдлага)	Энэ халдлага нь хортой үйлдлийн улмаас эсвэл үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч системд хандах эрхийг олж авахад тохиолддог. Аль ч тохиолдолд аюулгүй байдлын функцүүдийг идэвхгүй болгох эсвэл хаах боломжтой.	[WILL17]
91	Аюулгүй байдал	Monoalphabetic Cipher	Моноалфабетик шифрлэлт	Энэ шифрлэлтийн аргын үед, тэмдэгт (дүрслэл) нь өөр нэг тэмдэгтэд дүрслэгдэхдээ ямагт ижил тэмдэгтээр солигдоно. Жишээлбэл, хэрэв алгоритм мессежийг шифрлэхдээ А үсгийг D үсгээр солино гэсэн бол мессеж дэх бүх А үсэг, D үсгээр солигдоно гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл эх текст болон шифрлэгдсэн текстийн хамаарал нэгээс-нэг байна.	[WILL17]
92	Аюулгүй байдал	Native virtualization			[WILL17]
93	Аюулгүй байдал	Network piracy	Сүлжээний хулгай	Зохиогчийн эрхтэй материалыг хууль бусаар, зөвшөөрөлгүйгээр электрон сүлжээгээр тараах үйлдэл.	[WILL17]
94	Аюулгүй байдал	Network security	Сүлжээний аюулгүй байдал	Сүлжээний аюулгүй байдал нь зөвшөөрөгдөөгүй хандалтаас өгөгдлийг хамгаалах, өгөгдөл гэмтэх болон алдагдахаас хамгаалах, алдагдсан болон тасалдсан өгөгдлийг сэргээх зэрэг асуудлуудыг багтаасан байдаг.	[WILL17]
95	Аюулгүй байдал	Obstruction (attack)	Гацаах, түгжих (халдлага)	Системийн ажиллагаанд саад учруулах үйлдлүүдийн нэг нь холбооны шугамыг идэвхгүй болгох эсвэл шугамын хяналтын мэдээллийг өөрчлөх замаар харилцаа холбоог тасалдуулах юм. Мөн сүлжээний трафикыг хэт ачаалах нь системийн ажиллагаанд ихээхэн хор уршигтай.	[WILL17]
96	Аюулгүй байдал	Operational control	Үйл ажиллагааны хяналт		[WILL17]
97	Аюулгүй байдал	OSI security architecture	OSI аюулгүй байдлын архитектур		[WILL17]
98	Аюулгүй байдал	Outside attack	Гадаад халдлага	Аюулгүй бүсийн (гадаад халдагч) гадна талаас ирэх халдлага. Интернэтэд, гадаад халдлагчид нь сонирхогчоос эхлэн зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэл, олон улсын хорлон сүйтгэгчид хүртэл бий.	[WILL17]
99	Аюулгүй байдал	Passive attack	Идэвхгүй халдлага	Идэвхгүй халдлага нь дамжууллыг сэм чагнах, эсвэл хянах шинжүүдийг агуулна. Халдагчийн зорилго нь дамжуулагдаж буй өгөгдлөөс хэрэгцээт мэдээллийг олж авахад оршино. Идэвхгүй хадлагыг мессежийн агуулгыг илрүүлэх, трафикыг шинжлэх гэсэн хоёр ангилдаг.	[WILL17]
100	Аюулгүй байдал	Patent	Патент		[WILL17]
101	Аюулгүй байдал	Personnel Security	Хувь хүний аюулгүй байдал	Байгууллагын ажилчид(гуравдагч тал хамаарна)-ын үүрэг, хариуцлагыг тодорхойлох, итгэлтэй(найдвартай)-г батлах, ажлын байрны тогтоосон аюулгүй байдлын шалгуур биелэгдэж байгаа эсэхийг хянах; байгууллагын ажилчдын ажиллаж байх үеийн болоод ажлаас гарсан, шилжсэний дараах үеийн байгууллагын мэдээллийн систем (мэдээлэл)-ийн хамгаалалтыг бий болгох; байгууллагын аюулгүй байдлын бодлого, дүрэм, журмыг дагаж мөрдөөгүй ажилтанд хориг арга хэмжээ авахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
102	Аюулгүй байдал	Phisher	Фишер	И-мэйл эсвэл итгэж болох хүний дүрээр кредит картны дугаар, хэрэглэгчийн дугаар, нууц үг зэрэг хувь хүний мэдээллийг олж авдаг хүмүүс.	[WILL17]
103	Аюулгүй байдал	Phishing attack	Фишинг халдлага		[WILL17]
104	Аюулгүй байдал	Phreaker	Фрийкер	Телефон холбооны сүлжээг, алсын дуудлагыг үнэгүй хийх зэргээр зөвшөөрөлгүйгээр ашигладаг хүмүүсийг хэлдэг.	[WILL17]
105	Аюулгүй байдал	Physical Protection	Дэд бүтцийн хамгаалалт	Мэдээллийн систем, холбогдох төхөөрөмж, физик орчинд нэвтрэх хандалтыг хязгаарлах; мэдээллийн системийг дэмжих дэд бүтэц, барилга байгууламжийг хамгаалах; мэдээллийн системийг дэмжих хэрэгслээр хангахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
106	Аюулгүй байдал	Plaintext	Ил текст	Шифрлэлтийн алгоритмын оролтон дахь утга (эх өгөгдөл).	[WILL17]
107	Аюулгүй байдал	Polyalphabetic Cipher	Полиалфабетик шифрлэлт	Энэ шифрлэлтийн аргын үед, текстийн тэмдэгт бүр ялгаатай тэмдэгдээр орлуулагдана. Өөрөөр хэлбэл, эх тескт болон шифрлэгдсэн текстийн тэмдэгтийн харьцаа нэгээс-олон байна. Жишээлбэл, текстийн эхэнд байх “а” үсэг “D” үсгээр, текстийн дунд байх “а” үсэг “N” үсгээр орлуулагдаж болно. Полиалфабетик ширфлэлт нь текстэнд давтагдаж орсон ижил үсгүүдийг нуух учир халдагч нь текстэн дэх нэг үсгийн орлуулалтыг илрүүлсэн ч мессежийг бүхэлд нь унших боломжоос сэргийлдэг.	[WILL17]
108	Аюулгүй байдал	Port scan attack	Порт шалгах халдлага	Компьютерийн нээлттэй портуудыг хайж олох үйл ажиллагаа. Хэрэв нээлттэй порт олдвол тухайн порт дээр ажиллаж буй эмзэг сервисүүдийг тодорхойлж тэдгээрийг ашиглан халдлага үйлдэнэ.	[WILL17]
109	Аюулгүй байдал	Preventative control	Сэргийлэх хяналт		[WILL17]
110	Аюулгүй байдал	Privacy	Хувийн халдашгүй байдал	Бие хүн (эсвэл хэсэг бүлэг хүмүүс) өөрийгөө эсвэл өөрийнхөө тухай мэдээллийг далд эсвэл ил байлгах боломж, эрх. Хувийн халдашгүй байдал нь бие махбодийн, мэдээллийн, байгууллагын, сэтгэл оюуны гэх мэт байж болно.	[WILL17]
111	Аюулгүй байдал	Privacy	Нууцлал, хувийн нууцлал		[WILL17]
112	Аюулгүй байдал	Probing	Судлах	Програмуудаар сүлжээний компьютерүүдийг шалгаж мэдээлэл цуглуулах эвсэл эмзэг байдлыг нь мэдэх зорилготой үйлдэл	[WILL17]
113	Аюулгүй байдал	ransomware	рансомвер, төлбөр нэхэгч програм		[WILL17]
114	Аюулгүй байдал	Remote to User Attack (R2L))	Алсаас Хэрэглэгч халдлага	Халдагч компьютерт нэвтрэх эхргүй боловч сүлжээгээр холбогдох боломжийг ашиглан хэрэглэгчийн эрхийг түүний сул талыг ашиглан олж авах халдлага	[WILL17]
115	Аюулгүй байдал	Replay (attack)	Хувилан дамжуулах (халдлага)		[WILL17]
116	Аюулгүй байдал	Repudiation (attack)	Хүчингүй болгох, татгалзах (халдлага)	Энэ тохиолдолд, хэрэглэгч нь илгээсэн өгөгдлөө үгүйсгэх, эсвэл хүлээн авсан болон боловсруулсан өгөгдлөө үгүйсгэдэг.	[WILL17]
117	Аюулгүй байдал	Risk Assessment	Эрсдэлийн үнэлгээ	Байгууллагын үйл ажиллагаа (энд эрхэм зорилго, функцүүд, төрх байдал, нэр хүнд хамаарна), хөрөнгө(нөөц), боловсон хүчин, мэдээллийн системийн ашиглалт(байгууллагын өгөгдлийн боловсруулалт, хадгалалт, дамжуулал)-ын үр дүн зэргийн эрсдэлийг тодорхой давтамжтайгаар үнэлэхтэй холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
118	Аюулгүй байдал	Role-based Access Control (RBAC)	Үүрэгт суурилсан хандалтын хяналт		[WILL17]
119	Аюулгүй байдал	rootkit	рүүткит, эрх ахиулагч		[WILL17]
120	Аюулгүй байдал	RSA cryptosystem	RSA криптосистем		[WILL17]
121	Аюулгүй байдал	security	аюулгүй байдал		[WILL17]
122	Аюулгүй байдал	Security Association (SA)	аюулгүй байдлын хэлэлцээр		[WILL17]
123	Аюулгүй байдал	Security Association Database (SAD)	аюулгүй байдлын хэлэлцээрийн өгөгдлийн сан		[WILL17]
124	Аюулгүй байдал	Security Audit	Аюулгүй байдлын аудит	Мэдээллийн системийн хууль бус, зохисгүй хэрэглээг хянах, шинжлэх, дүгнэх, тайлагнах үүднээс аудитын бичиг баримтыг үүсгэх, хамгаалах, хадгалах; мэдээллийн системийн хэрэглэгчдийн үйлдлүүдийг тайлагнах замаар тэднийг өөрсдийн үйлдэлдээ хариуцлагатай болгохтой холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
125	Аюулгүй байдал	Security awareness	Аюулгүй байдлын талаарх мэдээлэл	Аюулгүй байдлын талаарх мэдээлэл нь байгууллагын мэдээллийн системтэй ямар нэгэн байдлаар хамааралтай бүх ажилчдыг аюулгүй байдлыг хэрхэн хангах талаар ерөнхий мэдээлэлтэй болгоход чиглэгдэх аливаа үйл. Аюулгүй байдлын талаарх мэдээлэл хүргэх хэрэгслүүд нь байгууллагын мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах, хэрэглэгчдэд аюул, эмзэг байдлын талаарх мэдээлэл түгээхэд ашиглагддаг. Аюулгүй байдлын талаарх мэдээлэл хүргэх зорилго нь аюулгүй байдлыг хэрхэн хангах, юу болох, юу болохгүйг тайлбарлах замаар салбар нэгж, хэлтэс болон ажилчдад ойлгуулж, тэдний ажлын орчинд нөлөөлөхөд оршино. Байгууллагын ажилчдад аюулгүй байдлын талаарх мэдээлэл хүргэснээр аюулгүй байдлын бодлого, дүрэм, журам мөрдөгдөхийн сацуу аюулгүй байдлын бодлогын зөрчилтэй холбоотойгоор сахилгын арга хэмжээг ажилчдад ойлгуулдаг.	[WILL17]
126	Аюулгүй байдал	Security compliance	Аюулгүй байдлын нийцэл		[WILL17]
127	Аюулгүй байдал	Security education	Аюулгүй байдлын боловсрол	Аюулгүй байдлын боловсрол, ур чадварын түвшинд олон талт, нарийн төвөгтэй асуудлыг шийдэх, гүйцэтгэх, МТ-ийн аюулгүй байдлын чиглэлээр нарийн мэргэжил эзэмших, мэргэших ур чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэнэ. Аюулгүй байдлын боловсролын хөтөлбөрт байгууллагын хүрээнд зохион байгуулагддаг сургалтууд хамаарахгүй. Энэ нь их, дээд сургууль мэргэжлийн тусгай хөтөлбөрүүдээр олгогдоно.	[WILL17]
128	Аюулгүй байдал	Security mechanism	Аюулгүй байдлын механизм		[WILL17]
129	Аюулгүй байдал	Security parameter index (SPI)	Аюулгүй байдлын параметрийн индекс		[WILL17]
130	Аюулгүй байдал	Security Planning	Аюулгүй байдлын төлөвлөлт	Аюулгүй байдлын хяналтын тодорхойлолт, мэдээллийн системд хандах хандалтын дүрэм зэргийг агуулах байгууллагын мэдээллийн системийн аюулгүй байдлын төлөвлөгөө боловсруулах, баримтжуулах, тодорхой давтамжтайгаар шинэчлэх, хэрэгжүүлэхтэй холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
131	Аюулгүй байдал	Security Policy (SP)	Аюулгүй байдлын бодлого	Мэдээллийн нууцлал, халдашгүй байдал, хүртээмжтэй байдалд учирч болох аливаа эрсдэлийг бууруулах замаар мэдээллийн системийн чухал нөөцүүдийг хамгаалахад чиглэгдсэн аюулгүй байдлын үйлчилгээнүүдийг тодорхойлох, зохицуулах, дагаж мөрдөх дүрэм, журам, зааварчилгааны цогц.	[WILL17]
132	Аюулгүй байдал	Security Policy Database (SPD)	Аюулгүй байдлын бодлогын өгөгдлийн сан		[WILL17]
133	Аюулгүй байдал	Security risk	Аюулгүй байдлын эрсдэл	Системийн эмзэг байдлын улмаас системд тодорхой аюул занал учирснаас үүсэх үр дагавар нь алдагдал хүлээх магадлалыг илэрхийлдэг.	[WILL17]
134	Аюулгүй байдал	Security service	Аюулгүй байдлын үйлчилгээ		[WILL17]
135	Аюулгүй байдал	Security training	Аюулгүй байдлын сургалт	Аюулгүй байдлын талаарх ерөнхий мэдлэгийг олж авсны дараах сургалт. Аюулгүй байдлын сургалтууд нь мэдээллийн системийн аюулгүй байдалтай холбоотойгоор хувь хүний үүрэг, хариуцлагын талаарх мэдлэг, ур чадварыг олгоход чиглэгддэг. Аюулгүй байдлын сургалтын хөтөлбөрүүдийг нь анхан, дунд, ахисан түвшний гэж ангилна.	[WILL17]
136	Аюулгүй байдал	snooping attack	шиншлэх халдлага	Өгөгдлийн урсгалыг хянах замаар төрөл бүрийн мэдээлэл олж авах дайралт.	[WILL17]
137	Аюулгүй байдал	social engineering	Сошиал инженерчлэл, нийгмийн инженерлэл	Сошиал инженерчлэл гэдэг нь хүний сэтгэл зүй буюу психологийн сул талыг ашиглах замаар мэдээлэл олж авах арга техникийг илэрхийлдэг нэр томъёо. Энэ нэр томъёо нь хүний харилцан үйлдлээр хэрэгждэг өргөн хүрээний хортой үйлдлүүдийг илэрхийлдэг.	[WILL17]
138	Аюулгүй байдал	Spam	Спам	Арилжаа, улс төрийн болон бусад зорилготой мэдээлэл, зар сурталчилгааг электрон мэдээллийн хэрэгсэл ашиглан хэрэглэгчдэд бөөнөөр нь хавтгайруулан замбараагүй илгээх үйлдэл. Спамын хамгийн өргөн тархсан хэлбэр нь электрон шуудангийн спам (и-мэйл спам) юм. Мөн шуурхай мессенжерийн, вэб хайлтын системийн, блог, интернэт форумын, файл хуваалцах сүлжээний гэх мэтчлэн бусад төрлийн мэдээллийн хэрэгслийн спам түгээмэл тохиолдоно. Spam нь Spiced Ham (халуун ногоогоор амталсан гахайн мах) хэмээх англи үгний нийлэмж, АНУ-ын Hormel Foods компаний ийм нэртэй лаазалсан махан таташны нэрнээс үүдэлтэй. Хожим нь энэ үг хаа сайгүй тааралддаг, салж өгдөггүй, яршигтай зар сурталчилгаа, мэдээллийг илэрхийлсэн утгатай компьютерийн нэр томъёо болж хувирчээ.	[WILL17]
139	Аюулгүй байдал	spam mail	Спам имэйл	Цуглуусан хаягууд руу хүлээн авагчийн хүслийг үл харгалзан имэйлээр илгээсэн мэдээлэл.	[WILL17]
140	Аюулгүй байдал	Spammer	Спаммер	Их хэмжээний хүсээгүй мэйл илгээдэг хүмүүсийг хэлнэ.	[WILL17]
141	Аюулгүй байдал	spyware	спайвер, тагнуулч програм	Компьютераас мэдээлэл цуглуулж өөр систем рүү сүлжээгээр дамжуулдаг програм	[WILL17]
142	Аюулгүй байдал	SQL injecion attack	SQL тарилга халдлага	Хэрэв халдагч веб програмын оролтонд таамаглаагүй бүтэцтэй SQL кодууд оруулж чадвал тэр нь өгөгдлийн сантай ажилладаг SQL илэрхийллээр дамжиж өгөгдөлд зөвшөөрөлгүй хандан харах, өөрчилөх, устгах гэх мэт төрөл бүрийн үйлдлүүдийг гүйцэтгэж болно.	[WILL17]
143	Аюулгүй байдал	Substitution Cipher	Орлуулан шифрлэх арга, орлуулах шифрлэлт	Орлуулан шифрлэх арга нь нэг тэмдэгтийг өөр тэмдэгтээр орлуулдаг. Жишээлбэл, А үсгийг D үсгээр, Т үсгийг Z үсгээр орлуулж болно. Мөн 3-ыг 7-оор, 2-ыг 6-аар орлуулж болох юм.	[WILL17]
144	Аюулгүй байдал	Supportive control	Дэмжих хяналт		[WILL17]
145	Аюулгүй байдал	Symmetric-key cipher	Тэгш хэмт түлхүүрийн шифрлэлт	Тэгш хэмт түлхүүрийн шифрлэлт гэдэг нь шифрлэлт болон шифр тайлалтын аль алинд нь тэгш хэмт гэж нэрлэгдэх ижил түлхүүр ашиглах арга.	[WILL17]
146	Аюулгүй байдал	Symmetric-key cryptography	Тэгш хэмт түлхүүрийн криптограф		[WILL17]
147	Аюулгүй байдал	Sysytem and Communication Protection	Систем болон харилцаа, холбооны хамгаалалт	Мэдээллийн системийн гадаад болон дотоод хил хязгаар дээрх харилцаа (жишээлбэл, мэдээллийн системээр дамжигдах эсвэл хүлээн авагдах өгөгдөл)-г хянах, хамгаалах; мэдээллийн системийн аюулгүй байдлыг хангах архитектур дизайн, програм хангамж хөгжүүлэх арга техник, системийн инженерчлэлээр хангахтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.	[WILL17]
148	Аюулгүй байдал	Threat	Аюул	Аюулгүй байдлыг зөрчих, хор хөнөөл учруулах эсвэл учруулж болзошгүй нөхцөл байдал, болох магадлал, үйлдэл, үйл ажиллагаа зэрэг нь аюул юм. Нэг үгээр хэлбэл, аюул гэдэг нь системийн эмзэг байдлыг ашигаж болзошгүй үйлдлүүд юм.	[WILL17]
149	Аюулгүй байдал	Trademark	Барааны тэмдэг		[WILL17]
150	Аюулгүй байдал	Transposition Cipher	Шилжүүлэн шифрлэх арга, шилжүүлэх шифрлэлт	Шилжүүлэн шифрлэх арга нь тэмдэгтийг өөр тэмдэгтээр орлуулахын оронд текстэн дэх тэмдэгтүүдийн байрлалыг сольдог. Жишээлбэл, эхний байрлал дахь тэмдэгтийг 10 дахь байрлалд байрлуулж, 9 дэх байрлал байгаа тэмдэгтийг эхэнд байрлуулж болно. Өөрөөр хэлбэл, шилжүүлэх шифрлэх аргын үед текстэн дэх тэмдэгтүүд нь дахин байрлуулагддаг.	[WILL17]
151	Аюулгүй байдал	trapdoor	арын хаалга, нууц орц		[WILL17]
152	Аюулгүй байдал	trojan horse	трояны морь		[WILL17]
153	Аюулгүй байдал	Unauthorized disclosure	Зөвшөөрөлгүйгээр мэдээллийг задлах	Зөвшөөрөлгүйгээр мэдээллийг задлах нь нууцлалыг алдагдуулах ба энэ аюул нь дараах халдлагуудын улмаас үүсдэг. Үүнд: – Илчлэх: Энэ нь эрх бүхий этгээд нь кредит картын дугаар мэтийн нууцлалтай мэдээллийг гадны хүнд зориудаар мэдээлэхтэй ижил юм. Энэ халдлага нь хүний үйл ажиллагаатай холбоотойгоор эсвэл техник хангамж болон програм хангамжийн алдаанаас үүсч болно. – Зөвшөөрөлгүйгээр хандах: Энэ халдлага нь харилцаа холбоонд түгээмэл тохиолддог. Утасгүй LAN, Этернэт LAN гэх мэт сүлжээн дэх дурын төхөөрөмж нь бусад төхөөрөмжид илгээгдсэн пакетын хуулбарыг хүлээн авах боломжтой байдаг. Интернэтэд, зарим халдагчид нь и-мэйлийн болон өгөгдлийн трафикт хандах эрхийг олж авдаг. Эдгээр тохиолдлууд нь өгөгдөлд зөвшөөрөлгүйгээр хандах нөхцлийг үүсгэж байна. – Инференц-таамаглах, дүгнэх: Энэ халдлагыг өөрөөр трафикыг шинжлэх халдлага гэж нэрлэдэг ба халдагч нь сүлжээн дэх трафикыг, жишээлбэл тодорхой хостуудын хооронд дамжигдах трафикыг ажиглах замаар хэрэгтэй мэдээллээ цуглуулдаг. – Довтлох: Халдагч, системийн хамгаалалтыг сулруулах замаар нууцлалтай мэдээлэлд хандах эрхийг олж авах нь довтогооны нэг жишээ юм.	[WILL17]
154	Аюулгүй байдал	user to root attack (U2R)	Хэрэглэгчээс Рүүт эрх халдлага	Халдагч ердийн хэрэглэгчийн эрхээр системд нэвтэрч түүний сул талыг ашиглан рүүт (бүрэн эрхт) хэрэглэгчийн эрх олж авах халдлага	[WILL17]
155	Аюулгүй байдал	Usurpation	Хууль бусаар эзэмших	Хууль бусаар эзэмших нь системийн халдашгүй байдлыг алдагдуулдаг. Энэ аюул нь дараах халдлагуудын улмаас үүсдэг. Үүнд: – Хууль бусаар эзэмших: Үйлчилгээний хулгай нь энэ төрлийн халдлагад багтана. Жишээлбэл, тархсан DoS халдлага. – Зүй бусаар ашиглах: Энэ халдлага нь хортой үйлдлийн улмаас эсвэл үл зөвшөөрөгдөх хэрэглэгч системд хандах эрхийг олж авахад тохиолддог. Аль ч тохиолдолд аюулгүй байдлын функцүүдийг идэвхгүй болгох эсвэл хаах боломжтой.	[WILL17]
156	Аюулгүй байдал	Virus (computer virus)	Вирус	Хэрэглээний эсвэл системийн програм дотор далдлагдаж, өөрийгөө бусад програм руу хуулбарлан, их төлөв техник хангамж, програм хангамж, файл эсвэл тодорхой өгөгдөлд гэмтэл учруулдаг нуугдмал програмын команд.	[WILL17]
157	Аюулгүй байдал	Vulnerability	Эмзэг байдал	Системийн аюулгүй байдлын бодлогыг зөрчихөд ашиглагдаж болох системийн дутагдлууд. Эдгээр дутагдлууд нь системийн шинжилгээ, дизайн, хэрэгжүүлэлт, ашиглалт, удирдлагын үе шатуудад үүсч байдаг.	[WILL17]
158	Аюулгүй байдал	watering hole attack	цөөрөм халдлага	Нэг төрлийн урхи тавих замаар халдлага хийдэг арга. Тодорхой бүлэг (байгуулага, компани, эсвэл бүс нутаг) тогтмол ханддаг веб сайтад малвар нэвтрүүлж тухайн бүлгийн гишүүд тухайн сайтад хандахад тэдгээрийн аль нэгийг эсвэл хэд хэдээр нь халдварлуулна.	[WILL17]
159	Аюулгүй байдал	Wireless security	Утасгүй сүлжээний аюулгүй байдал	Утасгүй сүлжээний аюулгүй байдал гэдэг нь утасгүй сүлжээг ашиглан ухаалаг төхөөрөмжүүд, зөөврийн компьютер, таблет болон бусад хөдөлгөөнт төхөөрөмжүүд рүү хууль бусаар хандах, мэдээллийг авах, өөрчлөх зэрэг үйлдлээс урьдчилан сэргийлэх арга техникүүд. Үүнийг мөн мобайл сүлжээний аюулгүй байдал гэж нэрлэдэг.	[WILL17]
160	Аюулгүй байдал	worm	ворм, өт		[WILL17]
161	Аюулгүй байдал	zero-day attack	үл мэдэх халдлага, тэг-өдөр халдлага	Програмын эмзэг байдал мэдэгдсэн даруй үйлдвэрлэгч эсвэл хөгжүүлэгч түүнийг арилгах засагч (patch)-ийг тараадаг. Програмын эмзэг байдлыг мэдэж засагчийг тараахаас урьтаж түүнийг ашиглан халдлага үйлдэхийг тэг-өдрийн буюу үл мэдэх халдлага гэнэ.	[WILL17]
162	Аюулгүй байдал	zombie	зомби		[WILL17]
163	Компьютерийн сүлжээ	Weighted fair queuing (WFQ)	Үнэлсэн дарааллын арга	Үнэлсэн дарааллын арга (WFQ) бол холбооны багц холболттой сүлжээн дахь өгөгдлийн урсгалыг автоматаар жигдлэх арга юм. Энд багцыг эрэмбэлэх замаар дундажийг багасгах ба байж болох дамжууллын үр ашиг нарийн зурвас ба өргөн зурвас хооронд хэтэрсэн сарнилтыг зайлуулах замаар өгөгдлийг жигдэлнэ. WFQ-д сүлжээний ачаалалд өгөгдсөн давуу эрх дохионы зурвасын өргөнд урвуу пропорционалиар байдаг. Нарийн зурвасын дохионууд эхэнд нь дамжуулагдаж өргөн зурвасын дохио санах байгууламжинд хадгалагддаг.	[МХХТ]
164	Компьютерийн сүлжээ	10-Gigabit Ethernet (10GbE)	10Гигабит Этернэт (10GbE), 10Гигабит хурдтай Этернэт	IEEE.802.3а-ээр стандартчилагдсан 10Гигабит Этернэт (10Гигабит үндсэн хурдтай дамжууллын технологи-Т) нь секундэд 10 миллиард бит хүртэлх хурдаар өгөгдөл дамжуулж болох холбооны технологи юм. Өнөө үед энэ технологи нь суурин сүлжээ (LAN)-д өргөн ашиглагддаг. 10Гигабит Этернэтийг бүсийн суурин сүлжээ (LAN), бүс хоорондын сүлжээ (MAN), глобал сүлжээ (WAN)-нүүдийн харилцан холболтонд хэрэглэгддэг. 10Гигабит Этернэт нь IEEE802.3 стандартын Этернэт орчны хандалтын удирдлагын протокол (MAC), түүний фреймийн формат, хэмжээг ашигладаг. Өндөр хурдны Этернэт ба Гигабит Этернэтийн адил 10Гигабит Этернэт нь дуплекс дамжууллын горимыг дэмждэг. Олон горимтой шилэн кабелиар 10Гигабит Этернэт нь 300м хүртэлх, нэг горимтой шилэн кабелиар 40км хүртэлх зайд дамжуулал хийх боломжтой.	[BEHR12]
165	Компьютерийн сүлжээ	1-persistent method	1-persistent арга	1-persistent арга нь олон цэгийн орчинд хандах CSMA аргын үед ашиглагдана. Энэ аргын үед төхөөрөмж, орчин чөлөөтэй эсэхийг тасралтгүйгээр шалгах ба чөлөөтэй олдоход өгөгдлийн фреймийг илгээдэг.	[BEHR12]
166	Компьютерийн сүлжээ	2B1Q (Two binary, one quaternary) scheme	2B1Q кодлолын схем	mBnL кодлолын схемээр 2B1Q кодлол нь өгөгдлийн 2 дүрслэлийг ашиглах бөгөөд 2-бит өгөгдлийн дүрслэлийг нэг дохионы элементээр 4 түвшинд дүрсэлнэ.	[BEHR12]
167	Компьютерийн сүлжээ	4B/5B (Four binary/five binary) coding scheme	4B/5B блок кодлол	Кодлолд нэмэлт бит ашиглах нь синхрончлол болон алдаа илрүүлэлтийг сайжруулдаг. Блок кодлол гэдэг нь нэмэлт бит ашигласнаар шугаман кодлолын үр дүнг сайжруулах процесс. Өөрөөр хэлбэл, блок кодлол гэдэг нь n нь m-ээс их байх m-бит блокыг n-бит блокоор орлуулахыг хэлдэг. Блок кодлолыг mB/nB кодлол гэж тэмдэглэдэг. Блок кодлол нь гурван алхмаар хэрэгжинэ. Үүнд: хуваалт, орлуулалт, нэгтгэл. Хуваалтын үед битүүдийн дарааллыг m-бит блокуудад хуваана. Жишээлбэл, 4B/5B кодлолын үед эх өгөгдлийн урсгалыг 4-бит блокуудад хуваана. Блок кодлолын гол хэсэг нь орлуулалт юм. Энэ алхамд m-бит блокыг n-бит блокоор орлуулна. 4B/5B кодлолын үед, 4-бит блокыг 5-бит блокоор орлуулна. Эцэст нь n-бит блокууд нь нэгтгэгдэж, битүүдийн урсгалыг үүсгэх ба үүсгэгдсэн урсгал нь эх битийн урсгалаас олон бит байна.	[BEHR12]
168	Компьютерийн сүлжээ	4D-PAM5 (Four-dimensional fivelevel pulse amplitude modulation) scheme	4D-PAM5 кодлолын схем	1000Base-T-д ашиглагддаг кодлолын схем. 4D гэдэг нь өгөгдөл 4 сувгаар зэрэг дамжихыг илэрхийлнэ. Энэ кодлолын схем нь хүчдлийн [ −2, −1, 0, 1, 2 ] гэсэн таван түвшинг ашигладаг бөгөөд түвшин 0 нь алдаа илрүүлэлтэнд ашиглагдана. 4D-PAM5 кодлолын схемийн үед дөрвөн сувгаар (дөрвөн утас) зэрэг дамжуулал хийгддэг. 8-бит өгөгдлийг нэг дохионы элементээр дүрслэн дөрвөн сувгаар зэрэг дамжуулна.	[BEHR12]
169	Компьютерийн сүлжээ	56K modem	56К модем		[BEHR12]
170	Компьютерийн сүлжээ	8B/10B (eight-binary, ten-binary) encoding	8B/10B кодлолын схем		[BEHR12]
171	Компьютерийн сүлжээ	8B6T (Eight binary, six ternary) scheme	8B6T кодлолын схем	8B6T кодлол нь 8-бит өгөгдлийн дүрслэлийг 3 түвшинт 6 ялгаатай дохионы элементэд дүрсэлдэг. Энэ кодлолын схем нь 100BASE-4T кабельд ашиглагддаг. 8B6T кодлолын үед, 2^8 = 256 ялгаатай өгөгдлийн дүрслэл, 3^6 = 729 ялгаатай дохионы дүрслэл ашиглагдана. Энд, синхрончлол болон алдааны хяналтад зориулагдсан 729 − 256 = 473 нэмэлт дохионы элемент байх ба эдгээрийн зарим нь DC хэмжигдэхүүний балансыг хангахад хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
172	Компьютерийн сүлжээ	Absolute address	Үнэмлэхүй хаяг	Ямар нэгэн завсрын лавлах хэрэглэхгүйгээр төхөөрөмж болон санах ойг таньдаг компьютерийн хэлний хаяг.	[BEHR12]
173	Компьютерийн сүлжээ	Access layer	Хандалтын давхарга	Сүлжээний шаталсан загварт (Сиско шаталсан загвар гэж мөн нэрлэдэг), хандалтын давхарга нь төгсгөлийн хэрэглэгчийн төхөөрөмжийг сүлжээний нөөцүүдэд холбогдох боломжоор хангана.	[BEHR12]
174	Компьютерийн сүлжээ	Accuracy	Найдваржилт	Компьютерийн сүлжээнд нэг төхөөрөмжөөс нөгөөд өгөгдөл дамжуулагддаг. Илгээгдсэн өгөгдөл алдаагүй хүлээн авагдах процессыг найдваржилт гэнэ. Өгөгдөл нь дамжууллын явцад гэмтэж, сэргээгдэх боломжгүй болдог.	[BEHR12]
175	Компьютерийн сүлжээ	ACK frame	Эерэг баталгааны фрейм	Өгөгдлийн фрейм амжилттай хүлээн авагдсаныг илтгэх, хүлээн авагчаас илгээгчид буцах фрейм.	[BEHR12]
176	Компьютерийн сүлжээ	Active document	Идэвхтэй документ		[BEHR12]
177	Компьютерийн сүлжээ	Adaptive delta modulation (ADM)	Зохицох делта модуляц		[BEHR12]
178	Компьютерийн сүлжээ	Add/drop multiplexer	Нэмэх/ялгах нягтруулагч		[BEHR12]
179	Компьютерийн сүлжээ	Additive increase, multiplicative decrease (AIMD)	Нэмэхээр өсгөх, үржихээр бууруулах		[BEHR12]
180	Компьютерийн сүлжээ	Address aggregation	Хаягийн нэгдэл		[BEHR12]
181	Компьютерийн сүлжээ	Address block	Хаягийн блок		[BEHR12]
182	Компьютерийн сүлжээ	Address Resolution Protocol (ARP)	ARP протокол	Address Resolution Protocol (ARP) нь төхөөрөмжийн IP хаягт тохирох сувгийн давхаргын хаягийг тодорхойлоход ашиглагддаг протокол.	[BEHR12]
183	Компьютерийн сүлжээ	Address space	Хаягийн хязгаар		[BEHR12]
184	Компьютерийн сүлжээ	Address summarization	Хаягийн нэгтгэл		[BEHR12]
185	Компьютерийн сүлжээ	Adjacent	Хөрш, хөрш зэргэлдээ		[BEHR12]
186	Компьютерийн сүлжээ	Advanced Encryption Standard (AES)	AES протокол		[WHIS]
187	Компьютерийн сүлжээ	Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET)	Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET)	Анхны багцын холболттой сүлжээ. 1967 онд Association for Computing Machinery (ACM) хурал дээр ARPA-аас дурын компьютер хооронд холболт тогтоох Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET) сүлжээний санааг дэвшүүлсэн. Уг санаагаар, хост компьютер бүр (ижил үйлдвэрлэгчийнх байх албагүй) интерфейс мессеж процессор (IMP) гэж нэрлэгдэх тусгай компьютерт хандана. IMP компьютерүүд нь өөр хоорондоо холболт тогтооно. 1969 онд ARPANET хэрэгжиж эхэлсэн бөгөөд Лос Анжелос дахь Калифорнийн их сургууль (UCLA), Санта Барбара дахь Калифорнийн их сургууль (UCSB), Станфордын их сургууль (SRI), Ютагийн их сургууль хооронд сүлжээ ашиглан холболт тогтоосон. Төхөөрөмж хооронд холболт тогтооход ашиглагдаж байсан програм хангамжийг Network Control Protocol (NCP) гэж нэрлэж байсан.	[BEHR12]
188	Компьютерийн сүлжээ	Aeronautical (ground) earth station (GES)	Газрын станц	Хөдөлгөөнт хиймэл дагуулын үйлчилгээний фидерийн шугамыг хангахын тулд газрын тодорхой цэгүүд дээр байрлуулсан хөдөлгөөнгүй хиймэл дагуулын үйлчилгээний газрын станц.	[BEHR12]
189	Компьютерийн сүлжээ	Aircraft earth station (AES)	Онгоцны газрын станц	Онгоцны гарц дээр байрладаг хөдөлгөөнт хиймэл дагуулын үйлчилгээний хөдөлгөөнт газрын станц.	[BEHR12]
190	Компьютерийн сүлжээ	Aloha protocol	Алоха портокол	LAN сүлжээнд зориулагдсан өгөгдөл дамжууллын протокол. Энэ протоколын үед, сүлжээн дэх төхөөрөмжүүд орчныг хувааж ашиглах ба төхөөрөмжөөр өгөгдлийн фрейм үүсгэгдсэн бол илгээгдэнэ. Хэрэв өгөгдлийн фрейм амжилттай хүлээн авагдсан бол илгээгчээс дараагийн фрейм илгээгдэнэ. Алоха протокол нь 1970-аад оны эхээр Хавайн их сургуульд үүссэн бөгөөд утасгүй LAN сүлжээнд зориулагдан хөгжүүлэгдсэн.	[BEHR12]
191	Компьютерийн сүлжээ	AM radio	АМ радио		[BEHR12]
192	Компьютерийн сүлжээ	AMI (Alternate Mark Inversion) scheme	AMI кодлолын схем	AMI кодлолын схем нь хос туйлт шугаман кодлол. Хос туйлт кодлолын үед дохио эерэг, сөрөг, тэг гэсэн хүчдлийн гурван түвшинг хэрэглэнэ. Нэг өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн тэг түвшин, өөр өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн эерэг, сөрөг түвшин ээлжилнэ. AMI кодлолын үед битийн утга 1 үед эерэг, сөрөг хүчдэл ээлжилж, 0 битийн үед хүчдэл тэг байна.	[BEHR12]
193	Компьютерийн сүлжээ	Amplifier	Өсгүүр		[BEHR12]
194	Компьютерийн сүлжээ	Amplitude	Агууриг		[BEHR12]
195	Компьютерийн сүлжээ	Amplitude modulation (AM)	Агуургийн модуляц	Мэдээг илэрхийлсэн нам давтамжтай дохионы хуулиар зөөгч дохионы агууригийг өөрчлөхийг агууригийн модуляц (АМ) гэнэ. Агууриг өөрчлөгдөхөд зөөгчийн фаз ба давтамж нь тогтмол байна.	[BEHR12]
196	Компьютерийн сүлжээ	Amplitude shift keying (ASK)	Агууриг солих модуляц	Үүсгэгдсэн тоон дохионы элементээр зөөгч дохионы агууриг өөрчлөгдөхийг агууриг солих модуляц (АСМ) гэнэ. Агууриг өөрчлөгдөхөд зөөгчийн давтамж ба фаз нь тогтмол байна.	[BEHR12]
197	Компьютерийн сүлжээ	Analog	Аналог		[BEHR12]
198	Компьютерийн сүлжээ	Analog data	Аналог өгөгдөл	Өгөгдөл нь аналог эсвэл тоон хэлбэртэй байна. Аналог өгөгдөл гэдэг нь үргэлжилсэн мэдээлэл байна Жишээлбэл, цаг, минут, секундтэй аналог цагны хөдөлгөөн нь үргэлжилсэн хөдөлгөөнтэй байдаг.	[BEHR12]
199	Компьютерийн сүлжээ	Analog signal (analogue signal)	Аналог дохио	Тодорхой хугацааны турш хувьсан өөрчлөгдөж байдаг үргэлжилсэн тоон бус хэлбэрийн дохио. Аналог дохиог ихэвчлэн цахилгаан дохиотой холбон авч үздэг хэдий ч механик, пневматик, гидравлик гэх мэт систем ч аналог дохио дамжуулдаг.	[BEHR12]
200	Компьютерийн сүлжээ	Analog Telephone Adapter (ATA)	Аналог телефон адаптер	Аналог телефон адаптер гэдэг нь стандарт телефон холбооны төхөөрөмжийг компьютер эсвэл сүлжээнд холбоход ашиглагддаг төхөөрөмж.	[BEHR12]
201	Компьютерийн сүлжээ	Analog-to-analog conversion	Аналог-аналог хувиргалт	Аналог-аналог хувиргалт гэдэг нь мэдээг илэрхийлсэн нам давтамжтай дохионы хуулиар зөөгч дохионы аль нэг параметрийг өөрчлөхийг хэлнэ.	[BEHR12]
202	Компьютерийн сүлжээ	Analog-to-digital conversion	Аналог-тоон хувиргалт	Тоон дохиогоор дамжигдах аналог өгөгдлийн дүрслэл.	[BEHR12]
203	Компьютерийн сүлжээ	Angle of incidence	Тусгалын өнцөг		[BEHR12]
204	Компьютерийн сүлжээ	Anycast address	Эникаст хаяг		[BEHR12]
205	Компьютерийн сүлжээ	Aperiodic signal	Үет бус дохио		[BEHR12]
206	Компьютерийн сүлжээ	Application gateway	Аппликейшн гарцын төхөөрөмж		[BEHR12]
207	Компьютерийн сүлжээ	Application layer	Хэрэглээний давхарга		[BEHR12]
208	Компьютерийн сүлжээ	Area	Бүс		[BEHR12]
209	Компьютерийн сүлжээ	Arithmetic coding	Арифметик кодлол		[BEHR12]
210	Компьютерийн сүлжээ	Association	Хэлэлцээр		[BEHR12]
211	Компьютерийн сүлжээ	Assymmetric through connection	Тэгш хэмт биш нэвт холболт	Хоёр чиглэлийн нэвт холболтоор дамжууллын зөвхөн нэг чиглэлийг нэвт холбоно.	[BEHR12]
212	Компьютерийн сүлжээ	Asynchronous Balanced Mode (ABM)	Асинхрон баланслагдсан горим		[BEHR12]
213	Компьютерийн сүлжээ	Asynchronous Connectionless Link (ACL)	Асинхрон холболтод суурилаагүй шугам		[BEHR12]
214	Компьютерийн сүлжээ	Asynchronous transmission	Асинхрон дамжуулал	Цуваа дамжууллын горимын нэг төрөл. Асинхрон дамжууллын үед дохионы хугацаа чухал биш, хүлээн авагчид зөвшөөрөгдөх өгөгдлийн дүрслэл нь чухал юм. Өгөгдлийн битүүд нь байтаар зохион байгуулагдах ба байтууд нь ихэвчлэн 8-битээр зохион байгуулагдаж, шугамаар дамжигдана. Синхрончлолгүйгээр, хүлээн авагч дараагийн байт ирж байгааг мэдэх боломжгүй. Өгөгдлийн багц бүрийн эхлэлд нэмэлт бит нэмснээр хүлээн авагч төхөөрөмжид дараагийн байт ирж байгааг мэдэгдэнэ. Энэ бит нь ихэвчлэн 0 байх ба үүнийг эхлэлийн бит гэж нэрлэгддэг. Нэг ба түүнээс олон бит багцын төгсгөлд нэмэгдэнэ. Эдгээр битүүд нь ихэвчлэн 1-үүд байх ба үүнийг төгсөлийн бит(үүд) эсвэл зогсоох бит(үүд) гэж нэрлэдэг. Энэ аргын үед 8 бит өгөгдөл дээр хяналтын битүүд нэмэгдсэнээр дор хаяж 10 бит болдог. Мөн дамжууллын үед байт бүрийн хооронд дурын хугацаагаар завсар авах боломжтой.	[BEHR12]
215	Компьютерийн сүлжээ	ATM layer	АТМ давхарга		[BEHR12]
216	Компьютерийн сүлжээ	Attenuation	Унтралт	Унтралт гэдэг нь энергийн алдагдал. Энгийн эсвэл нийлмэл дохио нь орчноор дамжихдаа орчны эсэргүүцлийн улмаас энергиэ алддаг.	[BEHR12]
217	Компьютерийн сүлжээ	Audio	Аудио		[BEHR12]
218	Компьютерийн сүлжээ	Authentication	Бататгал		[BEHR12]
219	Компьютерийн сүлжээ	Authentication Header (AH) Protocol	АН протокол		[BEHR12]
220	Компьютерийн сүлжээ	Automatic Repeat Request (ARQ)	Автоматаар давталт хүсэх (АДХ)		[BEHR12]
221	Компьютерийн сүлжээ	B8ZS scheme	B8ZS кодлолын схем	Энэ аргыг мөн “Хос туйлт 8 тэгийг орлуулах арга”, “2 туйлт кодыг 8 тэг битээр орлуулах кодлол”, “8 тэг битээр орлуулах 2-тын кодлол”, “8 тэг битийн суваг”, “64КГц-ын 8 тэг битийн суваг” гэж олон янзаар нэрлэдэг. Энэ аргын үед дараалсан найман тэг түвшинг 000VB0VB дарааллаар орлуулна. V нь үргэлжилсэн тэг түвшингүүдийг таслах, тэгээс ялгаатай хүчдлийн утга. B нь хос туйлт кодлолыг илэрхийлэх бөгөөд AMI кодлолын зарчмаар тэгээс ялгаатай хүчдлийн түвшин байна. Энэ кодлолын аргыг T1 (24 сувгийн, Америк ба Япон стандартын) хэлхээнд ашигладаг.	[BEHR12]
222	Компьютерийн сүлжээ	Backward error correction	Эргэн засалтын арга, алдаа засах дахин дамжууллын арга		[BEHR12]
223	Компьютерийн сүлжээ	Band-pass channel	Өргөн зурвасын дамжууллын суваг		[BEHR12]
224	Компьютерийн сүлжээ	Bandwidth	Зурвас, зурвасын өргөн	Харилцаа холбоонд, өгөгдсөн дамжууллын орчинд ашиглагдаж буй цахилгаан дохиог илэрхийлэх давтамжийн өргөнийг “зурвасын өргөн” гэнэ. Энэ тохиолдолд зурвасын өргөн нь дохионы дээд доод нийлэгдэхүүнүүдийн давтамжийн зөрүүгээр илэрхийлэгдэнэ. Дохионы давтамж “герц” (секунд тутамд солигдох циклийн тоо) гэдэг нэгжээр хэмжигдэнэ. Ердийн дууны дохионы зурвасын өргөн нь ойролцоогоор 3КГц, аналог телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн дүрсийн дохионы зурвасын өргөн 6МГц байдаг. Компьютерийн сүлжээнд “зурвасын өргөн/зурвас” нь өгөгдөл дамжууллын хурдтай адил утгаар ашиглагддаг. Энэ нь өгөгдсөн хугацаанд (ихэвчлэн секунд) нэг цэгээс нөгөө цэг рүү зөөгдөх “өгөгдлийн тоо хэмжээ” юм. Зурвасын өргөний энэ төрөл нь бит/с гэсэн нэгжээр илэрхийлэгдэнэ.	[BEHR12]
225	Компьютерийн сүлжээ	Bandwidth-delay product	Зурвас-саатлын үржвэр	Зурвас-саатлын үржвэр нь шугамыг дүүргэх битийг тодорхойлох хэмжигдэхүүн.	[BEHR12]
226	Компьютерийн сүлжээ	Barker sequence	Баркер дараалал		[BEHR12]
227	Компьютерийн сүлжээ	baseband transmission	үндсэн зурвасын дамжуулал		[BEHR12]
228	Компьютерийн сүлжээ	baseline performance level	үндсэн шугамын гүйцэтгэлийн түвшин		[BEHR12]
229	Компьютерийн сүлжээ	Baud	Бод	Дохионы элементийг хэмжих нэгж.	[BEHR12]
230	Компьютерийн сүлжээ	Baud rate	Бод хурд	Секундэд дамжигдах дохионы элементийн тоо. Хэмжигдэх нэгж нь бод/с.	[BEHR12]
231	Компьютерийн сүлжээ	Bayonet Neill-Concelman (BNC) connector	BNC коннектор		[BEHR12]
232	Компьютерийн сүлжээ	Bellman-Ford algorithm	Бэллман Форд (Bellman-Ford)-ын алгоритм	Distance vector (DV) замчлалын үед, замчлалын шийдвэрийн хүснэгтийг тооцоход ашиглагдах богино замыг тооцох алгоритм.	[BEHR12]
233	Компьютерийн сүлжээ	Bidirectional	Хоёр чиглэлт, хоёр чигийн	Компьютерийн сүлжээнд мэдээлэл нь дамжуулах хоёр чиглэлд байнга солилцогдож буйг илэрхийлэх тодотгол.	[BEHR12]
234	Компьютерийн сүлжээ	Bipolar line coding	Хос туйлт шугаман кодлол	Хос туйлт кодлолын үед дохио эерэг, сөрөг, тэг гэсэн хүчдлийн гурван түвшинг хэрэглэнэ. Нэг өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн тэг түвшин, өөр өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн эерэг, сөрөг түвшин ээлжилнэ.	[BEHR12]
235	Компьютерийн сүлжээ	Bit	Бит	Компьютерийн системд хоёртын тооллын системээр илэрхийлэгдсэн өгөгдлийн нэг орон. Бит нь компьютерийн системд хадгалдаг бүх өгөгдөл, мэдээллийн анхдагч суурь элемент болно.	[BEHR12]
236	Компьютерийн сүлжээ	Bit error rate (BER)	Бит алдааны хурд, BER	Цахилгаан холбооны системд, бит алдааны хурд (BER) гэдэг нь дамжууллын үед хүлээн авсан бүх битүүдээс алдаатай битийн хувийг илэрхийлэх үзүүлэлт юм. Ихэвчлэн 10-ын хасах зэрэгтээр илэрхийлэгдэнэ. Жишээлбэл: BER=10^(-6) гэдэг нь 1,000,000 битүүд дамжуулагдсанаас 1 бит нь алдаатай байсан гэсэн үг. BER нь алдааны улмаас хичнээн олон багц буюу өгөгдлийн нэгж дахин дамжуулагдах вэ? гэдгийг заах үзүүлэлт юм.	[BEHR12]
237	Компьютерийн сүлжээ	Bit error ratio	Бит алдааны харьцаа	Тодорхой хугацаанд хүлээн авсан тоон алдаануудын тоог, мөн хугацаанд хүлээн авсан цифрийн нийт тоонд харьцуулсан харьцаа. ТАЙЛБАР-1: Алдааны харьцааны тоон утгыг дараах хэлбэрээр илэрхийлнэ. N10p, энд p эерэг бүхэл тоо байн. ТАЙЛБАР-2: Алдааны харьцааг бит эсвэл блок хэмээн тодотгож болно.	[BEHR12]
238	Компьютерийн сүлжээ	Bit length	Битийн урт		[BEHR12]
239	Компьютерийн сүлжээ	Bit oriented framing	Бит хандлагат фреймчлэл		[BEHR12]
240	Компьютерийн сүлжээ	Bit oriented protocol	Бит хандлагат протокол		[BEHR12]
241	Компьютерийн сүлжээ	Bit per second	Бит/секунд, бит/с, бит/с, секунд дэх битийн тоо	Өгөгдлийн холбоонд, өгөгдөл дамжигдах хурд нь секунд дэх битийн тоогоор хэмжигдэнэ. Товчоор, секунд тутмын битийг, заримдаа бит/с гэж тэмдэглэдэг. Компьютер модем ба дамжууллын зөөгчийн өгөгдлийн хурдыг хэмжих ерөнхий нэгж юм. Өөрөөр хэлбэл, бит/с нэгжээр хэмжигдэх хурд нь секундэд нэвтрүүлэх эсвэл хүлээн авах битийн тоотой тэнцүү.	[BEHR12]
242	Компьютерийн сүлжээ	Bit rate	Бит хурд, өгөгдөл дамжигдах хурд	Бит хурд гэдэг нь секундэд илгээгдэх битийн тоо хэмжээ бөгөөд бит/с нэгжтэй байна.	[BEHR12]
243	Компьютерийн сүлжээ	Bit stuffing	Битээр дүүргэх процесс	Компьютерийн сүлжээнд, битээр дүүргэх процесс гэдэг нь хүлээн авах талд дохиоллыг хангахын тулд нэвтрүүлэх талд дамжууллын нэгжид нэг эсвэл хэд хэдэн бит оруулж өгөхийг хэлнэ. Хүлээн авах талд оруулгын битүүдийг таньж устгадаг.	[BEHR12]
244	Компьютерийн сүлжээ	Bit timing	Битийн синхрончлол	Тоон битийн урсгалаас мэдээллийг сэргээхийн тулд станцын төгсгөлөөс илгээж, шугамын төгсгөлд ашиглах синхрончлолын мэдээлэл.	[BEHR12]
245	Компьютерийн сүлжээ	Black box	Хар хайрцаг	Цахилгаан холбоонд, хар хайрцаг гэдэг нь телефон шугамд холбогдсон эсэргүүцэл юм. Энэ нь дуудлаганд хэзээ хариу өгснийг телефон компаниудын төхөөрөмжид илрүүлэх боломжгүй байхаар хийгддэг. Компьютерийн сүлжээнд, нууцлагдсан алгоритм эсвэл технологи. Програм хангамжид, хар хайрцаг гэдэг бол шалгах арга юм. Энд шалгах төхөөрөмж нь шалгаж байгаа програмын дотоод ажиллагааг мэдэгдүүлэхгүй.	[BEHR12]
246	Компьютерийн сүлжээ	Block	Блок	Цахилгаан холбоонд, дохиоллын сувгийн 12 дохионы нэгжүүдийн групп Компьютерийн сүлжээнд, n-бит бүхий өгөгдлийн нэгж. Энэ нь групп алдааг хянах зорилгоор кодчиллын процедурт ихэвчлэн ашиглагдах ба нэгж мэтээр дамжигдана.	[BEHR12]
247	Компьютерийн сүлжээ	Block cipher	Блок шифрлэлт		[BEHR12]
248	Компьютерийн сүлжээ	Block coding	Блок кодлол	Кодлолд нэмэлт бит ашиглах нь синхрончлол болон алдаа илрүүлэлтийг сайжруулдаг. Блок кодлол нь нэмэлт бит ашигласнаар шугаман кодлолын үр дүнг сайжруулна. Өөрөөр хэлбэл, блок кодлол гэдэг нь n нь m-ээс их байх m-бит блокыг n-бит блокоор орлуулахыг хэлнэ. Блок кодлолыг mB/nB кодлол гэж тэмдэглэнэ.	[BEHR12]
249	Компьютерийн сүлжээ	Bluetooth	Блүүтүүт	Блүүтүүт нь аж үйлдвэр, шинжлэх ухаан, эрүүл мэндийн салбарт ашиглагдах зориулалттай лиценз шаардлагагүй 2.4ГГц-ийн зурваст (ISM зурвас гэж бас нэрлэдэг) дамжуулал хийх бага эрчим хүч бүхий утасгүй сүлжээний технологи. Тус технологийг ашиглан нөүтбүүк, телефон утас, камер, хэвлэх төхөөрөмж, ахуйн электрон хэрэгсэл гэх мэт төхөөрөмжүүдийн хооронд холболт үүсгэнэ. Блүүтүүт технологи нь IEEE 802.15 стандартаар тодорхойлогддог.	[BEHR12]
250	Компьютерийн сүлжээ	BNC connector	BNC коннекторь BNC залгуур	Коаксиал кабельд ашиглагддаг коннектор.	[BEHR12]
251	Компьютерийн сүлжээ	bridge	гүүрэн төхөөрөмж		[BEHR12]
252	Компьютерийн сүлжээ	broadcast address	броадкаст хаяг		[BEHR12]
253	Компьютерийн сүлжээ	broadcast link	броадкаст шугам		[BEHR12]
254	Компьютерийн сүлжээ	Broadcast storm	Броадкаст трафик, броадкаст дамжуулал	Броадкаст дамжууллаар бий болох их хэмжээний трафик.	[BEHR12]
255	Компьютерийн сүлжээ	browser	вэб хөтөч		[BEHR12]
256	Компьютерийн сүлжээ	BSS transition mobility	BSS шилжих хөдөлгөөн		[BEHR12]
257	Компьютерийн сүлжээ	buffer	буффер		[BEHR12]
258	Компьютерийн сүлжээ	burst error	багц битийн алдаа		[BEHR12]
259	Компьютерийн сүлжээ	Bus network	Цуваа сүлжээ	Клиент төхөөрөмжүүдийг цуваа гэж нэрлэгдэх дундын хэрэглээний холбооны кабельд холбож, кабелийн төгсгөлд дохиог гэдрэг ойлгохгүйн тулд терминатор (буюу энерги шингээх зориулалттай ихэвчлэн резистор) тавьдаг сүлжээний архитектур. Цуваа сүлжээ нь олон төгсгөлийн төхөөрөмжүүдийг холбоход хэрэглэдэг хамгийн энгийн арга юм. Тодорхой мэдээлэл нь цуваа сүлжээнд хамаарч байгаа бүх төхөөрөмжид дамжигдана. Төхөөрөмж бүр мэдээлэл хэнд хаяглагдсан болохыг шалгаж, өөрт нь зориулагдсан тохиолдолд боловсруулалт хийнэ. Цуваа сүлжээнд холболтын шугам нэг учраас төхөөрөмжүүд ээлжлэн дамжуулалт хийх бололцоотой. Хэрвээ хоёр төхөөрөмж зэрэг өгөгдөл дамжуулах оролдлого хийгдэх үед коллиз буюу мөргөлдөөн үүсдэг. Өөрөөр хэлбэл цуваа сүлжээнд өгөгдлийн дамжуулал хоёр чиглэлд хийгдэх ч зэрэг дамжуулал хийх боломжгүй.	[BEHR12]
260	Компьютерийн сүлжээ	Bus topology	Цуваа тополог	Bus network -ыг харах	[BEHR12]
261	Компьютерийн сүлжээ	Byte stuffing	Байтаар дүүргэх процесс	Компьютерийн сүлжээнд, байтаар дүүргэх процесс гэдэг нь хүлээн авах талд дохиоллыг хангахын тулд нэвтрүүлэх талд дамжууллын нэгжид нэг эсвэл хэд хэдэн байт оруулж өгөхийг хэлнэ. Хүлээн авах талд оруулгын байтуудыг таньж устгадаг.	[BEHR12]
262	Компьютерийн сүлжээ	Byte-oriented protocol	Байт хандлагат протокол		[BEHR12]
263	Компьютерийн сүлжээ	Cable modem (CM)	Кабель модем	Кабелийн телевизийн сүлжээний радио давтамжийн сувгаар хоёр чиглэлд өгөгдөл дамжуулдаг модем ба сүлжээний гүүрэн төхөөрөмж.	[BEHR12]
264	Компьютерийн сүлжээ	Cable modem transmission system (CMTS)	Кабель модем дамжууллын систем		[BEHR12]
265	Компьютерийн сүлжээ	cable TV network	кабелийн телевизийн сүлжээ		[BEHR12]
266	Компьютерийн сүлжээ	Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance Method (CSMA/CA)	Коллиз (өгөгдлийн мөргөлдөөн)-оос зайлсхийх зөөгчийн хяналттай олон цэгийн хандалтын арга (CSMA/CA)	Утасгүй сүлжээнд илгээгдсэн дохио дамжууллынхаа явцад унтралтад илүү ихээр өртөх ба хүлээн авагдсан дохио маш бага энергитэй байдаг. Коллизод өртсөн дохионы энерги 5-аас 10 хувиар л өсдөг учир утасгүй сүлжээний дамжуулалд коллизыг илрүүлэх арга нь тохиромжгүй. Иймд утасгүй сүлжээнд коллизоос зайсхийхийн тулд Коллизоос зайлсхийх зөөгчийн хяналттай олон цэгийн хандалтын арга (CSMA/CA)-ыг ашигладаг.	[BEHR12]
267	Компьютерийн сүлжээ	Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance Method (CSMA/CD)	Коллиз (өгөгдлийн мөргөлдөөн)-ыг илрүүлэх зөөгчийн хяналттай олон цэгийн хандалтын арга (CSMA/CD)	Утастай сүлжээнд хүлээн авагдаж буй дохио илгээгдсэн дохиотой ихэвчлэн ижил энергитэй байдаг. Учир нь кабель тодорхой уртай эсвэл илгээгч ба хүлээн авагч хооронд өсгөгч төхөөрөмж, өсгүүр зэрэг төхөөрөмжүүд суурилагдсан байдаг. Иймд коллизод өртсөн дохионы энерги дахин ихэссэнээр илрүүлэгддэг. Коллизыг илрүүлэх зөөгчийн хяналттай олон цэгийн хандалтын (CSMA/CD) арга нь орчныг шалгахаас гадна коллизыг илрүүлэх механизмтай. Өөрөөр хэлбэл төхөөрөмж, фреймийг илгээсний дараа дамжуулал амжилттай эсэхийг хянадаг арга юм.	[BEHR12]
268	Компьютерийн сүлжээ	Carrier signal	Зөөгч дохио	Тооноос-аналог, аналогоос-аналог модуляцын үед ашиглагдах өндөр давтамжтай дохио	[BEHR12]
269	Компьютерийн сүлжээ	CAT 1	CAT 1	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
270	Компьютерийн сүлжээ	CAT 2	CAT 2	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
271	Компьютерийн сүлжээ	CAT 3	CAT 3	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
272	Компьютерийн сүлжээ	CAT 4	CAT 4	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
273	Компьютерийн сүлжээ	CAT 5	CAT 5	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
274	Компьютерийн сүлжээ	CAT 6	CAT 6	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
275	Компьютерийн сүлжээ	CAT 7	CAT 7	ANSI/EIA (American National Standards Institute/Electronic Industries Association) 568 стандарт нь мушгиа хос кабелийн систем (кабель, холболт, коннектор зэрэг)-д зориулагдан тодорхойлогдсон стандартуудын нэг. Ихэвчлэн утастай LAN сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
276	Компьютерийн сүлжээ	Certification Authority (CA)	Сертификатын байгууллага		[BEHR12]
277	Компьютерийн сүлжээ	challenge-response authentication	хариу бататгал		[BEHR12]
278	Компьютерийн сүлжээ	channelization	сувагчлал		[BEHR12]
279	Компьютерийн сүлжээ	character oriented framing	тэмдэгт хандалтат фреймчлэл, байт хандалтат фреймчлэл		[BEHR12]
280	Компьютерийн сүлжээ	character oriented protocol	тэмдэгт хандалтат протокол		[BEHR12]
281	Компьютерийн сүлжээ	Check bit	Хяналтын бит, шалгах бит	Битийн бүрдэл доторх нэг гэсэн утгатай битүүдийн тоо тэгш эсвэл сондгой эсэхийг шалгах үүднээс төгсгөлд нь нэмж хавсаргасан бит. Парити бит нь алдаа илрүүлэх кодны хамгийн энгийн хэлбэр.	[BEHR12]
282	Компьютерийн сүлжээ	check code	шалгах код		[BEHR12]
283	Компьютерийн сүлжээ	checksum	шалгах код		[BEHR12]
284	Компьютерийн сүлжээ	Circuit	Хэлхээ	Дохио дамжигдах хоёр болон түүнээс олон цэгүүдийн хоорондох тусгай зам юм. “Виртуал хэлхээ”-г заримдаа “логик хэлхээ” гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь физик замтай адил хоёр ба түүнээс олон цэгүүдийн хоорондох зам.	[BEHR12]
285	Компьютерийн сүлжээ	circuit switching	сувгийн холболтын техник		[BEHR12]
286	Компьютерийн сүлжээ	circuit switching technique	сувгийн холболтын арга		[BEHR12]
287	Компьютерийн сүлжээ	Circuit-switched network	Сувгийн холболттой сүлжээ	Сувгийн холболттой сүлжээ нь физик шугамуудаар холбогдсон холбох төхөөрөмжүүдийн нэгдэл. Сүлжээний хоёр төхөөрөмж хоорондоо нэг эсвэл олон зориулагдсан (dedicated) шугамаар холбогдож болно. Холболт бүр физик шугам дээрээ нэг зориулалтын логик суваг үүсгэх ба шугам бүр Давтамжийн хуваалттай нягтруулга (FDM), Хугацааны хуваалттай нягтруулга (TDM) ашиглан n сувагт хуваагдана.	[BEHR12]
288	Компьютерийн сүлжээ	Cisco Borderless Network	Cisco Borderless сүлжээ	Cisco Borderless сүлжээ гэдэг нь дараагийн үеийн сүлжээний архитектур бөгөөд хэн ч, хаанаас ч, хэзээ ч, ямар ч төхөөрөмжийг ашиглан аюулгүй байдал хангасан, найдвартай, ямар нэгэн дундын дамжлагагүйгээр сүлжээнд холбогдох боломжоор хангадаг байгууллагын сүлжээ юм.	[BEHR12]
289	Компьютерийн сүлжээ	Cladding	Ойлгогч бүрхүүл	Оптик кабелийн бүрэлдэхүүн, цөмийн гаднах бүрхүүл, гэрлийн дохиог гадагш сарниулахгүйгээр гадаргуугаас ойлгох үүрэгтэй.	[BEHR12]
290	Компьютерийн сүлжээ	Clark’s solution	Кларкын шийдэл		[BEHR12]
291	Компьютерийн сүлжээ	classful addressing	ангилагдсан хаяглал		[BEHR12]
292	Компьютерийн сүлжээ	classless addressing	ангилагдаагүй хаяглал		[BEHR12]
293	Компьютерийн сүлжээ	Client	Клиент	Сүлжээгээр дамжуулан сервер гэж нэрлэгддэг өөр компьютерийн системээс алслагдмал үйлчилгээ ашигладаг (харьцдаг) програм эсвэл систем юм. Клиент гэсэн нэр томъёо нь анх дангаараа програм ажиллуулж чаддаггүй мөртлөө алслагдмал компьютертэй сүлжээгээр харьцаж ажиллах чадвартай төхөөрөмж буюу мэйнфрейм компьютерийн терминалыг хэлдэг байв. Орчин үед хэрэглэгч (клиент) нь алслагдмал системд (серверт) байгаа үйлчилгээтэй (сервис) IPS протокол ашиглан харьцаж байгаа бөгөөд эдүгээ интернэтэд клиент-сервер загвар ашиглагдсан хэвээр байна. Жишээ нь вэб хөтөч нь вэб серверт холбогдон вэб хуудсыг дэлгэцэнд харуулдаг клиент юм.	[BEHR12]
294	Компьютерийн сүлжээ	client process	клиент процесс		[BEHR12]
295	Компьютерийн сүлжээ	Client-server model	Клиент-сервер загвар	Сервер буюу үйлчилгээгээр хангагч, клиент буюу үйлчилгээ хүсэгчийн хоорондын ажлын үүрэг, ачааллыг хуваарилан салгах замаар тооцоолол хийгддэг загварчилсан бүтэц. Ихэнхдээ сервер болон клиентүүд тус тусын техник хангамжийн үндсэн дээр хоорондоо сүлжээгээр харьцдаг боловч нэг систем дотор сервер, клиент аль аль нь байж болно. Жишээ нь вэб сервер нь хуудас үүсгэхэд шаардагдах өгөгдлийг SQL серверээс авдаг клиентийн үүрэгтэй байж болно. Сервер машин нь нөөцөө клиентүүдтэй хуваалцдаг нэг болон хэд хэдэн сервер програмыг ажиллуулах хост байж болно. Харин клиентүүд нь серверийн контент эсвэл үйлчилгээний функцийг хүсэхээс биш, өөрийн нөөцийг хуваалцахгүй. Өөрөөр хэлбэл клиент нь сервертэй холбогдох холболтыг эхлүүлдэг, харин сервер нь ирэх хүсэлтийг хүлээж байдаг гэсэн үг юм.	[BEHR12]
296	Компьютерийн сүлжээ	Client-server paradigm	Client-server model-ыг харах		[BEHR12]
297	Компьютерийн сүлжээ	closed-loop congestion control	closed-loop хэт ачааллын хяналт		[BEHR12]
298	Компьютерийн сүлжээ	Coaxial cable (coax)	Коаксиал кабель	Хамгаалалтын бүрхүүл дотуурх уян тусгаарлагч гуурсан дотор байрладаг дамжуулагч утастай холбооны кабель. Коаксиал кабелийг радио дамжуулагч, хүлээн авагчийн антенн, компьютерийн сүлжээний (интернэт) холболт, кабелийн телевизийн дамжуулалт гэх мэт өндөр давтамжтай дохио дамжуулахад хэрэглэдэг. Коаксиал кабелийн дохио дамжуулагч цахилгаан соронзон долгион үнэмлэхүй нөхцөлд ердөө хоёр дамжуулагчийн хоорондох зай буюу тусгаарлагчаар дамждаг. Үүний ачаар өөр бусад дамжуулагч шугамтай зэрэгцээ нөхцөлд дамжиж буй дохиог цахилгаан соронзон интерференцээс хамгаалах чадвар сайтайн зэрэгцээ цахилгаан соронзон энергийн алдагдал бага байдаг.	[BEHR12]
299	Компьютерийн сүлжээ	Code division	Кодын хуваалтын нягтруулга	Хоёр цэгийн хоорондын олон тооны дамжуулах сувгийн ижил олонлогт харгалзах кодуудын онцлог утгуудыг ашиглан тусгаарлалт үүсгэдэг ба өөрөөр сувгуудыг үүсгэдэг арга.	[BEHR12]
300	Компьютерийн сүлжээ	Code Division Multiple Access (CDMA)	Кодын хуваалттай олон цэгийн хандалт/CDMA	Кодын хуваалттай олон цэгийн хандалтын арга нь сувагчлалын аргын нэг бөгөөд энэ аргын үед тухайн зурвасаар бүх хэрэглэгчийн өгөгдлийг кодлон зэрэг дамжуулаг. Өөрөөр хэлбэл хэрэглэгч бүрийн хувьд ялгаатай код ашиглан дамжуулал хийдэг. Жишээлбэл, өрөөнд олон хүмүүс байна гэж төсөөлье. Хоёр хүн монгол хэлээр ярилцаж байхад бусад хүмүүс ойлгохгүй, харин хоёр хүн англи хэлээр ярилцаж байхад бусад хүмүүс ойлгохгүй байх жишээтэй. Нэг үгээр хэлбэл эдгээр хүмүүс ерөнхий нэг сувгаар өөр өөрийн харилцаа холбоог үүсгэнэ.	[BEHR12]
301	Компьютерийн сүлжээ	codeword	кодлогдсон өгөгдөл		[BEHR12]
302	Компьютерийн сүлжээ	Collision	Коллиз, өгөгдлийн мөргөлдөөн		[BEHR12]
303	Компьютерийн сүлжээ	Collision domain	Коллиз домэйн, коллизын хамрах хүрээ, өгөгдлийн мөргөлдөөний домэйн	Коллиз домэйн гэдэг нь сүлжээн дэх коллизын хамрах хүрээг тодорхойлно. Өөрөөр хэлбэл коллизод өртөж болох LAN интерфейсүүдийн нэгдэл гэж хэлж болно. Хувааж ашиглах дундын нэг орчинд коллиз домэйн байна. Свич нь цэгээс-цэгт логик холболтыг үүсгэдэг учир коллизын хамрах хүрээг багасгаж, зурвас ашиглалтыг сайжруулдаг.	[BEHR12]
304	Компьютерийн сүлжээ	colon hexadecimal notation	тодорхойлох цэгтэй 16-тын бичиглэл		[BEHR12]
305	Компьютерийн сүлжээ	Composite signal	Нийлмэл дохио	Олон синус дохионы нэгдэл. Харилцаа холбоонд, өгөгдөл дамжуулахын тулд нийлмэл дохио илгээдэг.	[BEHR12]
306	Компьютерийн сүлжээ	Compression (data compression)	Компресс (өгөгдөл шахах)	Нөөцийн ашиглалтыг оновчтой байлгах үүднээс өгөгдөл (текст, график, видео, аудио гэх мэт)-өөс илүүдэл, шаардлагагүй элементүүдийг хасах (кодолдог) процесс. Шахсан өгөгдлийг буцааж задлахад анхны байдалдаа сэргэнэ.	[BEHR12]
307	Компьютерийн сүлжээ	Computer network (network)	Компьютерийн сүлжээ (сүлжээ)	Хэрэглэгчдийг хооронд нь холбох, нөөцийг хуваалцах, харилцах ажиллагааг хөнгөвчлөх үүднээс холбооны шугамаар хоорондоо холбогдсон компьютер болон сервер, гүүрэн төхөөрөмж, рутер, тэнцвэржүүлэгч, свич гэх мэт компьютер төхөөрөмжийн цогц. Компьютерийн сүлжээ нь үүргээрээ (тооцоолох, мэдээллийн гэх мэт), харилцан ажиллагааны функцээрээ (клиент-сервер, холимог гэх мэт), сүлжээний топологоороо (цуваа, од, цагариг гэх мэт), зориулалтаараа (өгөгдөл хадгалах, удирдлагын гэх мэт) ялгаатай олон төрөлд хуваагдана.	[BEHR12]
308	Компьютерийн сүлжээ	concurrent server	зэрэгцээ сервер		[BEHR12]
309	Компьютерийн сүлжээ	congestion	хэт ачаалал		[BEHR12]
310	Компьютерийн сүлжээ	congestion avoidance algorithm	хэт ачааллаас зайлсхийх алгоритм		[BEHR12]
311	Компьютерийн сүлжээ	congestion control	хэт ачааллын хяналт		[BEHR12]
312	Компьютерийн сүлжээ	connecting device	холболтын төхөөрөмж		[BEHR12]
313	Компьютерийн сүлжээ	connection establishment	суваг үүсгэлт		[BEHR12]
314	Компьютерийн сүлжээ	connectionless network	холболтод үл суурилсан сүлжээ		[BEHR12]
315	Компьютерийн сүлжээ	connectionless protocol	холболтод үл суурилсан протокол		[BEHR12]
316	Компьютерийн сүлжээ	connection-oriented protocol	холболтод суурилсан протокол		[BEHR12]
317	Компьютерийн сүлжээ	connection-oriented service	холболтод суурилсан үйлчилгээ		[BEHR12]
318	Компьютерийн сүлжээ	console cable	консол кабель	Консол кабель нь сиско рутер болон свич, эсвэл галт ханын төхөөрөмж зэрэгт эхлэлийн тохиргоо хийхэд ашиглагдана.	[BEHR12]
319	Компьютерийн сүлжээ	console port	консол порт	Консол порт нь сиско рутер болон свич, эсвэл галт ханын төхөөрөмж зэрэгт эхлэлийн тохиргоо хийхэд ашиглагдах порт.	[BEHR12]
320	Компьютерийн сүлжээ	constellation diagram	өнцгийн хазайлтын диаграм	Өнцгийн хазайлтын диаграм нь дохионы элементийн агууриг болон фазыг тодорхойлоход хэрэглэгддэг. АСМ, ФСМ, КАМ-ын үед өнцгийн хазайлтын диаграмыг ашиглана. Диаграмд, дохионы элемент нь цэгээр дүрслэгдэх бөгөөд дамжигдах бит болон битүүдийн комбинац нь цэгийн хажууд бичигдэнэ. Өнцгийн хазайлтын диаграм нь х, у тэнхлэгтэй байх бөгөөд энэ диаграмыг ашиглан шаардлагатай параметрүүдийн утгыг мэдэх боломжтой.	[BEHR12]
321	Компьютерийн сүлжээ	contention	хэлэлцээр		[BEHR12]
322	Компьютерийн сүлжээ	contention window	хэлэлцээрийн цонх		[BEHR12]
323	Компьютерийн сүлжээ	controlled access	хяналтат хандалт		[BEHR12]
324	Компьютерийн сүлжээ	controlled access multiple access	хяналтат хандалтат олон цэгийн хандалт		[BEHR12]
325	Компьютерийн сүлжээ	Converge	Сүлжээ өгөгдөл дамжуулахад бэлэн болох	Сүлжээний ямар нэг протокол ажиллаж дуусаад тухайн сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулахад бэлэн болох нөхцөл.	[BEHR12]
326	Компьютерийн сүлжээ	Core	Шөрмөс	Оптик кабелийн бүрэлдэхүүн	[BEHR12]
327	Компьютерийн сүлжээ	core layer	суурь давхарга		[BEHR12]
328	Компьютерийн сүлжээ	country domain	улсын домэйн		[BEHR12]
329	Компьютерийн сүлжээ	CRC-4 (Cyclic redundancy checking-4)	CRC-4, цикл кодоор шалгах арга	CRC-4 (Cyclic Redundancy Check 4) нь цикл кодоор шалгах арга (дамжуулсан өгөгдлийн алдааг шалгах арга) юм. Энэ нь Е1 холбох шугаманд ашиглагддаг. CRC-4 нь 0-15 гэж дугааарлагдсан 16 фреймээс тогтсон мултифреймд зохион байгуулагддаг. CRC-4 мултифрейм нь SMF I ба SMF II гэж нэрлэгдэх 8, 8-аараа хоёр дэд мултифреймд (SMF) хуваагдана. SMF бүр нь С1, С2, С3, С4 гэж нэрлэгдэх дөрвөн CRC-4 битүүдээс тогтдог. Хуваах болон үржүүлэх замаар SMF бүрт илгээсэн CRC-4 битүүдийг өөр хооронд нь харьцуулж шалгадаг. Хэрэв хоорондоо ижил байвал фрейм нь алдаагүй гэж үзнэ. Бит 1 нь CRC-4 битүүдэд ашиглагддаг. Хэдийгээр зарим хуучин холболтуудад (PBX хамаарна) CRC-4-ийг хэрэглэдэггүй ч CRC-4 нь Европын бүх л сүлжээний холболтонд шаардагддаг.	[BEHR12]
330	Компьютерийн сүлжээ	crossbar switch	кроссбар хавтан, кроссбар свич		[BEHR12]
331	Компьютерийн сүлжээ	Crossbar system	Координатын АТС (КАТС), олон давталтын матрицан холболтын систем	Сонгох механизм нь координатын холболт байдаг автомат холболтын систем.	[BEHR12]
332	Компьютерийн сүлжээ	Cross-office check	Станцын шалгалт	Дамжуулах зам оршин байгаа эсэхийг бататгахын тулд станц нэвт хийгддэг сувгийн шалгалт.	[BEHR12]
333	Компьютерийн сүлжээ	crosspoint	холбох цэг		[BEHR12]
334	Компьютерийн сүлжээ	crosstalk	кроссток		[BEHR12]
335	Компьютерийн сүлжээ	Current	Гүйдэл, цахилгаан гүйдэл	Цахилгаан цэнэгийн эмх замбараатай хөдөлгөөнийг цахилгаан гүйдэл гэнэ.	[BEHR12]
336	Компьютерийн сүлжээ	cycle	цикл		[BEHR12]
337	Компьютерийн сүлжээ	cyclic code	цикл код		[BEHR12]
338	Компьютерийн сүлжээ	Data conversion	Өгөгдөл хувиргалт	Компьютер, өгөгдлийг нэг форматаас нөгөө форматад хувиргах ажиллагаа. Компьютерийн орчинд өгөгдлийг янз бүрээр кодлодог. Жишээ нь компьютерийн төхөөрөмж нь өгөгдлөө хадгалах тодорхой стандартад үндэслэгдэнэ. Үүнчлэн үйлдлийн систем нь өгөгдөл болон файлтай ажиллах өөрийн стандарттай. Мөн компьютерийн програм болгон файлтай ажиллах өөрийн өвөрмөц аргатай. Ийм маягаар орчин өөрчлөгдөх бүрт өгөгдөл нь өөр компьютер, өөр үйлдлийн систем, өөр програмд ашиглаж болохуйцаар хувирах ёстой болно. Өгөгдөл хувиргалт нь текст файл хувиргах мэтийн тэмдэгт кодлох нэг системээс нөгөө систем рүү хувиргадаг энгийн хувиргалт, эсвэл оффисийн файлийн эсвэл дүрс, аудио файлийн формат хувиргалт гэх мэт цогц ажиллагаа байж болно.	[BEHR12]
339	Компьютерийн сүлжээ	Data element	Өгөгдлийн элемент	Мэдээг илэрхийлсэн өгөгдлийн хамгийн жижиг нэгжийг өгөгдлийн элемент гэх ба энэ нь бит байна.	[BEHR12]
340	Компьютерийн сүлжээ	data flow control	өгөгдлийн урсгалын хяналт		[BEHR12]
341	Компьютерийн сүлжээ	Data Link Control (DLC)	Өгөгдлийн сувгийн хяналт		[BEHR12]
342	Компьютерийн сүлжээ	data link layer	сувгийн давхарга		[BEHR12]
343	Компьютерийн сүлжээ	Data rate	Өгөгдлийн хурд, өгөгдөл дамжигдах хурд	Өгөгдлийн хурд нь секундэд дамжигдах өгөгдлийн элементийн тоогоор илэрхийлэгдэх ба бит/с нэгжтэй байна.	[BEHR12]
344	Компьютерийн сүлжээ	Data streaming	Өгөгдлийн урсгал	Өгөгдлийн урсгал нь тогтвортой өндөр хурдаар өгөгдөл дамжуулалт хийх гэсэн үг юм. Энэ нь өндөр тодролтой телевиз (HDTV) буюу компьютерийн хүрээнд өгөгдлийн урсгалын санах байгууламжинд файл нөөцлөн хуулах мэтийн хэрэглээнд хүрэлцэхүйц хурд юм. Өгөгдлийн урсгал нь зарим зурвасуудын комбинацаас бүрддэг ба бодит хугацаанд өгөгдлийг хүлээн авч болно, мөн товлосон хугацаа өнгөрсөн ч өгөгдлийг хүлээн авах боломжийг хангадаг.	[BEHR12]
345	Компьютерийн сүлжээ	data transfer phase	өгөгдөл дамжууллын үе		[BEHR12]
346	Компьютерийн сүлжээ	datagram	датаграм		[BEHR12]
347	Компьютерийн сүлжээ	Datagram network	Датаграм сүлжээ	Багцын холболтын техникийн аргад суурилсан холбооны сүлжээ. Датаграм сүлжээнд пакет бүр бие даасан байдалтай дамжигдах бөгөөд энэ аргын үед пакетыг мөн датаграм гэж нэрлэдэг.	[BEHR12]
348	Компьютерийн сүлжээ	dataword	эх өгөгдөл		[BEHR12]
349	Компьютерийн сүлжээ	Decapsulation	Задлалт	Сүлжээний давхаргат загвар дахь чухал ойлголтын нэг нь задлалт юм. Сүлжээгээр өгөгдөл солилцох үед хүлээн авагч талын сүлжээний давхаргат загвар дахь давхарга бүр доод давхаргаас өгөгдөл хүлээн авч, илгээгчийн тухайн давхаргаар нэмэгдсэн өгөгдлийг задалдаг. Энэ процессыг задлалт гэнэ.	[BEHR12]
350	Компьютерийн сүлжээ	Decibel (dB)	Децибэл (dB)	Холбооны техникт их хэмжээний хэмжигдэхүүнийг логарифм хэмжигдэхүүнээр хэмждэг. Аравтын логарифмаар тодорхойлбол децибель, натурал логарифмаар тодорхойлбол непер гэсэн нэгж болдог. Дохионы унтралт, өсгөлт, түвшин зэргийг хэмжих нэгж.	[BEHR12]
351	Компьютерийн сүлжээ	default routing	default замчлал		[BEHR12]
352	Компьютерийн сүлжээ	Delay	Саатал	Саатал гэдэг нь өгөгдлийн мессеж илгээгч төхөөрөмжөөс хүлээн авагч төхөөрөмжид бүрэн хүлээн авагдахад зарцуулагдах хугацаагаар тодорхойлогдоно. Саатлыг бид тархалтын хугацаа, дамжууллын хугацаа, дарааллын хугацаа, боловсруулалтын хугацаа гэсэн үндсэн дөрвөн бүрэлдэхүүн хэсэгт авч үздэг.	[BEHR12]
353	Компьютерийн сүлжээ	Delay distortion	Саатлын гажуудал	Янз бүрийн давтамжтай дохионуудын саатал нь тулгуур буюу хүлээгдэж буй утгаасаа хэлбийх хазайлт.	[BEHR12]
354	Компьютерийн сүлжээ	Delivery	Дамжуулалт	Компьютерийн сүлжээнд нэг төхөөрөмжөөс нөгөөд өгөгдөл илгээгддэг. Илгээгдсэн өгөгдөл зөв төхөөрөмж эсвэл зөв хэрэглэгчид хүлээн авагдах процессыг дамжуулалт гэнэ.	[BEHR12]
355	Компьютерийн сүлжээ	Delta Modulation (DM)	делта модуляц		[BEHR12]
356	Компьютерийн сүлжээ	demodulator	демодулятор		[BEHR12]
357	Компьютерийн сүлжээ	demultiplexing	денягтруулга		[BEHR12]
358	Компьютерийн сүлжээ	designate	томилох, дэвшүүлэх		[BEHR12]
359	Компьютерийн сүлжээ	Destination	Хүлээн авагч		[BEHR12]
360	Компьютерийн сүлжээ	Destination address	Хүлээн авагчийн хаяг	Өгөгдлийн нэгжийг хүлээн авах төхөөрөмжийн хаяг.	[BEHR12]
361	Компьютерийн сүлжээ	Differential Manchester scheme	Дифференциал Манчестер кодлол	Дифференциал Манчестер кодлол нь туйлт шугаман кодлол. RZ кодлолын бит интервалын дунд шилжилт хийгдэх процессыг NRZ-I кодлолтой нэгтгэснээр Дифференциал Манчестер кодлол үүснэ. Энэ кодлолын үед бит интервалын дунд шилжилт хийхээс гадна бит интервалын эхлэл дэх шилжилт нь битийн утгыг тодорхойлно. Хэрэв 0 бит бол шилжилт хийгдэнэ, 1 бит бол шилжилт хийгдэхгүй.	[BEHR12]
362	Компьютерийн сүлжээ	Differential Pulse Coding Modulation (DPCM)	Дифференциал импульс кодын модуляц		[BEHR12]
363	Компьютерийн сүлжээ	Diffie-Hellman protocol	Диффи-Хеллман (Diffie-Hellman) протокол		[BEHR12]
364	Компьютерийн сүлжээ	digest	хэш утга		[BEHR12]
365	Компьютерийн сүлжээ	digital	тоон		[BEHR12]
366	Компьютерийн сүлжээ	digital AMPS (D-AMPS)	тоон AMPS		[BEHR12]
367	Компьютерийн сүлжээ	Digital data	Тоон өгөгдөл	Өгөгдөл нь аналог эсвэл тоон хэлбэртэй байна. Тоон өгөгдөл гэдэг нь тасалдсан мэдээлэл байна. Жишээлбэл, тоон цагны цаг болон минутын мэдээлэл нь гэнэт өөрчлөгддөг.	[BEHR12]
368	Компьютерийн сүлжээ	digital data service (DDS)	тоон өгөгдлийн үйлчилгээ		[BEHR12]
369	Компьютерийн сүлжээ	Digital signal	Тоон дохио	Агууригаар нь квантчилсан, тасалдсан (дискрет) дохио. Ийм дохио нь тасалдсан цахилгаан эсвэл гэрлийн импульс байж болно. Тоон дохиог аналог дохиотой харьцуулахад алс зайд дамжуулахад хүндрэлтэй байдаг тул дамжуулж буй тал дохиог урьдчилан модуляцалж, дараа нь мэдээллийг хүлээн авч байгаа талд демодуляцлах шаардлагатай болдог. Тоон дохио нь физик шинж чанарын үүднээс авч үзвэл өндөр, нам төлөвтэй “аналог” дохио юм.	[BEHR12]
370	Компьютерийн сүлжээ	digital signal (DS) service	тоон дохионы үйлчилгээ		[BEHR12]
371	Компьютерийн сүлжээ	Digital signal X	Тоон дохио X, тоон сигнал X	Тоон дохио Х нь тоон дамжууллын стандарт хурд эсвэл DS0 дээр суурилсан түвшинг хэлэх бөгөөд энэ зурвасын өргөн нь телефон ярианы нэг сувагт ашиглагддаг. Хойд америкийн дамжууллын Т-зөөгч систем болон Европын Е зөөгч системийн аль аль нь DS серийг ашигладаг. Тоон дохио Х нь ANSI T1.107 стандарт удирдамж дээр үндэслэгдсэн.	[BEHR12]
372	Компьютерийн сүлжээ	Digital Signature Standard (DSS)	тоон гарын үсгийн стандарт		[BEHR12]
373	Компьютерийн сүлжээ	Digital-to-analog conversion	Тооноос-аналог хувиргалт	Тооноос-аналог хувиргалт гэдэг нь мэдээг илэрхийлсэн тоон цувааны хуулиар аналог дохионы аль нэг параметрийг өөрчлөхийг хэлнэ.	[BEHR12]
374	Компьютерийн сүлжээ	Digital-to-digital conversion	Тооноос-тоон хувиргалт	Тоон дохиогоор дамжигдах тоон өгөгдлийн дүрслэл.	[BEHR12]
375	Компьютерийн сүлжээ	Dijkstra’s algorithm	Дайкстрагийн алгоритм	Link State (LS) замчлалын үед, замчлалын шийдвэрийн хүснэгтийг тооцоход ашиглагдах богино замыг тооцох алгоритм.	[BEHR12]
376	Компьютерийн сүлжээ	direct current (DC)	тогтмол гүйдэл		[BEHR12]
377	Компьютерийн сүлжээ	direct delivery	шууд дамжуулал, шууд хүргэлт		[BEHR12]
378	Компьютерийн сүлжээ	Direct sequence spread spectrum (DSSS)	Шууд урсгалын дарааллын тархалтын спектрийн арга/DSSS	Шууд урсгалын дарааллын тархалтын спектр (DSSS)-ийн арга нь үндсэн дохионы зурвасын өргөнийг өргөсгөх ба өгөгдлийн бит бүрийг өргөсгөх код ашиглан n битээр орлуулдаг.	[BEHR12]
379	Компьютерийн сүлжээ	Direct sequence spread spectrum (DSSS) distortion	Шууд урсгалын дарааллын тархалтын спектрийн гажуудал		[BEHR12]
380	Компьютерийн сүлжээ	discrete cosine transform (DCT)	дискрет косинусын хувиргалт		[BEHR12]
381	Компьютерийн сүлжээ	discrete multitone technique (DMT)	диксрет мултитон техник		[BEHR12]
382	Компьютерийн сүлжээ	dish antenna	тавган антенн		[BEHR12]
383	Компьютерийн сүлжээ	Distortion	Гажуудал	Дохионы хэлбэр өөрчлөгдөхийг гажуудал гэнэ. Гажуудал нь ялгаатай олон давтамжтай дохионуудаас бүрдэх нийлмэл дохионд үүсдэг. Бүрэлдэхүүн дохио бүр өөрийн тархах хурдаар орчноор тархдаг. Үүний улмаас хүлээн авагчид ялгаатай сааталтайгаар хүрч ирнэ. Саатлын ялгаа нь фазын шилжилтийг үүсгэх магадлалтай. Өөрөөр хэлбэл, хүлээн авагч дээрх бүрэлдэхүүн дохионууд нь илгээгч дээрхээс ялгаатай фазтай болсны улмаас нийлмэл дохио нь хэлбэрээ алддаг.	[BEHR12]
384	Компьютерийн сүлжээ	distributed hash table (DHT)	тархсан хэш хүснэгт, хуваарилагдсан хэш хүснэгт		[BEHR12]
385	Компьютерийн сүлжээ	distribution layer	түгээлтийн давхарга		[BEHR12]
386	Компьютерийн сүлжээ	DNS server	DNS сервер		[BEHR12]
387	Компьютерийн сүлжээ	domain	домэйн		[BEHR12]
388	Компьютерийн сүлжээ	domain name	домэйн нэр		[BEHR12]
389	Компьютерийн сүлжээ	domain name space	домэйн нэрийн хязгаар		[BEHR12]
390	Компьютерийн сүлжээ	dotted-decimal notation	цэгтэй аравтын бичиглэл		[BEHR12]
391	Компьютерийн сүлжээ	downlink	татах шугам		[BEHR12]
392	Компьютерийн сүлжээ	downloading	татах процесс		[BEHR12]
393	Компьютерийн сүлжээ	dual stack	дуал стек		[BEHR12]
394	Компьютерийн сүлжээ	Duplex	Дуплекс	Холбогдож буй хоёр тал эсвэл хоёр төхөөрөмж аль аль чиглэл рүүгээ харилцах боломжтой холболт. (Тайлбар: Холболт хоёроос дээш тооны хэрэглэгч эсвэл төхөөрөмжийн хооронд болж буй нөхцөлд нягтруулга гэсэн нэр томъёо ашиглагдана.) Дуплекс горимд ажиллаж байх нөхцөлд төхөөрөмж мэдээллийг нэг зэрэг хүлээн авч, дамжуулах боломжтой. Харин хагас дуплекс горимд мэдээлэл хоёр чиглэлд зэрэг бус, ээлжилнэ. Модем, сүлжээний карт, гар утас болон телефон утас зэрэг нь дуплекс горимд ажилладаг төхөөрөмж юм.	[BEHR12]
395	Компьютерийн сүлжээ	DWDM (Dense wavelength division multiplexing)	Нягтарсан долгионы уртын хуваалттай нягтруулга	Нягтарсан долгионы уртын хуваалттай нягтруулга (DWDM) нь өөр өөр үүсгүүрүүдээс орж ирсэн өгөгдлийг шилэн кабелиар дамжуулахын тулд дохио бүрийг ижил хугацаанд ялгаатай гэрлийн долгионы уртад хуваарилах технологи юм. DWDM-ыг ашиглан нэг шилэн кабелиар 80 хүртэлх долгионы уртыг (өгөгдлийн суваг) нэг гэрлийн урсгалд нягтруулан дамжуулж болно. Суваг бүр хугацааны хуваалттай нягтруулагдсан (TDM) дохиог дамжуулдаг. Суваг бүр нь 2.5Гбит/с хурдтай системд 200 миллиард хүртэлх битүүдийг шилэн кабелиар дамжуулж чадна. DWDM-ыг мөн долгионы уртын хуваалттай нягтруулга (WDM) гэж нэрлэдэг.	[BEHR12]
396	Компьютерийн сүлжээ	dynamic document	динамик документ		[BEHR12]
397	Компьютерийн сүлжээ	Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP)	DHCP протокол	Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP) нь IP сүлжээнд ашиглагддаг сүлжээний протокол. DHCP нь DHCP серверээр удирдагдах бөгөөд IP хаяг, дэд сүлжээний маск, гарцын төхөөрөмжийн хаяг зэрэг сүлжээний тохиргооны мэдээллийг динамикаар түгээнэ.	[BEHR12]
398	Компьютерийн сүлжээ	dynamic routing	динамик замчлал		[BEHR12]
399	Компьютерийн сүлжээ	E line	Е шугам		[BEHR12]
400	Компьютерийн сүлжээ	Electronics Industries Association (EIA)	Электрон төхөөрөмж үйлдвэрлэгчийн холбоо		[BEHR12]
401	Компьютерийн сүлжээ	Encapsulation	Далдлалт	Сүлжээний давхаргат загвар дахь чухал ойлголтын нэг нь далдлалт юм. Сүлжээгээр өгөгдөл солилцох үед илгээгч талын сүлжээний давхаргат загвар дахь давхарга бүр дээд давхаргаас өгөгдөл хүлээн авч, өөрийн үйлчилгээний утга бүхий мэдээллийг нэмж, тухайн давхаргын өгөгдлийн хийсвэр дүрслэлийг бий болгодог. Энэ процессыг далдлалт гэнэ.	[BEHR12]
402	Компьютерийн сүлжээ	end office	төгсгөлийн холболтын систем		[BEHR12]
403	Компьютерийн сүлжээ	end system	төгсөлтийн төхөөрөмж, төгсгөлийн систем		[BEHR12]
404	Компьютерийн сүлжээ	end-to-end transmission	илгээгчээс-хүлээн авагч хоорондын дамжуулал		[BEHR12]
405	Компьютерийн сүлжээ	entity authentication	энтити бататгал		[BEHR12]
406	Компьютерийн сүлжээ	ephemeral port number	ephemeral портын дугаар		[BEHR12]
407	Компьютерийн сүлжээ	error	алдаа		[BEHR12]
408	Компьютерийн сүлжээ	Error burst	Алдааны багц	Дараалсан хоёр алдаатай битүүд нь цөөн битүүдээр зааглагдаж байх бүлэг битүүд. Алдааны багцыг тодорхойлохдоо x битийн тоог зааж өгнө. ТАЙЛБАР: Багцын доторх хамгийн сүүлчийн алдаатай бит ба дараачийн багцын эхний алдаатай бит хоёр бие биенээсээ x болон түүнээс олон алдаагүй битүүдээр тусгаарлагдана.	[BEHR12]
409	Компьютерийн сүлжээ	error control	алдааны хяналт		[BEHR12]
410	Компьютерийн сүлжээ	error detection	алдаа илрүүлэлт		[BEHR12]
411	Компьютерийн сүлжээ	escape character (esc)	тусгай тэмдэгт		[BEHR12]
412	Компьютерийн сүлжээ	ESS transition mobility	ESS шилжих хөдөлгөөн		[BEHR12]
413	Компьютерийн сүлжээ	Ethernet	Этернэт	Этернэт нь LAN сүлжээнд хамгийн өргөн ашиглагдаж буй технологи.	[BEHR12]
414	Компьютерийн сүлжээ	Extranet	Экстранэт	Байгууллагын интранэт (дотоод) сүлжээний өргөтгөл болж, алслагдсан салбар, брокерын сүлжээ, нийлүүлэгчид, ажил хэргийн түнш болон үйлчлүүлэгчдэд байгууллагын мэдээлэл болон корпоратив үйлчилгээнд хандах боломж олгодог, интернэт протоколтой сүлжээ. Интернэтэд экстранэт нь зөвхөн эрхтэй хэрэглэгчид болон зөвшөөрөгдсөн тодорхой IP хаяг бүхий ажил хэргийн (Business-to-Business (B2B)) хэрэглэгчдээс бусдад харагддаггүй.	[BEHR12]
415	Компьютерийн сүлжээ	Fast Ethernet	Өндөр хурдны Этернэт	Өндөр хурдны Этернэт нь секундэд 100МВ хүртэлх өгөгдлийг дамжуулах боломжтой LAN сүлжээний дамжууллын технологи.	[BEHR12]
416	Компьютерийн сүлжээ	fast retransmission	шууд дамжуулал		[BEHR12]
417	Компьютерийн сүлжээ	fast-recovery algorithm	шуурхай сэргээх алгоритм		[BEHR12]
418	Компьютерийн сүлжээ	Feistel cipher	Фейстел шифрлэлт		[BEHR12]
419	Компьютерийн сүлжээ	fiber-optic cable	оптик кабель		[BEHR12]
420	Компьютерийн сүлжээ	finite state machine (FSM)	төгсгөлөг төлөвт машин		[BEHR12]
421	Компьютерийн сүлжээ	Firewall	Галт хана	Өгөгдсөн горимын дагуу сүлжээний трафикт хяналт тавьж, зөвшөөрөгдсөн холболтыг нэвтрүүлж, үл зөвшөөрөгдөх хандалтыг хаадаг техник эсвэл програм хангамжийн (эсвэл хоёуланг нь хослуулсан) цогц шийдэл. Галт хана нь компьютерийн сүлжээг үл зөвшөөрөгдөх хандалтаас хамгаалахаас гадна тодорхой шалгуурт нийцээгүй пакетыг үл нэвтрүүлэх үүрэгтэй тул сүлжээний шүүлтүүр (филтр) гэж мөн нэрлэдэг. Барилгад түймэр үргэлжлэн тархахаас сэргийлэх зорилгоор галд тэсвэртэй материалаар хийсэн аюулгүйн хаалга бүхий тусгаарлагч хана болон автомашин, нисэх онгоцны хөдөлгүүрийн хэсгийг зорчигчийн хэсгээс тусгаарладаг дулаанд тэсвэртэй металлл хийцийг галын хана гэдэг байснаас уг нэр томьёо анхлан үүсчээ.	[BEHR12]
422	Компьютерийн сүлжээ	first-in, first-out (FIFO) queue	FIFO дараалал		[BEHR12]
423	Компьютерийн сүлжээ	Flag	Флаг	Дохионы нэгжийг хязгаарлахад ашиглагддаг бөгөөд дохиоллын протоколын мессежийн бүтэц дэх эхлэл төгсгөлийн битийн дараалал.	[BEHR12]
424	Компьютерийн сүлжээ	Flaming (Internet flaming)	Флэйминг	Интернэт форум, чат гэх мэт олон хэрэглэгч хамарсан сүлжээний орчинд хааяа үүсдэг бусдыг доромжилж дайрсан, хэрүүлийн шинжтэй харилцаа, маргаан.	[BEHR12]
425	Компьютерийн сүлжээ	Flow control	Урсгалын хяналт	Протоколын зэргэлдээ давхаргуудын хооронд эсвэл ижил нэгжүүдийн хооронд дохиоллын мэдээний урсгалыг удирдахад ашиглагддаг протоколын функц. Энэ функц нь нэвтрүүлэх нэгжээс ирэх дохиоллын урсгалыг хүлээн авуурын нэгжид удирдах боломж олгоно (ялгаатай хэрэглэгчийн хооронд эсвэл сүлжээний хүрээнд).	[BEHR12]
426	Компьютерийн сүлжээ	FM radio	FM радио		[BEHR12]
427	Компьютерийн сүлжээ	foreign agent	гадаад агент		[BEHR12]
428	Компьютерийн сүлжээ	foreign network	гадаад сүлжээ		[BEHR12]
429	Компьютерийн сүлжээ	forward error correction (FEC)	алдааны шууд засалтын арга		[BEHR12]
430	Компьютерийн сүлжээ	forwarding	дамжуулал		[BEHR12]
431	Компьютерийн сүлжээ	Fourier analysis	Фуррьегийн анализ		[BEHR12]
432	Компьютерийн сүлжээ	Frame	Фрейм (битүүдийн дараалал)	Харилцаа холбоонд, фрейм гэдэг нь сүлжээний цэгүүд хооронд дамжуулагдаж буй өгөгдөл юм. Энэ нь хаягийн ба удирдагын талаарх зайлшгүй мэдээллийг агуулсан бүлэг маягаар дамжуулагдах өгөгдлийн нэгж. Фрейм нь ихэвчлэн бит битээр цуваагаар дамжуулагддаг. Фрейм нь толгой мэдээлэл (хяналтын мэдээлэл) болон өгөгдлийн хэсгээс бүрддэг. Зарим удирдлагын фрейм нь өгөгдөл агуулахгүй байж болно.	[BEHR12]
433	Компьютерийн сүлжээ	Frame alignment time slot	Циклийн синхрончлолын хором	Цикл бүрийн тодорхой фазаас эхлэх ба циклийн синхрончлолын дохиог дамжуулахад зориулагдсан хугацааны завсар.	[BEHR12]
434	Компьютерийн сүлжээ	framing	фреймчлэл		[BEHR12]
435	Компьютерийн сүлжээ	Frequency	Давтамж	Нэгж хугацаанд тодорхой юм хэд дахин болж буйг заасан тоо. Эргэлт, чичиргээ, долгион гэх мэт мөчлөгт буюу цикл процессын хувьд давтамж нь нэгж хугацаанд болж буй мөчлөгийн тоог хэлнэ. Жишээ нь нэг хоромд нэг мөчлөг буюу 1 Герц. Давтамж их байх тусам, өөрөөр хэлбэл нэг хоромд болох мөчлөгийн тоо олон байх тусам өгөгдөл дамжих хурд ихэснэ.	[BEHR12]
436	Компьютерийн сүлжээ	Frequency division multiple access (FDMA)	Давтамжийн хуваалттай олон цэгийн хандалт, FDMA	Давтамжийн хуваалттай олон цэгийн хандалтын арга нь сувагчлалын аргын нэг бөгөөд энэ аргын үед зурвасыг ялгаатай давтамжийн зурвасуудад хуваана. Төхөөрөмж бүрт өгөгдөл илгээх зурвас хуваарилагдана. Өөрөөр хэлбэл, зурвасыг хамгаалах зурвасаар зааглан сувгуудад хуваан хэрэглэгчдийн өгөгдлийг дамжуулна.	[BEHR12]
437	Компьютерийн сүлжээ	Frequency Division Multiplexing (FDM)	Давтамжийн хуваалттай нягтруулга, Давтамжийн хазайлттай нягтруулга, FDM	Давтамжийн хуваалттай нягтруулга (FDM) гэдэг нь шугамын зурвасын өргөн(Гц) нь дамжигдах дохионуудын нийт зурвасын өргөнөөс их байх тохиолдолд хэрэглэгдэх аналог нягтруулгын арга юм. FDM-ын үед илгээгч төхөөрөмж бүрийн гаргаж буй дохиог төхөөрөмж бүрт оногдсон ялгаатай зөөгч давтамжтай дохионуудаар модуляцалдаг ба эдгээр модуляцлагдсан дохионуудыг нэгтгэн нэг шугамаар дамжуулдаг.	[BEHR12]
438	Компьютерийн сүлжээ	Frequency domain plot	Давтамжийн диаграм	Дохионы агууриг ба давтамжийн хамаарлыг дүрсэлсэн диаграмыг давтамжийн диаграм гэж нэрлэдэг. Давтамжийн диаграм дээр дохионы максимум агууриг болон давтамж дүрслэгдэнэ.	[BEHR12]
439	Компьютерийн сүлжээ	Frequency hopping spread spectrum (FHSS)	Давтамжийн үсрэлттэй тархалтын спектрийн арга, FHSS	Давтамжийн үсрэлттэй тархалтын спектр (FHSS) аргын үед, үүсгүүрээр үүсгэгдсэн дохио модуляцлагдахдаа ялгаатай М зөөгч давтамжийг ашигладаг. Хугацааны нэг агшинд дохио нэг зөөгч давтамж дээр модуляцлагдаж, хугацааны дараагийн агшинд өөр зөөгч давтамж дээр модуляцлагдана. Хэдийгээр тухайн хугацаанд нэг зөөгч давтамж дээр модуляцлагдаж байгаа ч урт хугацааны туршид M давтамжийг ашиглана. Зурвасыг өргөсгөсний дараа үүсгүүрийн дохио дамжигдах зурвас BFHSS>>B болно.	[BEHR12]
440	Компьютерийн сүлжээ	Frequency modulation (FM)	Давтамжийн модуляц	Мэдээг илэрхийлсэн нам давтамжтай дохионы хуулиар зөөгч дохионы давтамжийг өөрчлөхийг давтамжийн модуляц гэнэ. Өөрөөр хэлбэл, үндсэн дохионы агуургийн өөрчлөлтөөр зөөгч дохионы давтамж өөрчлөгдөнө. Давтамж өөрчлөгдөхөд зөөгчийн агууриг ба фаз нь тогтмол байна.	[BEHR12]
441	Компьютерийн сүлжээ	Frequency-shift keying (FSK)	Давтамж солих модуляц	Мэдээг илэрхийлсэн тоон цувааны өөрчлөлтийн хуулиар зөөгч хэлбэлзлийн давтамжийг өөрчлөхийг давтамж солих модуляц (ДСМ) гэнэ. Дохионы элементийн үргэлжлэлд модуляцлагдсан дохионы давтамж тогтмол байна. Хоёртын системийн 0 (бага) 1 (өндөр) гэсэн 2 төлөв нь анолог дохионы хэлбэрийг илэрхийлнэ. Логик 0 төлвөөр тодорхой сонгосон давтамж дахь дохиог, логик 1-ээр янз бүрийн давтамж дахь дохиог тус тус илэрхийлнэ. Модем нь компьютерээс гарах хоёртын кодын өгөгдлийг телефон шугам, кабель, шилэн кабель, утасгүй орчноор дамжуулахад зориулан, давтамж солих модуляцыг ашиглан хөрвүүлдэг. Хүлээн авах талд модем нь оролтын ДСМ дохиог компьютер ойлгож чадах өндөр, нам төлөвт тоон дохионд хөрвүүлнэ.	[BEHR12]
442	Компьютерийн сүлжээ	FTP (File Transfer Protocol)	FTP (англ. Файл дамжуулах протокол)	Интернэт гэх мэт TCP/IP суурьтай сүлжээгээр файл дамжуулах зориулалттай протокол. FTP нь клиент-сервер архитектуртай бөгөөд команд болон өгөгдлийг тусад нь өөр өөр портоор дамжуулдгаараа бусад протоколоос ялгагддаг.	[BEHR12]
443	Компьютерийн сүлжээ	Full duplex (double duplex)	Бүрэн дуплекс, дуплекс	Холбогдож буй хоёр тал эсвэл хоёр төхөөрөмж зэрэг хоёр чиглэлдээ харилцах боломжтой холболт. Телефон утас нь ярилцагч сонсонгоо ярьж болдог буюу бүрэн дуплекс горимтой систем юм. Бүрэн дуплекс Этернэт холболтонд тус бүр хоёр хос (зарим төрлийн Этернэтэд чиглэл тус бүрд хоёр хос) кабель ашиглан, нэг хос нь пакет хүлээн авахад, нөгөө хос нь пакет илгээхэд ашиглагддаг. Ийм горимд өгөгдөл солилцох нийт багтаамж хоёр дахин өсөж болдог. Өөрөөр хэлбэл 100 Мбит/с-ийн хурдтай өндөр хурдны Этернэт ашиглаж байгаа нөхцөлд 200 Мбит/с (дамжуулалт 100 Мбит/с, хүлээн авалт 100 Мбит/с) хурданд дөхөж очно. Бүрэн дуплекс холболтонд хагас дуплекс горимд байдагчлан эсрэг талын дамжуулалт дуусахыг хүлээх хүлээлт болон коллиз үүссэнээс фрейм дахин дамжуулахтай холбоотой саатал байдаггүй.	[BEHR12]
444	Компьютерийн сүлжээ	Full-duplex transmission mode	Дуплекс (бүрэн дуплекс) дамжууллын горим	Мэдээлэл солилцож буй хоёр төхөөрөмж хооронд дамжигдах өгөгдлийн дамжууллын горим. Энэ горимын үед илгээх ба хүлээн авах үйлдэл зэрэг хийгдэнэ.	[BEHR12]
445	Компьютерийн сүлжээ	Fully qualified domain name (FQDN)	Бүрэн тодорхойлогдсон домэйн нэр		[BEHR12]
446	Компьютерийн сүлжээ	fundamental frequency	үндсэн давтамж, суурь давтамж		[BEHR12]
447	Компьютерийн сүлжээ	Gateway	Гарцын төхөөрөмж	Салангид сүлжээнүүдийг холбож буй зангилаа төхөөөрөмж буюу рутер. Гарцын төхөөрөмж нь өөр өөр системийн хоорондын ажиллагааг уялдуулахын тулд протокол хөрвүүлэгч, эсэргүүцэл тааруулах төхөөрөмж, хурдны хөрвүүлэгч, алдаа тусгаарлагч гэх мэт төхөөрөмжийг багтааж болно.	[BEHR12]
448	Компьютерийн сүлжээ	Gateway router	Гарцын рутер		[BEHR12]
449	Компьютерийн сүлжээ	GBIC (Gigabit interface converter)	Гигабит интерфейсийн хувиргагч	Гигабит интерфейсийн хувиргагч (GBIC) нь цахилгаан гүйдлийг (дээд, доод түвшинтэй тоон дохио) гэрлэн дохионд, эсрэгээр гэрлэн дохиог тоон цахилгаан гүйдэлд хувиргадаг, нэвтрүүлэгч-хүлээн авагч юм. GBIC нь ихэнхдээ шилэн кабель ба Этернет системд өндөр хурдны сүлжээний интерфейсийн үүргээр хэрэглэгддэг. Өгөгдөл дамжуулах хурд 1Гбит/с ба түүнээс илүү. GBIC модулиуд нь цахилгаан-оптик холбооны сүлжээг хялбараар зохион байгуулах ба сайжруулахад техникийн ажилтанд зөвшөөрдөг.	[BEHR12]
450	Компьютерийн сүлжээ	Generator	Генератор, үүсгүүр		[BEHR12]
451	Компьютерийн сүлжээ	Generator polynomial	Олон гишүүнтийн генератор		[BEHR12]
452	Компьютерийн сүлжээ	Generic domain	Ерөнхий домэйн		[BEHR12]
453	Компьютерийн сүлжээ	Geographical routing	Газар зүйн замчлал		[BEHR12]
454	Компьютерийн сүлжээ	Gigabit Ethernet	Гигабит Этернэт	Этернэт фреймийн форматад суурилсан дамжууллын технологи. Энэ нь LAN сүлжээнд өргөн ашиглагдах ба секундэд Гигабит хүртэлх өгөгдлийг дамжуулах боломжтой.	[BEHR12]
455	Компьютерийн сүлжээ	Gigabyte (GB, Gbyte)	Гигабайт (Г, ГБ)	Ойролцоогоор 1 тэрбум байт (1,073,741,824 байт) Тоон өгөгдлийн багтаамж хэмжихэд хэрэглэдэг хэмжигдэхүүн.	[BEHR12]
456	Компьютерийн сүлжээ	Global Positioning System (GPS)	GPS, Жи Пи Эс, Байршил тогтоох глобал систем	Дэлхийн хаанаас ч, бараг ямар ч хугацаа, цаг уурын нөхцөлд, мөн дэлхий орчмын сансрын орон зайд объектын байршил болон хурдыг тодорхойлдог сансрын хиймэл дагуулын систем. Уг системийг АНУ-ын Батлан хамгаалах яам боловсруулж, хэрэгжүүлэн ашигладаг. Жи Пи Эс хиймэл дагуул нь сансраас Жи Пи Эс хүлээн авагчид уртраг, өргөрөг, газрын өндөр болон нарийвчилсан цаг заасан дохио дамжуулах замаар уг систем ажиллана. Жи Пи Эс нь Сансрын, удирдлагын, хэрэглэгчийн гэсэн гурван хэсгээс бүрдэнэ. Сансрын хэсэг нь дэлхий орчмын дунд зайн тойрог замын 24-32 ширхэг хиймэл дагуул, хиймэл дагуулыг тойрог замд гаргах зориулалттай пуужингаас бүрдэнэ. Удирдлагын хэсэг нь удирдлагын төв станц, удирдлагын нөөц төв станц, зориулалтын болон дундын зориулалттай газрын антенн, хянах станцуудаас бүрдэнэ. Хэрэглэгчийн хэсэг нь нууцлал бүхий Жи Пи Эс нарийвчилсан байршил тодорхойлох үйлчилгээ (Presicse positioning service) ашигладаг.	[BEHR12]
457	Компьютерийн сүлжээ	Global System for Mobile Communication (GSM)	Мобайл холбооны глобал систем (GSM)		[BEHR12]
458	Компьютерийн сүлжээ	Globalstar	Глобстар		[BEHR12]
459	Компьютерийн сүлжээ	Go-Back-N ARQ (Automatic Repeat Request) protocol	N рүү буцах АДХ (автоматаар давталт хүсэх) протокол	Компьютерийн сүлжээнд дамжууллын үр ашгийг нэмэгдүүлэхийн тулд баталгаажилт хийгдэхээс өмнө нэгээс олон фреймийг илгээж болно. Ийм төрлийн протоколуудын нэг нь N рүү буцах AДХ юм. Энэ протоколын үед илгээгч, баталгааны фрейм хүлээн авахаас өмнө хэд хэдэн фреймийг илгээх ба баталгааны фрейм иртэл илгээгдсэн фреймүүдийн хуулбарыг хадгалдаг.	[BEHR12]
460	Компьютерийн сүлжээ	Ground propagation	Газрын гадаргуугийн тархалт	Газрын гадаргуугийн тархалт гэдэг нь радио долгион атмосферийн хамгийн доод хэсэг буюу дэлхийн гадаргуугаар тархахыг хэлнэ. Энэ тархалтын үед нам давтамжтай дохио бүх чиглэлд тархана. Тархах зай нь дохионы чадлаас хамаарна. Их чадалтай дохио хол зайд дамжигдана.	[BEHR12]
461	Компьютерийн сүлжээ	group-shared tree	групп-хуваах мод		[BEHR12]
462	Компьютерийн сүлжээ	guard band	хамгаалах зурвас		[BEHR12]
463	Компьютерийн сүлжээ	Guided media	Чиглүүлэгтэй дамжуулах орчин	Харилцаа холбоонд дамжуулах орчныг ерөнхийд нь чиглүүлэгтэй ба чиглүүлэггүй гэсэн хоёр ангилалд авч үздэг. Чиглүүлэгтэй дамжуулах орчинд мушгиа хос кабель, коаксиал кабель, оптик кабель багтана. Дохио эдгээр орчноор дамжихдаа орчны физик хүчин зүйлүүдээр чиглүүлэгдэнэ. Мушгиа хос болон коаксиал кабель нь металл (зэс) дамжуулагчийг ашиглан цахилгаан дохио дамжуулдаг бол оптик кабель нь гэрлийн дохио дамжуулна.	[BEHR12]
464	Компьютерийн сүлжээ	Half connection	Хагас холболт	Станцын ижил интерфейс бүхий оролт болон гаралтын холболтын агуулах хоёр чиглэлийн зам.	[BEHR12]
465	Компьютерийн сүлжээ	Half-duplex	Хагас дуплекс	Холбогдож буй хоёр тал эсвэл хоёр төхөөрөмж аль аль чиглэл рүүгээ харилцах боломжтой ч хугацааны тухайн мөчид зөвхөн ганц чиглэлд (зэрэг биш) харилцах боломжтой дамжууллын горим. Хагас дуплекс горимд аль нэг тал дохио хүлээн авч эхэлбэл дамжуулалт дуусахаас нааш хариу өгөх боломжгүй. Этернэт сүлжээнд тухайн мөчид хоёр талын аль аль нь зэрэг дамжуулалт хийхээр оролдох тохиолдолд коллиз (өгөгдлийн мөргөлдөөн) үүсэх ба үүний улмаас тухайн фреймүүд хаягдаж, дамжуулалд алдаа үүсдэг. Коллиз илэрмэгц тухайн хоёр төхөөрөмж дамжуулалтаа түр (хэдэн микросекунд) зогсоогоод, шугам чөлөөтэй болох үед фреймийг дахин дамжуулна.	[BEHR12]
466	Компьютерийн сүлжээ	Half-duplex transmission mode	Хагас дуплекс дамжууллын горим		[BEHR12]
467	Компьютерийн сүлжээ	Hamming code	Хэмингийн код		[BEHR12]
468	Компьютерийн сүлжээ	Hamming distance	Хэмингийн зай	Алдааны хяналтын үндсэн ухагдахууны нэг бол Хэмингийн зай юм. Ижил хэмжээтэй хоёр өгөгдлийн харгалзан битүүдийн хоорондын ялгааг Хэмингийн зай гэнэ. x ба y өгөгдлийн Хэмингийн зайг d(x,y) гэж тэмдэглэнэ.	[BEHR12]
469	Компьютерийн сүлжээ	harmonic	гармоник, хэлбэлзэл		[BEHR12]
470	Компьютерийн сүлжээ	hash function	хэш функц		[BEHR12]
471	Компьютерийн сүлжээ	hashing	хэшлэлт		[BEHR12]
472	Компьютерийн сүлжээ	header	толгой мэдээлэл		[BEHR12]
473	Компьютерийн сүлжээ	Hertz (Hz)	Герц (Гц)	Хэмжүүрийн SI системээр давтамж хэмждэг нэгж хэмжигдэхүүн. Ямар нэг мөчлөг буюу цикл хоромд хэд давтагдаж буйг заана. Жишээ нь 1 герц гэвэл хоромд ганц удаа, 2 герц гэвэл хоромд хоёр удаа болно гэсэн үг. 1000 Герц (Гц) = 1 килогерц (КГц), 1000 килогерц = 1 мегагерц (МГц), … Компьютерийн техник хангамжтай холбоотой нөхцөлд герц нь электрон төхөөрөмжийн суваг, түгээгүүр, дотоод хэмийн дамжуулах хурдыг хэмжихэд хэрэглэгддэг. Үүнчлэн компьютерийн төв процессорын хэмийн нормыг ихэвчлэн мегагерц эсвэл гигагерцээр илэрхийлдэг бөгөөд энэ нь төв процессорын мастер хэмийн дохионы давтамжийг заадаг.	[BEHR12]
474	Компьютерийн сүлжээ	hexadecimal colon notation	тодорхойлох цэгтэй арван зургаатын бичиглэл		[BEHR12]
475	Компьютерийн сүлжээ	hierarchical network model	сүлжээний шаталсан загвар		[BEHR12]
476	Компьютерийн сүлжээ	hierarchical routing	шаталсан замчлал		[BEHR12]
477	Компьютерийн сүлжээ	High density bipolar 3-zero (HDB3)	HDB3 кодлолын схем, Өндөр нягтралтай 3 тэгийн арга	Өндөр нягтралтай 3 тэгийн арга нь ихэвчлэн хойд Америкт ашиглагддаг ба энэ аргын үед дараалсан дөрвөн тэг түвшинг 000V эсвэл B00V дарааллаар орлуулна. Ялгаатай хоёр орлуулалтыг ашиглах шалтгаан нь орлуулалтын дараах тэгш тооны тэг биш импульсийг хадгалахад оршино. Орлуулалт нь дараах дүрмээр тодорхойлогдоно. Үүнд: 1. Сүүлчийн орлуулалтын дараа тэг биш импульсийн тоо нь сондгой бол, орлуулах дараалал нь 000V байх ба ингэснээр нийт тэг биш импульсийн тоо тэгш байна. 2. Сүүлчийн орлуулалтын дараа тэг биш импульсийн тоо нь тэгш бол, орлуулах дараалал нь В00V байх ба ингэснээр нийт тэг биш импульсийн тоо тэгш байна.	[BEHR12]
478	Компьютерийн сүлжээ	High rate direct-sequence spread spectrum (HR-DSSS)	Өндөр хурдны шууд урсгалын дарааллын тархалтын спектрийн арга		[BEHR12]
479	Компьютерийн сүлжээ	home address	үндсэн хаяг		[BEHR12]
480	Компьютерийн сүлжээ	home agent	үндсэн агент		[BEHR12]
481	Компьютерийн сүлжээ	home network	үндсэн сүлжээ		[BEHR12]
482	Компьютерийн сүлжээ	Hop count	Дайран өнгөрөх төхөөрөмжийн тоо		[BEHR12]
483	Компьютерийн сүлжээ	Hop off	Үсрэлт, шилжилт	Шилжилт нь харилцаа холбоонд хэрэглэгддэг нэр томьёо юм. Энэ нь дохио буюу дуудлага, тухайн сүлжээний зангилаанд үлдсэн ба өөр сүлжээ рүү шилжүүлснийг тодорхойлоход хамаатай. Жишээ нь: Үүрэн телефонд хийгдсэн дуудлага суурин үүрэн телефоны сүлжээнээс AT&T мэтийн том сүлжээ рүү шилжиж болно. Эсрэгээр, том сүлжээнээс орж ирсэн дуудлага бага хэмжээний суурин сүлжээ рүү буюу хувийн салбар (PBX) луу шилжиж болно. VoIP-д hop-off бол дуудлага H323 протоколтой сүлжээнээс өөр проткол ашигладаг сүлжээ рүү шилжих гарцын төхөөрөмж буюу цэг байх юм.	[BEHR12]
484	Компьютерийн сүлжээ	Hopping period	Үсрэлтийн үе		[BEHR12]
485	Компьютерийн сүлжээ	Hop-to-Hop delivery	Төхөөрөмж хоорондын дамжуулал, хөрш төхөөрөмж хоорондын дамжуулал		[BEHR12]
486	Компьютерийн сүлжээ	Horn antenna	Бүрээ антенн, рупор антенн		[BEHR12]
487	Компьютерийн сүлжээ	Host	Хост, төхөөрөмж		[BEHR12]
488	Компьютерийн сүлжээ	host address	хостын хаяг		[BEHR12]
489	Компьютерийн сүлжээ	host portion	хостын хэсэг		[BEHR12]
490	Компьютерийн сүлжээ	HTTP (Hypertext Transfer Protocol)	HTTP протокол	Гипертекст өгөгдөл дамжуулах зориулалттайгаар үүссэн хэрэглээний давхаргын протокол. HTTP нь хэрэглэгчээс (клиент) эхлүүлсэн холболт, хүсэлтийн дагуу серверээс шаардлагатай ажиллагаа гүйцэтгэж, үр дүнг нь хэрэглэгчид буцаах “клиент-сервер” загварт суурилдаг. HTTP нь вэбсайтаас мэдээлэл хүлээн авахад хэрэглэгддэг хамгийн түгээмэл протокол юм.	[BEHR12]
491	Компьютерийн сүлжээ	hub	зангилаа төхөөрөмж		[BEHR12]
492	Компьютерийн сүлжээ	Huffman coding	Huffman кодлол		[BEHR12]
493	Компьютерийн сүлжээ	Hybrid network	Холимог сүлжээ, гибрид сүлжээ	Хоёр эсвэл түүнээс дээш тооны ялгаатай тополог бүхий сүлжээнүүдээс үүссэн хослол-комбинац нь цуваа, од, цагариг гэх мэт ердийн стандарт топологийн алинд ч үл хамаарах сүлжээ. Жишээ нь мод загвартай хоёр сүлжээ хоорондоо холбогдоход мөн л мод загвартай сүлжээ үүсдэг бол од загвартай хоёр сүлжээ холбогдоход дунд нь гибрид сүлжээ үүсдэг.	[BEHR12]
494	Компьютерийн сүлжээ	hybrid-fiber-coaxial (HFC) network	гибрид-оптик-коаксиал сүлжээ, HFC сүлжээ		[BEHR12]
495	Компьютерийн сүлжээ	hypermedia	гипермедиа		[BEHR12]
496	Компьютерийн сүлжээ	image	дүрс		[BEHR12]
497	Компьютерийн сүлжээ	indirect delivery	шууд бус дамжуулал, шууд бус хүргэлт		[BEHR12]
498	Компьютерийн сүлжээ	Infrared port (IR port)	Хэт улаан туяаны порт	Ихэвчлэн IrDA протокол ашиглан хэт улаан туяагаар өгөгдөл дамжуулах, хүлээн авах зориулалттай порт. Зөөврийн компьютер, халаасны персональ компьютер (Personal Digital Assistant, PDA), гар утсанд өргөн ашиглагддаг байсан энэ портын халааг Блүүтүүт гэх мэт радио долгионы технологи залган авч байна. Хэт улаан туяаны портыг телевизор, DVD тоглуулагч, төрөл бүрийн өсгөгч гэх мэт гэрийн болон оффисийн техник төхөөрөмжийн зайн удирдлагад түгээмэл хэрэглэдэг.	[BEHR12]
499	Компьютерийн сүлжээ	Infrared waves	Хэт улаан туяа, инфра улаан туяа	Утасгүй холбоог радио долгион, бичил долгион, инфра улаан туяа гэсэн гурван ангилалд авч үздэг. 300ГГц-ээс 900ТГц-ийн давтамжийн хязгаар (1мм-ээс 770нм хүртэлх долгионы урт) дахь долгионыг инфра улаан туяа (хэт улаан туяа) гэж нэрлэх ба энэ долгион нь богино зайн дамжуулалд ашиглагдана.	[BEHR12]
500	Компьютерийн сүлжээ	initial sequence number (ISN)	эхлэлийн дарааллын дугаар (ISN)		[BEHR12]
501	Компьютерийн сүлжээ	inner product	дотоод үржвэр		[BEHR12]
502	Компьютерийн сүлжээ	Input connection	Оролтын холболт	Тоон станцын интерфейсээс станцын хяналтын цэг хүртэлх нэг чиглэлийн зам.	[BEHR12]
503	Компьютерийн сүлжээ	interactive audio/video	интерактив аудио/видео		[BEHR12]
504	Компьютерийн сүлжээ	interdomain routing	интер-домэйн замчлал		[BEHR12]
505	Компьютерийн сүлжээ	interface	интерфейс		[BEHR12]
506	Компьютерийн сүлжээ	Internet address	Интернэт хаяг		[BEHR12]
507	Компьютерийн сүлжээ	Internet Key Exchange (IKE)	Интернэт түлхүүрийн солилцоо		[BEHR12]
508	Компьютерийн сүлжээ	Internet layer	Интернэт давхарга		[BEHR12]
509	Компьютерийн сүлжээ	Internet model	Интернэт загвар		[BEHR12]
510	Компьютерийн сүлжээ	Internet Protocol (IP)	Интернэт протокол (IP)	Интернэт протоколын багц (TCP/IP) ашиглан пакет сэлгээт интернэт сүлжээгээр (багцын холболттой сүлжээ) өгөгдөл дамжуулахад хэрэглэгддэг протокол. IP нь TCP/IP-гийн үндсэн протокол бөгөөд протокол датаграм буюу пакетын илгээгч хостоос хүлээн авагч хост руу хаягийнх нь дагуу хүргэх үүрэгтэй.	[BEHR12]
511	Компьютерийн сүлжээ	Internet Protocol, version 6 (IPv6)	IPv6 протокол		[BEHR12]
512	Компьютерийн сүлжээ	Internetwork	Интернэтворк	Хоёр ба түүнээс дээш тооны сүлжээнүүд холбогдон сүлжээ үүсгэснийг бид интернэтворк эсвэл интернэт гэж нэрлэдэг. Жишээлбэл байгууллага хоёр салбартай бөгөөд салбарууд нь хотын зүүн, баруун захад байрладаг гэж үзвэл салбар бүр LAN сүлжээ ашиглан салбарын ажилчдын үйл ажиллагааг сүлжээгээр хангадаг байж болно. Энэ тохиолдолд зүүн ба баруун салбар хооронд цэгээс-цэгт зориулалтын WAN сүлжээ ашиглан холболт тогтоож болох бөгөөд үүнийг бид байгууллагын интернэтворк буюу тухайн байгууллагын сүлжээ гэдэг.	[BEHR12]
513	Компьютерийн сүлжээ	Interruption control	Тасалдалтын удирдлага	FDM системд тасалдлыг хийхийн тулд пилотийн дохиог хянадаг ба холболтын төхөөрөмжид мэдэгдэл дамжуулдаг систем.	[BEHR12]
514	Компьютерийн сүлжээ	Intranet	Интранэт	Компани, албан байгууллагын интернэт протокол (IP) технологид суурилсан дотоод хувийн сүлжээ.	[BEHR12]
515	Компьютерийн сүлжээ	IP datagram	IP датаграм		[BEHR12]
516	Компьютерийн сүлжээ	IPv4 address class	IPv4 хаягийн ангилал	IPv4 хаягийн ангилал гэдэг нь IPv4-д суурилсан интернэт протоколд хэрэглэгдэх хаягуудын ангилсан хуваалт юм. IP ангиллаас хамааран хаягуудын зориулалт нь ялгаатай байна. Зарим хаягууд нийтийн интернэт сүлжээнд (A, B, C) ашиглагдах бол зарим нь тусгай зориулалтаар сургалт, судалгаа, туршилтад (D, E) ашиглагдана.	[BEHR12]
517	Компьютерийн сүлжээ	IrDA (Infrared Data Association)	IrDA	Инфра улаан туяа нь ихэвчлэн 400ТГц зурваст маш өндөр хурдтай тоон өгөгдлийг дамжуулдаг. Infrared Data Association (IrDA) нь инфра улаан долгионы хэрэглээг зохицуулж, эдгээр долгионыг хэрэглэн гар, хулгана, компьютер, хэвлэгч гэх мэт төхөөрөмжүүд хоорондын харилцаа холбооны стандартыг тодорхойлно. Жишээлбэл, зарим бүтээгдэхүүнд утасгүй компьютерийн гар нь компьютертэй холболт тогтоох IrDA гэх тусгай порт байдаг.	[BEHR12]
518	Компьютерийн сүлжээ	Isochronous transmission	Изохрон дамжуулал	Бодит хугацааны дуу, дүрсний дамжуулалд, фрейм хооронд жигд бус завсар байвал өгөгдөл дамжуулалд алдаа үүснэ. Жишээлбэл телевизийн дамжууллын үед, секундэд 30 дэлгэцийн кадр цацах ба эдгээр нь жигд хурдтай байх шаардлагатай. Хэрэв дэлгэцийн кадр бүрийн хувьд нэг эсвэл хэд хэдэн фрейм илгээгддэг бол фрейм хооронд ямар нэгэн саатал үүсэх ёсгүй. Энэ төрлийн дамжуулалд, байт синхрончлол хангалтгүй бөгөөд бүх битүүдийн урсгалын хувьд синхрончлох шаардлагатай. Изохрон дамжуулал нь өгөгдөл тогтмол хурдаар дамжигдах процессоор хангадаг.	[BEHR12]
519	Компьютерийн сүлжээ	Jitter	Життер	1. Сүлжээний хүчин чадлыг тодорхойлоход сааталтай холбоотойгоор гарч ирдэг хэмжигдэхүүн бол життер юм. Хэрэв өгөгдлийн багцуудын дамжигдах хугацаа өөр өөр болох үед життерийн асуудал үүсдэг. Энэ нь аудио эсвэл видео багцуудын дамжууллын тэгш бус саатал юм. Жишээлбэл, 30мс тутамд видео багц дамжигддаг гэж бодъё. Хэрэв эхний багц 20мс-д, дараагийн багц 40мс-д, гурав дахь багц 45мс-д дамжигдаж ирвэл бодит хугацааны аппликейшнд зарим багцуудын хувьд хоцролт үүснэ. 2. Шуугиан, чичирхийлэл, хазайлт Цахилгаан холбоонд дараах нэр томъёогоор хэрэглэгддэг. Үүнд: 2.1. VoIP -д хазайлт бол хүлээн авах талд ирж буй багц хоорондын хугацааны өөрчлөлт юм. Энэ нь сүлжээ хэт ачаалалд орсон, хугацааны саатал, хүлээлт, зам болон чиглэл солигдох гэх мэтээс шалтгаалж үүсч болно. Үүнийг тодорхойлход хазайлтын шүүр ашиглаж болно. 2.2. Хазайлт гэж өндөр давтамжийн тоон дохионд байх ижил төрлийн импульсүүдийн хазайлт юмуу байрлалаа алдагдахыг хэлнэ. 2.3. Бас нэг тодорхойлолт гэвэл дохионы байрлал, идеал байрлалаасаа алдагдах давтамжийн үе юм. Чичирхийлэл үүсэх шалтгаан нь цахилгаан соронзон интерференц (EMI) ба өөр дохио хоорондын харилцан нөлөөлөл байдаг.	[BEHR12]
520	Компьютерийн сүлжээ	Junctor (in a crossbar system)	Холбогч (координат холболтын системд)	Координат холболтын системд, холбогч нь холболтын төхөөрөмжийн циклүүдийн хооронд байх ба цикл бүрийн холболтын төхөөрөмжид төгсдөг өргөтгөлийн хэлхээ.	[BEHR12]
521	Компьютерийн сүлжээ	Karn’s Algorithm	Карны алгоритм		[BEHR12]
522	Компьютерийн сүлжээ	Kernel	Цөм, кернел	Боловсруулалтын хугацаа, санах ой, техник хангамж гэх мэт компьютерийн нөөцөд хэрэглээний програмын зүгээс хандах ажиллагааг зохицуулагч үйлдлийн системийн амин төв бүрдэл. Кернел нь техник болон програм хангамжийн бүрдлийг хооронд нь холбож өгөх үүрэгтэй.	[BEHR12]
523	Компьютерийн сүлжээ	key	түлхүүр		[BEHR12]
524	Компьютерийн сүлжээ	key-distribution center (KDC)	түлхүүр түгээх төв (ТТТ)		[BEHR12]
525	Компьютерийн сүлжээ	Kilobyte (KB, Kbyte)	Килобайт (KБ, Кбайт, КБ)	1024 байттай тэнцүү, өгөгдөл хадгалах багтаамж хэмждэг нэгж хэмжигдэхүүн. 1килобайт (KB) = 8килобит (КB)	[BEHR12]
526	Компьютерийн сүлжээ	Label	Тэмдэгт	Мэдээ харъяалагдах суваг. Дуудлага эсвэл удирдлагын ажиллагааг танихад ихэвчлэн ашигладаг дохиоллын мессеж доторх мэдээлэл.	[BEHR12]
527	Компьютерийн сүлжээ	layered model	давхаргат загвар		[BEHR12]
528	Компьютерийн сүлжээ	least-cost tree	бага-кост бүхий мод		[BEHR12]
529	Компьютерийн сүлжээ	limited-broadcast address	хязгаарлагдмал броадкаст хаяг		[BEHR12]
530	Компьютерийн сүлжээ	Line coding	Шугаман кодлол	Шугаман кодлол гэдэг нь тоон өгөгдлийг тоон дохионд хувиргах процессыг хэлнэ.	[BEHR12]
531	Компьютерийн сүлжээ	line configuration	шугамын тохиргоо		[BEHR12]
532	Компьютерийн сүлжээ	linear block code	шугаман блок кодлол		[BEHR12]
533	Компьютерийн сүлжээ	linear predictive coding (LPC)	шугаман таамаглах кодлол		[BEHR12]
534	Компьютерийн сүлжээ	Line-of-sight propagation	Үзэгдэх орчны тархалт	Үзэгдэх орчны тархалт гэдэг нь маш өндөр давтамжтай дохио антеннаас антенн хооронд шулуун дамжигдахыг хэлнэ. Антеннууд нь заавал бие бие рүүгээ чиглүүлэгдсэн байх бөгөөд хангалттай өндөрт суурилуулагдсан байх шаардлагатай.	[BEHR12]
535	Компьютерийн сүлжээ	Link	Шугам	Харилцаа холбооны утгаар хэрэглэж байгаа тохиолдолд энэ нь хоёр буюу түүнээс дээш тооны холбооны төхөөрөмжийг холбож буй холбооны суваг. Энэ тохиолдолд шугам нь физик бодит дамжуулах орчин, эсвэл нэг болон хэд хэдэн физик шугамыг илэрхийлсэн логик суваг байж болно. Логик суваг байх нөхцөлд бодит физик шугамын төрлийг нь өгөгдлийн суваг (data link), илгээх суваг (uplink), хүлээн авах суваг (downlink), мяндсан оптик, цэгээс-цэгт гэх мэтээр заавал зааж өгсөн байдаг.	[BEHR12]
536	Компьютерийн сүлжээ	Link Control Protocol (LCP)	Шугамын хяналтын протокол		[BEHR12]
537	Компьютерийн сүлжээ	link local address	link local хаяг		[BEHR12]
538	Компьютерийн сүлжээ	link-layer address	сувгийн давхаргын хаяг		[BEHR12]
539	Компьютерийн сүлжээ	link-state database	link-state өгөгдлийн сан		[BEHR12]
540	Компьютерийн сүлжээ	link-state packet (LSP)	link-state замчлал		[BEHR12]
541	Компьютерийн сүлжээ	Local loop	Хэрэглэгчийн шугам	Эцсийн хэрэглэгчээс үйлчилгээ үзүүлэгч хүртэлх холболтыг хэрэглэгчийн шугам гэнэ.	[BEHR12]
542	Компьютерийн сүлжээ	Local аrea network (LAN)	Локал сүлжээ, LAN сүлжээ	Гэр, албан байгууллага, сургууль гэх мэт цөөн тооны барилга байгууламж бүхий харьцангуй бага хэмжээтэй газар нутаг хамарсан компьютерийн сүлжээ. Локал сүлжээ нь өгөгдөл дамжуулах хурд харьцангуй өндөр, газар зүйн хамрах хүрээ бага, харилцаа холбооны шугамын түрээс байхгүй гэх мэт үзүүлэлтээрээ глобал сүлжээнээс (WAN) ялгарна. Орчин үеийн локал сүлжээнд мушгиа хос буюу хос дамжуулагч мушгиа утсан кабель ашиглагддаг. Этернэт, утасгүй холболтын Wi-Fi гэсэн хоёр технологи хамгийн өргөн хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
543	Компьютерийн сүлжээ	logical address	логик хаяг		[BEHR12]
544	Компьютерийн сүлжээ	logical topology	логик тополог		[BEHR12]
545	Компьютерийн сүлжээ	logical tunnel	логик тунел		[BEHR12]
546	Компьютерийн сүлжээ	longest mask matching	хамгийн урт маскаар тааруулах		[BEHR12]
547	Компьютерийн сүлжээ	loopback address	loopback хаяг		[BEHR12]
548	Компьютерийн сүлжээ	lossless compression	алдаагүй шахалт		[BEHR12]
549	Компьютерийн сүлжээ	lossy compression	алдаатай шахалт		[BEHR12]
550	Компьютерийн сүлжээ	low-pass channel	нам дамжууллын суваг		[BEHR12]
551	Компьютерийн сүлжээ	MAC address	МАС хаяг, сувгийн давхаргын хаяг	Хөрш төхөөрөмжүүдийн хооронд дамжуулал хийхэд ашиглагддаг хаяг.	[BEHR12]
552	Компьютерийн сүлжээ	Manchester scheme	Манчестер кодлолын схем	RZ кодлолын бит интервалын дунд шилжилт хийгдэх процессыг NRZ-L кодлолтой нэгтгэснээр манчестер кодлол үүснэ. Манчестер кодлолын үед бит интервал хоёр түвшинд хуваагдана. Бит интервалын эхний хагаст дохионы нэг түвшинд байх ба дараагийн хагаст дохионы түвшин өөр түвшинд шилжинэ. Бит интервалын дунд хийгдэх шилжилт нь синхрончлолоор хангана.	[BEHR12]
553	Компьютерийн сүлжээ	man-in-the-middle attack	man-in-the-middle халдлага		[BEHR12]
554	Компьютерийн сүлжээ	mapped address	mapped хаяг		[BEHR12]
555	Компьютерийн сүлжээ	mask	маск		[BEHR12]
556	Компьютерийн сүлжээ	master secret	мастер түлхүүр		[BEHR12]
557	Компьютерийн сүлжээ	media server	медиа сервер		[BEHR12]
558	Компьютерийн сүлжээ	Medium	Дамжуулах орчин	Төхөөрөмж хооронд өгөгдөл болон бусад мэдээллийг дамжуулах утсан болон утасгүй шугам.	[BEHR12]
559	Компьютерийн сүлжээ	Mesh topology	Торон тополог, меш тополог	Торон топологийн үед төхөөрөмж бүр бусад төхөөрөмжүүдтэй цэгээс-цэгт холболт тогтоох боломжтой. Өөрөөр хэлбэл, тухайн хоёр төхөөрөмж бүрт зориулагдсан шугам байна гэсэн үг. Энэ топологийн үед нийт холбох шугамын тоо M=N(N-1)/2 томъёогоор тодорхойлогдоно. Энд, M- нийт холбох шугамын тоо, N-зангилааны тоо	[BEHR12]
560	Компьютерийн сүлжээ	Message	Мессеж	Илгээгч ба хүлээн авагч хооронд солилцож буй мэдээлэл (өгөгдөл). Мессеж нь текст, тоо, зураг, аудио, видео гэх мэт олон хэлбэрээр дүрслэгдэнэ.	[BEHR12]
561	Компьютерийн сүлжээ	message access agent (MAA)	мессеж хандалтын агент		[BEHR12]
562	Компьютерийн сүлжээ	message authentication	мессежийн бататгал		[BEHR12]
563	Компьютерийн сүлжээ	message authentication code (MAC)	мессежийн бататгалын код		[BEHR12]
564	Компьютерийн сүлжээ	Message Digest (MD)	мессежийн хэш утга		[BEHR12]
565	Компьютерийн сүлжээ	Message routing	Мессежийн замчлал, мессежийн чиглүүлэлт	Илгээгдэх дохиоллын мэдээ тус бүрт ашиглах дохиоллын шугамыг сонгох процесс.	[BEHR12]
566	Компьютерийн сүлжээ	Message sequencing	Мессежийг дараалалжуулах процесс	Хүлээн авсан мессежүүд нь зөв дарааллаар боловсруулагдаж буйг бататгах үйл ажиллагаа.	[BEHR12]
567	Компьютерийн сүлжээ	Message transfer agent (MTA)	Мессеж дамжуулах агент		[BEHR12]
568	Компьютерийн сүлжээ	Message transfer part	Мессеж дамжуулах хэсэг	Бүх төрлийн хэрэглэгчийн хүссэнээр дохионы мессежүүдийг дамжуулдаг, мөн алдааны хяналт болон дохиоллын нууцлал зэрэг шаардлагатай туслах функцүүдийг гүйцэтгэдэг ерөнхий сувгийн дохиоллын системийн функциональ хэсэг.	[BEHR12]
569	Компьютерийн сүлжээ	Metric	Метрик, хэмжигдэхүүн	Шугамын найдваржилтыг илэрхийлэх хэмжигдэхүүн. Компьютерийн сүлжээнд метрик нь бага байх шугамыг сайн шугам гэж үзнэ.	[BEHR12]
570	Компьютерийн сүлжээ	Metropolitan area network (MAN)	Метрополитэн сүлжээ, MAN сүлжээ (англ. Том хотын сүлжээ)	Хамрах цар хүрээгээрээ глобал сүлжээнээс (WAN) жижиг, локал сүлжээнээс (LAN) том, ихэвчлэн хотын хэмжээнд компьютерүүдийг нэгтгэсэн сүлжээ. Гол төлөв шилэн кабелийн гэх мэт өндөр хүчин чадалтай холбох технологиор хоорондоо холбогдсон хэд хэдэн суурин сүлжээнээс бүрддэг метрополитэн сүлжээ нь хамрагдаж буй суурин сүлжээнүүдийн хувьд глобал сүлжээ болон интернэтэд гарах гарц болдог. Том хотуудын кабелийн телевизийн сүлжээ ч мөн метрополитэн сүлжээнд тооцогдоно.	[BEHR12]
571	Компьютерийн сүлжээ	Microwave	Бичил долгион	Утасгүй холбоог радио долгион, бичил долгион, инфра улаан туяа гэсэн гурван ангилалд авч үздэг. Радио долгион болон бичил долгионы хооронд тодорхой зааг байхгүй ч 3КГц-ээс 1ГГц-ийн давтамжийн хязгаарыг радио долгион, 1ГГц-ээс 300ГГц-ийн давтамжийн хязгаарыг бичил долгион гэж үздэг.	[BEHR12]
572	Компьютерийн сүлжээ	Microwave system	Бичил долгионы систем	Бичил долгионоор өгөгдөл дамжуулахад ашиглагддаг техник тоног төхөөрөмжийн систем.	[BEHR12]
573	Компьютерийн сүлжээ	Microwave transmission	Бичил долгионы дамжуулал	Бичил долгион буюу долгионы урт нь цөөн сантиметрээр хэмжигддэг радио долгион ашиглан мэдээлэл дамжуулдаг технологи. Бичил долгионы радио дамжуулалт нь дэлхийн гадарга дээрх харилцаа холбооны систем, сансрын радио холбоонд ихэвчлэн ашиглагддаг. Мөн бичил долгионы радио зурвасын зарим хэсэг нь радар, радио навигацын систем, мэдрэгч систем, радио одон орны судалгаанд хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
574	Компьютерийн сүлжээ	minimum Hamming distance	минимум Хэмингийн зай		[BEHR12]
575	Компьютерийн сүлжээ	MLT-3 (multiline transmission, three-level)	MLT-3 кодлолын схем	NRZ-I болон дифференциал манчестер кодлолууд нь ялгаатай кодлол боловч өгөгдлийн дүрслэлээс хамааран бит интервалын эхлэлд шилжилт хийдгээрээ ижил шинж чанартай. Хэрэв бид хоёроос олон түвшинт дохио ашиглаж байгаа бол олон шилжилтийн дүрмээр өгөгдлийг кодолж болно. Ийм аргын нэг жишээ бол MLT-3 кодлол юм. MLT-3 кодлолын арга нь хүчдлийн гурван түвшинд (+B, 0, –B) гурван шилжилтийн дүрмийг ашиглана. MLT-3 кодлолын үед нэг бит нэг дохионы элементээр дүрслэгдэнэ. Модуляцын хурд нь NRZ-I кодлолтой ижил байдаг ч хүчдлийн гурван түвшин, илүү олон шилжилт хийдэг учир илүү ярвигтай. Энэ аргын үед дохионы дүрслэл нь шаардагдах зурвасыг багасгадаг	[BEHR12]
576	Компьютерийн сүлжээ	mobile host	мобайл хост, мобайл төхөөрөмж		[BEHR12]
577	Компьютерийн сүлжээ	mobile switching center (MSC)	мобайл холболтын төв		[BEHR12]
578	Компьютерийн сүлжээ	mobile telephone switching office (MTSO)	мобайл телефон холболтын систем		[BEHR12]
579	Компьютерийн сүлжээ	Modem	Модем	Modulator-demodulator гэсэн үгийн нийлэмж. Тоон мэдээллийг кодлон мэдээлэл зөөгч аналог дохионд хувиргах (модуляц), дамжиж ирсэн аналог дохионы кодыг тайлан буцааж тоон мэдээлэлд хувиргадаг (демодуляц) төхөөрөмж.	[BEHR12]
580	Компьютерийн сүлжээ	modular arithmetic	модуль арифметик		[BEHR12]
581	Компьютерийн сүлжээ	modulation	модуляц		[BEHR12]
582	Компьютерийн сүлжээ	modulation rate	модуляцын хурд, дохионы хурд, импульс хурд		[BEHR12]
583	Компьютерийн сүлжээ	modulator	модулятор		[BEHR12]
584	Компьютерийн сүлжээ	modulus	модуль		[BEHR12]
585	Компьютерийн сүлжээ	MT-RJ connector	MT-RJ коннектор, MT-RJ залгуур	Оптик кабельд ашиглагддаг коннектор.	[BEHR12]
586	Компьютерийн сүлжээ	multi-carrier CDMA (MC-CDMA)	олон зөөгчийн CDMA (MC-CDMA)		[BEHR12]
587	Компьютерийн сүлжээ	multicast address	мултикаст хаяг		[BEHR12]
588	Компьютерийн сүлжээ	multicast backbone (MBONE)	мултикаст суурь шугам (MBONE)		[BEHR12]
589	Компьютерийн сүлжээ	multicast router	мултикаст рутер		[BEHR12]
590	Компьютерийн сүлжээ	multicast routing	мултикаст замчлал		[BEHR12]
591	Компьютерийн сүлжээ	multicasting	мултикаст		[BEHR12]
592	Компьютерийн сүлжээ	multilevel multiplexing	олон түвшинт нягтруулга		[BEHR12]
593	Компьютерийн сүлжээ	multimedia traffic	мултимедиа трафик		[BEHR12]
594	Компьютерийн сүлжээ	multimode fiber	олон-модын оптик кабель		[BEHR12]
595	Компьютерийн сүлжээ	multimode graded-index fiber	олон модын graded-index горим		[BEHR12]
596	Компьютерийн сүлжээ	multimode step-index fiber	олон модын step-index горим		[BEHR12]
597	Компьютерийн сүлжээ	multiple access (MA)	олон цэгийн хандалт		[BEHR12]
598	Компьютерийн сүлжээ	multiple unicasting	олон юникаст дамжуулал		[BEHR12]
599	Компьютерийн сүлжээ	multiple-input and multiple-output (MIMO) antenna	олон оролт, олон гаралттай антенн, MIMO антенн		[BEHR12]
600	Компьютерийн сүлжээ	multiple-slot allocation multiplexing	олон слот хуваарилалтын нягтруулга		[BEHR12]
601	Компьютерийн сүлжээ	Multiplexer (MUX)	Мультиплексер, нягтруулгын төхөөрөмж	Хэд хэдэн аналог мэдээллийн дохио эсвэл тоон өгөгдлийн урсгалыг нэг дохионд нэгтгэдэг төхөөрөмж.	[BEHR12]
602	Компьютерийн сүлжээ	Multiplexing (muxing)	Нягтруулга	Хэд хэдэн аналог дохио эсвэл тоон өгөгдлийн урсгалыг нэг дохионд нэгтгэж дундын дамжуулах хэрэгслээр илгээх процесс. Жишээ нь харилцаа холбоонд утасны хэд хэдэн дуудлагыг нэг утсаар дамжуулах боломжийг бүрдүүлдэг. Телеграф буюу цахилгаан мэдээнээс гаралтай уг технологи нь орчин үеийн харилцаа холбоонд өргөн ашиглагддаг. Нягтруулагдсан дохиог физик холбооны сувгаар дамжуулна. Нягтруулгаар доод давхаргын холбооны сувгийн багтаамжийг дээд давхаргын хэд хэдэн логик сувагт хуваадаг. Харин хүлээн авагч талд хийгдэх эсрэг процесс нь анхны эх сувгуудыг эргүүлж гаргах ба энэ процессыг нягтруулгыг задлах буюу денягтруулга гэнэ.	[BEHR12]
603	Компьютерийн сүлжээ	multiplicative decrease congestion avoidance	хэт ачааллаас зайлсхийх үржихээр бууруулах арга		[BEHR12]
604	Компьютерийн сүлжээ	Multipoint connection	Олон цэгийн холболт	Олон цэгийн холболтын үед хоёроос олон төхөөрөмж нэг шугамд холбогдоно. Олон цэгийн орчинд сувгийн багтаамжийг хэсэгчилж эсвэл хугацаагаар нь хувааж ашиглана. Хэрэв олон төхөөрөмж шугамыг зэрэг ашиглаж байвал хэсэгчлэн ашиглах холболт гэнэ. Харин хэрэглэгчид хугацааны хувьд ээлжилж сувгийг ашиглаж байвал хугацаагаар хувааж ашиглах холболт гэдэг.	[BEHR12]
605	Компьютерийн сүлжээ	Multi–Satellite link	Дагуул хоорондын шугам	Аливаа завсрын газрын станцгүй сансрын нэвтрүүлэх станц ба сансрын хүлээн авах станц хоорондын радио шугам.	[BEHR12]
606	Компьютерийн сүлжээ	multistage switch	олон шатлалт свич		[BEHR12]
607	Компьютерийн сүлжээ	multistream service	олон урсгалын үйлчилгээ		[BEHR12]
608	Компьютерийн сүлжээ	multi-user MIMO (MU-MIMO)	олон хэрэглэгчийн MIMO (MU-MIMO)		[BEHR12]
609	Компьютерийн сүлжээ	Nagle’s algorithm	Нэйжлийн алгоритм		[BEHR12]
610	Компьютерийн сүлжээ	name space	нэрийн хязгаар		[BEHR12]
611	Компьютерийн сүлжээ	Narrowband	Нарийн зурвас	Ерөнхийдөө “нарийн зурвас” нь давтамжийн нарийн зурваст дууны мэдээлэл зөөгдөж байгаа холбоог дүрсэлдэг. Ялангуяа энэ нэр томъёо нь АНУ-ын FСС-ын шийдвэрээр пейжер, радио ба хөдөлгөөнт холбооны үйлчилгээнд зориулсан 50бит/с – 64Кбит/с хоорондох давтамжийн хэсгийг дүрслэхэд ашиглагддаг. Энэ нэр томъёо нь өргөн зурвастай эсрэг тэсрэг утгатай.	[BEHR12]
612	Компьютерийн сүлжээ	National Security Agency (NSA)	Үндэсний аюулгүй байдлын агентлаг		[BEHR12]
613	Компьютерийн сүлжээ	neighbor	хөрш	Хөрш рутер, хөрш төхөөрөмж гэх мэт	[BEHR12]
614	Компьютерийн сүлжээ	network	сүлжээ		[BEHR12]
615	Компьютерийн сүлжээ	network access layer	сүлжээний хандалтын давхарга		[BEHR12]
616	Компьютерийн сүлжээ	network access point (NAP)	сүлжээний хандалтын цэг		[BEHR12]
617	Компьютерийн сүлжээ	network address	сүлжээний хаяг		[BEHR12]
618	Компьютерийн сүлжээ	Network Address Translation (NAT)	Сүлжээний хаягийн хөрвүүлэлт (NAT)	Дотоод болон гадаад хаягийн хооронд хөрвүүлэлт хийх процессыг сүлжээний хаягийн хөрвүүлэлт (NAT) гэж нэрлэдэг. NAT нь олон дотоод хаягийг нэг эсвэл цөөн тооны гадаад хаягуудад хөрвүүлэх боломж олгоно.	[BEHR12]
619	Компьютерийн сүлжээ	network administrator	сүлжээний администратор		[BEHR12]
620	Компьютерийн сүлжээ	network allocation vector (NAV)	сүлжээ эзлэгдэх хугацаа		[BEHR12]
621	Компьютерийн сүлжээ	Network bridge	Сүлжээний гүүрэн төхөөрөмж	Багцын холболттой сүлжээнд холбогдоход хэрэглэгддэг холболтын төхөөрөмж. Сүлжээний гүүрэн төхөөрөмж нь OSI загварын 2-р давхаргын үүргийг гүйцэтгэнэ.	[BEHR12]
622	Компьютерийн сүлжээ	Network Interface Controller (NIC, network adapter, network interface card, LAN adapter, Ethernet adapter)	Сүлжээний карт, сүлжээний адаптер (NIC карт, сүлжээний интерфейс карт, LAN карт, Этернэт карт)	Компьютерийн сүлжээгээр бусад компьютер болон компьютер төхөөрөмжтэй харилцах зориулалттай техник хангамж. Сүлжээний карт нь өргөтгөл карт байж болно. Орчин үеийн ихэнх эх хавтан өөртөө сүлжээний интерфейстэй.	[BEHR12]
623	Компьютерийн сүлжээ	network layer	сүлжээний давхарга		[BEHR12]
624	Компьютерийн сүлжээ	network load	сүлжээний ачаалал		[BEHR12]
625	Компьютерийн сүлжээ	Network performance	Сүлжээний хүчин чадал, сүлжээний гүйцэтгэл	Сүлжээний хүчин чадал нь өгөгдөл дамжуулалд зарцуулагдах хугацаа, хариу ирэхэд зарцуулагдах хугацаагаар гэх мэт олон хүчин зүйлээр хэмжигдэнэ. Өгөгдөл дамжуулах хугацаа гэдэг нь өгөгдлийн мессеж нэг төхөөрөмжөөс нөгөө төхөөрөмжид хүрэхэд зарцуулагдах нийт хугацааг хэлнэ. Хариу ирэх хугацаа гэдэг нь хүлээн авагчаас баталгаажилт хийхэд зарцуулагдах нийт хугацааг хэлнэ. Сүлжээний хүчин чадал нь хэрэглэгчийн тоо, дамжуулах орчны төрөл, төхөөрөмжийн хүчин чадал, ашиглагдаж байгаа програм хангамж зэрэг олон хүчин зүйлээс хамаардаг ч сүлжээний хүчин чадлыг ихэвчлэн нэвтрүүлэх чадамж, саатал гэсэн хоёр хэмжигдэхүүнээр тооцоолдог. Ямар ч сүлжээний хувьд саатал нь бага, нэвтрүүлэх чадамж нь өндөр байх хэрэгтэй. Энэ хоёр шалгуур нь ихэнхдээ зөрчилдөж байдаг. Хэрэв сүлжээгээр их өгөгдөл илгээвэл нэвтрүүлэх чадамжийг сайжруулах ч сүлжээнд бөөгнөрөл үүссэнээр саатал мөн ихэсч байдаг.	[BEHR12]
626	Компьютерийн сүлжээ	Network portion	Сүлжээний хэсэг		[BEHR12]
627	Компьютерийн сүлжээ	Network reliability	Сүлжээний найдваржилт	Өгөгдлийн халдашгүй байдлыг илэрхийлэх хэмжигдэхүүн болох сүлжээний найдваржилт нь алдааны давтамж, алдаа засагдах хугацаа, сүлжээний тогтвортой байдлаар хэмжигдэнэ.	[BEHR12]
628	Компьютерийн сүлжээ	Network resource(s)	Сүлжээний нөөц		[BEHR12]
629	Компьютерийн сүлжээ	Network topology	Сүлжээний тополог	Сүлжээний бүтэц, байршлын схем, сүлжээний төхөөрөмжийн холболтын бүдүүвч тодорхойлолт. Сүлжээний тополог нь сүлжээний зангилаануудын хоорондох бодит байршил болон холбоосыг тодорхойлдог физик тополог эсвэл физик топологийн хүрээнд дохио зорчилтыг тодорхойлдог логик тополог байж болдог. Сүлжээний топологийн судалгаанд цуваа, цагариг, од, мод гэсэн үндсэн дөрвөн суурь топологийг авч үздэг.	[BEHR12]
630	Компьютерийн сүлжээ	Node	Зангилаа, төхөөрөмж	Сүлжээний технологитой хамаатай тохиолдолд, зангилаа нь холбогч цэг, давтан дамжуулагч цэг, төгсгөлийн цэгийн аль нэг нь. Зангилаа гэсэн тодорхойлолт нь тухайн сүлжээ болон протоколын давхаргаасаа хамаарч өөр өөр байдаг. Физик бодит зангилаа байх тохиолдолд энэ нь холбооны шугамаар мэдээлэл дамжуулах, хүлээн авах, цааш дамжуулах чадвартай, сүлжээнд хавсаргасан төхөөрөмжийг хэлнэ. Сүлжээ дүрсэлсэн график дээр зангилааг сүлжээний тополог доторх шугамнууд огтлолцож байгаа эсвэл салаалж байгаа цэгээр төлөөлүүлдэг.	[BEHR12]
631	Компьютерийн сүлжээ	Node-to-node delivery	Төхөөрөмжөөс-төхөөрөмж хоорондын дамжуулал		[BEHR12]
632	Компьютерийн сүлжээ	Noise	Шуугиан	Шуугиан нь дохионы ба өгөгдлийн чанарыг зэргэлдэг, шаардлагагүй цахилгаан буюу цахилгаан соронзон энерги юм. Шуугиан нь аналог ба тоон системд тохиолддог бөгөөд телеметри, дуу, дүрс, програм, текст гэх мэт бүх төрлийн холбоо ба файлд нөлөөлж болно. Шуугиан бол утасгүй холбооны системд утсан холбооны системийнхээс илүү чухал асуудал болдог. Системийн гаднаас үүссэн шуугиан бол давтамжинд урвуу, долгионы уртад шууд пропорциональ байдаг. 300КГц шиг нам давтамжид атмосферийн ба цахилгааан шуугиан 300МГц шиг өндөр дамтамжийнхаас илүү их байдаг. Шуугиан үүсэх шалтгаан олон янз байдаг. Жишээлбэл: дулааны, нөлөөцийн, кросстокын, импульсийн гэх мэт. Дулаанаас үүсэх шуугиан гэдэг нь утсан дахь электроны эмх замбараагүй хөдөлгөөний улмаас нэмэлт дохио үүсэхийг хэлнэ. Нөлөөцөөс үүсэх шуугиан гэдэг нь төхөөрөмжийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдээр үүсгэгддэг шуугиан юм. Жишээ нь илгээгч болон хүлээн авагч антеннаар үүсгэгдэж болно. Кроссток гэдэг нь дамжуулагч утаснуудын харилцан нөлөөллийн улмаас дохио өөрчлөгдөхийг хэлнэ. Импульсийн шуугиан нь эгшин зуурын хугацаан дахь энергийн өсөлтөөс үүсдэг.	[BEHR12]
633	Компьютерийн сүлжээ	Noiseless channel	шуугиангүй шугам		[BEHR12]
634	Компьютерийн сүлжээ	Noisy channel	шуугиантай шугам		[BEHR12]
635	Компьютерийн сүлжээ	Nonperiodic (aperiodic) signal	Үет бус дохио	Аналог ба тоон дохио нь үет ба үет бус хоёр хэлбэрт оршдог. Үет дохионы үе гэж нэрлэгдэх хугацаан дахь дүрслэлийг цикл гэх бөгөөд цикл нь хугацааны турш давтагддаг бол үет бус дохио нь хугацааны турш үелсэн дүрслэл үүсгэхгүй.	[BEHR12]
636	Компьютерийн сүлжээ	Nonperiodic composite signal	Үет бус нийлмэл дохио		[BEHR12]
637	Компьютерийн сүлжээ	Non-Return-to-Zero (NRZ)	NRZ кодлолын схем, Тэг рүү үл буцах кодлол	Туйлт кодлолын схемийн нэг. Туйлт NRZ кодлолын үед хүчдлийн хоёр түвшинг хэрэглэх ба энэ кодлол нь NRZ-L (NRZ-Level), NRZ-I (NRZ-Invert) гэсэн хоёр аргаар хэрэгждэг.	[BEHR12]
638	Компьютерийн сүлжээ	Non-Return-to-Zero, Invert (NRZ-I)	NRZ-I кодлолын схем		[BEHR12]
639	Компьютерийн сүлжээ	Non-Return-to-Zero, Level (NRZ-L)	NRZ-L кодлолын схем		[BEHR12]
640	Компьютерийн сүлжээ	normal response mode (NRM)	хэвийн дамжууллын горим		[BEHR12]
641	Компьютерийн сүлжээ	Nyquist bit rate	Найквистийн бит хурд		[BEHR12]
642	Компьютерийн сүлжээ	Nyquist theorem	Найквистийн теорем		[BEHR12]
643	Компьютерийн сүлжээ	Octet seqnence integrity	Октекийн дарааллын нэгдэл	Дамжигдах тоон дохионы аливаа октетийн дараалалд өөрчлөлт оруулахгүйгээр дамжуулах чадвар бүхий тоон дамжуулах суваг , цахилгаан холбооны суваг болон холболтын чанар-хэрэггүй арилгах.	[BEHR12]
644	Компьютерийн сүлжээ	Omnidirectional antenna	Цацруулагч антенн, Бүх чиглэлд цацруулагч антенн	Энэ антенн нь радио долгионы дамжуулалд ашиглагдах бөгөөд бүх чиглэлд цацруулна. Радио долгионыг бүх чиглэлд цацруулах антенн нь нэг илгээгч болон олон хүлээн авагчтай олон хэрэглэгчийн дамжуулалд тохиромжтой. Жишээлбэл: АМ радио, FM радио.	[BEHR12]
645	Компьютерийн сүлжээ	one’s complement	нэгийн гүйцээлт		[BEHR12]
646	Компьютерийн сүлжээ	Open System Interconnection Reference Model	Нээлттэй системүүдийн харилцан ажиллагааны эталон загвар	1970-аад оны сүүлээр Олон улсын стандартчлалын байгууллага (International Standards Organization-ISO)-аас янз бүрийн төхөөрөмжүүдийг холбох сүлжээний архитектурыг дүрсэлсэн багц зааврыг боловсруулан гаргажээ. Анхны энэ баримт бичиг нь мэдээлэл солилцох ижил стандарт, протоколыг ашигладаг нээлттэй гэгдэх системүүдэд л зөвхөн хамаатай байв. 1984 онд ISO-аас “Нээлттэй системүүдийн харилцан ажиллагааны эталон загвар” гэсэн шинэ загварыг боловсруулсан нь сүлжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдийн дагаж мөрдөх олон улсын стандарт болсон. Сүлжээний тоног төхөөрөмж, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчид OSI загварын дагуу ажилладаг бөгөөд OSI загвар нь хэрэглэгчдэд сүлжээний үйлдлүүдийг давхарга бүрээр харж, ойлгох боломж олгодог. OSI загвар нь компьютерийн системийн бүх төрлийн холболтыг зөвшөөрөх сүлжээний системд зориулагдсан давхаргат бүтэцтэй. Энэ нь ялгаатай боловч харилцан хамаарал бүхий долоон давхаргыг агуулах бөгөөд давхарга бүр нь сүлжээгээр мэдээ дамжуулах үйл явцын тодорхой хэсгийг шийдвэрлэнэ.	[BEHR12]
647	Компьютерийн сүлжээ	Open Systems Interconnection (OSI)	OSI (англ. Нээлттэй системүүдийн харилцаа)	Олон улсын стандартчлалын байгууллагаас (ISO) Олон улсын харилцаа холбооны стандартчлалын хороотой (ITU-T) хамтран хэрэгжүүлсэн төслийн нэр. Уг төсөл хэрэгжиж эхэлсэн 1982 оноос өмнө сүлжээний технологи нь ARPANET, CYCLADES мэтийн төрөөс санхүүждэг болон тодорхой өмчлөгч бүхий SNA, Decnet, XNS мэтийн корпоратив стандарттай салангид бүтэцтэй тус тусдаа хөгжиж байсан. 1996 онд зогссон OSI төсөл энэ бүхнийг нэгтгэн зангидаж, өөр өөр ханган нийлүүлэгчдийн техник шийдлийг хоорондоо зохицдог байхуйц, сүлжээний нэгдсэн нийтлэг стандарт үүсгэх анхны оролдлого болсон. Уг төслийн дагуу компьютерийн сүлжээний архитектурыг тодорхойлох зориулалттай долоон давхаргат бүтэц бүхий протоколын багц боловсруулсан нь OSI лавлагаа загвар (OSI Reference Model эсвэл OSI 7 Layer model) гэгдэх болжээ. OSI загвар эдүгээ сургалтын загварчилсан лавлагааны үүрэгтэй хэрэглэгддэг. OSI загварын функцийн боломжийн ихэнх нь орчин үеийн бүхий л холбооны системд ихэвчлэн хоёр болон гурван давхаргыг нь нэгтгэсэн хэлбэрээр ашиглагддаг.	[BEHR12]
648	Компьютерийн сүлжээ	open-loop congestion control	open-loop хэт ачааллын хяналт		[BEHR12]
649	Компьютерийн сүлжээ	Operational support system (OSS)	Үйл ажиллагааг дэмжих систем	Үйл ажиллагааг дэмжих систем (OSS) бол телефон буюу компьютерийн сүлжээнд гарч болох асуудлуудыг удирдах, хяналт хийх, дүн шинжилгээ хийх, холбооны үйлчилгээг хянах зэрэгт тусалдаг програмуудын цогцолбор юм.	[BEHR12]
650	Компьютерийн сүлжээ	Optical fiber cable	Оптик мяндсан кабель, шилэн кабель	Гэрлийн цацраг дамжуулах чадвартай маш нарийн шил эсвэл бусад тунгалаг материалаар хийсэн олон оптик мяндсаас бүтдэг кабель. Ийм кабелийн оптик мяндсан эдийг ихэвчлэн тусгай хуванцар бүрээсээр бүрж, тухайн кабелийн ашиглагдах орчин нөхцлөөс хамааран тусгай хамгаалалтын гуурсан хоолойд байрлуулсан байдаг. Оптик мяндсан кабелийн дамжуулах арга нь гэрлийн технологи бөгөөд лазерийн нэвтрүүлэгчээр цахилгаан дохиог гэрлийн дохио болгон хувиргаж дамжуулдаг тул өгөгдөл гэрлийн хурдаар дамжина. Дамжуулалт хүлээн авч байгаа талд гэрлийн дохиог эргүүлээд компьютер өгөгдөл болгон хувиргана. Оптик мяндас нь бүхэлдээ гэрлийн цацрагт үндэслэгддэг тул ердийн телефон утасны болон зэс утсан шугамтай харьцуулахад гадны шуугиан, интерференцэд бага өртдөг давуу талтай боловч эмзэг, ихэвчлэн газар доогуур тавьдаг тул суурилуулах ажиллагаа төвөгтэй, зардал өндөр тусдаг.	[BEHR12]
651	Компьютерийн сүлжээ	orbit	орбит		[BEHR12]
652	Компьютерийн сүлжээ	orthogonal sequence	ортогнал дараалал		[BEHR12]
653	Компьютерийн сүлжээ	orthogonal-frequency-division-multiplexing (OFDM)	ортогнал давтамжийн хуваалттай нягтруулга		[BEHR12]
654	Компьютерийн сүлжээ	out-of-band signaling	зурвасын гаднах дохиолол		[BEHR12]
655	Компьютерийн сүлжээ	overhead	нэмэлт мэдээлэл, толгой мэдээлэл		[BEHR12]
656	Компьютерийн сүлжээ	Packet	Пакет	Багцын холболттой сүлжээгээр дамжигдах өгөгдлийн нэгж. Уламжлалт цэгээс-цэгт холбооны шугам мэтийн пакетыг дэмждэггүй сүлжэээний шугамууд нь өгөгдлийг байт, тэмдэгт, эсвэл битүүдийн цувраа болгон дамжуулдаг. Өгөгдлийг пакетад зохион байгуулснаар сүлжээний гүйцэтгэлийг сайжруулна. Пакет нь хяналтын мэдээлэл болон хэрэглэгчийн өгөгдөл гэсэн хоёр хэсгээс бүрдэнэ. Хяналтын мэдээлэлд илгээгч болон хүлээн авагчийн хаяг, алдааны мэдээлэл, дарааллын мэдээлэл зэрэг агуулагддаг.	[BEHR12]
657	Компьютерийн сүлжээ	Packet switched network	Багцын холболттой сүлжээ	Багцын холболтын техникийн аргад суурилсан сүлжээ.	[BEHR12]
658	Компьютерийн сүлжээ	Packet switching	Багцын холболт		[BEHR12]
659	Компьютерийн сүлжээ	Packet switching technique	Багцын холболтын арга	Холболтын техникийн аргуудын нэг. Энэ аргын үед өгөгдлийн мессежийг тогтмол болон хувьсах урттай багцуудад хуваах бөгөөд багцын хэмжээ нь протоколоор хянагдана. Багцын холболтын аргын үед сүлжээний нөөцүүдийг бэлтгэх шаардлагагүй, нөөцүүд хэрэгцээ шаардлагын дагуу ашиглагдана. Өөрөөр хэлбэл, эхэлж ирсэн нь эхэлж үйлчилгээ авна гэсэн үг. Тухайн багц дундын төхөөрөмжид хүлээн авагдах үед өөр багц болосвруулагдаж байвал тодорхой хугацаанд хүлээнэ.	[BEHR12]
660	Компьютерийн сүлжээ	packet-filter firewall	пакет шүүх галт хана		[BEHR12]
661	Компьютерийн сүлжээ	packetizing	пакетчлал	OSI загварын сүлжээний давхарга дахь өгөгдөл боловрсуулалт.	[BEHR12]
662	Компьютерийн сүлжээ	packet-switched network	багцын холболттой сүлжээ		[BEHR12]
663	Компьютерийн сүлжээ	parabolic dish antenna	парабол тавган антенн, тавган антенн		[BEHR12]
664	Компьютерийн сүлжээ	Parallel transmission	Зэрэгцээ дамжуулал, параллель дамжуулал	Харилцан холбоотой тохиолдолд өгөгдлийн тэмдэгтийн дохионы элементүүдийг зэрэгцээ дамжуулах арга. Олон бит зэрэг дамжуулахын тулд олон цахилгаан утас хэрэглэх шаардлагатай болдог энэ арга нь компьютерийн зарим дотоод түгээгүүр (internal bus) болон принтер гэх мэт зарим гадаад төхөөрөмжид хэрэглэгддэг. Параллель дамжуулалтанд ашиглаж буй металл утасны шинж чанар хоорондоо үл ялиг ялгаатай байх тохиолдолд зарим битүүд бусдаасаа эрт эсвэл хожуу дамжиж болдгоос өгөгдөл гэмтэлтэй дамжих магадлал ихэсдэг тул парити бит ашиглан гэмтлийн хэмжээг бууруулдаг байна. Үүнтэй холбогдон гэмтэлтэй дамжуулалт үүсэх магадлал өндөр учир алс зайд цахилгаан утас ашиглан параллель дамжуулалт хийхийг найдвар муутайд тооцдог байна.	[BEHR12]
665	Компьютерийн сүлжээ	Parity bit (check bit)	Парити бит	Битийн бүрдэл доторх нэг гэсэн утгатай битүүдийн тоо тэгш эсвэл сондгой эсэхийг шалгах үүднээс төгсгөлд нь нэмж хавсаргасан бит. Парити бит нь алдаа илрүүлэх кодны хамгийн ердийн хэлбэр.	[BEHR12]
666	Компьютерийн сүлжээ	Parity-check code	Парити шалгах код, парити битээр шалгах арга		[BEHR12]
667	Компьютерийн сүлжээ	Pass along method	Дагуулж дамжуулах арга	Өмнө нь тогтсон физик болон холболтын дохиоллын замын дагуу дохиоллын мэдээлийг илгээх замаар дохиоллын мэдээг дамжуулах арга.	[BEHR12]
668	Компьютерийн сүлжээ	peak amplitude	максимум агууриг		[BEHR12]
669	Компьютерийн сүлжээ	Peer-to-peer (P2P)	Пирингийн сүлжээ, төвлөрөлгүй сүлжээ, тэгш эрхт сүлжээ	Ямар нэг сервер, тогтвортой хост гэх мэт төв зохицуулагчгүй, оролцогчид нь бүгд ижил тэгш эрхтэй сүлжээний архитектур. Уламжлалт клиент-сервер загварт сервер нь зөвхөн нийлүүлэгчийн үүрэг гүйцэтгэж, клиентүүд хэрэглэгч болдог бол пирингийн сүлжээнд сүлжээний зангилаа (уг архитектурт peer) бүр клиентийн зэрэгцээ сервер болно. Пирингийн сүлжээ нь Napster гэх мэт файл хуваалцах системүүдийн ачаар өргөн тархжээ.	[BEHR12]
670	Компьютерийн сүлжээ	peer-to-peer (P2P) paradigm	P2P загвар		[BEHR12]
671	Компьютерийн сүлжээ	peer-to-peer process	цэгээс-цэгт үйлчилгээ, цэгээс-цэгт процесс		[BEHR12]
672	Компьютерийн сүлжээ	Period	Үе	Үе гэдэг нь дохионы нэг циклийн үргэлжлэлээр тодорхойлогдох хэмжигдэхүүн.	[BEHR12]
673	Компьютерийн сүлжээ	Periodic composite signal	Үет нийлмэл дохио		[BEHR12]
674	Компьютерийн сүлжээ	Periodic signal	Үет дохио	Аналог ба тоон дохио нь үет ба үет бус хоёр хэлбэрт оршдог. Үет дохионы үе гэж нэрлэгдэх хугацаан дахь дүрслэлийг цикл гэх бөгөөд цикл нь хугацааны турш давтагдана.	[BEHR12]
675	Компьютерийн сүлжээ	permanent virtual circuit (PVC)	байнгын виртуал-сувгийн холболт		[BEHR12]
676	Компьютерийн сүлжээ	Phase	Фаз	Хугацааны харьцангуй 0 агшин дахь дохионы байрлалыг илэрхийлэх хэмжигдэхүүнийг фаз гэнэ. Фаз нь дохионы шилжилтийг тодорхойлдог.	[BEHR12]
677	Компьютерийн сүлжээ	Phase modulation (PM)	Фазын модуляц	Мэдээг илэрхийлсэн нам давтамжтай дохионы хуулиар зөөгч дохионы фазыг өөрчлөхийг фазын модуляц гэнэ. Фаз өөрчлөгдөхөд зөөгчийн агууриг ба давтамж нь тогтмол байна.	[BEHR12]
678	Компьютерийн сүлжээ	Phase-shift keying (PSK)	Фаз солих модуляц	Мэдээг илэрхийлсэн тоон цувааны өөрчлөлтийн хуулиар зөөгч хэлбэлзлийн фазыг өөрчлөхийг фаз солих модуляц (ФСМ) гэнэ. Фаз өөрчлөгдөхөд агууриг ба давтамж нь тогтмол байна.	[BEHR12]
679	Компьютерийн сүлжээ	physical address	физик хаяг		[BEHR12]
680	Компьютерийн сүлжээ	physical layer	физик давхарга		[BEHR12]
681	Компьютерийн сүлжээ	physical topology	физик тополог		[BEHR12]
682	Компьютерийн сүлжээ	Piconet	Пиконэт	Утасгүй сүлжээний төрөл болох Блүүтүүтийг мөн пиконэт гэж нэрлэдэг. Пиконэт нь найм хүртэлх төхөөрөмжүүдийн хооронд холбоо үүсгэх боломжтой.	[BEHR12]
683	Компьютерийн сүлжээ	Piggybacking	Пигибаки	Өгөгдлийн урсгалын хоёр чиглэлт хяналт.	[BEHR12]
684	Компьютерийн сүлжээ	plaintext	ил текст		[BEHR12]
685	Компьютерийн сүлжээ	point of presence (POP)	очих цэг		[BEHR12]
686	Компьютерийн сүлжээ	Point-to-point (P2P)	Цэгээс-цэгт	Хоёр компьютерийг холбооны төхөөрөмж ашиглан шууд холбодог сүлжээний арга. Уг арга нь хялбар, хямд төсөр боловч хоёроос дээш тооны компьютер холбох боломжгүй. Цэгээс цэгт холболтыг Pt2Pt гэж товчилохоос гадна peer-to-peer файл хуваалцах сүлжээний товчлолтой адил Р2Р гэж товчилдог.	[BEHR12]
687	Компьютерийн сүлжээ	Point-to-point (P2P) connection	Цэгээс-цэгт холболт	Цэгээс-цэгт холболт нь хоёр төхөөрөмжийг холбож байгаа шугамын холболтоор үүсгэгддэг бөгөөд суваг бүхэлдээ тухайн хоёр төхөөрөмжид зориулагдана. Ихэнх цэгээс-цэгт холболтын үед кабелийн төгсгөлд төгсгөлийн төхөөрөмж холбогддог.	[BEHR12]
688	Компьютерийн сүлжээ	point-to-point link	цэгээс-цэгт шугам		[BEHR12]
689	Компьютерийн сүлжээ	polar encoding	туйлт кодлол		[BEHR12]
690	Компьютерийн сүлжээ	polar line coding	туйлт шугаман кодлол		[BEHR12]
691	Компьютерийн сүлжээ	policy routing	замчлалын бодлого		[BEHR12]
692	Компьютерийн сүлжээ	polynomial	олон гишүүнт		[BEHR12]
693	Компьютерийн сүлжээ	port address	портын хаяг		[BEHR12]
694	Компьютерийн сүлжээ	port forwarding	портын дамжуулал		[BEHR12]
695	Компьютерийн сүлжээ	port number	портын дугаар		[BEHR12]
696	Компьютерийн сүлжээ	pre-master secret	мастерын өмнөх түлхүүр		[BEHR12]
697	Компьютерийн сүлжээ	presentation layer	үзүүлэнгийн давхарга		[BEHR12]
698	Компьютерийн сүлжээ	Primary muldex	Анхдагч мулдекс	64Kбит/с, 1544Kбит/с эсвэл 2048 Kбит/с хурдтай битийн урсгалууудын хооронд дохионуудыг хувиргадаг тоон нягтруулгын төхөөрмж.	[BEHR12]
699	Компьютерийн сүлжээ	primary station	анхдагч төхөөрөмж		[BEHR12]
700	Компьютерийн сүлжээ	priority queuing	давуу эрхийн дараалал		[BEHR12]
701	Компьютерийн сүлжээ	privacy	нууцлал		[BEHR12]
702	Компьютерийн сүлжээ	private address	дотоод хаяг		[BEHR12]
703	Компьютерийн сүлжээ	private key	хувийн түлхүүр		[BEHR12]
704	Компьютерийн сүлжээ	private network	хувийн сүлжээ		[BEHR12]
705	Компьютерийн сүлжээ	Probe	Шалгалт, шалгах төхөөрөмж	Энэ нь дараах нэр томъёогоор ашиглагддаг. 1. Харилцаа холбоонд, шалгалт бол сүлжээний төлвийг судлах зорилгоор ашигладаг зүйл буюу үйлдэл юм. 2. Шалгалт нь сүлжээний ажиллагааны тухай өгөгдөл цуглуулах буюу хянах програм буюу сүлжээний төхөөрөмж юм.	[BEHR12]
706	Компьютерийн сүлжээ	Process	Процесс		[BEHR12]
707	Компьютерийн сүлжээ	Processing delay	Боловсруулалтын хугацаа, боловсруулалтын саатал	Дундын төхөөрөмж болон хүлээн авагч төхөөрөмж дээр өгөгдлийн мессежийг боловсруулахад шаардагдах хугацаа.	[BEHR12]
708	Компьютерийн сүлжээ	Processing time	Processing delay-г харах		[BEHR12]
709	Компьютерийн сүлжээ	Process-to-process communication	Процесс хоорондын дамжуулал		[BEHR12]
710	Компьютерийн сүлжээ	Process-to-process delivery	Процессоос-процесс дамжуулал		[BEHR12]
711	Компьютерийн сүлжээ	Propagation delay	Тархалтын саатал, тархалтын хугацаа, тархах хугацаа	Тархалтын хугацаа нь битийн эх үүсгүүрээс хүлээн авагчид хүрэх хугацаагаар тодорхойлогдоно.	[BEHR12]
712	Компьютерийн сүлжээ	Propagation speed	Тархалтын хурд		[BEHR12]
713	Компьютерийн сүлжээ	Propagation time	Propagation delay-г харах		[BEHR12]
714	Компьютерийн сүлжээ	Protocol	Протокол	1. Протокол (харилцаа холбоо): Холбооны сувгаар мэдээлэл дамжуулахад шаардлагатай өгөгдлийн илэрхийлэл, бататгал, алдаа илрүүлэлтийн цогц стандарт. Телефон холбоонд зориулагдсан хялбар холбооны протоколын жишээнд хөдөлгөөнт станц руу ярьж буй радио диспетчер байж болно. Kомпьютерийн сүлжээнд ашиглагддаг холбооны протокол нь боловсронгуй бус холбооны сувгаар өгөгдлийг найдвартай солилцоход зориулагдсан функцтэй. Холбооны протокол нь тухайн системийн найдвартай ажиллагааг хангах үүднээс тодорхой стандарт дүрмэнд захирагддаг. 2. Проткол (тооцоолол): Компьютерүүд сүлжээгээр хоорондоо холбогдоход ашиглагддаг цогц стандарт. Протокол нь тооцоолох цэгүүдийг холбож, харилцаа тогтоон, өгөгдөл дамжуулах ажиллагаа үүсгэж, удирдах зориулалттай стандарт болдог. Протокол нь техник хангамж эсвэл програм хангамж, эсвэл энэ хоёрын нэгдэл цогц байж болно. Суурь давхаргад авч үзвэл протокол нь техник холболтын ажиллагааг тодорхойлж өгдөг. Түгээмэл ашиглагддаг протоколын жишээнд IP (Internet Protocol), UDP (User Datagram Protocol), TCP (Transmission Control Protocol), DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol), HTTP (Hypertext Transfer Protocol), FTP (File Transfer Protocol) зэргийг дурдаж болно.	[BEHR12]
715	Компьютерийн сүлжээ	protocol data unit (PDU)	протоколт өгөгдлийн нэгж		[BEHR12]
716	Компьютерийн сүлжээ	protocol layering	протоколт давхарга		[BEHR12]
717	Компьютерийн сүлжээ	proxy ARP	прокси ARP		[BEHR12]
718	Компьютерийн сүлжээ	proxy firewall	прокси галт хана		[BEHR12]
719	Компьютерийн сүлжээ	Proxy server	Прокси сервер (англ. proxy – орлогч, төлөөлөгч)	Өөр серверүүдээс эх сурвалж хайж байгаа клиентийн хүсэлтэнд завсарын зуучийн үүрэг гүйцэтгэдэг сервер. Клиент эхлээд прокси серверт холбогдож өөр серверт байгаа ямар нэг эх үүсгэвэр (жишээ нь и-мэйл) хүснэ, Прокси сервер уг заагдсан серверт холбогдож эх үүсгэвэрийг хүлээн авах эсвэл (прокси өөртөө кэштэй тохиолдолд) кэшнээсээ буцаана.	[BEHR12]
720	Компьютерийн сүлжээ	pseudoheader	псевдо толгой мэдээлэл		[BEHR12]
721	Компьютерийн сүлжээ	pseudorandom noise (PN)	псевдо код генератор		[BEHR12]
722	Компьютерийн сүлжээ	Pseudoternary scheme	Pseudoternary кодлолын схем	AMI кодлол нь хос туйлт шугаман кодлол. Хос туйлт кодлолын үед дохио эерэг, сөрөг, тэг гэсэн хүчдлийн гурван түвшинг хэрэглэнэ. Нэг өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн тэг түвшин, өөр өгөгдлийн элементийн үед хүчдлийн эерэг, сөрөг түвшин ээлжилнэ. Pseudoternary кодлолын үед 1 битийн үед тэг хүчдэл, 0 битийн үед эерэг, сөрөг хүчдэл ээлжилж кодлогдоно.	[BEHR12]
723	Компьютерийн сүлжээ	psychoacoustics	сонсон ойлгох сэтгэл судлал		[BEHR12]
724	Компьютерийн сүлжээ	public address	гадаад хаяг		[BEHR12]
725	Компьютерийн сүлжээ	public key	нийтийн түлхүүр		[BEHR12]
726	Компьютерийн сүлжээ	public-key certificate	нийтийн түлхүүрийн сертификат		[BEHR12]
727	Компьютерийн сүлжээ	public-key cryptography	нийтийн түлхүүрийн криптограф		[BEHR12]
728	Компьютерийн сүлжээ	pulse amplitude modulation (PAM)	импульс агуургийн модуляц (ИАМ)		[BEHR12]
729	Компьютерийн сүлжээ	Pulse Coding Modulation (PCM)	Импульс кодын модуляц (ИKМ)	Аналог дохиог тоон өгөгдөлд хувиргахад өргөн хэрэглэгддэг аргуудын нэг бол Импульс кодын модуляц (ИКМ) юм. ИКМ нь тасалдуулга, квантлал, кодлол гэсэн гурван алхмаар хэрэгждэг.	[BEHR12]
730	Компьютерийн сүлжээ	pulse position modulation (PPM)	импульс байрлалын модуляц (ИБМ)		[BEHR12]
731	Компьютерийн сүлжээ	pulse rate	импульс хурд, дохионы хурд, модуляцын хурд		[BEHR12]
732	Компьютерийн сүлжээ	pulse stuffing	импульсээр дүүргэх процесс		[BEHR12]
733	Компьютерийн сүлжээ	Quadrature Amplitude Modulation (QAM)	Квадрат агууригийн модуляц (KAM)	Мэдээг илэрхийлсэн тоон цувааны өөрчлөлтийн хуулиар зөөгч хэлбэлзлийн агууриг ба фазыг өөрчлөх модуляцыг квадрат агууригийн модуляц (КАМ) гэнэ.	[BEHR12]
734	Компьютерийн сүлжээ	Quality of Service (QoS)	үйлчилгээний чанар		[BEHR12]
735	Компьютерийн сүлжээ	quantization	квантлал		[BEHR12]
736	Компьютерийн сүлжээ	quantization error	квантлалын алдаа		[BEHR12]
737	Компьютерийн сүлжээ	quantization level	квантлалын түвшин		[BEHR12]
738	Компьютерийн сүлжээ	queue	дараалал		[BEHR12]
739	Компьютерийн сүлжээ	Queuing time	Дарааллын хугацаа, дарааллын саатал	Дундын төхөөрөмж болон хүлээн авагч төхөөрөмж дээр өгөгдлийн мессежийг болосвруулахад дарааллын хугацаа зарцуулдаг. Дарааллын хугацаа нь сүлжээний ачаалал болон төхөөрөмжийн хүчин чадлаас хамаардаг тул хувьсах байна. Сүлжээний ачаалал болон дарааллын хугацаа нь шууд хамааралтай.	[BEHR12]
740	Компьютерийн сүлжээ	Radio wave	Радио долгион	Утасгүй холбоог радио долгион, бичил долгион, инфра улаан туяа гэсэн гурван ангилалд авч үздэг. Радио долгион болон бичил долгионы хооронд тодорхой зааг байхгүй ч 3КГц-ээс 1ГГц-ийн давтамжийн хязгаарыг радио долгион, 1ГГц-ээс 300ГГц-ийн давтамжийн хязгаарыг бичил долгион гэж үздэг.	[BEHR12]
741	Компьютерийн сүлжээ	random access	санамсаргүй хандалт		[BEHR12]
742	Компьютерийн сүлжээ	random access multiple access	санамсаргүй хандалтат олон цэгийн хандалт		[BEHR12]
743	Компьютерийн сүлжээ	rate adaptive asymmetrical digital subscriber line (RADSL)	тэгш хэмт бус тоон хэрэглэгчийн шугамын хурд		[BEHR12]
744	Компьютерийн сүлжээ	Receiver	Хүлээн авагч	Компьютерийн сүлжээнд мессеж хүлээн авч байгаа төхөөрөмжийг хэлнэ. Компьютер, видео камер, телефон утас гэх мэт байж болно.	[BEHR12]
745	Компьютерийн сүлжээ	Reconvene	Дахин эхлэх	Сүлжээнд ямар нэг асуулдал гараад эргээд хэвийн болох үйл явц.	[BEHR12]
746	Компьютерийн сүлжээ	recursive resolution	рекурсив хөрвүүлэлт		[BEHR12]
747	Компьютерийн сүлжээ	Reed-Solomon code	Рийд Соломоны кодлол		[BEHR12]
748	Компьютерийн сүлжээ	reflection	ойлт		[BEHR12]
749	Компьютерийн сүлжээ	refraction	хугарал		[BEHR12]
750	Компьютерийн сүлжээ	regional ISP	бүсийн ISP		[BEHR12]
751	Компьютерийн сүлжээ	registrar server	бүртгэгч сервер		[BEHR12]
752	Компьютерийн сүлжээ	reliability	найдваржилт		[BEHR12]
753	Компьютерийн сүлжээ	remote bridge	алсын гүүрэн төхөөрөмж		[BEHR12]
754	Компьютерийн сүлжээ	remote logging (rlogin)	алсаас хандах процесс		[BEHR12]
755	Компьютерийн сүлжээ	replay attack	хувилан дамжуулах халдлага		[BEHR12]
756	Компьютерийн сүлжээ	Return-to-zero (RZ)	RZ кодлолын схем, Тэг рүү буцах кодлол	NRZ кодлолын нэг дутагдалтай тал нь илгээгч ба хүлээн авагчийн синхрончлол алдагдах явдал юм. Энэ тохиолдолд хүлээн авагч төхөөрөмж, битийн төгсгөл болон дараагийн битийн эхлэлийг мэдэх боломжгүй. Үүнийг шийдэх нэг арга бол хүчдлийн эерэг, сөрөг, тэг гэсэн гурван түвшинг хэрэглэх Тэг рүү буцах (Return-to-Zero -RZ) кодлол юм. RZ кодлолын үед дохио бит интервалын дунд шилжилт хийдэг.	[BEHR12]
757	Компьютерийн сүлжээ	Ring topology	Цагариг тополог, тойрог тополог	Зангилаа (төхөөрөмж) бүр нь өөр хоёр зангилаатай холбогдож, үргэлжилсэн ганц урт цагагриг цувраа үүсгэдэг сүлжээний тополог. Цагариг сүлжээнд тодорхой зангилаа бүр нэг зангилаанаас мэдээлэл хүлээн авч, нөгөөд нь дамжуулах зарчмаар ажиллана. Цагариг тополог нь ачаалалд тэсвэртэй, цуваа сүлжээнд байдаг шиг өгөгдөл дамжуулахтай холбогдсон коллиз (мөргөлдөөн) үүсдэггүй, од сүлжээнд байдагчлан төвийн холбогч, хаб байдаггүй тул сүлжээгээр дамжих мэдээллийн үнэмлэхүй их урсгалд ч гацаагүй ажилладаг. Хоёр зангилааны хооронд ердөө ганц замтай ийм тополог ашиглаж буй нөхцөлд ганц шугам тасрах тохиолдолд сүлжээ бүхэлдээ доголдож болзошгүй байдаг.	[BEHR12]
758	Компьютерийн сүлжээ	RJ-11 connector	RJ-11 коннектор, RJ-11 үүр, RJ-11 залгуур	Телефон залгуур. Энэ нь 6 дамжуулагчтай боловч 4-тэйгээр хэрэгждэг. RJ-11 залгуурыг гэрийн болон албаны телефоныг ердийн дөрвөлсөн мушгилтгүй утас (заримдаа “саарал давуу” буюу “хавтгай утас” гэж нэрлэдэг)-нд залгахад хэрэглэдэг. Залгуурыг телефон компаний төв буюу сал бар (PBX) станцыг холбодог дөрвөлсөн хос урт утасны гадна талын төгсгөлд холбодог. 4 утас нь ихэвчлэн улаан ба ногоон, хар ба цагаан гэсэн 2 хосоор тодорхойлогдоно. Улаан ба ногоон хос нь ихэвчлэн дуу буюу өгөгдөл зөөдөг. Хар ба цагаан хос нь бага хүчдэлтэй дохио дамжуулахад ашиглагдаж болно. PBX системд тэд дохиоллын өөр төрөлд ашиглагдаж болно. Сүлжээнд холбогдохдоо диал-ап модем ашигладаг компьютер ихэвчлэн RJ-11 залгуурт залгагддаг.	[BEHR12]
759	Компьютерийн сүлжээ	RJ-14 connector	RJ-14 коннектор, RJ-14 үүр, RJ-14 залгуур	RJ-14 залгуур нь RJ-11 адил боловч 4 утас нь 2 телефон шугаманд ашиглагддаг. Нэг хэсэг нь (нэг шугаманд зориулагдсан) улаан, ногоон утаснаас бүрддэг. Нөгөө нь шар, хар утаснаас бүрддэг. Хэсэг тус бүр нь нэг аналог харилцан яриа (дуу эсвэл өгөгдөл)-г дамжуулдаг.	[BEHR12]
760	Компьютерийн сүлжээ	RJ-45 connector	RJ-45 коннектор, RJ-45 үүр, RJ-45 залгуур	RJ-45 залгуур нь дөрвөлсөн мушгилттай юмуу мушгилтгүй энгийн телефон утсаар тоон дамжуулалт хийхэд зориулагдсан нэг шугамын залгуур юм. Энэ интерфейс нь 8 хөл буюу 8 байрлалтай. Модем, хэвлэгч төхөөрөмж буюу 19.2 Кбит/с хүртэлх хурдтай PBX-ын өгөгдөл холбоход дөрвөлсөн мушгилтгүй утас ашиглаж болно. Өндөр хурдаар 10BASET Этернет сүлжээнд холболт хийхэд дөрвөлсөн мушгилттай хос утас ашиглах хэрэгтэй.	[BEHR12]
761	Компьютерийн сүлжээ	Root server	Рүүт сервер, үндсэн сервер		[BEHR12]
762	Компьютерийн сүлжээ	Route	Зам, чиглэл	1. Хоёр байрлалын (цэгийн) хооронд байнгын болон сэлгэн холболт тогтоох зорилгоор ашиглагдах дамжууллын хэрэгсэл утсан кабелийн болон радио шугамууд 2. Хоёр байрлалын хооронд холболт тогтоох болон мэдээлэл дамжуулах зорилго бүхий сүлжээний зам.	[BEHR12]
763	Компьютерийн сүлжээ	Router	Рутер, замчлагч төхөөрөмж	Сүлжээний тополог болон өгөгдсөн дүрмийн дагуу, салангид сүлжээ хооронд (сүлжээний OSI загварын 3-р давхаргад) пакетыг дамжуулах шийд гаргадаг төхөөрөмж. Рутер нь свич болон гүүрэн төхөөрөмжөөс дээд давхаргад ажилладаг төхөөрөмж юм. Рутер нь пакетын толгой мэдээлэлд агуулагдах хүлээн авагчийн хаягийн дагуу, замчлалын хүснэгтээс тухайн өгөгдлийг дамжуулбал зохих замыг тодорхойлно. Замчлалын хүснэгтэнд тухайн хаягт хүргэх зам байхгүй нөхцөлд пакет рутерээр татгалзагдана. Мөн дээд давхаргын протоколд ашиглагддаг илгээгчийн хаяг болон сүлжээний давхаргын пакетын толгой мэдээлэлд агуулагддаг бусад мэдээллийг ашиглах аргаар пакетыг цааш дамжуулж болдог. Түүнчлэн дамжуулж буй өгөгдлийг шифрлэх/тайлах болон өгөгдөлд хандах ажиллагааг хязгаарлах үүднээс өгөгдөл дамжуулах урсгалыг шүүх, илгээгч болон хүлээн авагчийн хаягийг хөрвүүлэх ажиллагаа гүйцэтгэж болно.	[BEHR12]
764	Компьютерийн сүлжээ	Routing	Замчлал, чиглэл тогтоох	Дүрмийн дагуу холболт тогтоох болон мэдээлэл дамжуулах, чиглэл тодорхойлох процесс. Энэ процесс нь дуудлага ба мэдээлэл очих газраа хүрсэн тохиолдолд төгсөнө. Дээрх процессыг дараах байдлаар тодотгож болно. Дуудлагыг чиглүүлэх, мэдээллийг чиглүүлэх, ачааллыг чиглүүлэх	[BEHR12]
765	Компьютерийн сүлжээ	Routing table	Замчлалын хүснэгт		[BEHR12]
766	Компьютерийн сүлжээ	RS-232C	RS-232C холбогч	RS-232C нь компьютер болон бусад түүнтэй хамааралтай төхөөрөмжүүдийн хооронд бага хурдаар өгөгдөл дамжуулахад зориулагдсан протокол ба физик интерфейсийг тодорхойлдог стандарт (“С” нь тухайн хувилбар гэдгийг илэрхийлнэ) юм. Энэ нь электрон төхөөрөмж үйлдвэрлэгчийн холбоо (EIA)-ны үйлдвэр худалдааны группээр тодорхойлогдсон. RS-232C бол компьютер модем ба бусад сери төхөөрөмж ашиглан өгөгдөл солилцох ба ярихад ашигладаг интерфейс.	[BEHR12]
767	Компьютерийн сүлжээ	S interface	S зохицуулагч, S интерфейс	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN) -ний үйлчилгээнд S интерфейс нь сүлжээний төгсгөлийн төхөөрөмж NT1 ба компьютер, телефон мэтийн 8 хүртэлх хаяг бүхий төхөөрөмжийн хоорондох цахилгаан интерфейс юм. T интерфейс (NT1-ээс PBX рүү дохиог холбодог)-тэй адил. S интерфейс нь 8 хүртэлх төхөөрөмжийг хаяглаж болох 4 утастай.	[BEHR12]
768	Компьютерийн сүлжээ	sampling	тасалдуулах, тасалдуулах процесс		[BEHR12]
769	Компьютерийн сүлжээ	sampling rate	тасалдуулга хурд, тасалдуулах давтамж		[BEHR12]
770	Компьютерийн сүлжээ	Satellite internet connection	Хиймэл дагуулаар хийгдэх интернэт холболт	Хиймэл дагуулаар хийгдэх интернэт холболт нь компьютерээс гарах ба компьютерт ирэх өгөгдлүүд хиймэл дагуулаар дайран дамжигдах дараалал юм. Хэрэглэгчийн төхөөрөмж бүр нь сансрын тавган антенн, радио спектрийн бичил долгионы хэсэгт ажиллах нэвтрүүлэх ба хүлээн авах төхөөрөмжөөс бүрддэг.	[BEHR12]
771	Компьютерийн сүлжээ	Satellite network	Сансрын холбоо		[BEHR12]
772	Компьютерийн сүлжээ	Satellite system	Хиймэл дагуулын систем	Нэг буюу түүнээс олон хиймэл дагуул ашиглсан сансрын систем.	[BEHR12]
773	Компьютерийн сүлжээ	Scatternet	Скаттернэт	Пиконэт сүлжээнүүдийг нэгтгэснийг скаттернэт сүлжээ гэнэ. Нэг пиконэтийн хоёрдогч төхөөрөмж өөр пиконэтийн анхдагч төхөөрөмж байх боломжтой.	[BEHR12]
774	Компьютерийн сүлжээ	Scrambling	Скрамблин	Хос туйлт кодлолын схемүүд нь LAN сүлжээн дэх зориулагдсан шугамд тохиромжтой боловч холын зайн дамжуулалтанд өргөн зурвас шаардлагатай учраас тохиромжгүй байдаг. Блок кодлол болон NRZ шугаман кодлолын үед DC хэмжигдэхүүн үүсэх учир холын зайн дамжуулалтанд мөн тохирохгүй. Хос туйлт AMI кодлолын үед нарийн зурваст DC хэмжигдэхүүн үүсэхгүй ч дараалсан 0-үүдэд синхрончлол алдагдах магадлалтай. Хэрэв бид өгөгдлийн урсгал дахь дараалсан 0-үүдээс зайлсхийж чадвал хос туйлт AMI кодлолыг холын зайн дамжуулалтанд ашиглах боломж бүрдэнэ. Үүний тулд битийн тоог ихэсгэхгүйгээр синхрончлолоор хэрхэн хангах вэ гэдэг асуулт гарч ирж байна. Дээрх асуудлыг шийдэх нэг арга нь үргэлжилсэн тэг түвшинг бусад түвшнээр орлуулж, синхрончлолоор хангах скрамблин гэж нэрлэгдэх арга юм. Скрамблингийн B8ZS, HDB3 аргууд байдаг.	[BEHR12]
775	Компьютерийн сүлжээ	secondary station	хоёрдогч төхөөрөмж		[BEHR12]
776	Компьютерийн сүлжээ	secret-key encryption	секрет түлхүүрийн шифрлэлт, тэгш хэмт түлхүүрийн шифрлэлт		[BEHR12]
777	Компьютерийн сүлжээ	Secure Hash Algorithm (SHA)	нууцлалтай хэш алгоритм, SHA		[BEHR12]
778	Компьютерийн сүлжээ	Secure Sockets Layer (SSL) protocol	SSL протокол		[BEHR12]
779	Компьютерийн сүлжээ	segment	сегмент		[BEHR12]
780	Компьютерийн сүлжээ	Segmentation	Сегментчлэл	OSI загварын тээвэрлэлтийн давхарга дахь өгөгдөл боловрсуулалт	[BEHR12]
781	Компьютерийн сүлжээ	segmentation and reassembly (SAR)	сегментчлэл болон эргэн зохион байгуулалт		[BEHR12]
782	Компьютерийн сүлжээ	Selective-repeat (SR) protocol	Сонголт-давталт протокол		[BEHR12]
783	Компьютерийн сүлжээ	Sender	Илгээгч	Компьютерийн сүлжээнд мессеж илгээж байгаа төхөөрөмжийг хэлнэ. Компьютер, видео камер, телефон утас гэх мэт байж болно.	[BEHR12]
784	Компьютерийн сүлжээ	sequence number	дарааллын дугаар		[BEHR12]
785	Компьютерийн сүлжээ	Serial port (RS-232 port)	Сериал порт, цуваа порт	Нэг дор нэг байт мэдээлэл дамжуулах чадвар бүхий хоёр чиглэлтэй (хоёр чигийн), цувраа интерфейс. Модем болон хулгана холбоход ихэвчлэн хэрэглэгддэг.	[BEHR12]
786	Компьютерийн сүлжээ	Serial transmission	Цуваа дамжуулал, сериал дамжуулал	Аналог дамжууллын үед, өгөгдлийн тэмдэгтийг төлөөлж байгаа дохионы элементүүдийг цуваа дамжуулах арга. Тоон дамжууллын үед, битүүдийг дан ганц дамжуулагч утас, давтамж эсвэл оптик замаар цувуулж дамжуулах арга. Энэ арга нь дохионы боловсруулалт харьцангуй бага, зэрэгцээ дамжуулалттай харьцуулахад алдаа үүсэх магадлал бага, өгөгдөл дамжуулах зам тус бүрийн хурд илүү өндөр. Мөн алс зайд өгөгдөл дамжууллын үед хяналтын бит буюу парити битийг ашигладаг.	[BEHR12]
787	Компьютерийн сүлжээ	Server	Сервер	Хэрэглэгчийг (клиент) үйлчилгээгээр хангах зориулалттай техник болон програм хангамжийн хослол. Дангаараа хэрэглэгдэж буй нөхцөлд уг нэр томъёо нь магадгүй сервер үйлдлийн систем ажиллах компьютерийг зааж байж болно. Мэдээллийн технологид сервер нь өргөн утгатай. Сервер гэсэн брэндийн нэртэй бүтээгдэхүүн (техник төхөөрөмж, програм хангамж эсвэл үйлдлийн системийн сервер загвар, хувилбар) хэдий тусдаа байдаг боловч онолын хувьд нөөцийг нэг эсвэл нэгээс олон клиент процесст хуваалцдаг компьютержсэн ямар ч процессыг Сервер гэж нэрлэдэг. Жишээ нь Apache HTTP Server хэмээх вэб сервер програмыг техник шаардлага хангахуйц дурын ямар ч компьютерт ашиглаж болно. Ноутбүүк эсвэл персональ компьютер нь хэдийгээр сервер гэгддэггүй боловч тухайн тохиолдолд вэб серверийн үүрэг гүйцэтгэж байгаа тул сервер гэж тооцож болно. Техник хангамжийн хувьд сервер гэсэн нэр томъёо нь сүлжээний ачаалалтай орчны програм хангамжийг ажиллуулах зориулалттай компьютерийн загварыг хэлдэг.	[BEHR12]
788	Компьютерийн сүлжээ	session layer	сейшн давхарга		[BEHR12]
789	Компьютерийн сүлжээ	Setup phase (circuit switching)	Холболт үүсгэх үе (сувгийн холболт)	Сувгийн холболттой сүлжээний хоёр төхөөрөмж өгөгдөл солилцохын тулд илгээгч төхөөрөмжөөс холболтын хүсэлт илгээгдэх ба хүлээн авагч болон дундын холбох төхөөрөмжүүд зөвшөөрснөөр илгээгч ба хүлээн авагч төхөөрөмж хооронд холболт тогтоно. Ингэснээр шугамууд логик суваг үүсгэн илгээгч ба хүлээн авагч хооронд зориулагдсан зам бүхий холболт үүсдэг. Энэ процессыг сувгийн холболттой сүлжээний суваг үүсгэх үе гэж нэрлэдэг.	[BEHR12]
790	Компьютерийн сүлжээ	Shannon capacity	Шанноны сувгийн багтаамж		[BEHR12]
791	Компьютерийн сүлжээ	Shielded twisted-pair cable	Мушгиа хос кабель, STP кабель	Мушгиа хос кабель нь тусгаарлагч бүрхүүл бүхий мушгигдсан хос зэс утас бүхий бүтэцтэй байна. Нэг утас нь дохиог хүлээн авагчид дамжуулахад, нөгөө утас нь газардуулгад ашиглагдана. Илгээгчээр үүсгэгдсэн дохио хос утсыг ашиглан илгээгддэг. Хос утсыг мушгиснаар гадны нөлөөлөл (шуугиан, кроссток) нь хоёр утсанд ижил нөлөөлөх ба ингэснээр хүлээн авагч, дохио нөлөөлөлд өртсөн эсэхийг ялгах боломжтой болно. Нөлөөлөлд автсан дохио ихэвчлэн устгагддаг. Нэгж урт дахь мушгилтын тоо нь кабелийн чанарт нөлөөлдөг. Холбооны системд ихэвчлэн экрангүй мушгиа хос кабель (Unshielded twisted-pair (UTP)) болон экрантай мушгиа хос кабель (Shielded twisted-pair (STP)) кабелийг ашигладаг. STP кабель нь тусгаарлагч бүхий хос металлл утас бүр нь гадуураа хамгаалалтын металлл цаас эсвэл сүлжмэл утсаар хамгаалагдсан байдаг. Металлл гадар нь кабелийн чанарыг сайжруулахаас гадна, гадны нөлөөллөөс (шуугиан, кроссток) хамгаалах ч UTP кабелийг бодвол илүү өртөг өндөртэй болгоно.	[BEHR12]
792	Компьютерийн сүлжээ	shift cipher	шилжих шифрлэлт		[BEHR12]
793	Компьютерийн сүлжээ	shift register	шилжих регистр		[BEHR12]
794	Компьютерийн сүлжээ	shortest path tree	богино замын мод		[BEHR12]
795	Компьютерийн сүлжээ	Signal	Дохио	Энэ нь дараах нэр томъёогоор ашиглагдана. Үүнд: 1. Электроникт, дохио гэдэг нь нэг цэгээс нөгөө рүү өгөгдөл дамжуулахад ашигладаг цахилгаан гүйдэл ба цахилгаан соронзон орон юм. Дохионы энгийн хэлбэр нь тогтмол гүйдэл юм. Нийлмэл дохио нь хувьсах гүйдлээс эсвэл нэг буюу олон өгөгдлийн урсгалыг агуулсан цахилгаан соронзон долгионы зөөгчүүдээс бүрддэг. 2. Мэдээллийн технологийн зарим хэсэгт, дохио гэдэг бол нэвтрүүлэгддэг болон хүлээн авагддаг өгөгдөл ба зөөгч юм. 3. Телефон холбоонд, дохио гэдэг нь холбоог удирдах буюу холболт тогтолтонд ашиглагддаг тусгай өгөгдлүүд юм	[BEHR12]
796	Компьютерийн сүлжээ	Signal element	Дохионы элемент	Дохионы хамгийн богино нэгж буюу дүрслэлийг дохионы элемент гэнэ.	[BEHR12]
797	Компьютерийн сүлжээ	Signal imitation	Дохионы орлуулга	Дохио хүлээн авуурын тодорхойломжийг илтгэж чадахгүй бодит бус дохио бөгөөд дохиоллын зурвас дотор ярианы болон бусад гүйдлээр үүсдэг илүүдэл дохио юм.	[BEHR12]
798	Компьютерийн сүлжээ	Signal rate	Дохионы хурд, импульс хурд, модуляцын хурд	Дохионы хурд нь секундэд дамжигдах дохионы элементийн тоогоор илэрхийлэгдэх ба бод/с нэгжээр хэмжигдэнэ.	[BEHR12]
799	Компьютерийн сүлжээ	Signal spillover	Дохионы дүүргэлт	Олон сувгийн холболтонд суваг хоорондын холболт орох төгсгөл дээр салбарлахаас өмнө зурвасын дотор нэг сувгаас нөгөө суваг руу дамждаг ярианы давтамжийн дохионы нэг хэсэг.	[BEHR12]
800	Компьютерийн сүлжээ	Signal-to-Noise Ratio (SNR)	Дохио шуугианы харьцаа (SNR)	Компьютерийн сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулахын тулд дохио шуугианы харьцааг тооцдог. Энэ дохио болон шуугианы дундаж чадлын харьцаагаар илэрхийлэгдэх хэмжигдэхүүн. Дохио шуугианы харьцааг “SNR = Дохионы дундаж чадал / Шуугианы дундаж чадал” гэсэн томъёогоор бодно. Энэ харьцааг ихэвчлэн децибелээр хэмждэг. Хэрэв оролтын дохионы хүчийг Vs, шуугианы түвшинг Vn гэвэл дохио-шуугианы децибелиэр илэрхийлэгдэх харьцаа дараах томъёогоор тодорхойлогдоно. S/N=20ln(Vs/Vn)	[BEHR12]
801	Компьютерийн сүлжээ	simple parity check code	парити битээр шалгах арга		[BEHR12]
802	Компьютерийн сүлжээ	Simplex transmission mode	Нэг чиглэлт дамжууллын горим	Нэг чиглэлт дамжууллын горимын үед өгөгдөл дамжуулал зөвхөн нэг чиглэлтэй байна. Өгөгдөл солилцож буй хоёр төхөөрөмжийн нэг нь зөвхөн илгээгч, нөгөө нь зөвхөн хүлээн авагч байна. Компьютерийн гар болон дэлгэц нь нэг чиглэлт дамжууллын горимоор өгөгдөл солилцож буй жишээ юм. Гар нь зөвхөн өгөгдөл оруулахад, дэлгэц нь зөвхөн өгөгдлийг гаргахад ашиглагддаг.	[BEHR12]
803	Компьютерийн сүлжээ	sine wave	синус дохио		[BEHR12]
804	Компьютерийн сүлжээ	single-bit error	нэг битийн алдаа		[BEHR12]
805	Компьютерийн сүлжээ	single-mode fiber	нэг-модын оптик кабель		[BEHR12]
806	Компьютерийн сүлжээ	Sky propagation	Огторгуйн тархалт	Огторгуйн тархалт гэдэг нь өндөр давтамжтай радио долгион ионосферт хүрч, буцаж дэлхий рүү ойно. Энэ төрлийн дамжуулал нь бага чадлаар хол зайд дамжуулал хийдэг.	[BEHR12]
807	Компьютерийн сүлжээ	sliding window	шилжих цонх		[BEHR12]
808	Компьютерийн сүлжээ	sliding window protocol	шилжих цонхны протокол		[BEHR12]
809	Компьютерийн сүлжээ	Sliding window size	Шилжих цонхны хэмжээ	Шилжих цонхны хэмжээ гэдэг нь илгээгчийн, хүлээн авагчаас баталгааны мэдээлэл хүлээж авахаас өмнө илгээх максимум өгөгдлийн хэмжээ юм.	[BEHR12]
810	Компьютерийн сүлжээ	slow start algorithm	аажим эхлэх алгоритм		[BEHR12]
811	Компьютерийн сүлжээ	socket	сокет		[BEHR12]
812	Компьютерийн сүлжээ	socket address	сокет хаяг		[BEHR12]
813	Компьютерийн сүлжээ	SONET	SONET сүлжээ		[BEHR12]
814	Компьютерийн сүлжээ	source	илгээгч		[BEHR12]
815	Компьютерийн сүлжээ	Source address	Илгээгчийн хаяг	Өгөгдлийн нэгжийг илгээж буй төхөөрөмжийн хаяг.	[BEHR12]
816	Компьютерийн сүлжээ	source-to-destination delivery	илгээгчээс-хүлээн авагч хоорондын дамжуулал		[BEHR12]
817	Компьютерийн сүлжээ	Space division	Орон зайн хуваалт ба нягтруулга	Хоёр цэгийн хоорондын олон тооны дамжуулах сувгийн орон зайн тусгаарлалт бүхий хуваалт.	[BEHR12]
818	Компьютерийн сүлжээ	space propagation	огторгуйн тархалт		[BEHR12]
819	Компьютерийн сүлжээ	Space-division switching	Орон зайн хуваалттай свич		[BEHR12]
820	Компьютерийн сүлжээ	spectrum	спектр		[BEHR12]
821	Компьютерийн сүлжээ	spread spectrum (SS)	спектр өргөсгөлт, спектр өргөсгөх арга		[BEHR12]
822	Компьютерийн сүлжээ	Standard Ethernet	стандарт Этернэт		[BEHR12]
823	Компьютерийн сүлжээ	Star network	Од сүлжээ	Бүх зангилаа (node) мэдээлэл дамжуулах нэг төв свич (switch), хаб (hub) эсвэл компьютерээр дамжин хоорондоо холбогддог сүлжээний тополог. Од сүлжээ нь ганц төвлөрсөн удирдлагатай тул мэдээлэл дамжихтай холбоотой конфликт үүсдэггүй. Тодорхой зангилаа бүр (файл сервер, ажлын станц эсвэл перифер төхөөрөмж) сүлжээний төв хаб, свичтэй шууд холбогдох ба өгөгдөл заавал уг төвийг дайран өнгөрч байж хаяглагдсан цэгтээ хүрнэ. Уг свич, хаб эсвэл төв компьютер нь мөн давтагчийн (repeater) үүрэг гүйцэтгэдэг. Сүлжээний төвд серверийн үүрэгтэй компьютер байх тохиолдолд актив буюу идэвхтэй од сүлжээ, харин давтагчийн үүрэгтэй хаб эсвэл свич байх тохиолдолд пассив буюу идэвхгүй од сүлжээ гэж ялгана. Хугацааны тодорхой мөчид зөвхөн ганц зангилаа өгөгдөл дамжуулах бололцоотой. Хоёр багц зэрэг төвд ирэх тохиолдолд хоёул дамжиж чадахгүй болдог бөгөөд илгээгч хугацааны өөр мөчид шинэчилсэн дамжуулалт хийхээр хүлээхээс аргагүй болно. Гэхдээ пакетыг бүх порт руу дамжуулдаг хабыг бодвол зөвхөн хүлээн авагчийн тодорхой порт руу дамжуулдаг свичтэй тохиолдолд ийм үзэгдэл гардаггүй. Зэрэг хэд хэдэн пакет дамжуулах боломжтой.	[BEHR12]
824	Компьютерийн сүлжээ	Star topology	Од тополог	Star network-ыг харах	[BEHR12]
825	Компьютерийн сүлжээ	start bit	эхлэлийн бит		[BEHR12]
826	Компьютерийн сүлжээ	state transition diagram	төлөв шилжилтийн диаграм		[BEHR12]
827	Компьютерийн сүлжээ	static document	статик документ		[BEHR12]
828	Компьютерийн сүлжээ	static mapping	статик зураглал		[BEHR12]
829	Компьютерийн сүлжээ	Static multiplex	Статик нягтруулга		[BEHR12]
830	Компьютерийн сүлжээ	static routing	статик замчлал		[BEHR12]
831	Компьютерийн сүлжээ	stationary host	суурин төхөөрөмж		[BEHR12]
832	Компьютерийн сүлжээ	statistical TDM	статистик хугацааны хуваалттай нягтруулга (STDM)		[BEHR12]
833	Компьютерийн сүлжээ	status line	статус шугам		[BEHR12]
834	Компьютерийн сүлжээ	steganography	стеганограф		[BEHR12]
835	Компьютерийн сүлжээ	stop bit	төгсгөлийн бит, зогсоох бит		[BEHR12]
836	Компьютерийн сүлжээ	Stop-and-Wait protocol	Зогсолт-хүлээлт протокол		[BEHR12]
837	Компьютерийн сүлжээ	store-and-forward switch	хадгалах-дамжуулах свич		[BEHR12]
838	Компьютерийн сүлжээ	Straight-tip (ST) connector	ST коннектор, ST залгуур	Оптик кабельд ашиглагддаг коннектор.	[BEHR12]
839	Компьютерийн сүлжээ	stream cipher	урсгал шифрлэлт		[BEHR12]
840	Компьютерийн сүлжээ	streaming live audio/video			[BEHR12]
841	Компьютерийн сүлжээ	streaming stored audio/video			[BEHR12]
842	Компьютерийн сүлжээ	structured data type	бүтэцлэгдсэн өгөгдлийн төрөл		[BEHR12]
843	Компьютерийн сүлжээ	STS multiplexer/demultiplexer	STS нягтруулга/денягтруулга		[BEHR12]
844	Компьютерийн сүлжээ	stub link	stub шугам		[BEHR12]
845	Компьютерийн сүлжээ	subnet address	дэд сүлжээний хаяг		[BEHR12]
846	Компьютерийн сүлжээ	subnet mask	сүлжээний маск		[BEHR12]
847	Компьютерийн сүлжээ	subnetwork	дэд сүлжээ		[BEHR12]
848	Компьютерийн сүлжээ	Subscriber channel (SC) connector	SC коннектор, SC залгуур	Оптик кабельд ашиглагддаг коннектор.	[BEHR12]
849	Компьютерийн сүлжээ	summary link to AS boundary router LSA	захын рутерт холбогдох нэгтгэл шугамын LSA		[BEHR12]
850	Компьютерийн сүлжээ	summary link to network LSA	сүлжээнд холбогдох нэгтгэл шугамын LSA		[BEHR12]
851	Компьютерийн сүлжээ	supergroup	супер групп		[BEHR12]
852	Компьютерийн сүлжээ	supernet	супернэт, супер сүлжээ		[BEHR12]
853	Компьютерийн сүлжээ	supernet mask	супернэт маск, супер сүлжээний маск		[BEHR12]
854	Компьютерийн сүлжээ	Switch	Свич, холболтын төхөөрөмж, сэлгэн залгагч	Свич (холболтын төхөөрөмж) нь оролтын өгөгдлийг, сувгаас хүссэн чиглэл рүү гаралтын тусгай портоор холбох төхөөрөмж юм. Уламжлалт сувгийн холболттой телефон сүлжээнд хоёр буюу түүнээс дээш дэд хэсгүүдийн хооронд холболт тогтооход нэг эсвэл түүнээс олон холболтын төхөөрөмж ашиглагддаг. Свич нь OSI загварын 2-р давхаргын үүргийг гүйцэтгэнэ.	[BEHR12]
855	Компьютерийн сүлжээ	switched network	холболтын сүлжээ, холбооны сүлжээ		[BEHR12]
856	Компьютерийн сүлжээ	Switched virtual circuit (SVC)	Холбоотой виртуал суваг, Сувгийн холболттой хэлхээ	Сүлжээнд, холбоотой виртуал суваг (SVC) гэдэг нь зөвхөн өгөгдөл дамжуулах үед ашиглагддаг түр зуурын виртуал суваг юм.	[BEHR12]
857	Компьютерийн сүлжээ	switching office	холболтын систем		[BEHR12]
858	Компьютерийн сүлжээ	Switching technique	Холболтын техник	Холбооны сүжээн дэх төхөөрөмжүүдийг холбох арга. Холбооны сүлжээг олон холбох төхөөрөмжүүдийн (холболтын төхөөрөмж, зангилаа төхөөрөмж, замчлалын төхөөрөмж г.м) нэгдэл гэж хэлж болно. Холбох төхөөрөмжүүд нь хоёр болон түүнээс олон төхөөрөмжүүдтэй холболт үүсгэдэг. Мөн холбооны сүлжээнд зарим дундын төхөөрөмжүүд төгсгөлийн төхөөрөмжтэй (телефон, компьютер, принтер гэх мэт), бусад нь өөр хоорондоо холбогддог.	[BEHR12]
859	Компьютерийн сүлжээ	synchronization	синхрончлол		[BEHR12]
860	Компьютерийн сүлжээ	synchronous connection-oriented (SCO) link	синхрон холболтод суурилсан шугам		[BEHR12]
861	Компьютерийн сүлжээ	Synchronous Digital Hierarchy (SDH)	синхрон тоон шатлал (SDH)		[BEHR12]
862	Компьютерийн сүлжээ	Synchronous signal	Синхрон дохио	Хэрэв дохионуудын харгалзах чухал агшнууд бие биетэйгээ фазын шаардлагат харьцаатай байвал тэдгээр нь синхрон дохио болно.	[BEHR12]
863	Компьютерийн сүлжээ	synchronous TDM	синхрон хугацааны хуваалттай нягтруулга		[BEHR12]
864	Компьютерийн сүлжээ	Synchronous transmission	Синхрон дамжуулал	Дамжуулалхүлээн авч буй болон илгээж буй төгсгөлүүд дээр дамжууллын хурдыг хэмийн дохио ашиглан синхронжуулдаг (зэрэг тааруулах) арга. Ингэж өгөгдлийн үргэлжилсэн урсгал хоёр зангилааны хооронд дамжих бөгөөд асинхрон дамжуулалтынх шиг эхлэл, төгсгөлийн бит шаардахгүй тул өгөгдөл дамжих хурд хурдасдаг. Хэмийн дохиог үүсгэхдээ дамжуулагч болон хүлээн авагч дээр, хоёр хэмийн хооронд яв цав синхронжуулалт үүсгэх тусдаа сувагтайгаар үүсгэх, эсвэл дамжуулагч талаас ердийн өгөгдлийн дохиог кодлохдоо хүлээн авагч дээр хэмийн дохио нь сэргээгдэхүйцээр кодлох замаар үүсгэдэг.	[BEHR12]
865	Компьютерийн сүлжээ	synchronous transport signal (STS)	синхрон дамжууллын дохио		[BEHR12]
866	Компьютерийн сүлжээ	syndrome	үр дүнгийн утга		[BEHR12]
867	Компьютерийн сүлжээ	tag	шошго		[BEHR12]
868	Компьютерийн сүлжээ	TCP/IP protocol suite	TCP/IP протокол	TCP/IP (ялгаатай давхаргын протоколуудын цогц) нь интернэт сүлжээнд ашиглагддаг бөгөөд энэ нь давхарга бүрт бусад давхаргуудаас ялгаатай багц функцүүдийг тодорхойлдог шаталсан модульт загвар. TCP/IP загварыг төхөөрөмжид тулгуурлан 4-давхаргат гэж үздэг ч TCP/IP нь 5-давхаргат загвар гэж тайлбарлагддаг. TCP/IP загварын давхаргууд: хэрэглээний, тээвэрлэлтийн, сүлжээний, сувгийн, физик.	[BEHR12]
869	Компьютерийн сүлжээ	Teardown phase (circuit switching)	Суваг төгсгөх үе (сувгийн холболтын техник)	Сувгийн холболттой сүлжээнд илгээгч ба хүлээн авагч хооронд өгөгдөл дамжигдаж дууссаны дараа аль нэг төхөөрөмжөөс дуусгах хүсэлт илгээснээр сүлжээний нөөцүүдийг дараагийн дамжуулалд зориулж чөлөөлнө.	[BEHR12]
870	Компьютерийн сүлжээ	telecommunications	харилцаа холбоо		[BEHR12]
871	Компьютерийн сүлжээ	teleconferencing	телеконференц		[BEHR12]
872	Компьютерийн сүлжээ	telegraph	телеграф		[BEHR12]
873	Компьютерийн сүлжээ	telephone line	телефоны шугам		[BEHR12]
874	Компьютерийн сүлжээ	thick Ethernet	бүдүүн Этернэт		[BEHR12]
875	Компьютерийн сүлжээ	thin Ethernet	нарийн Этернэт		[BEHR12]
876	Компьютерийн сүлжээ	three-way handshake	гурван-замын холболт		[BEHR12]
877	Компьютерийн сүлжээ	Throughput	Нэвтрүүлэх чадамж	Нэвтрүүлэх чадамж нь сүлжээгээр дамжигдах өгөгдлийн хэмжээгээр тодорхойлогдоно.	[BEHR12]
878	Компьютерийн сүлжээ	Time Division Multiple Access (TDMA)	Хугацааны хуваалттай олон цэгийн хандалт, TDMА	Хугацааны хуваалттай олон цэгийн хандалтын арга нь сувагчлалын аргын нэг бөгөөд энэ аргын үед төхөөрөмжүүд зурвасыг хугацаагаар нь хувааж ашиглана. Өөрөөр хэлбэл, тухайн зурвасаар ялгаатай хугацааны завсруудаар хэрэглэгчдийн өгөгдлийг дамжуулна.	[BEHR12]
879	Компьютерийн сүлжээ	Time Division Multiplexing, TDM	Хугацааны хуваалттай нягтруулга, TDM	Хугацааны хуваалттай нягтруулга (TDM) нь нэг дохионд байгаа өгөгдлийн урсгалыг богино хугацааны үргэлжлэлтэй олон сегмент болгон хуваах арга. Бие даасан өгөгдлийн урсгал бүр хүлээн авах төгсгөлд, хугацаанд үндэслэн дахин нэгтгэгддэг. Холбооны шугамын эхэнд (дамжуулах талд) дохионуудыг нэгтгэдэг хэлхээг нягтруулагч гэдэг. Энэ нь төгсгөлийн хэрэглэгч бүрээс орж ирсэн дохиог сегментүүдэд хуваан, сегментүүдийг нийлүүлж нийлмэл дохио болгоно, процесс давтагдана. Нийлмэл дохио олон илгээгчийн өгөгдлийг агуулдаг. Хот хоорондын шугамын(кабелийн) нөгөө төгсгөлд нягтруулгын эсрэг үйлдэл хийгдэх төхөөрөмж (нягтруулгаас чөлөөлөгч) бие даасан дохио болон салгагдаж тохирох хэрэглэгчид чиглүүлэгддэг. Хоёр чиглэлийн холбоонд хот хоорондын, өргөн зурвасын кабелийн төгсгөл бүрт нягтруулагч/нягтруулгаас чөлөөлөгч аль аль нь байх шаардлагатай.	[BEHR12]
880	Компьютерийн сүлжээ	Time Division Synchronous Code Division Multiple Access (TD-SCDMA)	Хугацааны хуваалттай синхрон кодын хуваалттай нягтруулга	TD-SCDMA (хугацааны хуваалттай синхрон кодын хуваалттай нягтруулга) нь хөдөлгөөнт телефоны стандарт юм. Энэ нь 2-р үеэс (2G), 3-р үе (3G) рүү шилжихийг хүсч байгаа утасгүй сүлжээний операторт зориулагдсан. 2Мбит/с хүртэлх хурдаар өгөгдөл дөмжууллыг явуулна. TD-SCDMA нь сувгийн (яриа, видео) ба багц (интернэт) холболттой өгөгдлийн хоёуланд нь зориулагдсан бөгөөд эдгээрийг нэгтгэдэг. Энэ стандарт хугацааны хуваалттай нягтруулгыг (TDMA)-адаптив синхрон горимын кодын хуваалттай нягтруулга (CDMA)-тай нэгтгэдэг.	[BEHR12]
881	Компьютерийн сүлжээ	Time sharing	Хугацаа хамтран эзэмших горим	Хоёр буюу түүнээс дээш үйлдлийг нэг процессороор хийх өгөгдөл боловсруулах системийн ажиллагааны горим.	[BEHR12]
882	Компьютерийн сүлжээ	Time slot interchange	Суваг солилцох	Оролт гаралтын хугацааны хуваалттай гол шугамуудын хооронд нэг сувгаас нөгөө сувагт мэдээлэл шилжих дамжилт	[BEHR12]
883	Компьютерийн сүлжээ	Time slot sequence integrity	Сувгийн дарааллын нэгдэл	Олон сувгийн холболтын n тоо бүхий сувагт агуулагдсан мэдээлэл нь гаралтанд гарахдаа оролтын дарааллаа хадгалах баталгаа.	[BEHR12]
884	Компьютерийн сүлжээ	Time sloting	Хугацаа хуваах горим	Хоёр буюу түүнээс дээш процессийг нэг процессороор гүйцэтгэх ажиллагааны горим.	[BEHR12]
885	Компьютерийн сүлжээ	time-division duplex TDMA (TDD-TDMA)	хугацааны хуваалттай дуплекс TDMA (TDD-TDMA)		[BEHR12]
886	Компьютерийн сүлжээ	time-division switching	хугацааны хуваалттай холболт		[BEHR12]
887	Компьютерийн сүлжээ	Time-domain plot	Хугацааны диаграм	Дохионы агууриг ба хугацааны хамаарлыг дүрсэлсэн диаграмыг хугацааны диаграм гэнэ. Синус дохионы хугацааны диаграм нь хугацааны туршид дохионы агууригийн өөрчлөлтийг дүрсэлнэ.	[BEHR12]
888	Компьютерийн сүлжээ	T-line	Т-шугам		[BEHR12]
889	Компьютерийн сүлжээ	token	токен		[BEHR12]
890	Компьютерийн сүлжээ	token frame	токен фрейм		[BEHR12]
891	Компьютерийн сүлжээ	topology	тополог		[BEHR12]
892	Компьютерийн сүлжээ	traffic control	трафикын хяналт		[BEHR12]
893	Компьютерийн сүлжээ	traffic shaping	трафикын төрөл		[BEHR12]
894	Компьютерийн сүлжээ	trailer	төгсгөлийн мэдээлэл, толгой мэдээлэл		[BEHR12]
895	Компьютерийн сүлжээ	Transmission impairment	Дамжууллын гэмтэл	Дохиог дамжуулж буй дамжуулах орчин нь туйлын зүйл биш юм. Гадны болон дотоод шалтгааны улмаас дохио гэмтдэг. Өөрөөр хэлбэл, дамжуулах орчны эхлэл дэх дохио, орчны төгсгөл дэх дохионоос ялгаатай болдог. Орчноор дамжигдах дохионд унтралт, гажуудал, шуугиан гэсэн гурван төрлийн гэмтэл үүсч болно.	[BEHR12]
896	Компьютерийн сүлжээ	Transmission media	Дамжуулах орчин	Дамжуулах орчин гэдэг нь илгээгч, хүлээн авагч хоёрын хооронд өгөгдөл дамжигдах физик зам. Мушгиа хос кабель, коаксиал кабель, оптик кабель болон агаар нь дамжуулах орчны төрлүүд юм.	[BEHR12]
897	Компьютерийн сүлжээ	Transmission medium	Дамжуулах орчин	transmission media-г харах	[BEHR12]
898	Компьютерийн сүлжээ	transmission mode	дамжууллын горим		[BEHR12]
899	Компьютерийн сүлжээ	transmission path (TP)	дамжууллын зам		[BEHR12]
900	Компьютерийн сүлжээ	transmission rate	дамжууллын хурд		[BEHR12]
901	Компьютерийн сүлжээ	Transmission time	Дамжууллын хугацаа	Өгөгдөл дамжуулалд зөвхөн нэг бит дамжуулдаггүй, мессеж дамжуулдаг. Мессежийн эхний бит тархалтын хугацаа зарцуулан хүлээн авах төхөөрөмжид хүрнэ. Сүүлийн бит мөн ижил хугацаа зарцуулан хүлээн авагчид хүрнэ. Эхний битийн эх үүсгүүр төхөөрөмжөөс гарах хугацаа сүүлийн битийн эх үүсгүүрээс гарах хугацаанаас өмнө байна. Тэгэхээр сүүлийн бит хүлээн авагчид ирэх хугацаа мөн эхний битээс хойно байна гэсэн үг юм. Сувгийн хурд ба өгөгдлийн мессежийн хэмжээнээс хамааран мессежийг дамжуулахад хугацаа зарцуулж байна. Үүнийг дамжууллын хугацаа гэж нэрлэдэг.	[BEHR12]
902	Компьютерийн сүлжээ	transport layer	тээвэрлэлтийн давхарга		[BEHR12]
903	Компьютерийн сүлжээ	Transport Layer Interface (TLI)	тээвэрлэлтийн давхаргын интерфейс		[BEHR12]
904	Компьютерийн сүлжээ	Transport Layer Security (TLS) protocol	TLS протокол		[BEHR12]
905	Компьютерийн сүлжээ	transport mode	дамжууллын горим		[BEHR12]
906	Компьютерийн сүлжээ	trilateration	триалтерац		[BEHR12]
907	Компьютерийн сүлжээ	Trunk	Транк шугам, суурь шугам, холбох шугам	Холбох шугам гэж холбооны систем дэх физик шугам юмуу замыг хэлнэ. Энэ нь олон дамжуулах системийг зэрэг холбох ба томоохон холболтын төв буюу зангилаануудыг харилцан холбодог. Системээс хамааран холбох шугам нь аналог ба тоон хэлбэрээр дамжуулалт зөөж болно. Дамжууллын агуулгад дуу, текст, компьютерийн програм, хөдөлгөөнгүй дүрс, дүрст дохио, удирдлагын дохионууд багтана. Холбох шугамууд нь суурин сүлжээ (LAN), виртуал LAN (VLAN)-нд байгаа сэлгэн залгагчууудыг илүү том сүлжээ ба интернэт мэт глобал сүлжээ рүү харилцан холбоход ашиглагддаг. Холбох шугамын зурвасын өргөн, сувгийн тоог ихэсгэхийн тулд олон хос утаснууд, кабелиуд, шилэн кабель зэргээс бүрддэг. Холбох шугам нь бас өргөн зурвасын утасгүй шугам байж болно. Холбооны системд холбох шугамын ашиглалт ба менежментийг “транкинг” гэдэг. Энэ нь физик дохионы замын тоо ба сүлжээнд байгаа хэрэглэгчдэд үйлчлэхэд шаардагдах кабелийн төхөөрөмжийн нийт тоог багасгадаг.	[BEHR12]
908	Компьютерийн сүлжээ	tunnel mode	тунелийн горим		[BEHR12]
909	Компьютерийн сүлжээ	Twisted-pair cable	Мушгиа хос кабель, эрчлээт хос кабель	Гадны үүсэлтэй цахилгаан соронзон цацраг, зэргэлдээ байрлалтай дамжуулагч утаснаас үүдэлтэй цахилгаан соронзон интерференцийн нөлөөг замхруулах үүднээс нэгж уртад тодорхой тооны эрчлээстэйгээр сүлжсэн, гадуураа хуванцар бүрээстэй нэг эсвэл хэд хэдэн хос дамжуулагч утас бүхий холбооны кабелийн төрөл. Мушгиа хос кабелийг харилцаа холбооны болон компьютерийн сүлжээнд Этернэт, Аркнэт, Токен цагариг гэх мэт технологиудад сүлжээний зөөвөрлөгчийн үүрэгтэйгээр өргөн ашигладаг. Өртөг хямд, угсаргаа нь хялбар байдгаас суурин сүлжээнд хамгийн өргөн тархсан шийдэл болно. Мушгиа хос кабель нь цахилгаан соронзон интерференцээс хамгаалах хаалт-экрантай эсэхээс хамааран хэд хэдэн төрөлд хуваагдана. Үүнд: – Дамжуулагч хос утсууд нь хаалт-экрангүй UTP (Unshielded twisted pair) буюу хаалтгүй мушгиа хос. UTP кабелийг телефон утасны системд хамгийн өргөн ашигладаг. Мөн оптик мяндсан болон коаксиал кабельтай харьцуулахад харьцангуй хямд төсөр тусдаг учраас богино болон дунд урттай Этернэт сүлжээний холболтонд түгээмэл ашиглана. – Гадуураа нэг ерөнхий тугалган цаасан экрантай – FTP (Foiled twisted pair) буюу фольган бүрээст мушгиа хос. Ийм кабелийг мөн S/UTP (Screened unshielded twisted pair) буюу экрантай, хаалтгүй мушгиа хос гэж нэрлэдэг. – Дамжуулагч хос утас бүр хаалт бүрээстэй – STP (Shielded twisted pair) буюу хаалттай мушгиа хос. – Дамжуулагч хос бүр фольган бүрээстэйн зэрэгцээ нийтдээ гадуураа ерөнхий металл сүлжмэл бүрээстэй – S/FTP (Screened foiled twisted pair) буюу экрантай, хаалттай мушгиа хос. Ийм кабель гадны интерференцээс хамгаалах чадвар хамгийн сайнд тооцогдоно.	[BEHR12]
910	Компьютерийн сүлжээ	two-binary, one quaternary (2B1Q) encoding	2B1Q кодлол		[BEHR12]
911	Компьютерийн сүлжээ	two-dimensional parity check code	хоёр хэмжээст парити битээр шалгах арга		[BEHR12]
912	Компьютерийн сүлжээ	Two-wire switching	Хос утаст холболт	Дамжууллын хоёр чиглэлд ижил зам, давтамжийн зурвас эсвэл хугацааны хэрчим ашигласан холболт.	[BEHR12]
913	Компьютерийн сүлжээ	type of service (TOS)	үйлчилгээний төрөл		[BEHR12]
914	Компьютерийн сүлжээ	U interface	U зохицуулагч, U интерфейс	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-ний үндсэн хурдны интерфейс үйлчилгээнд U интерфейс нь суурин телефон компаниас (төв оффис) хувийн болон албаны телефон аппарат руу од мушгилттай хосоор холболт хийхэд зориулагдсан цахилгаан интерфейс.	[BEHR12]
915	Компьютерийн сүлжээ	unbalanced configuration	баланслагдаагүй дамжууллын горим		[BEHR12]
916	Компьютерийн сүлжээ	Unguided media	Чиглүүлэггүй дамжуулах орчин	Харилцаа холбоонд дамжуулах орчныг ерөнхийд нь чиглүүлэгтэй ба чиглүүлэггүй хоёр ангилалд авч үздэг. Чиглүүлэггүй дамжуулах орчинд чөлөөт орон зай буюу агаар орно. Чиглүүлэггүй дамжуулах орчин нь цахилгаан соронзон дохиог физик дамжуулагч ашиглахгүйгээр дамжуулна. Үүнийг утасгүй дамжуулал, утасгүй холбоо гэж нэрлэдэг. Дохио агаараар тархах бөгөөд хүлээн авах төхөөрөмж ашиглан хэн ч хүлээж авах боломжтой.	[BEHR12]
917	Компьютерийн сүлжээ	unicast address	юникаст хаяг		[BEHR12]
918	Компьютерийн сүлжээ	unicode	юникод		[BEHR12]
919	Компьютерийн сүлжээ	Unidirectional antenna	Чиглэлт антенн		[BEHR12]
920	Компьютерийн сүлжээ	unipolar encoding	нэг туйлт кодлол		[BEHR12]
921	Компьютерийн сүлжээ	unipolar line coding	туйлт бус шугаман кодлол		[BEHR12]
922	Компьютерийн сүлжээ	unshielded twisted-pair (UTP) cable	экрангүй мушгиа хос кабель, UTP кабель		[BEHR12]
923	Компьютерийн сүлжээ	uplink	илгээх шугам, өгсөх шугам		[BEHR12]
924	Компьютерийн сүлжээ	uploading	илгээх процесс		[BEHR12]
925	Компьютерийн сүлжээ	user agent (UA)	хэрэглэгчийн агент		[BEHR12]
926	Компьютерийн сүлжээ	user authentication	хэрэглэгчийн бататгал		[BEHR12]
927	Компьютерийн сүлжээ	user datagram	хэрэглэгчийн датаграм		[BEHR12]
928	Компьютерийн сүлжээ	user-to-network interface (UNI)	хэрэглэгчээс-сүлжээ интерфейс		[BEHR12]
929	Компьютерийн сүлжээ	variable bit rate (VBR)	хувьсах бит хурд		[BEHR12]
930	Компьютерийн сүлжээ	variable-size framing	хувьсах урттай фрейм		[BEHR12]
931	Компьютерийн сүлжээ	video	видео		[BEHR12]
932	Компьютерийн сүлжээ	Virtual circuit	Виртуал хэлхээ, виртуал суваг	Виртуал суваг нь сүлжээн дэх цэгүүдийн хоорондох суваг буюу зам. Энэ нь тасалдаж болно, трафикийн тусгайлсан сувгаас суваг үүсгэн физик зам бүрдүүлж болно. Тогтмол виртуал суваг (PVC) нь хэрэглэгчдэд зориулагдсан, байнга хүчин төгөлдөр байх, тусгайлсан юм уу эсвэл түрээсэлсэн шугам байна. Түрээсэлсэн шугам нь хэрэглэгчид зориулагдан нөөцлөгдсөн байдаг. Холбоотой виртуал суваг (SVC) нь зөвхөн холболтын хугацаанд л хэрэглэгчдэд зориулан холболт тогтоох виртуал суваг байна.	[BEHR12]
933	Компьютерийн сүлжээ	virtual circuit switching	виртуал сувгийн холболт		[BEHR12]
934	Компьютерийн сүлжээ	Virtual circuit-switched network	Виртуал сувгийн сүлжээ	Сувгийн холболттой болон датаграм сүлжээний аль алины шинжийг агуулсан сүлжээг виртуал сувгийн холболттой сүлжээ гэнэ. Энэ сүлжээ нь сувгийн холболттой сүлжээний адил суваг үүсгэх болон төгсгөх, өгөгдөл дамжуулах үе шатуудтай. Датаграм сүлжээний адил өгөгдлийг пакетад зохион байгуулах бөгөөд пакет бүр толгой мэдээлэлдээ хаягийн мэдээлэл агуулна. Энэ хаягийн мэдээлэл нь төгсгөлийн төхөөрөмжүүдийн хаяг биш, дотоод хаягийн мэдээлэл байна.	[BEHR12]
935	Компьютерийн сүлжээ	virtual circuit-switched network	виртуал сувгийн холболттой сүлжээ		[BEHR12]
936	Компьютерийн сүлжээ	virtual link	виртуал шугам		[BEHR12]
937	Компьютерийн сүлжээ	Virtual Local-Area Network (VLAN)	Виртуал LAN	Virtual Local-Area Network (VLAN) гэдэг нь свич ашиглагдаж буй сүлжээний дэд бүтцийг олон сүлжээний дунд ашиглах боломжийг олгох буюу нэг физик свичийг логикоор хувааж, олон сүлжээ үүсгэхийг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл хэдийгээр нэг физик свич ашиглагдаж байгаа ч VLAN бүр нь тус тусдаа сүлжээ болж ажиллана. Свичийг хоёр ба түүнээс олон VLAN-д хуваан тохиргоо хийх боломжтой. Ингэж олон броадкаст домэйнд хувааснаар свичийн зарим интерфейсүүд нь нэг VLAN-д, зарим интерфейсүүд нь өөр VLAN-д хамаарч болно.	[BEHR12]
938	Компьютерийн сүлжээ	virtual path (VP)	виртуал зам		[BEHR12]
939	Компьютерийн сүлжээ	virtual private network (VPN)	виртуал хувийн сүлжээ		[BEHR12]
940	Компьютерийн сүлжээ	virtual tributary (VT)	виртуал трибютр (VT)		[BEHR12]
941	Компьютерийн сүлжээ	virtual-circuit identifier (VCI)	виртуал сувгийн хаяг, VCI хаяг		[BEHR12]
942	Компьютерийн сүлжээ	virtual-circuit network	виртуал сувгийн холболттой сүлжээ		[BEHR12]
943	Компьютерийн сүлжээ	voice over IP (VoIP)	VoIP		[BEHR12]
944	Компьютерийн сүлжээ	vulnerable time	коллиз үүсэх хугацаа		[BEHR12]
945	Компьютерийн сүлжээ	wavelengh-division multiplexing (WDM)	долгионы уртын хуваалттай нягтруулга		[BEHR12]
946	Компьютерийн сүлжээ	Wavelength	Долгионы урт	Долгионы урт нь дамжуулах орчноор дамжигдах дохионы нэг параметр бөгөөд синус дохионы үе ба давтамж болон орчноор тархах хурдаас хамаардаг. Өгөгдөл дамжуулалд ихэвчлэн долгионы уртыг оптик кабелиар дамжих гэрлийн дохионд хэрэглэдэг. Долгионы урт нь нэг циклийн уртын хэмжээ юм. Иймд долгионы уртыг тооцохдоо өгөгдсөн дохионы тархах хурдыг үеэр үржүүлж олно. Долгионы уртыг λ, дохио тархах хурдыг с, давтамжийг f гэвэл долгионы урт нь λ = c / f байна.	[BEHR12]
947	Компьютерийн сүлжээ	wavelength-division multiplexing (WDM)	долгионы уртын хуваалттай нягтруулга		[BEHR12]
948	Компьютерийн сүлжээ	web of trust	итгэлцлийн вэб		[BEHR12]
949	Компьютерийн сүлжээ	web page	вэб хуудас		[BEHR12]
950	Компьютерийн сүлжээ	Wide area network (WAN)	WAN сүлжээ (англ. Өргөн бүсийн сүлжээ)	WAN сүлжээ нь газарзүйн том хүрээг хамрах бөгөөд хотууд, улс болон тив хооронд мэдээг илэрхийлсэн өгөгдлийг дамжуулна. WAN сүлжээ нь интернэтэд холбогдсон суурь сүлжээ эсвэл түрээсийн шугам ашиглан интернэтэд холбогдсон сүлжээ байж болно.	[BEHR12]
951	Компьютерийн сүлжээ	Wideband	Өргөн зурвас	Өргөн зурвас бол дууны нэг суваг (модуляцлагдсан давтамжийн зөөгч)-ийнхаас илүү өргөн зурвастай суваг буюу дамжууллын орчин юм.	[BEHR12]
952	Компьютерийн сүлжээ	Wired Equivalent Privacy (WEP)	Wired Equivalent Privacy (WEP)	Wired Equivalent Privacy (WEP) нь IEEE Wireless Fidelity (Wi-Fi) 802.11b стандартаар тодорхойлогдсон утасгүй дотоод сүлжээий аюулгүй байдлын протокол.	[BEHR12]
953	Компьютерийн сүлжээ	Wireless network	Утасгүй сүлжээ	Утасгүй сүлжээ гэдэг нь хоёр ба түүнээс дээш төхөөрөмж радио долгион ашиглан холболт үүсгэн мэдээлэл солилцохыг хэлнэ.	[BEHR12]
954	Компьютерийн сүлжээ	World Wide Web (WWW)	Даян дэлхийн вэб		[BEHR12]
955	Компьютерийн сүлжээ	Zone	Бүс		[BEHR12]
956	Компьютерийн сүлжээ	Zone-based Firewall (ZPF)	Бүсэд суурилсан галт хана		[WHIS]
957	Харилцаа холбоо	Cell	Үүр	Хөдөлгөөнт холбоонд үүр нь нэг бааз станцын хамрах хүрээг илэрхийлэх газар зүйн бүс юм. (радио дамжуулагч /хүлээн авагч болон сүлжээний холбооны төхөөрөмж). Хөдөлгөөнт сүлжээ нь утасгүй дамжуулалт хийхэд спектрийг үр ашигтай ашиглахын тулд зургаан өнцөгт олон тооны үүрүүдээс бүрддэг.	[WGD]
958	Харилцаа холбоо	Address	Хаяг	Мэдээллийн үүсгүүр болон холбоо тогтоох тухайн цэгийг (хүлээн авуурыг) заах нэр.	[МХХТ]
959	Харилцаа холбоо	Address complete alerting	Хаяг бүрэнг сануулах	Дуудлагыг дуудагдсан тал руу чиглүүлэхэд шаардлагатай хаягийн бүх дохиог хүлээн авсан ба дуудагдсан талд сануулсныг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг мэдээ.	[МХХТ]
960	Харилцаа холбоо	Address complete network	Хаяг бүрэн сүлжээ	Дуудлагыг дуудагдсан тал руу чиглүүлэхэд, сүлжээнд шаардлагатай хаягийн бүх дохиог хүлээн авсныг илэрхийлэн буцаан дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
961	Харилцаа холбоо	Address signal complete	Хаягийн дохио бүрэн	Дуудагдсан тал руу дуудлагыг чиглүүлэх үүрэгтэй дохиог хүлээн авсан ба дуудагдаагүй талын шугамын төлвийн дохиог илгээнэ гэдгийг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
962	Харилцаа холбоо	Address signal incomplete	Хаягийн дохио бүрэн бус	Хүлээн авсан хаягийн дохио нь холболт тогтооход хангалттай биш байгааг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
963	Харилцаа холбоо	Answer message	Хариу мессеж	Телефон хэрэглэгч харилцуураа авснаар хариу мессеж нь дуудагдсан хэрэглэгчийн станцаас дуудсан хэрэглэгчийн станц руу илгээгдэнэ.	[МХХТ]
964	Харилцаа холбоо	Application entity	Хэрэглээний объект	Хэрэглээний процессын холбооны талын бүх хэсгийг эсвэл хагасыг гүйцэтгэдэг хэрэглээний үйлчилгээний элементүүдийн багц.	[МХХТ]
965	Харилцаа холбоо	Application process	Хэрэглээний процесс	Тодорхой нэг хэрэглээнд зориулж мэдээллийн боловсруулалт хийдэг үйлдэл.	[МХХТ]
966	Харилцаа холбоо	Application service element	Хэрэглээний үйлчилгээний элемент	Зохих газруудад үндсэн үйлчилгээнүүдийг ашиглах замаар OSI-ийн орчны чадварыг бий болгодог хэрэглээний зүйлийн доторх нэгдмэл функцуудын когерент багц.	[МХХТ]
967	Харилцаа холбоо	Backward signal	Буцах дохио	Холболт тогтоох, чөлөөлөх болон бусад удирдлагад ашигладаг бөгөөд эсрэг чигт илгээгддэг дохио.	[МХХТ]
968	Харилцаа холбоо	Base address	Үндсэн хаяг	Компьютерийн програмын биелэлтэнд хаягийг тооцоолоход лавлах байдлаар ашиглагдах тоон утга.	[МХХТ]
969	Харилцаа холбоо	Compelled signalling(general sense)	Албадмал дохиолол (ердийн ойлголт)	Аливаа дохиог дамжуулсны дараа уг дохиог хүлээн авсан тухай баталгааг буцааж мэдээлэх ба тэр баталгааг хүлээн авах хүртэл тухайн чиглэлийн дараачийн дохионы дамжууллыг хориглодог дохиоллын арга.	[МХХТ]
970	Харилцаа холбоо	International Outgoing Internet bandwidth (Mbit/s)	Улс хоорондын интернэт сүлжээний гарах зурвасын өргөн (Мбит/с)	Улс хоорондын интернэт сүлжээний гарах зурвасын нийт багтаамж (Мбит/с). Энэ нь улс хоорондын зурвасаар солилцож буй интернэтийн нийт багтаамжийн нийлбэрээр хэмжигдэнэ. Улс хоорондын интернэт сүлжээний гарах зурвасын нийт багтаамж (Мбит/с).	[МХХТ]
971	Харилцаа холбоо	Roaming, Roaming service	Роуминг үйлчилгээ	Роуминг үйлчилгээ нь хөдөлгөөнт хэрэглэгч оршин суугаа газраасаа хол зорчин явж байхдаа интернэт сүлжээ рүү холбогдох боломжтой, хот хоорондын төлбөрөөс бага юмуу эсвэл суурин дуудлагын тарифаар төлбөр нь тооцогддог үйлчилгээ юм. Роуминг үйлчилгээг хэрэглэгч бүртэйгээ интернэт рүү хандах хамтын гэрээ хийсэн интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч (ISPs)-үүдээр дамжуулан хийх боломжтой. Энгийн роуминг үйлчилгээ нь үүрэн телефон буюу хувь хүнд үйлчилгээ үзүүлэгч (PDA)-үүдийн хамтын ажиллагаагаар гүйцэтгэгддэг.	[МХХТ]
972	Харилцаа холбоо	A-Band cellular	A-зурвасын үүр		[WGD]
973	Харилцаа холбоо	Accuracy	Нарийвчлал	Үнэн зөв чанарын үнэлгээ, алдаагүй байдал, алдааны чанарын хэмжигдэхүүн	[WGD]
974	Харилцаа холбоо	Accuracy of measurement	Хэмжилтийн нарийвчлал	Хэмжүүрийн үр дүн ба зөв хэмжилтийн утга хооронд зөвшөөрсөн нарийвчлал	[WGD]
975	Харилцаа холбоо	AMC: Adaptive Modulation and Coding	Адаптив модуляц ба кодлол		[WGD]
976	Харилцаа холбоо	AMPS: Advanced Mobile Phone System Service	Дэвшилтэт хөдөлгөөнт холбооны системийн үйлчилгээ		[WGD]
977	Харилцаа холбоо	AMR: Advanced Multi Rate Codec	Дэвшилтэт олон түвшний кодлол		[WGD]
978	Харилцаа холбоо	AMS: Adaptive MIMO Switching	Адаптив MIMO шилжүүлэгч		[WGD]
979	Харилцаа холбоо	AMTA: American Mobile Telecommunications Association	Америкийн хөдөлгөөнт цахилгаан холбооны байгууллага		[WGD]
980	Харилцаа холбоо	Compelled signalling (fully compelled, continous compelled)	Албадмал дохиолол бүрэн албадмал, үргэлжлэн албадсан	Дамжих дохиог, бататгал авах хүртэл эсвэл завсарлага чөлөөт хугацаа тохиотол байнга өгдөг дохиоллын арга. Өөрөөр хэлбэл анхны дохиог таних явцаас хамааран анхны дохиог зогсоох хүртэл эсвэл завсарлага тохиотол баталгааны дохиог байнга өгнө. Баталгааны дохионы төгсгөл нь дараагийн албадмал циклийн эхлэл болно. Бататгалын дохио нь бусад дохиоллын мэдээллийг зөөж болно. Жишээ нь, дараачийн циклд хамааралтай дохио байж болно.	[WGD]
981	Харилцаа холбоо	10Mbps to less than 100 Mbps subscriptions	100Мбит/с – 1Гбит/с хурдны интернэт хэрэглэгч	Файл татах чиглэлдээ 100Мбит/с – 1Гбит/с хурдтай суурин өргөн зурвасын бүх интернэт хэрэглэгч	[МХХТ]
982	Харилцаа холбоо	2Mbps to less than 10 Mbps subscriptions	2Мбит/с – 10Мбит/с хурдны интернэт хэрэглэгч	Файл татах чиглэлдээ 2Мбит/с – 10Мбит/с хурдтай суурин өргөн зурвасын бүх интернэт хэрэглэгч	[МХХТ]
983	Харилцаа холбоо	800 Green Numbers	Үнэгүй дуудлага хийх	Дуудлага хүлээж авсан хэрэглэгчээс төлбөрийг нь төлөх үйлчилгээ. 800 нь хандалтын код.	[МХХТ]
984	Харилцаа холбоо	Above 10Mbps subscriptions	10Мбит/с-ээс дээш хурдны интернэт хэрэглэгч	Файл татах чиглэлдээ 10Мбит/с-ээс дээш хурдтай суурин өргөн зурвасын бүх интернэт хэрэглэгч	[МХХТ]
985	Харилцаа холбоо	Access protocol	Хандалтын протокол	Хэрэглэгчид тухайн сүлжээний төхөөрөмжүүд болон үйлчилгээнүүдийг хүртэх боломж олгодог хэрэглэгч болон сүлжээ хоорондын тодорхойлсон тулгуур цэг дээрх интерфейст баримталдаг процедуруудын багц.	[МХХТ]
986	Харилцаа холбоо	ACD (Automatic call distributor)	Дуудлагыг автоматаар хуваарилагч	Дуудлагыг автоматаар хуваарилагч (ACD) нь телефон төхөөрөмж юм. Энэ нь орох дуудлагын менежемент хийдэг ба дуудагдсан дугаар болон дамжуулалтын заавартай холбоотой өгөгдөл дээр үндэслэн тэдгээрийг нэвтрүүлэх хүлээн авах процессыг зохицуулдаг. Олон компаниуд үүнийг худалдахыг санал болгодог ба ACD-г ашиглах үйлчилгээг дэмждэг. ACD-г ашиглан дуудлагад хариу өгөх, дуудлагын чиглэлийг нь зөв тодорхойлон илгээх, дуудагчид мессеж унших боломж олгох, дамжууллын статистик мэдээллийг харах, телефон шугамын ашиглалтыг балансжуулах болон бусад олон төрлийн үйлчилгээг хангадаг.	[МХХТ]
987	Харилцаа холбоо	ACTS (Automatic coin telephone system)	Автомат таксофон	Зоос ашиглан нийтийн телефон үйлчилгээг автоматаар явуулахад зориулагдсан төгсгөлийн төхөөрөмж. Энэ нь телефон дуудлага цуглуулах, дуудлагын хугацааг тоолох, операторын оролцоогүйгээр мөнгө цуглуулах зэрэг үүрэг гүйцэтгэдэг.	[МХХТ]
988	Харилцаа холбоо	Actual Digital Community Centre (DCC) usage percentage	DCC үйлчилгээний хэрэглэгчдийн ашиглалтын бодит хувь	DCC үйлчилгээний хэрэглэгчдийн бодит хувийг тодорхойлохдоо DCC-ын бодит хэрэглэгчийн тоог зорилтот хүн амын тоонд хувааж, 100-аар үржүүлнэ.	[МХХТ]
989	Харилцаа холбоо	Address separator	Хаяг заагч	Сонгох дохионуудын төрөл бүрийн хаягуудыг заагладаг тэмдэгт.	[МХХТ]
990	Харилцаа холбоо	Addressable call endpoint	Хаяглагдсан дуудлагын төгсгөлийн цэг	“Дуудлагын төгсгөлийн цэг”, “Хаяглагдсан дуудлагын төгсгөлийн цэг ” гэж хэлж болно. Энэ нь телефон сүлжээнд дуудлага гаргах буюу хүлээн авах төхөөрөмж юм. VoIP-д хаяглагдсан дуудлагын төгсгөлийн цэгүүдийг дууны сүлжээний буюу хуучны телефон үйлчилгээ (POTS)-ний гэсэн хоёр категорид хувааж болно. Телефон сүлжээний төгсгөлийн цэгт VoIP хийх чадвартай компьютер, замчлагч ба сүлжээний хүрээн дэх гарцын төхөөрөмжүүд хамаарагддаг. POTS-ын төгсгөлийн цэгт телефон аппарат, үүрэн телефон ба факс машин мэт уламжлалт телефон сүлжээний төхөөрөмжүүд хамаарагддаг. “Төгсгөлийн цэг” гэсэн нэр томъёо нь заримдаа хаяглагдсан цэг рүү цуглуулсан цифрүүдийг харьцуулан тодорхойлдог програмд тулгуур болж ашиглагддаг.	[МХХТ]
991	Харилцаа холбоо	Adjacent signalling points	Зэргэлдээ дохиоллын цэгүүд	Нэг юм уу түүнээс олон тооны дохиоллын шугамуудаар шууд холбогдсон хоёр дохиоллын цэг.	[МХХТ]
992	Харилцаа холбоо	Alternating current signalling (a.c. signalling)	Хувьсах гүйдлийн дохиоллын арга	Дохиоллын мэдээлэл нь телефон ярианы давтамжийн зурвасаас бага давтамжтай импульсэн хувьсах гүйдлийн аргаар илэрхийлэгддэг дохиоллын арга.	[МХХТ]
993	Харилцаа холбоо	Alternative routing (of signalling)	Хувилбартай (тойруу замын) чиглүүлэлт	Тухайн дохиоллын ачааллын урсгалыг хэвийн нөхцөлд чиглүүлэхэд нөлөөлөх гэмтэлтэй үеийн өгөгдсөн дохиоллын ачааллын урсгалын чиглүүлэлт.	[МХХТ]
994	Харилцаа холбоо	Analog fixed telephone lines	Аналог суурин телефон хэрэглэгч, шугамын тоо	Нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээний (PSTN) аналог суурин телефон хэрэглэгчийн тоо буюу хэрэглэгчийн шугамын тоогоор тодорхойлогдох үзүүлэлт юм.	[МХХТ]
995	Харилцаа холбоо	Analogue signalling data link	Aналог дохиоллын өгөгдлийн шугам	Ярианы давтамжийн аналог дамжуулах суваг ба модемуудаар хийгддэг дохиоллын терминалуудад интерфейс болдог өгөгдлийн шугам.	[МХХТ]
996	Харилцаа холбоо	Area code	Мужийн код, бүсийн код	Хойд Америкийн телефон системд, мужийн буюу бүсийн код бол Америк, Канад, Мексик дахь хот хоорондын нутаг дэвсгэрийг дүрслэх 3 цифртэй код юм. Мужийн кодууд нь Хойд Америкийн дугаарлалтын төлөвлөлт (NANP).-ийн дагуу хуваарьлагддаг. Мужийн код нь мөн бүсийн дугаарлалтын төлөвлөлт (NPA)-д тусгагддаг.	[МХХТ]
997	Харилцаа холбоо	ASR (Automated speech recognition)	Яриаг автоматаар танигч/ASR	Яриаг автоматаар танигч нь мэдээллийн системийн хэрэглэгчдэд зөөврийн электрон төхөөрөмж, телефон аппарат зэрэг товчлуурт хэрэгсэл ашиглан ярих боломжийг олгох технологи юм. ASR нь телефон дуудлага илгээх ба мэдээллээр хангахад ашиглагддаг.	[МХХТ]
998	Харилцаа холбоо	Associated mode (of signalling)	Холбоотой горим (дохиоллын)	Зэргэлдээ дохиоллын цэгүүдийг багтаасан дохиоллын хамаарлын мессежүүд шууд холбогдож байгаа дохиоллын шугамаар зөөгддөг арга.	[МХХТ]
999	Харилцаа холбоо	Asynchronous Transfer Mode (ATM)	Асинхрон дамжууллын горим, Синхрон бус дамжууллын горим	1980-аад оны дундуур бодит цаг хугацаан дахь видео зөвлөгөөн, аудио, дүрс, текст болон электрон шуудан дамжуулах зориулалттайгаар үүссэн, зориулалтын холболт хийх холболтын технологи. Энд, тоон өгөгдлийг 53 байтын үүрт зохион байгуулдаг ба тэдгээрийг тоон дохионы технологи ашиглан физик орчноор дамжуулдаг. Үүр нь өөр бусад хамааралтай үүртэйгээ синхрон бус хамаарлыг үүсгэх ба дамжуулах шугамаар нягтруулагдахаасаа өмнө дараалалд ордог. АТМ-ийн үйлдлийг төхөөрөмжөөр хэрэгжүүлэх нь програмын хэрэгжүүлэлтээс илүү хялбархан байхаар зохион бүтээгдсэн учраас үйлдлийг илүү хурдан гүйцэтгэдэг ба сэлгэн залгалтын (холболтын) хурд боломжийн сайн. Урьдчилан тогтоох хурд нь 155,520Мбит/с юмуу эсвэл 622,080Мбит/с. АТМ сүлжээ нь 10Гбит/с хүртэлх дамжуулал хийдэг. Синхрон оптик сүлжээ (SONET) болон бусад олон технологийн адил АТМ нь өргөн зурвасын нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (BISDN)-ний тулгуур бүрэлдэхүүн хэсэг.	[МХХТ]
1000	Харилцаа холбоо	Audible ring	Дуут дохио, дуут зуммер, телефоны зуммер	Телефон системд дуут зуммер нь дуудагдсан талын холболтын байгууламжаас дуудсан хэрэглэгчид эргэж сонсогдох тон юм.	[МХХТ]
1001	Харилцаа холбоо	Automatic switching equipment	Автомат холболтын төхөөрөмж	Холболтын үйлдлүүд нь операторын оролцоогүйгээр цахилгааны удирдлагатай аппаратуудаар хийгддэг төхөөрөмж.	[МХХТ]
1002	Харилцаа холбоо	B channel	В суваг	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-нд “В” суваг нь гол өгөгдлүүдийг дамжуулдаг. “В” нь “bearer” (зөөгч) гэдэг үгийг төлөөлдөг. ISDN-д хоёр төрлийн үйлчилгээний түвшин байдаг: Үүнд: 1. Үндсэн хурдны интерфейс – хувийн ба бага хэмжээний байгууллагад хэрэглэгддэг. 2. Анхдагч хурдны интерфейс – олон тооны хэрэглэгчдэд хэрэглэгдэнэ. Энэ 2 хурд хоёулаа “В” ба “D” сувагтай. “В” суваг нь өгөгдөл, дуу ба бусад үйлчилгээг дамжуулдаг. “D” суваг нь удирдлага хяналтын ба дохиоллын мэдээллийг дамжуулдаг.	[МХХТ]
1003	Харилцаа холбоо	Base level tasks	Үндсэн түвшний ажлууд	Багтаамж бэлэн болоход гүйцэтгэгддэг хойшлуулж болох ажлууд (жишээлбэл, хэвшмэл ашиглалтын функцүүд)	[МХХТ]
1004	Харилцаа холбоо	Base station (BS)	Бааз станц	Нэг буюу хэд хэдэн үүрүүдэд үйлчлэх нэг газар оршин байгаа бүх радио төхөөрөмжийн ерөнхий нэр.	[МХХТ]
1005	Харилцаа холбоо	Base station area	Бааз станцын бүс	Нэг бааз станцын үйлчлэх бүх үүрүүдийн бүрхэх газар нутаг.	[МХХТ]
1006	Харилцаа холбоо	Basic rate interface	Үндсэн хурдны интерфейс	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-нд үйлчилгээний 2 түвшин байдаг. Үүнд: 1. Үндсэн хурлны интерфейс (BRI) 2. Анхдагч хурдны интерфейс (PRI) Үндсэн хурдны интерфейс нь 64 Kбит/с хурдтай хоёр “В” суваг, 16 Kбит/с хурдтай нэг “D” сувгаас бүрддэг. Иймээс үндсэн хурдны интерфейс бүхий хэрэглэгч 128 Kбит/с хүртэлх хурдаар үйлчилгээ явуулж чадна.	[МХХТ]
1007	Харилцаа холбоо	Basic rate ISDN subscriptions	Үндсэн хурдны ISDN-ы хэрэглэгчийн тоо	Үндсэн хурдны интерфейсээр ISDN-ы үйлчилгээ авдаг хэрэглэгчдийн тоо.	[МХХТ]
1008	Харилцаа холбоо	Basic service	Үндсэн үйлчилгээ	Холбооны сүлжээний хамгийн түгээмэл үйлчилгээ эсвэл үйлчилгээний үндсэн төрөл. Энэ нь нэмэлт үйлчилгээнүүд нэмэгдэх үндэс, суурийг үүсгэнэ.	[МХХТ]
1009	Харилцаа холбоо	Bearer service	Зөөх үйлчилгээ	Хэрэглэгч сүлжээний интерфейсүүдийн хооронд дохио дамжуулах чадварыг хангадаг холбооны үйлчилгээний нэг төрөл Тайлбар – Зөөгч үйлчилгээ хийдэг ISDN-ы холболтын төрөл нь холбооны үйлчилгээний бусад төрлүүдийг явуулдагтай ижил.	[МХХТ]
1010	Харилцаа холбоо	Bell operating company	Үйлчилгээний “Bell” компани	BOC (Үйлчилгээний “Bell” компани) гэдэг нь 1983 онд АТ&Т задрахад өгөгдсөн газарзүйн бүсдээ суурин телефоны үйлчилгээ явуулах зөвшөөрөл авч шинээр үүссэн 22 компаний алийг нь ч хэлж болох нэр томъёо юм. ВОС-үүд нь тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэх эрхгүй бөгөөд анхандаа хот хоорондын үйлчилгээ нэвтрүүлэх эрхгүй байсан. 1996 онд гарсан цахилгаан холбооны актад эдгээр компаниудыг тодорхой нөхцлийн дор хот хоорондын үйлчилгээ явуулахыг зөвшөөрчээ.	[МХХТ]
1011	Харилцаа холбоо	Bis	Хоёр, хос, 2 удаа, давтах	Энэ үг (угтвар буюу дагаврын маягаар хэрэглэгдэж болно) “bis” нь зарим модем протоколын стандартад хэрэглэгддэг ба repeat-давтах (хуучин германы twice-2 дахин) гэсэн латин үгнээс гаралтай. Хэрэв протокол нь “bis” гэсэн үгээр төгсөж байвал энэ протокол 2-р хувилбарынх гэсэн үг. Үүнтэй адилаар “ter” гэдэг нь 3 удаа гэсэн утгатай латин үгнээс үүсчээ. Модем протокол V.xx дахь “terbo” гэсэн дагавар нь Латины 3 удаа (ter) гэсэн утгыг илэрхийлэх ба харин “turbo” гэдэг үг нь “хурд” гэсэн утгатай. V.32terbo бол V.32 модем протоколын 3-р хувилбар нь юм.	[МХХТ]
1012	Харилцаа холбоо	Bit robbing	Сонгогдсон бит	Сонгогдсон бит нь Т1 системийн дохиололд ашиглагддаг техник. Энэ нь нийтийн телефон сүлжээнд болон хувийн сүлжээнд өгөгдөл болон дууг тоон хэлбэрээр дамжуулахад өргөн ашиглагддаг. Үндсэн Т1 системд 24 сувагт үйлчлэх 193 бит фрейм 12 супер фреймийн дарааллаар дамжигддаг. Ярианы суваг эзлэгдээгүй эсвэл чөлөөтэй байна мэтийн тусгай дохиоллын мэдээлэл нь супер фреймийн хүрээнд “а” битийг 6-р фреймээс, “в” битийг 12-р фреймээс тус тус сонгогдсоноор агуулагддаг. Сонгогдсон бит нь дуу, өгөгдөл дамжуулахад зориулагддаг ба модемоор хүлээн авагддаг. Сонгогдсон бит бол зурвас доторх дохиоллын хэлбэр юм.	[МХХТ]
1013	Харилцаа холбоо	Broadband	Өргөн зурвас	Ерөнхийдөө “өргөн зурвас” гэдэг нь мэдээллийг дамжуулах боломжтой давтамжуудын өргөн зурвас дахь алсын холболт юм. Давтамжуудын өргөн зурвас хүчинтэй байгаа учраас мэдээлэл нь нягтруулагдах ба өгөгдсөн хугацаанд их мэдээлэл дамжуулах боломж ханган, зурвасын хүрээнд нэгэн зэрэг зохион байгуулагдах сувгууд буюу олон өөр өөр давтамжаар илгээгддэг (нэгэн ижил цагт замд олон эгнээ үүсгэж илүү олон машин явах боломжийг бий болгоно гэдэгтэй утга ижил юм). Хамааралтай нэр томъёонууд: wideband – өргөн зурвас (синоним), baseband – үндсэн зурвас (нэг сувгийн зурвас), narrowband – нарийн зурвас. Хэрэглэгчийн тоон шугам (DSL) болон кабелийн телевиз (TV) нь буурах чиглэлдээ өргөн зурвасын үйлчилгээ үзүүлдэг.	[МХХТ]
1014	Харилцаа холбоо	Broadband transmission	Өргөн зурвасын дамжуулал	Өргөн зурвасын дамжуулал гэдэг нь модуляц ашиглан тоон дохиог аналог дохионд хувирган дамжуулахыг хэлнэ. Модуляц хийгдсэнээр дамжуулалд өргөн зурвасын дамжууллын суваг ашиглагдана. Өргөн зурвасын дамжууллын сувгийн үед доод давтамж тэгээс ялгаатай байна.	[МХХТ]
1015	Харилцаа холбоо	Busy	Завгүй	Ашиглагдаж байгаа төхөөрөмж чөлөөлөгдөх хүртлээ эзлэгдсэн хэвээр үлдэх нөхцөл.	[МХХТ]
1016	Харилцаа холбоо	Busy test	Завгүйн тест	Ачааллыг зөөх төхөөрөмж нь чөлөөтөй бөгөөд ашиглахад боломжтой эсэхийг тодорхройлох үйл ажиллагаа (процедур).	[МХХТ]
1017	Харилцаа холбоо	Cable head-end	Кабелийн эхлэл төгсгөл	Кабелийн эхлэл-төгсгөл гэдэг нь телевиз болон кабель модемын үйлчилгээг хэрэглэгч рүү хүргэхийн тулд кабелийг холбоход зориулагдсан, кабелийн телевизийн суурин байгууллага дээр байрласан төхөөрөмж юм. Кабелийн телевизийн үйлчилгээг хуваарилахад, оролтын програм хүлээж авахад зориулагдсан сансарын тавган антенныг эхлэл-төгсгөлийн төхөөрөмжийн бүрэлдэхүүнд багтаадаг. Оролтын програм нь хэрэглэгч рүү дамжуулагддаг. Кабель компани нь хэрэглэгчдэд интернэт хандалтыг хангаж байгаа тохиолдолд интернэт хандалтыг хангахад шаардлагатай өгөгдлийн сан ба компьютерийн системийг эхлэл-төгсгөлийн төхөөрөмжийн бүрэлдэхүүнд хамруулдаг.	[МХХТ]
1018	Харилцаа холбоо	Cable modem Internet subscriptions	Кабель модемын интернэтийн хэрэглэгчийн тоо	Файл татах талдаа 256 Кбит/с ба түүнээс дээш хурдтай интернэт холболтын үйлчилгээнд кабель модем (модем кабелийн телевизийн сүлжээтэй холбогдсон) ашигладаг интернэт хэрэглэгчдийн тоо.	[МХХТ]
1019	Харилцаа холбоо	Cable television household/subscribers	Кабелийн телевизтэй өрх/хэрэглэгчийн тоо	Энэ үзүүлэлтээр кабелийн телевизийн хэрэглэгчдийн тоог илэрхийлнэ. Аливаа улс богино долгионы (microwave multi-point distribution system) эсвэл сансрын (satellite master antenna television) кабелийн телевизийн систем нэвтрүүлсэн бол тус тусад нь бүртгэл хөтөлнө.	[МХХТ]
1020	Харилцаа холбоо	Call	Дуудлага	Сүлжээний боломжийг ашиглан хоёр эсвэл түүнээс олон хэрэглэгчдийн хооронд мөн хэрэглэгч болон сүлжээний объект хооронд холболт тогтоох. Энэ холболт нь тэг эсвэл олон мэдээлэл солилцох механизмуудтай байж болно Жишээлбэл: холболтонд тулгуурласан болон холболтгүй горимууд гэх мэт.	[МХХТ]
1021	Харилцаа холбоо	Call clear-down (connection release)	Дуудлагыг төгсгөл болгох (холболт чөлөөлөлт)	Дуудлагын нэг болон түүнээс олон оролцогч буюу нэгжүүд сувгийг чөлөөлж эхлэхэд түүнийг дагалдах үйлдлүүдийн дараалал. Энэ нь тухайн дуудлагад хэрэглэсэн холбооны замуудыг салгана.	[МХХТ]
1022	Харилцаа холбоо	Call establishment (connection establishment)	Дуудлага тогтолт (холболт тогтолт)	Хэрэглэгчээс үүссэн дуудлагын оролдлогын хариуд станцад ба дохиоллын системд холболт тогтооход шаардлагтай үйлдлүүдийн дараалал.	[МХХТ]
1023	Харилцаа холбоо	Call failure rate	Дуудлага алдагдах хурд, CFR	Дуудлага алдагдах хурд (CFR) нь интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч (ISPs) буюу ямар нэгэн сүлжээ хангагчид голлон ашиглагддаг статистик хэмжилт юм. Энэ нь сүлжээгээр дамжуулагдах явцдаа алдагдсан дуудлагын хувийг үзүүлэх үзүүлэлт юм.	[МХХТ]
1024	Харилцаа холбоо	Call forwarding	Дуудлага дамжуулах	Энэ нь цахилгаан холбооны үйлчилгээний нэг төрөл бөгөөд хэрэглэгчийн дуудлагыг өөр байрлал буюу цэг руу дамжуулах үйлчилгээ.	[МХХТ]
1025	Харилцаа холбоо	Call set-up	Холболт тогтолт	Дуудсан болон дуудагдсан талууд, сүлжээний нэгжүүдийн хооронд мэдээлэл дамжих холболтын зам үүсэх төлөв.	[МХХТ]
1026	Харилцаа холбоо	Call spill-over	Дуудлага бүрэн төгсөх	Холболтын төв дээр тухайн сувгаар шинэ дуудлага холболт тогтоохын тулд өмнөх дуудлагын саатуулсан дохиоллын мэдээг хүлээн авах үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1027	Харилцаа холбоо	Call waiting	Дуудлага хүлээх	Энэ нь цахилгаан холбооны үйлчилгээний нэг төрөл бөгөөд тусгай дохио өгч өөр дуудлага орж ирж байгааг хэрэглэгчид мэдэгддэг.	[МХХТ]
1028	Харилцаа холбоо	Callback	Буцах дуудлага, эргүүлж дуудах	“Буцах дуудлага”, “улс хоорондын буцах дуудлага” гэж мөн нэрлэдэг. Энэ нь хот хоорондын төлбөрөөс зайлсхийхэд зориулагдсан систем юм. Улс хоорондын болон улс дотроо хэрэглэгчдийг дуудаж цуглуулан конференц хийхэд зориулагдсан бөгөөд энэ тохиолдолд дуудлага санаачлагч төлбөр төлөхгүй. Системийн ажиллах процедур гэвэл: 1. Дуудлагыг санаачлагч А хэрэглэгч (жишээ нь, Хойд Америкт байгаа хэн нэгэн хүн) урьдчилан товлосон дугаарыг дуудаж, хонх 1 удаа дуугарахыг хүлээнэ, тэгээд трубкээ тавина. 2. Дуудлага хүлээн авсан машин нь А хэрэглэгчийн дугаарыг танина. 3. Машин нь А хэрэглэгчийн дуудлагыг (суурин дуудлага уу?, хот хоорондын дуудлага уу? гэдгийг) тодорхойлж, санаачлагчыг эргүүлж дуудан конференц дуудлага хийх боломжийг бүрдүүлж өгнө.	[МХХТ]
1029	Харилцаа холбоо	Caller identification	Дуудсан хэрэглэгчийн номерийг илрүүлэх	Дуудлага хийж байгаа хүний (хэрэглэгчийн) телефоны номерийг олж тогтоох, дэлгэцэн дээр харуулах үйлчилгээ	[МХХТ]
1030	Харилцаа холбоо	Call-failure signal	Дуудлагын гэмтлийн дохио	Хугацаа хэтэрсний улмаас эсвэл тусгай дохионуудын засч чадаагүй гэмтлийн улмаас холболт тогтоох оролдлого амжилтгүй болсныг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
1031	Харилцаа холбоо	Calling party’ s category indicator	Дуудсан талын категорийг заагч	Дуудлаганд зохих боловсруулалт сонгохын тулд бусад холболт тогтолтын мэдээлэлтэй хамт хэрэглэгддэг ба дуудсан талын категори (төрлийг) зааж шууд чиглэлд дамждаг мэдээлэл.	[МХХТ]
1032	Харилцаа холбоо	Carrier	Зөөгч	Зөөгч (харилцаа холбоо) Харилцаа холбоонд дараах утгуудаар ашиглагддаг. Үүнд: 1. Зөөгч (зөөгч дохио) гэж дамжуулагдаж байгаа цахилгаан соронзон импульс буюу тогтсон давтамжийн дохио юм. 2. Цахилгаан холбооны үйлдвэрлэл дээр бол энэ нь холбооны дамжууллын үйлчилгээг эрхэлдэг буюу түрээслэдэг телефон болон бусад өөр чиглэлийн үйлчилгээ эрхэлдпэг компани байх юм.	[МХХТ]
1033	Харилцаа холбоо	CCS (Centum call second)	100 дуудлагын секунд	100 дуудлага секунд нь 1 цент дуудлага секунд (CCS)-тэй адилхан. Энэ нь харилцаа холбооны ачааллын нягтыг хэмжих нэгж. 100 дуудлага секунд нь 100 секундийн турш 1 сувгийг эзлэх дуудлага (оролдлогын ба эзлэлтийн хугацаа аль аль нь хамаарна)-ын хэмжээтэй тэнцүү. Зарим хэрэглээнд CCS нь эрлангаас илүү тохиромтой. 1 Эрланг нь нэг цагийн турш нэг сувгийг эзлэх 1 дуудлагын хэмжээтэй тэнцүү. Зарим тохиолдолд CCS-ээс жижиг “дуудлага-секунд” гэсэн нэгжийг ашигладаг. 1 дуудлага-секунд гэж 1 секундийн туршид 1 сувгийг эзлэх 1 дуудлагатай тэнцүү. 1 CCS = 100 дуудлага-секунд = 1/36 эрланг	[МХХТ]
1034	Харилцаа холбоо	CDDI (Copper distributed data interface)	Зэс шугамаар өгөгдөл хуваарилах интерфейс/CDDI	Зэс шугамаар өгөгдөл хуваарьлах интерфейс (CDDI) нь өгөгдлийг кабелиар хуваарьлах интерфейс (FDDI) дээр суурилан өгөгдөл дамжуулахад зориулсан стандарт бөгөөд бүсийн суурин дотоод сүлжээнд (LAN) ашиглагддаг. FDDI нь бүрээстэй (STP) буюу бүрээсгүй (UTP), од мушгилттай хос зэс утсыг шилэн кабель шугамын оронд ашигладаг. CDDI нь 200Мбит/с багтаамжийн 2 чиглэлийн дохиог дамжуулж чаддаг. CDDI-ийн хамгийн хол зай 200метр боловч энэ нь FDDI-ынхаас нилээд богино юм. CDDI нь Америкийн үндэсний стандартын хорооны X3-T9.5 стандартаар тодорхойлогддог ба Нээлттэй системүүдийн харилцан ажиллагааны эталон загвар (OSI)-тай таардаг. CDDI -ийн албан ёсны нэр нь Од мушгилттай физик орчинд хамаарах хосын (TP-PMD) стандарт ба энэ нь бас өгөгдлийг од мушгилттай хосоор хуваарьлах интерфейс (TP-DDI) гэсэн нэр томъёонд хамаарагдана.	[МХХТ]
1035	Харилцаа холбоо	Cellular mobile phone	Үүрэн хөдөлгөөнт телефон холбоо	Үүрэн телефоны технологитой сүлжээний үйлчилгээ	[МХХТ]
1036	Харилцаа холбоо	Cellular mobile telephone subscribers	Үүрэн хөдөлгөөнт телефоны хэрэглэгч	Үүрэн телефоны технологийг ашиглан ердийн нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээ (Public switched Telephone Network/PSTN)-нд холбогдож байгаа нийтийн хэрэглээний хөдөлгөөнт холбооны хэрэглэгчийг үүрэн хөдөлгөөнт холбооны хэрэглэгч гэж нэрлэнэ. Эдгээр нь дотроо аналог ба тоон технологитой үүрэн телефоны хэрэглэгч гэж хоёр хуваагдана.	[МХХТ]
1037	Харилцаа холбоо	Cellular network	Үүрэн сүлжээ	Үүрэн сайт (cell site) буюу бааз станц (base station) гэгддэг радио дамжуулагчийн үйлчилгээний бүсэд орших, тойрог, дөрвөлжин, зургаан талт, эсвэл найман талт хэлбэрээр хуваасан дэвсгэр нутгийн талбай буюу үүрнүүдээс (cell) тогтдог радио сүлжээ. Ийм олон үүр нийлж, газар зүйн хувьд өргөн уудам нутаг дэвсгэрийг хамарсан радио бүсийг үүсгэнэ. Үүний дүнд гар утас, пэйжер гэх мэт хөдөлгөөнт, хүлээн авах төхөөрөмж тухайн үүрэн сүлжээнд хамаарч байгаа ямар ч газраас, тэр ч байтугай дамжуулалтын үед тодорхой хүлээн авагч нэг үүрнээс нөгөө үүрэнд шилжих хөдөлгөөн хийж байсан ч үүрэн сайтаар дамжуулан хоорондоо болон суурин хүлээн авах төхөөрөмж, телефон утас зэрэгтэй холбогдох чадвартай.	[МХХТ]
1038	Харилцаа холбоо	Central Office (CO)	Холболтын төв байгууламж	Америкт телефон холбоонд, холболтын төв байгууламж (CO) гэж хувийн болон албаны хэрэглэгчийн шугамыг суурин хэлхээнд холбоход зориулагдсан байгууламж юм. Төв байгууламж нь суурин буюу хот хоорондын дуудлагыг холбох холболтын төхөөрөмжтэй. Бусад улсуудад нийтийн үйлчилгээний холболтын байгууламж (exchange) гэсэн нэр томъёог ашигладаг.	[МХХТ]
1039	Харилцаа холбоо	Centralized clock interface	Төвлөрсөн тактын дохионы интерфейс	Мэдээллийн дохионы дамжууллын хоёр чиглэлд шугам талын станцын төгсгөл ба үйлчилгээний талын станцын төгсгөлийн холбогдох синхрончлолын дохионууд нь жишээлбэл оролтын шугамын дохионоос гаргаж авч болох төвлөрсөн тактын дохионоос хангагдана.	[МХХТ]
1040	Харилцаа холбоо	Centrex	Холболтын үйлчилгээ эрхэлдэг төв	Холболтын үйлчилгээ эрхлэх төв бөгөөд АНУ-д суурин телефон компаниас үзүүлэх үйлчилгээ юм. Энд телефоны шинэ төхөөрөмжүүдийг бизнесийн хэрэглэгчдэд хэрэглэх боломж олгодог учраас тэд хуучин төхөөрөмжөө худалдаж авах шаардлагагүй. Энэ төвийн хамгийн өргөн хэрэглэгддэг үйлчилгээнд шууд автоматаар орох дуудлага (DID), олон компаниуд ижил системийг хувааж хэрэглэх, шугамаа өөрөө удирдах, үнийн тооцоонд хяналт тавих зэрэг үйлчилгээнүүд хамаарагдана.	[МХХТ]
1041	Харилцаа холбоо	Channel associated signalling	Сувгийн холбоотой дохиолол	Нэг сувгаар дамжигдах ачаалалд шаардлагатай дохионууд нь тухайн сувгаар өөрөөр нь дамжигдах ба түүнд хуваарилагдсан 4 битээр холболтонд хамаатай дохионууд дамждаг дохиоллын арга.	[МХХТ]
1042	Харилцаа холбоо	Channel bank	Сувгийн банк	Сувгийн банк гэдэг нь хувийн ба албаны хэрэглэгчдээс орж ирсэн аналог дохиог тоон дохионд хувиргах төхөөрөмж бөгөөд тщлщйон компаны төв холболтын байгууламж дээд байрладаг. Тоон дохио нь .төв ба салбар холболтын байгууламж хоорондын өндөр хурдны шугамаар дамжуулагддаг.	[МХХТ]
1043	Харилцаа холбоо	Channel time slot	Сувгийн хором	Циклийн тодорхой фазаас эхлэх ба тэмдэгтийн дохио, тухайн агшин дахь дохиолол болон бусад мэдээллийг дамжуулахад зориулагдсан сувагт хуваарилсан хугацааны завсар.	[МХХТ]
1044	Харилцаа холбоо	Check loop	Шалгах гогцоо, хэлхээ	Гогцооны үндсэн дээр ажиллагааг шалгах боломжийг тасралтгүй гарах төгсгөлд өгөхийн тулд сувгийн ирж буй төгсгөл дээр явах ба буцах замуудыг харилцан холбоход ашигладаг төхөөрөмж.	[МХХТ]
1045	Харилцаа холбоо	Circular routing	Эргэх чиглүүлэл	Онцолсон дохиоллын цэгт зориулсан дохионы нэгжүүд төгсгөлгүй гогцоогоор дамжих нөхцөл.	[МХХТ]
1046	Харилцаа холбоо	Clear-back signal	Буцах чиглэлийн төгсгөл өгөх дохио	Дуудагдсан тал утсаа тасалсан үед дуудагдсан хэрэглэгч төгсгөл өгсөнийг илэрхийлэн Б-ээс А чиглэлд дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
1047	Харилцаа холбоо	Clear-forward signal	Шууд чиглэлийн төгсгөл өгөх дохио	Холбогдсон сувгийг чөлөөлөхийн тулд дуудлагыг эсвэл дуудлагын оролдлогыг зогсоох зорилгоор А-аас Б чиглэлд буюу шууд чиглэлд дамжуулдаг дохио. Энэ дохио дуудсан тал утсаа тасалсан үед дамждаг.	[МХХТ]
1048	Харилцаа холбоо	Cloud	Үүл	Цахилгаан холбоонд, үүл гэж төгсгөлийн хоёр цэгийн хооронд өгөгдөл дамжуулж буй ямар нэгэн сүлжээний тодорхой бус хэсэг юм. Энэ нь багц холболттой сүлжээний дурын хоёр цэгийн хооронд тохиолддог. Учир нь багц дамжуулж буй физик зам нэг багцаас нөгөөд шилжихэд өөрчлөгддөг, харин сувгийн холболттой сүлжээнд тусгай сувгаар холболт тогтдог тул нэг холболтоос нөгөөд шилжихэд холболт тогтолт өөрчлөгдөх болно.	[МХХТ]
1049	Харилцаа холбоо	Collocation	Хос, хосоор нь байрлуулах, хослуулах, давхарлуулах	Ерөнхийдөө юм зүйлсийг хамтад нь зөөх, байрлуулахыг хэлдэг. Интернэтэд энэ нэр томъёог үйлчилгээ хангагчийн эрх ашигт тохируулан хэрэглэгчийн цахилгаан холбооны төхөөрөмжийн орон зайг хангах гэсэн утгаар хэрэглэдэг. Жишээ нь: Вэб хуудас эзэмшигч түүнийгээ Интернэт үйлчилгээ хангагч (ISP)-ын нөхцлийг ханган өөрийн компьютер сервер дээр байрлуулж болно. Өөрөөр хэлбэл ISP нь өөрийнхөө сүлжээний замчлалын төхөөрөмжөөр вэб хуудас эзэмшигч компаний хүсэлтийн дагуу өөр ISP руу холболт хийж болно. Давхарлуулан тавих нь заримдаа вэб хуудасны хостоор гүйцэтгэгдэж болно.	[МХХТ]
1050	Харилцаа холбоо	Common channel signalling	Ерөнхий сувгийн дохиолол	Олон тооны сувгуудад хамаарах дохиоллын мэдээлэл болон сүлжээний удирдлаганд хэрэглэгдэх бусад мэдээлэл нь хаяглагдсан багц мэдээлэл байдлаар нэг сувгаар дамжигддаг дохиоллын системийн нэг төрөл юм.	[МХХТ]
1051	Харилцаа холбоо	Communications channel	Холбооны суваг	Харилцаа холбооны системд металлл болон оптик кабель утас гэх мэт физик бодит дамжуулагч хэрэгсэл эсвэл радио суваг гэх мэт дундын хэрэглээний дамжуулагч хэрэгсэл ашигладаг нягтруулагдсан холболт.	[МХХТ]
1052	Харилцаа холбоо	Communications satellite	Холбооны хиймэл дагуул	Харилцаа холбооны дамжуулагч төхөөрөмж бүхий сансарт байрладаг хиймэл дагуул. Хиймэл дагуулын холбоог газарт байрладаг суурин болон хөдөлгөөнт станцуудаар дамжуулан гүйцэтгэнэ. Хиймэл дагуулаар дамжуулалт хийхийн тулд дохиог эхлээд газар дээрх станцад модуляцална. Модуляцалсан дохиог өсгөж, шаардлагатай давтамжинд шилжүүлж, дамжуулагч антеннаар цацна.	[МХХТ]
1053	Харилцаа холбоо	Compliants per 1000 bills	1000 тооцооны хуудас бүрт оногдох гомдлын тоо	Нэг жилийн хугацаанд хэрэглэгчийн тооцоотой холбоотой гарсан алдааны тоог хэрэглэгчид өгсөн тооцооны нийт тоонд хуваагаад 1000-аар үржүүлсэн хэмжигдэхүүнийг энэ үзүүлэлтээр үнэлнэ. Зарим улс гомдлууд хүчинтэй эсэхийг тогтоож байхыг хүсч болно.	[МХХТ]
1054	Харилцаа холбоо	Computer-telephony integration (CTI)	Компьютер-телефоны нэгдэл, CTI	“Компьютер-телефоны нэгдэл” (CTI), буюу заримдаа хялбарчлаад “Компьютер-телефон” ч гэдэг. Энэ бол компьютер ашиглан телефон дуудлагыг удирдана. Энэ нэр томъёо нь дуудлагын төвүүдийн компьютержсэн үйлчилгээг үзүүлэхэд ашиглагддаг. Үүнийг бас телефон дуудлага хийх болон удирдахад өөрийн компьютерээ ашиглах боломжийг дүрслэн харуулахад ашигладаг. CTI-ийн хэрэглээ мессеж, яриа дамжуулах, факс мессеж хүлээн авч тэдгээрийн замчлалыг тодорхойлон факс машин руу дамжуулах гэх мэтийн боломжоор хангадаг.	[МХХТ]
1055	Харилцаа холбоо	Confusion signal	Төөрөгдөл дохио	Түрүүчийн станцаас хүлээн авсан дохионы утга үл ойлгоглох учраас түүнд хариулах боломжгүйг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг дохио	[МХХТ]
1056	Харилцаа холбоо	Connect message	Холбох мэдээ	Дуудлагыг дуудагдсан тал руу чиглүүлэхэд шаардлагатай хаягийн бүх дохиог хүлээн авсан ба дуудагдсан тал хариу дохио өгснийг илэрхийлэн буцааж дамжуулдаг дохио	[МХХТ]
1057	Харилцаа холбоо	Connection	Холболт	Цахилгаан холбоо болон компьютерийн сүлжээнд, хоёр болон түүнээс олон хэсгүүдийг (хүн юмуу програм) хот хооронд холбож чадах зайлшгүй ажиллагаа амжилттай болсныг илтгэнэ. Дугаар цуглуулах (Dial up) холболт бол сувгийн холболттой шугам (хуучны телефон) ашиглан зөвхөн шаардлагатай үед холболт тогтоох дэс дараалал юм.	[МХХТ]
1058	Харилцаа холбоо	Connectionless network service	Холболтгүй сүлжээний үйлчилгээ	Логик холболт эсвэл бодит суваг үүсгэхгүйгээр хэрэглэгчдийн хооронд сүлжээгээр мэдээлэл дамжуулах үйлчилгээ.	[МХХТ]
1059	Харилцаа холбоо	Connection-oriented network service	Холболтод тулгуурласан сүлжээний үйлчилгээ	Мэдээлэл дамжуулхаас өмнө төгсгөлийн хэрэглэгчдийн хооронд логик холболт тогтоодог сүлжээний үйлчилгээ.	[МХХТ]
1060	Харилцаа холбоо	Continuity check	Тасралтгүй ажиллагааны шалгалт	Холболтонд боломжийн зам ашиглаж байгааг батлах зорилгоор хийдэг сувгийн шалгалт (өгөгдөл , яриа зэргийг дамжуулахад)	[МХХТ]
1061	Харилцаа холбоо	Continuity check message	Нэвт шалгалтын мессеж	Үргэлжилсэн дохиог эсвэл үргэлжлэл алдагдсан тухай дохиог агуулсан мессежийн төрөл. Сувгаар 2100Гц дохио дамжуулан сувгийн хэвийн ажиллагааг нэвт шалгахад ашигладаг дохиоллын системийн нэг мессеж.	[МХХТ]
1062	Харилцаа холбоо	Continuity check transponder	Тасралтгүй ажиллагааны шалгалтын транспондер	Орох төсөл дээр сувгийн илгээх болон буцах замуудыг холбоход хэрэглэдэг төхөөрөмж ба шалгалтын дохиог илрүүлээд үүсгүүрийн төгсгөл рүү шалгалтын өөр дохиог буцаана. Ингэснээр 2 утаст сувгийн тасралтгүй ажиллагааг шалгана.	[МХХТ]
1063	Харилцаа холбоо	Controlled rerouting	Удирдлагтай давтах чиглүүлэл	Боломж бүрдсэн нөхцөлд дохиоллын хувилбар чиглэлээс, дохиоллын хэвийн чиглэлд дохиоллын ачааллыг удирдлагатайгаар шилжүүлэх үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1064	Харилцаа холбоо	Country direct service	Өөрийн улстай шууд холбогдох үйлчилгээ	Хилийн чанадад байгаа хэрэглэгч өөр улсаас өөрийн улсын залгагчтай холбогдоод залгагчаас дуудсан хэрэглэгч рүү холбох үйлчилгээ.	[МХХТ]
1065	Харилцаа холбоо	Country-code indicator	Улсын код заагч	Хаягийн мэдээлэл дотор улсын код оролцсон эсэхийг зааж шууд чиглэлд илгээгдэх мэдээлэл.	[МХХТ]
1066	Харилцаа холбоо	Critical alarm	Ноцтой, аюултай гэмтлийн дохиолол	Тоног төхөөрөмж болон системд гарсан ноцтой, аюултай гэмтлийг дохиолдог. Энэ төрлийн гэмтлийг улаан өнгийн гэрлээр илэрхийлдэг.	[МХХТ]
1067	Харилцаа холбоо	Customer premises equipment	Хэрэглэгчийн төхөөрөмж	Хэрэглэгчийн төхөөрөмж нь телефон юмуу эсвэл бусад үйлчилгээг хангах төхөөрөмж бөгөөд үйлчилгээ хангагч дээр, хэрэглэгч дээр юмуу эсвэл бүр дунд нь ч байж болно. Жишээлбэл, телефон аппарат, кабелийн телевизийн “set top” хайрцаг, DSL шугамын замчлагч зэрэг орно. Урд нь телефон үйлчилгээ эрхлэгч компаны эзэмшдэг телефон хэрэглэгчийн төгсгөлд байрласан төхөөрөмжийг хэлдэг байсан бол одоо үед компани ба хэрэглэгчийн аль аль нь эзэмшиж болох төхөөрөмжийг хэлэх болжээ.	[МХХТ]
1068	Харилцаа холбоо	Customer proprietary network information (CPNI)	Хэрэглэгчийн эзэмшлийн сүлжээний мэдээлэл	АНУ-д Хэрэглэгчийн эзэмшлийн сүлжээний мэдээлэл (CPNI) бол суурин, хот хоорондын, утасгүй телефоны үйлчилгээ эрхлэгч компаниудын өөрийнх нь хэрэглэгчдийн тухай мэдээлэл юм. 1996 оны цахилгаан холбооны актад энэхүү мэдээллийг хэрэглэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр ашиглахыг хоригложээ. CPNI-д хэрэглэгчдэд чиглэсэн дурын үйлчилгээнүүд, төлбөр тооцооны мэдээллүүд, ашиглалтын өгөгдөл болон дуудлагын төрөл гэх мэт мэдээллүүд багтдаг.	[МХХТ]
1069	Харилцаа холбоо	Customer satisfaction rate	Хэрэглэгчийн үнэлэмжийн коэффициент	Хэрэглэгч цахилгаан холбооны үйлчилгээний байгууллагаас өөрт нь үзүүлж буй үйлчилгээг хэрхэн үнэлж байгааг (хэр зэрэг сэтгэл хангалуун байгааг) хэмжих боломжтой ямар нэг технологи хэрэглэж байгаа цахилгаан холбооны компаниудын тоо нь энэ үзүүлэлтийг илэрхийлнэ. Ингэж хэмжилт хийсэн аргачлалын талаарх тусгай тайлбар өгөгдсөн байх ёстой.	[МХХТ]
1070	Харилцаа холбоо	Dark fiber	Хар кабель, бараан кабель	Хар кабель нь суурьлагдсан боловч ашиглагддаггүй шилэн кабелийн дэд бүтэц (кабель ба дахин дамжуулагч) юм. Шилэн кабель нь мэдээллийг гэрлийн импульс болгон хувиргадаг. Иймээс “хар, бараан” гэдэг нь гэрлэн бус импульс илгээгдсэн гэсэн утгатай адил. Жишээлбэл, цахилгаан эрчим хүчний шугамтай газрууд зарим цахилгаан төхөөрөмжиндөө шилэн кабель суурьлуулсан байдаг бөгөөд тэд үүнийгээ кабелийн телевиз юмуу телефон компанид түрээсэлж болно эсвэл өөрийн байгууллагын дотоод харилцан холболтонд ашиглаж болно. “Бараан кабелийн үйлчилгээ” гэсэн ойлголт байдаг бөгөөд энэ үйлчилгээг суурин станцуудаас эрхлэн явуулдаг, хэрэглэгчүүдийн хооронд шилэн кабелийн дамжуууллын багтаамжийг бүрэн ашиглах зорилгоор зохион байгуулсан үйлчилгээ юм.	[МХХТ]
1071	Харилцаа холбоо	Data communication system	Өгөгдлийн холбооны систем	Хоёр төхөөрөмж хооронд дамжуулах орчин ашиглан өгөгдөл солилцох процессийг хэлнэ.	[МХХТ]
1072	Харилцаа холбоо	D-channel	D суваг	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-нд “D” (D-суваг гэдэг нь “делта суваг” гэсэн үг юм) суваг нь удирдлага ба дохиоллын мэдээллийг дамжуулдаг суваг юм.	[МХХТ]
1073	Харилцаа холбоо	Dedicated line	Тусгай зориулалтын шугам, зориулалтын шугам	Тусгай зориулалтын шугам нь хэрэглэгчийн (хувийн эсвэл компаний) ашиглалтанд хоногийн 24 цагийн турш хүчин төгөлдөр байж чадах хоёр цэгийн хоорондох цахилгаан холбооны зам юм. Энэ нь диал-ап шугам шиг олон хэрэглэгчдэд нийтлэг ашиглагдах боломжгүй. Зориулалтын шугам нь телефон компаниас түрээслэсэн эсвэл хэрэглэгчийн өөрийнх нь физик зам байж болно. Үүнийг өөрөөр холболтгүй шугам гэж нэрлэж болно.	[МХХТ]
1074	Харилцаа холбоо	Dedicated mobile data subscriptions	Тусгай зориулалтын хөдөлгөөнт өгөгдлийн интернэт хэрэглэгч	Дууны үйлчилгээнээс салангид тусдаа арилжаалагддаг хөдөлгөөнт сүлжээгээр тусгай зориулалтын өгөгдлийн үйлчилгээг (транзит үйлчилгээ (модем/хамгаалах түлхүүр), дууны үйлчилгээнд өгөгдлийн багц нэмж оруулах үйлчилгээ гэх мэт үйлчилгээ) авдаг интернэт хэрэглэгч. Хэрэглэгчийн төлбөр шаардах бүх тусгай зориулалтын хөдөлгөөнт өгөгдлийн хэрэглэгчдэд бодит ашиглалтаас үл хамаарах өгөгдлийн идэвхтэй хэрэглэгч хамрагдана. Энэ нь бас хөдөлгөөнт WiMAX хэрэглэгчийг хамарч болно.	[МХХТ]
1075	Харилцаа холбоо	Delayed release message(DRS)	Саатсан чөлөөлтийн мессеж	Хэрэв сүлжээ нь холболт тогтсон нөхцлийг хадгалж байвал дуудлагыг чөлөөлөх хүсэлтийн хариу дохио болгон сүлжээгээр нэг чиглэлд дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
1076	Харилцаа холбоо	Demarc	Заагийн цэг, демарк	Демарк гэдэг нь заагийн цэг гэсэн үгийн товчлол бөгөөд өөр байгууллагатай зохицон ажиллаж байгаа цэгийг хэлдэг. Телефон холбоонд бол энэ нь үйлчилгээ хангагч төхөөрөмж болон хэрэглэгч хоёрын хоорондох интерфейс юм. Синониум нь сүлжээний төгсгөлийн интерфейс юм.	[МХХТ]
1077	Харилцаа холбоо	Dial-up Internet – price of per minute (off-peak) connection	Диал-ап интернэтийн нэг минутын холболтын доод үнэ	Диал-ап интернэтийн нэг минутын холболтын доод үнэ. НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1078	Харилцаа холбоо	Dial-up Internet – price of per minute (peak) connection	Диал-ап интернэтийн нэг минутын холболтын дээд үнэ	Диал-ап буюу суурин утасны шугам ашигласан интернэтийн нэг минутын холболтын дээд үнэ. НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1079	Харилцаа холбоо	Dial-up Internet connection charge	Диал-ап холболттой суурин интернэтийн холболтын хураамж	Диал-ап интернэт холболт хийхэд нэг удаа төлөгдөх холболтын хураамж. Буцаан олгогддог мөнгийг тооцохгүй. НӨАТ оруулж тооцно, оруулаагүй бол тэмдэглэл хийнэ.	[МХХТ]
1080	Харилцаа холбоо	Dial-up Internet monthly subscription charge	Диал-ап интернэтийн сарын хэрэглээний төлбөр	Диал-ап интернэт нь суурин телефон утасны шугам ашиглан зохион байгуулагдах ба энэ үйлчилгээний сарын хэрэглээний төлбөрт НӨАТ оруулж тооцно. НӨАТ оруулаагүй бол тэмдэглэлд заана.	[МХХТ]
1081	Харилцаа холбоо	Dial-up Internet subscriptions	Диал-ап интернэт хэрэглэгч	Диал-ап холболтын интернэт хэрэглэгчийн тоо, Диал-ап гэж модем холболт, суурин телефон дугаар ашиглаж модем, суурин телефон шугамын тусламжтайгаар интернэтд холбогдох холболтыг хэлнэ. Зөвхөн сүүлийн 3 сард систем ашигласан идэвхтэй хэрэглэгчийг хамруулна.	[МХХТ]
1082	Харилцаа холбоо	Dial-up service	Диал-ап үйлчилгээ	Модем ашиглан телефон шугамаар тоон өгөгдлийг дамжуулах үйлчилгээ. Хэдийгээр телефон холбооны сүлжээг ашиглан интернэтэд холбогдож болох ч диал-ап үйлчилгээний интернэтэд холбогдох хурд нь маш бага учир интернэтээр ярианы холболт хийх боломжгүй.	[МХХТ]
1083	Харилцаа холбоо	Digit time slot	Тоон хором	Нэг цифрт хуваарилагдсан хугацааны завсар.	[МХХТ]
1084	Харилцаа холбоо	Digital loop carrier	Тоон сувгийн зөөгч	Тоон сувгийн зөөгч нь телефон компаний төв байгууллага болон бизнесийн цогцолбор хоорондын суурин ачаалалд зориулан нягтруулсан тоон дохио болгосон өөр өөр телефон шугамын дохионуудын багцын төхөөрөмж юм. Тоон сувгийн зөөгч нь нэгдсэн үйлчилгээтэй тоон сүлжээний болон энгийн телефон ярианы ачааллыг дамжуулж чадна. Энэ нь мөн яаралтай тохиолдолд телефон үйлчилгээ зохион байгуулахад ашиглагдаж болно.	[МХХТ]
1085	Харилцаа холбоо	Digital mobile cellular subscriptions	Үүрэн телефоны тоон системийн хэрэглэгч	Тоон үүрэн системд холбогдсон гар утасны (хөдөлгөөнт нийт) хэрэглэгчид. Үүнд дараа төлбөрт, урьдчилсан төлбөрт хэрэглэгч хоёулаа багтсан байж болно.	[МХХТ]
1086	Харилцаа холбоо	Digital Subscriber Line (DSL)	Хэрэглэгчийн тоон шугам	DSL нь телефоны жирийн зэс утас ашиглан өрхөд болон жижиг бизнес эрхлэгчдэд өндөр багтаамжийн интернэтийн үйлчилгээ хүргэх зориулалттай интернэт сүлжээний технологи юм.	[МХХТ]
1087	Харилцаа холбоо	Digital suscriber line access multiplexer	Хэрэглэгчийн тоон шугамын нягтруулагч, DSLAM	Хэрэглэгчийн тоон шугамын нягтруулагч (DSLAM) нь телефон компаний холболтын байгууламжийн төв дээр байрлах сүлжээний төхөөрөмж юм Энэ нь хэрэглэгчийн тоон шугам (DSL)-наас ирсэн олон хэрэглэгчийн дохионуудыг хүлээн аваад нягтруулгын техник ашиглан өндөр хурдны үндсэн сүлжээний шугамд залгаж өгдөг. Бүтээгдэхүүнээсээ хамааран DSLAM-ийн нягтруулагчууд нь DSL шугамыг синхрон бус дамжууллын горим (АТМ)-ын, зарим комбинацтай, фрейм релей, эсвэл интернэт протоколын сүлжээтэй холбодог. DSLAM нь телефон компанид телефон шугамын хамгийн хурдан технологи болох DSL-ын албаны болон гэрийн хэрэглэгчдийг АТМ-тэй холбох боломжийг олгодог.	[МХХТ]
1088	Харилцаа холбоо	Digital switch	Тоон холболт	Тоон холболт бол холболтын төв байгууламж дээрх болон үүгээр дамжин өнгөрөх дохионуудын нэвтрүүлэх болон хүлээн авах ажиллагааг гүйцэтгэдэг ба тэдгээрийг үндсэн сүлжээ рүү дамжуулдаг төхөөрөмж юм. Энэ нь хэрэглэгчийн аналог дохионоос хувиргагдсан тоон дохиог сувгийн банкнаас хүлээн аваад тэдгээрийг бусад бүсийн сүлжээний оролтын дохиотой холбож өгдөг.	[МХХТ]
1089	Харилцаа холбоо	Digital terrestrial television	Газрын тоон телевиз	Газрын тоон телевиз (DTTV, заримдаа DTT гэж товчилдог) нь газрын сувгуудаар дамжуулдаг тоон телевизийн өргөн нэвтрүүлэг юм. Өргөн нэвтрүүлэг үүсгэгч ба төгсгөлийн хэрэглэгч хоорондох шугаманд хиймэл дагуул ашигладаггүй. DTTV -ийн дохио нь хуучны газрын аналог телевизийн дохиотой ижил орчноор дамжуулагдах өргөн нэвтрүүлэг байх болно. Хэрэглэгчийг телевизийн дохио хүлээн авагч руу холбоход коаксиал кабелийг хамгийн их ашигладаг. Харин оптик кабель ба радио релейны шугамыг студи ба өргөн нэвтрүүлгийн станц хоёрын хооронд холболт хийхэд ашигладаг. DTTV нь аналог телевизтэй харьцуулбал дуу, дүрсийн чанар сайтай байдаг.	[МХХТ]
1090	Харилцаа холбоо	Direct current signalling(d.c signalling)	Тогтмол гүйдлийн дохиолол	Дохиоллын мэдээллийг тогтмол гүйдлийн хэмжээ туйл болон үргэжлэх хугацаа эсвэл тэдгээрийн хослол зэргийг удирдах замаар илэрхийлж болох дохиоллын арга.	[МХХТ]
1091	Харилцаа холбоо	Direct inward dialing (DID)	Шууд орох дуудлага	“Шууд автоматаар орох дуудлага (DID)” бол суурин телефон компаний (эсвэл суурин холболтын үйлчилгээ эрхлэгчийн) үйлчилгээ юм. Энэ нь компаний хувийн дотоод станц (PBX) руу дуудахад зориулан телефон дугааруудын блокоор хангагддаг. DID-ийг ашигласнаар тухайн компани холболт бүртээ PBX-ын физик шугам шаардахгүйгээр хүн бүрт буюу ажлын байр бүрт зориулан хэрэглэгчиддээ хувийн телефон дугаар олгож болно. DID систем нь факс, дуут шуудан цаашилбал бодит ярианы холболтод ашиглагдаж болно. PBX үйлчилгээтэй харьцуулахад DID нь залгагчийн зардлыг хэмнэдэг, дуудлага илүү хурдан дамждаг, дуудагчийн хувьд хувийн хэрэглэгч албаныхаас илүү олон байх зэрэг давуу талуудтай.	[МХХТ]
1092	Харилцаа холбоо	Direct to Home satellite antenna subscriptions	Сансрын антенн хэрэглэгчдийн тоо	Энэ үзүүлэлт нь гэрийн сансрын антеннйг ашиглан хиймэл дагуулаас шууд телевизийн нэвтрүүлэг хүлээн авдаг хэрэглэгчдийн тоогоор тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1093	Харилцаа холбоо	Direct to Home satellite antennas	Сансрын хиймэл дагуулаас шууд хүлээн авах антеннй тоо	Энэ үзүүлэлт сансрын хиймэл дагуулаас шууд хүлээн авах гэрийн антеннй тоогоор тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1094	Харилцаа холбоо	DOCSIS (Data-over-cable service interface specification)	Кабелийн үйлчилгээнд өгөгдлийг зохицуулах интерфейсийн тодорхойломж	Кабелийн лабораториуд нь Кабель модемуудыг батлан гаргадаг. DOCSIS /Кабелийн үйлчилгээнд өгөгдлийг зохицуулах интерфейсийн тодорхойломж./ нь кабель модемуудад зориулсан стандарт интерфейс юм. Кабель модем нь кабелийн телевизийн оператор ба хувийн буюу албаны комьпютер, телевизийн хооронд орох, гарах дохионуудыг нэвтрүүлдэг, хүлээн авдаг төхөөрөмж юм. 1998 оны 3-р сард DOCSIS-1.0 нь олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага (ITU-TS)-ээр батлагдсан. DOCSIS нь кабелиар дамжуулагдах 2 чиглэлийн дохиог солилцоход зориулсан протокол ба модуляцын схемүүдийг тодорхойлдог. Энд хэрэглэгч рүү чиглэсэн өгөгдлийн урсгал (буцах чиглэл – downstream) нь 27Mбит/с хүртэл байдаг. Энэ өгөгдлийн хурд нь хэрэглэгчийн тоонд хуваагддаг ба кабелийн олон операторууд нь интернэтэд Т1 холболтоор хязгаарлагдах учир үнэндээ гэр болон байгууллага руу чиглэсэн урсгалын хурд нь (1.5-3)Mбит/с орчим байдаг. Шууд чиглэл(upstream)-ийн өгөгдлийн урсгал хэрэглэгчийн өгөгдөл багатай байдаг учраас түүнийг нийтдээ 10Mбит/с-ийн өгөгдлийн хурдтай байхаар зохион бүтээгдсэн. Энд нэг сувгийн өгөгдлийн хурд 500Kбит/с-2.5 Mбит/с байдаг. Cisco болон Microsoft нь DOCSIS-ыг зөвшөөрсөн.	[МХХТ]
1095	Харилцаа холбоо	Domestic download Internet bandwidth	Дотоодын интернэтийн татах зурвасын өргөн	Дотоодын интернэтийн мэдээллийн хэмжээний татаж авалтын нийт багтаамж. (Mбит/с)	[МХХТ]
1096	Харилцаа холбоо	Domestic fixed to fixed telephone traffic	Улсын хэмжээний суурингаас суурин телефоны ачаалал	Улсын хэмжээний суурин телефон ачаалал нь суурин ба хот хоорондын суурин телефон ачааллын нийлбэрээр тодорхойлогдоно. Үүнд диал-ап интернэт хандалтанд ашигласан минут хамаарахгүй.	[МХХТ]
1097	Харилцаа холбоо	Domestic Internet bandwidth	Дотоодын (үндэсний, хот хоорондын) интернэтийн зурвасын өргөн	Дотоодын интернэтийн мэдээллийн хэмжээний нийт багтаамж (Mбит/с). Хэрэв зурвасын өргөн нь тэгш бус байвал (ө.х. татаж авалт нь хуулж авахаасаа их байвал) татаж авалтын хурдаар тооцно.	[МХХТ]
1098	Харилцаа холбоо	Domestic mobile telephone traffic (minutes)	Улсын хэмжээний хөдөлгөөнт телефоны ачаалал (минутаар)	Улсын хүрээнд хөдөлгөөнт хэрэглэгчээр хийгдсэн телефон дуудлагын нийт минутын тоо. (суурин болон хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн телефон дуудлагын минут хамаарна)	[МХХТ]
1099	Харилцаа холбоо	Domestic upload Internet bandwidth	Дотоодын сүлжээний интернэтийн илгээх зурвасын өргөн	Дотоодын интернэтийн файл илгээх нийт багтаамж (Mбит/с)	[МХХТ]
1100	Харилцаа холбоо	DSL connection	DSL холболт	Интернэт үүссэнээс хойш зарим телефон компаниуд өөрийн холбооны шугамыг сайжруулснаар өндөр хурдны интернэтийн үйлчилгээ үзүүлэх боломж бүрдсэн. DSL үйлчилгээ нь телефон шугамаар өгөгдөл болон дууны дохиог зэрэг дамжуулах боломжоор хангасан.	[МХХТ]
1101	Харилцаа холбоо	DSL Internet subscriptions	DSL (Хэрэглэгчийн тоон шугам)-ийн интернэт хэрэглэгч	DSL ашигладаг интернэтийн хэрэглэгчийн тоо (256Кбит/с ба түүнээс дээш хурдтай) DSL нь телефоны жирийн зэс утас ашиглан өрхөд болон жижиг бизнес эрхлэгчдэд өндөр багтаамжийн мэдээлэл хүргэдэг технологи юм.	[МХХТ]
1102	Харилцаа холбоо	DSLAM (Digital suscriber line access multiplexer)	Тоон хэрэглэгчийн шугамын нягтруулагч	Тоон хэрэглэгчийн шугамыг нягтруулагч (DSLAM) нь холболтын байгууламжийн төв дээр байрлах сүлжээний төхөөрөмж юм. Энэ нь DSL шугамнаас ирсэн дохионуудыг хүлээн аваад, нягтруулгын техник ашиглан өндөр хурдны магистраль сүлжээнд оруулж өгдөг. Бүтээгдэхүүнээсээ хамааран DSLAM-ийн нягтруулагч нь DSL шугамыг синхрон бус дамжууллын (АТМ) зарим комбинацтай, фрейм релей, эсвэл интернэт протоколтой сүлжээтэй холбодог. DSLAM нь телефон компанид албаны болон гэрийн хэрэглэгчдийг телефон шугамын хамгийн хурдан технологи болох DSL-ийг АТМ-тэй холбох боломжийг олгодог.	[МХХТ]
1103	Харилцаа холбоо	DTTV (Digital terrestrial television)	Газрын тоон телевиз	Газрын тоон телевиз (DTTV, заримдаа DTT гэж товчилдог) нь газрын сувгуудаар дамжуулдаг тоон телевизийн өргөн нэвтрүүлэг юм. Өргөн нэвтрүүлэг үүсгэгч ба төгсгөлийн хэрэглэгч хоорондох шугаманд хиймэл дагуул ашигладаггүй. DTTV -ийн дохио нь хуучны газрын аналог телевизийн дохиотой ижил орчноор дамжуулагдах өргөн нэвтрүүлэг байх болно. Хэрэглэгчийг телевизийн дохио хүлээн авагч руу холбоход коаксиал кабелийг хамгийн их ашигладаг. Харин оптик кабель ба радио релейны шугамыг студи ба өргөн нэвтрүүлгийн станц хоёрын хооронд холболт хийхэд ашигладаг. DTTV нь аналог телевизтэй харьцуулбал дуу, дүрсийн чанар сайтай байдаг.	[МХХТ]
1104	Харилцаа холбоо	Dual seizure	Зэрэг эзлэлт	Хоёр талын ажилгаатай горимд хоёр станц нэг сувгийг эзлэхийн тулд барагцаагаар зэрэг оролдлого хийх уед үүсэх нөхцөл.	[МХХТ]
1105	Харилцаа холбоо	E and M (Ear and mouth)	Е ба М дохио, 2 утастын гаралтан дээрх дохио	Е ба М дохиолол бол дуут дохио юм. Энэ нь дууг дамжуулахад зориулсан микрофон ба оролтын дууг сонсоход зориулсан телефон (чихэвч) хоёрыг хамтад нь багтаасан уламжлалт телефоны харилцуурыг ашигладаг. E&M интерфейс ашиглан хийх дуудлагууд нь PBX -ээс хийгдэх ба PBX-ээс хүлээн авагдах болон таслагдаж болно. VoIP үйлчилгээ хийх чадвар бүхий компьютерээс дуудлагыг явуулах буюу хүлээн авч болно. Энэ чихэвч-микрофоны интерфейс гэсэн нэр томъёо заримдаа телефон аппаратны харилцууртай өөртэй нь адил үйл ажиллагааг явуулах боломжийг олгодог.	[МХХТ]
1106	Харилцаа холбоо	E.164	Е.164 (ISDN-ы дугаарлалт)	Нийтийн телефон холбоонд зориулсан олон улсын дугаарлалт төлөвлөлтийн стандарт. Энд, дугаар нь улсын код (СС), үндэсний хүрэх цэгийн код (HDC), хэрэглэгчийн дугаар (SN) гэсэн хэсгүүдээс бүрддэг. Е.164 дугаарлалтанд хамгийн ихдээ 15 хүртэлх цифрүүд байж болно. Е.164 төлөвлөлт нь олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага ITU-ээс анх боловсруулагдан гарсан.	[МХХТ]
1107	Харилцаа холбоо	E-carrier system	Е-зөөгч систем	Е1 (эсвэл E-1) нь Европ стандартын тоон дамжуулах формат. Энэ нь Хойд Америкийн Т зөөгч системийн форматтай адил. Е1 форматыг үржүүлэх замаар өсгөн Е2-Е5 урсгалыг гаргаж авна. Е1 формат нь секундэнд 2,048Мбит/с хурдаар өгөгдөл дамжуулах ба 64Кбит/с хурд бүхий 32 сувгийг багтааж чадна. Е2 (E-2) нь 8,448Мбит/с хурдтай Е1-ийг 4 дахин нягтруулсан зөөгч урсгал Е3 (E-3) нь 34,368Мбит/с хуртай 16 ширхэг Е1-тэй тэнцүү зөөгч урсгал. Е4 (E-4) нь 139,264Мбит/с хурдтай 4 ширхэг Е3 сувгийн зөөгч. Е5 (E-5) нь 565,148Мбит/с хурдтай 4 ширхэг Е4 сувгийн зөөгч урсгалаар үүсгэгддэг.	[МХХТ]
1108	Харилцаа холбоо	EDFA (Erbium amplifier)	Эрбумэн өсгөгч	Эрбумэн өсгөгч (заримдаа оптик өсгөгч гэдэг) буюу “эрбуман сэргээлттэй кабелийн өсгөгч (EDFA)” гэж нэрлэдэг. Энэ нь оптик-цахилгаан ба цахилгаан-оптик хувиргалт хийхгүйгээр модуляцлагдсан лазерын туяаг шууд өсгөдөг оптик буюу инфра улаан (IR) дахин дамжуулагч юм. Энэ төхөөрөмж нь газрын ховор элемент эрбумаар хийгдсэн богино хэмжээний оптик кабель ашигладаг. Энэ кабелиар лазерын туяанууд дамжуулагдаж байхад гадаад энерги ихэвчлэн инфра улаан долгионы урт дээр хэрэглэгддэг. Үүнийг шахагч гэж нэрлэх бөгөөд оптик кабелийн эрбуман сэргээлттэй хэсэг дэх атомуудыг өрнүүлдэг. Нэвтрэн өнгөрч байгаа лазерын туяаны эрчмийг өсгөх замаар өрнүүлэлт хийгддэг. EDFA-ээс гарах цацрагууд тэдгээрийн анхны өөрчлөлтийн шинжийг хадгалах боловч оролтын цацрагаас илүү тод хурц байна.	[МХХТ]
1109	Харилцаа холбоо	Electromagnetic spectrum	Цахилгаан соронзон спектр	Цахилгаан соронзон цацрагийн боломжит бүх давтамжуудыг бүхэлд нь цахилгаан соронзон спектр гэж нэрлэдэг. Үүнийг ерөнхийд нь радио цацраг, оптик цацраг, гамма цацраг гэсэн 3 ангилалд хувааж үздэг. Радио цацраг, оптик цацрагийг харилцаа холбоонд, гамма цацрагийг анагаахад хэрэглэдэг. Объектийн “цахилгаан соронзон спектр” гэдэг нь тухайн тодорхой объектийн ялгаруулж буй эсвэл шингээж буй цахилгаан соронзон цацрагийн давтамжийн диапазон юм.	[МХХТ]
1110	Харилцаа холбоо	Electronic Directory	Электрон лавлах үйлчилгээ	Электрон (өгөгдлийн) хэлбэрийн телефон лавлах үйлчилгээ.	[МХХТ]
1111	Харилцаа холбоо	Electronic program guide (EPG)	Програмын электрон удирдамж, ПЭУ	Програмын электрон удирдамж (ПЭУ) нь хэрэглэхэд хялбар байх зорилгоор телевизийн суваг бүрийн боловсруулсан програмын талаар товч дүгнэлт, зөвлөгөө агуулсан гарчиг бүхий хайрцаг. ПЭУ нь хэвлэсэн телевизийн програмын электрон хэлбэр юм. ПЭУ алсын удирдлагын төхөөрөмж ашиглан ханддаг. Хэрэглэгчид цөөн хэдэн цагаас 7 хоног хүртэлх хугацаанд төлөвлөсөн програмыг харах боломжийг олгодог. Өргөн хэрэглээний ПЭУ бүр хяналт хийх, програмыг (хөтөлбөрийг) урьдчилан харах, сэдэв болон категориор нь програмыг хайх, програмын бичлэг хийх VCR-ийг суулгах гэх мэт функцийг өөртөө агуулдаг. Тоон телевизийн үйлчилгээ үзүүлэгч бүр ПЭУ-ийн агууламж ба хэрэглэгчийн интерфейсийг ашиглахыг санал болгодог.	[МХХТ]
1112	Харилцаа холбоо	Electronic worldwide switch digital (EWSD)	Тоон холболтын электрон станц, EWSD	Тоон холболтын электрон станц нь Германы Сеименс корпорацийн бүтээгдэхүүн бөгөөд өргөнөөр суурьлагдсан тоон холболтын систем. EWSD нь 100 гаруй орны 160 сая гаруй шугамын холболтыг хийдэг. EWSD нь модуль систем. Үүний зарим холболтын төхөөрөмж нь төв дээр, зарим нь хэрэглэгч талд байрладаг.	[МХХТ]
1113	Харилцаа холбоо	En-bloc signallinng	Блоколсон дохиолол	Хаягийн тоонуудыг дараачийн шатны дамжуулалд бэлтгэн нэг блокод цуглуулдаг дохиолын арга ба энэ блок нь үүссэн дуудлагыг түүний хүрэх цэг рүү чиглүүлэхэд шаардлагатай хаягийн бүх мэдээллийг агуулна.	[МХХТ]
1114	Харилцаа холбоо	End-of-pulsing (ST) signal	Импульсийн төгсгөлийн дохио	Дахиад илгээгдэх хаягийн дохио байхгүйг илэрхийлж шууд чиглэлд дамждаг хаягийн дохио.	[МХХТ]
1115	Харилцаа холбоо	End-of-selection signal	Сонголтын дохионы төгсгөл	Дуудагдсан талын шугамын төлвийг агуулах ба холболт тогтоох ажиллагаа амжилтгүй эсвэл амжилттай болсныг илэрхийлэн буцаах чиглэлд дамжуулдаг дохио. ТАЙЛБАР: №7 дохиоллын системд энэ дохионы функцүүд нь “хаяг бүрэн” болон “амжилтгүй холболт тогтолт” гэсэн мессежээр хангагдна.	[МХХТ]
1116	Харилцаа холбоо	End-to-end signalling	Төгсгөл хоорондын дохиолол	Хэрэглэгчид зарим үйлчилгээ үзүүлэхийн тулд дуудлага хүрэх станцын болон дуудлагын үүсгүүр станцын дохиоллын төхөөрөмжүүдийн хооронд дохиолол шууд солилцох үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1117	Харилцаа холбоо	Engaged test (UK); Busy test (USA)	Эзлэлтийн тест (Англи), завгүйн тест (Америк)	Эзлэлтийн тест (АНУ) гэдэг нь хэрэглэгчийн болон холбох шугам зэрэг шаардагдаж болзошгүй төхөөрөмжүүдийн ашиглагдах боломжтой эсэхийг тодорхойлох зорилгоор хийгддэг тест.	[МХХТ]
1118	Харилцаа холбоо	Enquiry (in transaction)	Лавлах (шилжүүлэгт)	Тусгай мэдээллийн хүсэлтийг илэрхийлэх дохио болон дохионууд (мессежийн дараалал мэтээр илгээгдэх боломжтой)	[МХХТ]
1119	Харилцаа холбоо	EPOP (Ethernet point-of-presence)	Хандалтын цэгийн Этернэт	Хандалтын цэгийн Этернэт нь өргөн зурвасын сүлжээ рүү өргөн хүрээгээр хандах хандалтыг хангаж чадах, холбооны 3-р түвшинд бий болох технологи юм. Том сүлжээний зурвас ихэсдэг, ингэснээр олон хэрэглэгчдийг хамрах болно. Энэ бодлого нь шилэн кабелийн дэд бүтцийг хөгжүүлсний үр дүнд үргэлжлэн хэрэгжих болно. 3-р түвшний EPOP технологи нь хол зайд 3-р түвшний бус төхөөрөмж рүү өндөр хурдны интернэт хандалтаар хангадаг. Өндөр хурдны Этернэт (100Мбит/с хүртэлх хурд) ба Гигабит Этернэт (1Гбит/с хүртэлх хурд хамаарна)-д боломжтой байдаг.	[МХХТ]
1120	Харилцаа холбоо	Erlang	Эрланг	Эрланг нь харилцаа холбооны систем дахь ачааллын нягтыг хэмжих нэгж юм. 1 Эрланг бол 1 цагт 3600 секундын турш тухайн нэг сувгийг эзлэх 1 дуудлага (оролдлого хийх ба суваг эзлэх хугацаа хоёулаа хамаарагдана)-тай тэнцүү. Энэ нэр томъёо Даний телефон инженер, дарааллын онолыг санаачлагчийн нэг А.К.Эрлангийн нэрээр нэрлэгдсэн.	[МХХТ]
1121	Харилцаа холбоо	Erlang B	Эрланг В	Эрланг В нь дараах 3 үзүүлэлтийн аль нэгийг тооцоолох томъёо юм. (нөгөө 2 нь мэдэгдэж байгаа тохиолдолд) 1. Оргил ачаалалтай цаг (BHT) буюу үйл ажиллагааны хамгийн их завгүй байсан цагийн туршид орж ирсэн дуудлагын(эзлэлтийн) тоо 2. Шугам хүрэлцээгүйгээс болж хаагдсан дуудлагын эзлэх хувь буюу дуудлага хаагдах хэмжээ 3. Холбох шугам (транк)-ын групп дэх шугам буюу шугамын тоо Эрланг В-ийн өргөтгөсөн хувилбар нь хаалтанд орсон хүмүүсийн хичнээн нь дуудлагаа шууд дахин дуудах вэ? гэдгийг тодорхойлох үзүүлэлтийг нэмж тодорхойлох боломжийг олгоно.	[МХХТ]
1122	Харилцаа холбоо	Erlang C	Эрланг С	Эрланг С бол дуудлагын төвд, цаг тутамд өгөгдсөн дуудлагын тооноос хариу өгсөн дуудлагын тоо, дуудлагын дундаж үргэлжлэх хугацаа, дуудлаганд хариу өгөх хүртэл саатсан түвшин зэргийг тооцоолоход зориулагдсан юм.	[МХХТ]
1123	Харилцаа холбоо	Estimated Internet users	Интернэтэд бүртгэгдсэн хэрэглэгчийн тоо	Нийт хүн амаас интернэтэд бүртгэгдсэн хэрэглэгчдийн тоо. Үүнд, сүүлийн 12 сарын хугацаанд үүрэн телефоноос ч юмуу өөр бусад ямар нэгэн хэрэглэгчийн төхөөрөмжөөс интернэтийг ашигласан хэрэглэгчийн тоо хамаарна. Олон улсад энэ үзүүлэлтийг өрхийн судалгаагаар хэмждэг. Өрхийн судалгаатай улсад энэ үнэлгээ нь нийт цугларсан интернэт хэрэглэгчийн эзлэх хувиар тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1124	Харилцаа холбоо	Exchange termination (ET)	Станцын төгсөл холболт	Дамжууллын интерфейсийн төхөөрөмжийн станц тал дээрх төхөөрөмж буюу функц.	[МХХТ]
1125	Харилцаа холбоо	Faults per 100 fixed lines per year	Суурин телефоны 100 шугамд гарсан гэмтлийн тоо (жилээр)	Нийт суурин телефон шугамд нэг жилийн хугацаанд гарсан гэмтлийн тоо. Үүнийг тооцохдоо нэг жилийн хугацаанд гарсан гэмтлийн тоог нийт ажиллаж буй телефон шугамын тоонд хувааж 100-аар үржүүлнэ.	[МХХТ]
1126	Харилцаа холбоо	Feature group D (FG-D)	D группын тодорхойломж, D группын онцлог, FG-D	FG буюу групп D нь холболтын төв ба холбооны үйлчилгээ үзүүлэгчдээс “тэнцүү хандах” боломжийг хангахад ашиглагддаг холбооны транкын төрөл юм. Онцлох группүүд нь (FGs) холбооны бүтээгдэхүүнүүдийг үйлчилгээ ба онцлог шинжээр нь категори болгон хуваадаг. Хамгийн ерөнхий онцлох группүүд нь FG-A, FG-B, FG-C,FG-D юм. FG-D нь бусад группүүдээсээ үйлчилгээний илүү өндөр чанараар хангадаг. FG-D протокол суурин холболтын үйлчилгээ эрхлэгч (LEC) ба холболтын байгууламж хоорондын үйлчилгээ эрхлэгч (IEC) хоёрын хоорондох харилцан холболтын дүрмийг тодорхойлдог. FG-D-г Е.911 үйлчилгээнд хэрэглэх зорилготой.	[МХХТ]
1127	Харилцаа холбоо	Feeder link	Тэжээх шугам	Өгөгдсөн цэг дэх газрын станцаас сансрын станц хүртэл, мөн эсрэг чиглэлд суурин хиймэл дагуулын үйлчилгээнээс ялгаатайгаар сансрын радио холбооны үйлчилгээнд зориулсан мэдээлэл дамжуулах радио шугам. Өгөгдсөн байрлал нь тодорхой цэгт эсвэл тусгайлсан бүсийн дотор суурин цэгүүдэд байж болно.	[МХХТ]
1128	Харилцаа холбоо	Fiber Distributed Data Interface (FDDI)	FDDI (англ. Шилэн шөрмөсөөр өгөгдөл түгээх интерфейс)	200 километр хүртэлх зайд локал сүлжээнд 100Мбит/с хурдаар өгөгдөл дамжуулах стандарт. Token Ring протоколд суурилдаг уг стандарт нь хамрах нутаг дэвсгэрийн хэмжээгээрээ төдийгүй хэрэглэгчийн тоогоор (хэдэн мянга) томд тооцогдоно. FDDI нь топологийн хувьд, хоёр цагирагтай (ring), нэг нь ердийн нөхцөлд мэдээлэл дамжуулахад хэрэглэгдэж, хоёрдахь нь эхний цагираг тасрах нөхцөлд ажиллах нөөцийн (backup) үүрэг гүйцэтгэнэ. FDDI-д өгөгдөл дамжуулах хэрэглүүр нь шилэн кабель буюу оптик мяндсан (fiber optic) кабель боловч зэс кабель ч мөн ашиглагддаг. Зэс кабель ашиглах тохиолдолд нэр томъёо нь CDDI (Copper Distributed Data Interface) болж өөрчлөгдөнө. 1990-ээд оны эхэн, дунд үед Этернэт сүлжээ нь 10Мбит/с-ийн дамжуулах хурдтай, Token Ring сүлжээ дөнгөж 4Мбит/с эсвэл 16Мбит/с-ийн хурдтай байсан үед FDDI нь ирээдүйтэй сонголт хэмээн тооцогдож байсан боловч адилхан 100Мбит/с хурдтай дамжууллыг илүү бага зардлаар үүсгэх өндөр хурдны Этернэт гарсан, хожим нь 1998 оноос хойш бүр илүү бага өртөг зардлаар илүү их хурдтай ажилладаг Гигабит Этернэт элбэгшснээс шалтгаалан хэрэглээнээс гарчээ.	[МХХТ]
1129	Харилцаа холбоо	Fibre to the cabinet/node (FTTC/FTTN)	Шилэн кабелийг кабинет/зангилаа руу оруулах технологи (FTTC/FTTN)	FTTC/FTTN технологи болон өөр хандалтын орчин (ө.х,VDSL технологитой зэс кабель) ашиглан файл татах чиглэлдээ 256Кбит/с ба түүнээс илүү хурдаар интернэт үйлчилгээ авах боломжийг хангадаг.	[МХХТ]
1130	Харилцаа холбоо	Fibre-to-the-home/building	Шилэн кабелийг гэр/байшинд оруулах технологи (FTTH/FTTB)	FTTH/FTTB технологи ашиглан файл татах чиглэлдээ 256Кбит/с ба түүнээс илүү хурдаар интернэт үйлчилгээ авах боломжийг хангадаг. Үүнд хэрэглэгчийн төхөөрөмж рүү шууд шилэн кабель очдог газрын болон байшингийн хананаас 2м-ээс бага зайд шилэн кабель очиж байгаа байшингийн интернэт хэрэглэгчийг хамарна.	[МХХТ]
1131	Харилцаа холбоо	Fixed (wired) broadband Internet connection charge	Суурин (утсан), өргөн зурвасын интернэтийн холболтын хураамж	Суурин буюу утсан холбооны өргөн зурвасын интернэтийн холболтын нэг удаа төлөх хураамж. Боломжит хамгийн хямд тарифаар тооцно. Буцаан олгох мөнгийг бичихгүй. НӨАТ орно.	[МХХТ]
1132	Харилцаа холбоо	Fixed (wired) broadband Internet monthly subscription charge	Суурин өргөн зурвасын интернэтийн сарын хэрэглээний төлбөр	Суурин өргөн зурвасын интернэтийн холболтын сарын хэрэглээний төлбөр. 256Кбит/с ба түүнээс дээш хурдтай интернэт DSL холболтууд орно. НӨАТ багтана.	[МХХТ]
1133	Харилцаа холбоо	Fixed (wired) broadband investment	Суурин (утсан) холбооны өргөн зурвасын үйлчилгээний хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд, улсын хэмжээнд суурин (утсан) холбооны өргөн зурвасын үйлчилгээнд зориулсан жилийн хөрөнгө оруулалт тооцогдоно.	[МХХТ]
1134	Харилцаа холбоо	Fixed (Wired) broadband speed	Утсан холбооны өргөн зурвасын хурд	Утсан холбооны өргөн зурвасын хурд (Mбит/с). Хэрэглэгчдэд баталгаа болгодог хурд биш харин онолын хувьд боломжит файл татах дээд хурдаар илэрхийлэгдэнэ.	[МХХТ]
1135	Харилцаа холбоо	Fixed numbers ported	Зөөвөрлөсөн суурин телефон дугаарууд	Жилийн хугацаанд зөөвөрлөсөн суурин телефоны нийт дугаар. Дугаар зөөвөрлөлт нь шилжилтийн тоогоор тодорхойлогдоно. Өөрөөр хэлбэл, нэг дугаар олон удаа шилжилт хийж болно.	[МХХТ]
1136	Харилцаа холбоо	Fixed telephone lines	Суурин телефоны шугам, суурин телефон утас, суурин телефон хэрэглэгч	Суурин телефон утасны шугам нь хэрэглэгчийн терминалыг (төхөөрөмжийг) нийтийн телефон сүлжээнд (PSTN, ISDN, WLL, VoIP) холбож өгдөг, телефон холболтын төв станцын гол “идэвхтэй шугам”. Идэвхтэй шугам гэдэг нь сүүлийн 3 сар тасралтгүй үйл ажиллагаатай байгаа шугамыг хэлнэ. Энэ нэр томъёо нь харилцаа холбооны бичиг баримтад голлон ашиглагддаг.	[МХХТ]
1137	Харилцаа холбоо	Fixed telephone lines to mobile networks traffic (minutes)	Суурин телефоноос хөдөлгөөнт сүлжээ рүү гарах ачаалал (минутаар)	Улсын хэмжээнд суурин телефон сүлжээнээс хөдөлгөөнт үүрэн телефон сүлжээ рүү гарсан дуудлагуудын нийт минут.	[МХХТ]
1138	Харилцаа холбоо	Fixed telephone service investment	Суурин телефон үйлчилгээний хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд, улсын хэмжээнд суурин телефон утасны үйлчилгээнд зориулсан жилийн хөрөнгө оруулалт тооцогдоно.	[МХХТ]
1139	Харилцаа холбоо	Forced rerouting	Зайлшгүй дахин чиглүүлэлт	Ашиглаж байгаа дохиоллын чиглэл нь гэмтсэн эсвэл түүнийг ачааллаас чөлөөлөх шаардлага гарвал дохиоллын ачааллыг дохиоллын нэг чиглэлээс нөгөө рүү шилжүүлэх үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1140	Харилцаа холбоо	Forced retrasmission(procedure)	Зайлшгүй дахин дамжуулал	Урьдчилан сэргийлэх циклийн дахин дамжууллын процедурыг дэмжих алдаа засах үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1141	Харилцаа холбоо	Foreign investment	Гадаадын хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд Харилцаа холбооны үйлчилгээнд (үүрэн, суурин, интернэтийн үйлчилгээнүүд) гадаадын эх үүсвэрээс жилд оруулсан хөрөнгө оруулалт хамаарна.	[МХХТ]
1142	Харилцаа холбоо	Forward signal	Шууд чиглэлийн дохио	Холболт тогтоох, чөлөөлөх болон холболтын бусад удирдлагад ашигладаг бөгөөд дуудлага дамжих чигт илгээгддэг дохио.	[МХХТ]
1143	Харилцаа холбоо	Fractional T-1	Т1 урсгал	Т1 буюу Т3 урсгал нь Хойд Америкт хэрэглэгддэг тоон шугам юм. T1 урсгал нь тус бүр нь 64Кбит/с багтаамжтай 24 өгөгдөл дамжуулах сувгаас бүрдэнэ. Хэрэглэгч энэ 24 сувгаас заримыг нь түрээсэлж болно. Дамжууллын арга ба дамжуулах хурд бүх сувгуудад адилхан. Т3 шугам нь 64Кбит/с хурдтай 672 сувгаас бүрдэх ба мөн чиглэсэн үйлчилгээнд хэрэглэгддэг.	[МХХТ]
1144	Харилцаа холбоо	Freephone	Чөлөөт телефон, төлбөргүй телефон	Англи улсад Төлбөргүй телефон нь дугаар хөрвүүлэх үйлчилгээний (NTS) нэг төрөл юм. Энэ телефоныг ашиглан хэрэглэгч газар нутгийн харъяалал харгалзахгүйгээр 0800, 0500-аар эхэлсэн дугаар руу үнэгүй дуудлага илгээнэ. Бүх төлбөр ба түүнтэй холбоотой үнэ өртгийг дуудлага хүлээн авсан байгууллагатай тооцдог. Бизнесийн ба ашгийн бус байгууллагад туслахаар төлбөргүй телефоны дугаарыг санал болгодог. Америкт 1-800 дугаарыг төлбөргүй телефонд ашигладаг.	[МХХТ]
1145	Харилцаа холбоо	FSO (Free-space optics)	Чөлөөт орон зайн оптик	Чөлөөт орон зайн оптик (FSO), мөн чөлөөт орон зайн фотон (FSP) гэж нэрлэдэг. Энэ нь холбооны өргөн зурвасыг үүсгэхийн тулд атмосферээр дайрах инфра улаан (IR) цацраг буюу үзэгдэх дохионы дамжуулал хийхийг хэлнэ. Ихэнх тохиолдолд лазерын туяаг ашигладаг боловч гэрэлтдэг диод (LED) буюу инфра улаан диод (IRED)-ыг хэрэглэдэг. FSO-ийн онол нь шилэн кабелийн дамжуулалд зориулагдсан гол зүйл юм. Ялгаа нь шилэн кабелиар дамжихаас арай илүү олон чиглэлд орон зайн буюу агаараар илгээгдэх цацрагийн энерги юм. Хэрэв энергийн эх үүсвэр шаардлагатай зайд очих хангалттай цацраг гаргахгүй бол линзээр цацаргалтыг хийж болно. Үүсгүүр дээр үзэгдэх буюу инфра улаан (IR) туяаны энерги дамжуулагдах гэж буй өгөгдөлтэй модуляцлагддаг. Очих цэгт цацраг фотодетектороор таслагдана, өгөгдлийг инфра улаан (IR) буюу үзэгдэх цацрагаас гаргаж авдаг (демодуляц) ба үүний үр дүнд гарсан дохио өсгөгдөөд, техник хангамж руу илгээгддэг.	[МХХТ]
1146	Харилцаа холбоо	FTTC (Fiber to the Сurb)	Төгсгөлийн цэг рүү очих кабель, FTTC	Төгсгөлийн цэг рүү очих кабель (FTTC) гэдэг нь хуучны телефон үйлчилгээ (POTS-нд зориулсан өөрчлөлт хийх мэтийн гэрийн ойролцоо буюу ямар нэг бизнесийн орчны цэгт шилэн кабелийг шууд суурилуулах буюу ашиглах гэсэнтэй утга адил юм. Бүх телефон шугамыг шилжүүлэх бодолтой байвал та хөршийгөө хамруулах ба тэдгээрийг шилэн кабелиар солих хэрэгтэй. Энэ холболт нь бидэнд илүү өндөр зурвасын өргөнийг өгөх ба захиалгаар видео үзэх, онлайнаар олон төрлийн мэдээлэл хүлээн авах гэх мэт үйлчилгээг авах боломжтой болно. Төгсгөлд хүрэх кабель (FTTC)-д коаксаль кабель буюу хэрэглэгч болон төгсгөлийн цэг 2-ын хооронд богино зайд дохио дамжуулж чадах өөр орчин хэрэглэж болно.	[МХХТ]
1147	Харилцаа холбоо	G.703	G.703	G.703 нь Т1, E1 мэтийн тоон зөөгчийн урсгалаар дууны дохио дамжуулахад зориулагдсан олон улсын (ITU-T) стандарт. G703 үйлчилгээг нягтруулагч, замчлагч, гүүр гэх мэт өгөгдлийн холбооны төхөөрөмжийн харилцан холболтонд голлон ашиглагддаг. G.703 баланслагдсан (120Ом дөрвөлсөн хос кабель) эсвэл баланслагдаагүй (75Ом каоксиал) кабелиар дамжуулагддаг.	[МХХТ]
1148	Харилцаа холбоо	Gigaflop	Гигафлоп	Компьютерийн хурдыг хэмжих нэгж, Гигафлоп гэдэг нь 1 секундэд 1 миллиард цэгийн үйлдэл хийх хэмжээ. 1 Гфлоп/сек = 1,000,000,000 үйлдэл.	[МХХТ]
1149	Харилцаа холбоо	Group Call	Группын дуудлага	Энэ нь цахилгаан холбооны нэмэлт үйлчилгээний нэг төрөл ба Хоёроос дээш хүн телефоноор хоорондоо ярихыг хэлнэ.	[МХХТ]
1150	Харилцаа холбоо	Guarding	Хамгаалалт	Дохиоллын зурвасын гадна давтамжууд нэгэн зэрэг оршин байгааг таних замаар дохионы орлуулгыг зохиомлоор дүрслэх хэлбэр.	[МХХТ]
1151	Харилцаа холбоо	HDSL (High bit-rate digital subscriber line)	Хэрэглэгчийн өндөр хурдтай тоон шугам	Хэрэглэгчийн өндөр хурдтай тоон шугам (HDSL) нь хэрэглэгчийн тоон шугам (DSL)-ын хуучин хэлбэрүүдийн нэг. Үүнийг утасны компани, хэрэглэгч, корпорацийн хооронд өргөн зурвасын тоон дамжуулал хийхэд ашигладаг. HDSL-ийн гол характеристик бол тэгш хэмтэй, хоёр чиглэлдээ зурвасын өргөн нь тэнцүү байдаг. HDSL нь од мушгилттай хос кабелийн нэг утсаар Хойд Америкийн Т1 шугам (1,544Мбит/с) буюу Европын Е1 (2,048Мбит/с)-ыг зохион байгуулж болно.	[МХХТ]
1152	Харилцаа холбоо	Hierarchical mobile IPv6 (HMIPv6)	Интернэт протоколын 6-р хувилбарын шатлал, HMIPv6	Хөдөлгөөнт интернэт протоколын 6-р хувилбарын шатлал (HMIPv6) нь (MIPv6)-ын нэмэлт хувилбар юм. Энэ нь шаардлагатай дохиоллын тоог багасгах, хөдөлгөөнт холбооны гардвар хийх хурд, хурдыг сайжруулахад зориулан бүтээгдсэн. HMIPv6 нь IETF-аас дэвшүүлсэн стандарт. MIPv6 нь глобал (сайт хоорондын) хөдөлгөөнт байдлыг удирдах боловч суурин (сайт доторх) хөдөлгөөнт байдлын хаягыг нэг бүрчлэн тодорхойлдоггүй. Энэ нь хоёр тохиолдолд хоёуланд нь адилхан механизм ашигладаг, суурин хөдөлгөөнт байдлын үед ашиглалт үр ашиг муутай. HMIPv6 нь MIPv6 дээр өөр түвшин нэмсэн бөгөөд суурин хөдөлгөөнт байдлаа глобалаасаа тусгаарладаг. HMIPv6-д глобал хөдөлгөөнт байдал нь суурин гардвар хийгдэж байх явцад MIPv6 протоколоор удирдагддаг..HMIPv6-д байх шинэ зангилааг “Хөдөлгөөнт байдлын цэг” (MAP) гэж нэрлэдэг ба энэ нь суурин цэгээс хөдөлгөөнт гардварыг дэмжиж үйлчилдэг.	[МХХТ]
1153	Харилцаа холбоо	High speed data communications	Өндөр хурдтай өгөгдлийн холбоо	Диал-ап модемийн тусламжтайгаар ISDN эсвэл багц холболттой сүлжээнд өндөр хурдаар холбогдох.	[МХХТ]
1154	Харилцаа холбоо	High-speed Serial Interface (HSSI )	Өндөр хурдтай цуваа интерфейс	Өндөр хурдны цуваа интерфейс (HSSI) гэдэг нь богино зайд холбох интерфейс. Үүнийг бүсийн суурин сүлжээ (LAN)-ний замчиллын ба холбох төхөөрөжийг глобал сүлжээ (WAN)-ний өндөр хурдны шугамтай харилцан холбоход хэрэглэнэ. HSSI нь өөр хоорондоо 50 фүтийн зайд, 52Мбит/с хурдаар төхөөрөмж хооронд ашиглагддаг. Ихэнхдээ LAN чиглүүлэгчийг Т-3 шугамд холбоход HSSI-ийг ашигладаг. HSSI-ийг Token ring ба Этернэт LAN сүлжээний төхөөрөмжүүдийг синхрон оптик сүлжээ (SONET) ОС-1 буюу Т-3 шугамын төхөөрөмжүүдтэй харилцан холбоход ашиглаж болно. HSSI нь мөн хостоос-хост дамжуулалд, дүрс боловсруулалтанд ашиглагддаг.	[МХХТ]
1155	Харилцаа холбоо	Homes passed by Cable Television	Кабелийн телевиз холбогдсон айлуудын тоо	Оршин суугчид нь хэрэглэгчид байх эсэхээс үл хамааран кабелийн телевизийн кабель холбогдсон айль өрхийн тоог энэ үзүүлэлтээр илэрхийлнэ.	[МХХТ]
1156	Харилцаа холбоо	Homes passed by Multi-Channel TV	Олон сувгийн телевизийн үйлчилгээ авдаг өрхийн тоо	Энэ үзүүлэлт гэртээ олон сувгийн (газрын ба хиймэл дагуулын) телевизийн холболттой айл өрхийн тоогоор тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1157	Харилцаа холбоо	Hundred call second	100 дуудлагын секунд	100 дуудлага секунд 1 цент дуудлага секунд (CCS)-тэй адилхан. Энэ нь харилцаа холбооны ачааллын нягтыг хэмжих нэгж. 100 дуудлага секунд нь 1 цагийн 100 секундийн турш 1 сувгийг эзлэх дуудлага (оролдлогын ба эзлэлтийн хугацаа хоёулаа хамаарагдана)-ын хэмжээтэй тэнцүү. Зарим хэрэглээнд CCS нь эрлангаас илүү тохиромтой. 1 Эрланг нь нэг цагийн турш нэг сувгийг эзлэх 1 дуудлагын хэмжээтэй тэнцүү.Зарим тохиолдолд CCS-ээс жижиг “дуудлага-секунд” гэсэн нэгжийг ашигладаг. 1 дуудлага-секунд гэж 1 секундийн туршид 1 сувгийг эзлэх 1 дуудлагатай тэнцүү. 1 CCS = 100 дуудлага-секунд = 1/36 эрланг	[МХХТ]
1158	Харилцаа холбоо	In-band signaling	Ярианы зурвас дахь дохиолол	Нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээнд (PSTN) зурвас доторх дохиолол нь телефон яриад ашиглагдаж буй тэр сувгаар дохиоллыг (дуудлагын удирдлага) солилцоход хэрэглэгддэг. Дохионууд нь хэрэглэгчийн эзэлсэн дамжууллын сувгаар дамжигдах ба дохионы давтамж нь ярианы давтамжийн буюу (0.3-3.4)КГц зурваст хамаарна. Жишээ нь: R5 дохиололын системд шугамын дохио 2400КГц (буцах чиглэлд), 2600КГц (шууд чиглэлд) давтамжийг ашигладаг.	[МХХТ]
1159	Харилцаа холбоо	Incoming international minutes to mobile network	Хөдөлгөөнт телефон сүлжээ рүү олон улсаас орох дуудлагын минут	Хөдөлгөөнт телефон сүлжээ рүү олон улсаас орох дуудлагын нийт минутын тоогоор тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1160	Харилцаа холбоо	Incumbent local exchange carrier (ILEC)	Суурин үйлчилгээ хангагч	Суурин үйлчилгээ хангагч (ILEC) нь АНУ-д байдаг, суурин телефон сүлжээний үйлчилгээ хангадаг телефон компани юм. ILEC нь хэсгийн үйлчилгээний компани (RBOC)-ийн охин компани болох хуучны Blell үйлчилгээний компани (BОC)-ын бүрэлдэхүүнд хамаарагддаг. 1983 онд Велл систем задрахад (BОC)-үүд RBOC-д групп болон нэгтгэгдсэн. ILEC-ийг CLEC-ийн эсрэг сөргүүлэн тавьсан болно.	[МХХТ]
1161	Харилцаа холбоо	Initial address message with additional information(IAI)	Нэмэлт мэдээлэл бүхий анхны хаягийн мэдээлэл	Дуудлагын холболт тогтоох үед шууд чиглэлд дамждаг мэдэээний төрөл. Энэ нь хаягийн, удирдах , чиглүүлэх мэдээлэл мөн төлбөрийн болон холболт тогтоох үйл ажиллагаанд хэрэглэгдэх нэмэлт үйлчилгээний мэдээллийг агуулна.	[МХХТ]
1162	Харилцаа холбоо	Initial address message(IAM)	Анхны хаягийн мессеж	Дуудлага холболт тогтоох үед шууд чиглэлд дамждаг мэдээний төрөл. Энэ нь дуудлагыг боловсруулах болон чиглүүлэхэд хамаатай хаягийн мэдээлэл болон бусад мэдээллийг агуулна.	[МХХТ]
1163	Харилцаа холбоо	Installation fee for business telephone service	Бизнесийн телефон үйлчилгээний суурилуулалтын (холболтын) хураамж	Бизнесийн телефон үйлчилгээний холболтын хураамж НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1164	Харилцаа холбоо	Installation fee for residential telephone service	Өрхийн телефон үйлчилгээний суурилуулалтын (холболтын) хураамж	Суурилуулалтын (эсвэл холболтын) хураамж нь өрхийн үндсэн телефон үйлчилгээг авахад нь зориулсан нэг удаагийн төлбөр юм. Өөр өөр АТС-ийн бүсэд энэхүү төлбөрийн хэмжээ өөр байна. Томоохон хотуудын төлбөр өөр байна. Татварыг оролцуулан төлбөрийг тооцох шаардлагатай бөгөөд татвар ороогүй үед тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1165	Харилцаа холбоо	Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE)	Цахилгааны болон элетроникийн инженерүүдийн хүрээлэн		[МХХТ]
1166	Харилцаа холбоо	Integrated Serviced Digital Network (ISDN)	ISDN (англ. Нэгдмэл Үйлчилгээтэй Тоон Сүлжээ)	PSTN буюу нийтийн зориулалттай телефон сүлжээ ашиглан дуу хоолой, видео болон бусад сүлжээний үйлчилгээний тоон дамжуулалт хийх зориулалттай харилцаа холбооны стандарт. ISDN стандартаар 4 КГц-ийн дамжуулах шугам ашиглан 64 Кбит/с-ийн хурдтай өгөгдөл дамжуулж, телефон болон факсын холбооны нэгдмэл үйлчилгээ хийдэг.	[МХХТ]
1167	Харилцаа холбоо	Integrated T-1	Нэгтгэгдсэн Т-1	Нэгтгэгдсэн Т1 (Бас сувагчлагдсан Т1 гэж нэрлэдэг) бол тоон зөөгчийг модуляцлах арга юм. Энд, Т1 шугам нь 24 сувагт хуваагддаг. Суваг бүр 64Кбит/с хурдтай ба өөр өөр суваг дээр байгаа хэрэглээнүүдийг нэгэн зэрэг явуулах боломжтой. Т1 шугам нь ерөнхийдөө Америк, Канад, Япон улсуудад ашигладаг тоон зөөгчийн аргыг ашигладаг, хугацааны хуваалтын нягтруулга (TDM)-тай 24 сувгийн импульс кодын модуляц (PCM)-ын дохиог 1.544Мбит/с хурдаар зөөдөг. Нэгтгэгдсэн Т1 нь уян хатан учир бизнесийн хувьд түгээмэл болсон. Энэ нь байгууллагад суурин телефон, хот хоорондын телефон, интернэт, интернэт сулжээгээр дуу дамжуулах (VoIP) зэрэг үйлчилгээнүүдийг нэгэн зэрэг нэг сувгаар явуулахыг зөвшөөрдөг. Нэгтгэгдсэн Т1нь Т1 урсгалтай хутгаж болохгүй. Т1 урсгалын шугам нь хэрэглэгчид түрээслэгддэг ба илүү бага үнэтэй.	[МХХТ]
1168	Харилцаа холбоо	Intelligent network	Ухаалаг сүлжээ	Ухаалаг сүлжээ гэдэг нь “тусгай үйлчилгээ” маягийн архитектуртай. Ухаалаг сүлжээний сүүлийн үеийн хувилбар нь “Боловсронгуй ухаалаг сүлжээ (AIN)” юм. Энэ нь “Бие даасан үйлчилгээ” гэсэн санааг агуулсан архитектуртай ба энд телефон дугаарыг янз бүрийн хоорондоо ялгаатай үйлчилгээнд ашиглагддаг. Энэ үйлчилгээнүүд нь дуудлагын төрөл, дуудагчийг таних, өдрийн цаг хугацаа зэрэг нөхцөлүүдээс хамааран өөр өөр байдаг. Боловсронгуй ухаалаг сүлжээ (AIN) нь шинээр телефон төхөөрөмж суурьлуулахгүйгээр шинэ үйлчилгээнүүдийг нэмэгдүүлэхэд хялбар байдаг.	[МХХТ]
1169	Харилцаа холбоо	Interexchange carrier (IXC)	Станц хоорондын үйлчилгээ эрхлэгч	Станц хоорондын үйлчилгээ эрхлэгч бол газар зүйн өөр өөр нутаг дэвсгэрт оршиж байгаа суурин телефон станцуудын хоорондох холболтыг хангадаг телефон компани юм.	[МХХТ]
1170	Харилцаа холбоо	Interface specification	Интерфейсийн тодорхойлолт	Холбоотой хоёр системийн хоорондын харилцан холболт, харилцан ажиллагааны дараалал, хэлбэр, тоо болон төрөл зэргийн албан ёсны тайлбар.	[МХХТ]
1171	Харилцаа холбоо	Interface units	Интерфейсийн төхөөрөмжүүд	Шугам болон станц хоорондын хэлхээ төгсдөг бөгөөд эдгээр шугам , хэлхээнээс ирж буй ачааллыг боловсруулдаг станцын төхөөрөмж.	[МХХТ]
1172	Харилцаа холбоо	Internal connection	Дотоод холболт	Нэг станцын хэрэглэгчийн шугамууд буюу сувгуудын хооронд дуудлага тогтоох станцын холболт.	[МХХТ]
1173	Харилцаа холбоо	International incoming and outgoing fixed telephone traffic (minutes)	Улс хоорондын суурин телефон сүлжээний орох ба гарах ачаалал (минутаар)	Улс хоорондын суурин телефонсүлжээний орох ба гарах ачааллын нийлбэр.	[МХХТ]
1174	Харилцаа холбоо	International incoming and outgoing total telephone traffic (minutes)	Олон улсын орох, гарах дуудлагын телефон ачаалал (минутаар)	Хөдөлгөөнт болон суурин утасны олон улсын орох, гарах ачааллын нийт нийлбэр (минутаар).	[МХХТ]
1175	Харилцаа холбоо	International incoming fixed telephone traffic (minutes)	Улс хоорондын суурин телефон сүлжээний орох ачаалал (минутаар)	Тухайн улс руу гадаад орноос орж байгаа телефон дуудлагын ярианы ачаалал. Энэ үзүүлэлт нь ачааллын минутын тоогоор илэрхийлэгдэнэ.	[МХХТ]
1176	Харилцаа холбоо	International Incoming Internet bandwidth (Mbit/s)	Олон улсын интернэтийн орох зурвасын өргөн (Mбит/с)	Олон улсын интернэтийн орох мэдээллийн хэмжээний нийт багтаамж (Mбитсек). Энэ хэмжигдэхүүн нь олон улсын зурвасыг оруулан нийт интернэт мэдээллийн солилцооны багтаамжийг харуулна.	[МХХТ]
1177	Харилцаа холбоо	International incoming total telephone traffic (minutes)	Олон улсын нийт орох телефон ачаалал (минутаар)	Гадаад орнуудаас үндэсний сүлжээ рүү орж байгаа олон улсын амжилттай дуудлагын орох ярианы минут. Транзит яриаг хасаад, суурин ба үүрэн телефон яриа, удирдлагатай VoIP яриаг оруулна. Энэ үзүүлэлт нь ачааллын хэмжээг минутаар илэрхийлнэ.	[МХХТ]
1178	Харилцаа холбоо	International Internet bandwidth (Mbit/s)	Улс хоорондын интернэт сүлжээний зурвас (Мбит/с)	Энэ үзүүлэлт улс хоорондын интернэт сүлжээний зурвасын нийт багтаамж (Мбит/с). Хэрэв багтаамж тэгш хэмт бус (ө.х, орох нь гарахаасаа их) бол орох багтаамжаар авна. Энэ нь улс хоорондын зурвасаар солилцож байгаа бүх интернэтийн багтаамжийн нийлбэрээр хэмжигдэнэ.	[МХХТ]
1179	Харилцаа холбоо	International outgoing fixed telephone traffic (minutes)	Улс хоорондын суурин телефон сүлжээний гарах ачаалал (минутаар)	Тухайн улсаас гадаад орон руу гарч байгаа телефон дуудлагуудын нийлбэр минутаар.илэрхийлэгдэнэ. Үүнд үүрэн телефоны ачааллыг оруулж болно.	[МХХТ]
1180	Харилцаа холбоо	International outgoing total telephone traffic (minutes)	Олон улсын гарах дуудлагын телефон ачаалал (минутаар)	Үндэсний сүлжээнээс олон улс руу гарсан амжилттай дуудлагын нийт минут. Үүнд суурин ба үүрэн телефон яриа, удирдлагатай VoIP яриаг оруулна. Энэ үзүүлэлт нь ачааллын хэмжээг минутаар илэрхийлнэ.	[МХХТ]
1181	Харилцаа холбоо	International private leased circuit (IPLC)	Улс хоорондын хувийн түрээсийн суваг	Улс хоорондын хувийн түрээсийн суваг (IPLC) нь дэлхийн нийт нутаг дэвсгэр даяар тархан байрласан албан байгууллагуудыг хооронд нь холбох зорилгоор ашиглагдах “цэгээс цэгт” гэсэн хувийн шугам юм. IPLC-ыг интернэт сүлжээ рүү хандах, бизнесийн өгөгдөл солилцох, видео хурал явуулах гэх мэт харилцаа холбооны өөр бусад хэлбэрийн үйлчилгээ явуулахад ашиглаж болно.	[МХХТ]
1182	Харилцаа холбоо	International telephone call prices	Олон улсын телефон ярианы үнэ	Өөрийн орны суурин телефон утаснаас гадаад орон руу шууд ярих минутын үнэ. Үнийг дээд үнэ, эсвэл хямдрал зарласан доод үнээр тооцох ба үндэсний мөнгөн тэмдэгтээр бичнэ. НӨАТ оруулж тооцно.	[МХХТ]
1183	Харилцаа холбоо	International telephone traffic	Улс хоорондын телефоны трафик	Аливаа улсаас гарч байгаа (outgoing) болон тэр улс руу орж байгаа бодит (холболт тогтсон) трафик (ачаалал)-ыг улс хоорондын трафик буюу ачаалал гэж нэрлэнэ. Гарах (outgoing) тарфик гэдэг нь дуудаж байгаа хэрэглэгчийн эх орноос түүний харъяалагддаг улсаас гадна орших улс руу залгагдаж байгаа трафик юм. Эсрэг тохиолдолд дуудагдаж байгаа хэрэглэгчийн улс руу гаднаас дуудах дуудлагыг орох (incoming) трафик гэнэ. Энэ үзүүлэлт нь мөн адил амжилттай болсон дуудлагын тоо буюу нийт ярианы минутаар бүртгэгдэнэ. Тодорхой хоёр улсын хоорондох харилцан холболтын трафик нь мөн бүртгэгдэж болно.	[МХХТ]
1184	Харилцаа холбоо	International telex traffic	Улс хоорондын телексийн трафик	Аливаа улсаас өөр улс руу дамжиж байгаа нийт гарах телексийн трафикийг энэ үзүүлэлтээр илэрхийлнэ. Хэрэв боломжтой бол тэр улсын хүлээн авч байгаа нийт орох телексийн трафикийг бүртгэж болно. Энэ үзүүлэлтийг захидлын тоо болон минутаар тооцно.	[МХХТ]
1185	Харилцаа холбоо	Internet	Интернэт	Дэлхий даяарх хэрэглэгчдийг хамарсан хоорондоо холбоотой компьютерийн сүлжээнүүдийн глобал систем. Интернэт нь цахим болон оптик сүлжээний технологиор холбогдож, орон нутаг болон дэлхийд өргөн цар хүрээг хамарч ажилладаг хувь, олон нийт, эрдмийн, бизнесийн болон төр засаг захиргааны сая сая сүлжээнээс бүрддэг аварга сүлжээ юм. Интернэт нь хэрэглэгчийг асар өргөн хүрээтэй мэдээллийн эх үүсгэвэр, үйлчилгээгээр хангаж өгдөгөөс чухам онцгой нь World Wide Web (WWW) хэмээх хоорондоо холбоостой гипертекст (hypertext) баримтын сүлжээ болон электрон шуудангийн дэд бүтэц юм. 2009 оны байдлаар ойролцоогоор дэлхийн хүн амын дөрөвний нэг нь буюу 1.5 тэрбум хүн интернэт хэрэглэж байна. Интернэт болон вэб буюу World Wide Web (англ. Даян Дэлхийн Тор) гэсэн нэр томъёог өдөр тутмын хэрэглээнд нэг утгаар ашиглах нь түгээмэл тохиолддог. Хэрэг дээрээ энэ хоёр нь ялгаатай. Интернэт нь дэлхийг хамарсан өгөгдлийн холбооны (data communication) систем бөгөөд компьютерүүдийг холбосон техник болон програм хангамжийн дэд бүтэц (infrastructure). Харин вэб гэдэг нь интернэтээр дамждаг олон төрөл үйлчилгээний зөвхөн нэг нь бөгөөд гиперхолбоос (hyperlink), URL-аар холбосон хоорондоо холбоотой баримт (document) болон бусад эх сурвалжийн цуглуулга юм.	[МХХТ]
1186	Харилцаа холбоо	Internet Dial-up traffic (minutes)	Диал-ап интернэтийн ачаалал (минутаар)	Нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээгээр диал-ап холболтоор интернэтэд хандсан нийт минут.	[МХХТ]
1187	Харилцаа холбоо	Internet draft	Интернэт төсөл	Интернэт стандарт батлагдахын өмнөх зургаан сарын хүчинтэй (явцын) албан бус бичиг баримт юм.	[МХХТ]
1188	Харилцаа холбоо	Internet protocol private branch exchange (IP-PBE)	Интернэт протокол хэрэглэсэн салбарын холболтын станц	Интернэт протокол хэрэглэсэн салбарын холболтын станц (IP PBX) нь VoIP (Интернэт протоколоор дуу дамжуулах) технологи бүхий хэрэглэгчүүдийн хооронд суурин сүлжээний шугамаар дуудлагуудыг холбох зориулалттай салбарын холболтын станц (Байгууллагын хүрээн дэх телефон холболтын систем) юм. Өргөн хэрэглээний IP PBX нь VoIP хэрэглэгч ба уламжлалт телефон хэрэглэгчийн хооронд буюу уламжлалт телефон хэрэглэгчүүдийн хооронд ердийн PBX-ийнхтэй адилхан замаар холболт хийж чадна. Үүний товчилсон хэлбэр нь IP-PBX, IP/PBX, IPPBX гэсэн хэд хэдэн хэлбэрээр бичигдэж болно. Ердийн PBX-д өгөгдөл ба дуу дамжуулахад тус тусдаа бие даасан сүлжээ шаардлагатай байдаг. IP PBX-ийн нэг сайн тал нь өгөгдөл ба дуу дамжуулах сүлжээг нэгтгэсэн байдлаар хэрэглэдэг. Энэ нь VoIP-тэй адил интернэт хандалт ба уламжлалт телефон холболтонд хэрэглэгч бүр нэг ижил шугамыг ашиглах боломжтой гэсэн үг юм. Энэ нь байгууллагыг хөгжүүлэх, үйл ажиллагааны урт хугацааг багасгах, ашиглалтын зардлыг багасгах зэрэг уян хатан ажиллагааг хангадаг.	[МХХТ]
1189	Харилцаа холбоо	Internet Protocol Suite (TCP/IP)	TCP/IP, Интернэт протоколын багц	Интернэт болон интернэттэй ижил төстэй сүлжээнд ашигладаг холбооны протоколын иж бүрдэл. Уг бүрдэлд багтдаг Transmission Control Protocol (TCP) болон Internet Protocol (IP) хэмээх хамгийн чухал хоёр протоколын нэрээр TCP/IP гэж мөн нэрлэдэг. Орчин үеийн интернэт протоколтой (IP) сүлжээ нь 1960-70-аад онд сууриа тавьсан Интернэт, 1980-аад оны дунд, хожуу үед үүссэн локал сүлжээний (Local area network, LAN) нийлмэл бүтэцтэй. Интернэт протоколын багц нь бусад олонх протоколын адилаар хэд хэдэн түвшний (layer) цогц байдаг бөгөөд доод түвшин бүр нь дээдэх түвшиндээ ажиллагааны суурь болж өгнө. Жишээ нь TCP протокол нь IP протокол дээрээ үндэслэж ажиллана. Өгөгдлийг физик дамжигдахуйц хэлбэрт хөрвүүлдэг доод түвшнийхээ протоколд суурилсан дээд түвшний протокол нь хэрэглэгчдээ илүү ойр, илүү хийсвэр (abstract) өгөгдөл дамжуулдаг түвшин юм. TCP/IP загвар нь өгсөх дарааллаар, Физик түвшин (Link Layer), Сүлжээний түвшин (Internet Layer), Тээвэрлэлтийн түвшин (Transport Layer), Хэрэглээний түвшин (Application Layer) гэсэн дөрвөн түвшинтэй.	[МХХТ]
1190	Харилцаа холбоо	Internet service provider (ISP)	Интернэт провайдер, Интернэтийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллага	Интернэт холболт болон интернэттэй холбоотой бусад төрлийн үйлчилгээ эрхэлдэг компани, байгууллага.	[МХХТ]
1191	Харилцаа холбоо	Internet standard	Интернэт стандарт		[МХХТ]
1192	Харилцаа холбоо	Internet2	Интернэт2	“Ирээдүйн интернэт” үүсэх явцыг хурдасгах үүднээс сүлжээний шинэ дэвшилтэт програм, технологи үүсгэж хөгжүүлэх зорилгоор америкийн судалгаа шинжилгээ, боловсрол, үйлдвэрлэлийн голлох байгууллагуудын хүрээнд байгуулагдсан арилжааны бус консорциум. Төрийн байгууллага болон компьютер үйлдвэрлэлийн тэргүүлэгч компаниудтай нягт хамтран ажилладаг уг консорциум өндөр хурдтай туршилтын Абилэн (англ. Abilene Network) сүлжээ ажиллуулдаг. Үүнтэй холбоотойгоор Internet2 гэсэн нэр нь консорциумаа биш, Абилэн сүлжээг хэлсэн утгатай хэрэглэгддэг.	[МХХТ]
1193	Харилцаа холбоо	IPTV (Internet protocol television)	Интернэт протоколын телевиз	IPTV нь Интернэт протокол (IP)-оор телевизийн хөтөлбөрийг түгээх арга юм. Энэ нь хоёр чиглэлийн үйл ажиллагаатай. IPTV нь газар зүйн өөр өөр газарт байгаа хүмүүст интернэтээр файл солилцож байх ба чатлаж байх үедээ нэгэн зэрэг кино үзэж болох боломжийг олгодог. IPTV суурь сүлжээг хангагч болон серверүүдээр илгээгдсэн 2 чиглэлийн өргөн нэвтрүүлгийн дохиог ашигладаг. Сервер нь үзэгчдэд хэрэгцээгээрээ агууламж цагаа сонгох ба өөр интерактив телевизийн сайн талуудыг авах зэрэг боломжийг хангадаг. Үзэгч өргөн зурвасын холболт, хүсэлтийг нэвтрүүлэх хүлээн авахад зориулсан төхөөрөмжтэй байх ёстой (Set-Top box). Уламжлалт кабелийн тоон телевиз хэрэглэгч бүрт 100 сувгийг хүргэх боломжтой. IPTV нь нэг агшинд нэг хөтөлбөрийг дамжуулдаг. Үзэгч сувгийг солих эсвэл нэвтрүүлэг сонгох үед сүлжээг удирдах серверээс үзэгчийн төхөөрөмж (Set Top box) рүү агууламжийн шинэ урсгалыг дамжуулдаг.	[МХХТ]
1194	Харилцаа холбоо	IPTV subscriber	Интернэтээр телевизийн нэвтрүүлэг үздэг хэрэглэгчийн тоо	Энэ үзүүлэлтээр интернэт сүлжээгээр телевизийн өргөн нэвтрүүлэг хүлээн авдаг өрхийн тоог бүртгэнэ.	[МХХТ]
1195	Харилцаа холбоо	Iridium Satellite Communications	Иридиум сансрын холбоо		[МХХТ]
1196	Харилцаа холбоо	ISDN subscribers	ISDN сүлжээний хэрэглэгч	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээний ISDN (Integrated Service Data Network) хэрэглэгчдийн тоог энэ үзүүлэлтийн дор ойлгоно. ISDN сүлжээ нь хоёр янз байж болно. Үүнд: Анхдагч сүлжээ (primary network) эсвэл үндсэн хурдтай интерфейсийн үйлчилгээ (2B+D, CCITT Rec.I.420)-ний сүлжээ эдгээр болно.	[МХХТ]
1197	Харилцаа холбоо	ISDN subscriptions	ISDN сүлжээний хэрэглэгчдийн тоо	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-нд холбогдсон хэрэглэгчийн тоо. Энэ нь үндсэн ба анхдагч хурдны интерфейс (өөрөө хэлбэл, ITU-T-ийн I.420 зөвлөмжид заасан 2B+D интерфейс)-ээр үйлчилгээг хэрэгжүүлдэг.	[МХХТ]
1198	Харилцаа холбоо	ISDN voice channel equivalents	ISDN сүлжээний ярианы сувгийн эквивалент	Энэ үзүүлэлтийг тодорхойлохдоо үндсэн хурдны ISDN-ний хэрэглэгчидийн тоог хоёроор, анхдагч хурдны ISDN-ний хэрэглэгчидийн тоог хэрэглэж буй стандартаасаа хамааран 23 эсвэл 30-аар үржүүлнэ.	[МХХТ]
1199	Харилцаа холбоо	Isochronous	Изохрон, тэнцүү хугацаа, хугацааны тэнцүүлэл	Энэ нь “isochronous” (Грекийн “тэнцүү” ба “хугацаа” гэсэн үгнээс гаралтай, “eye-SAH-krun-us” гэж дууддаг) нь дуу болон дүрсийн тоон дамжуулал амжилттай байхын тулд цаг хугацааны координацыг шаарддаг процесстой хамаатай. Компьютерийн төхөөрөмжөөс буюу сүлжээгээр нэвтрэн телевиз буюу компьютерт орж буй дуу, дүрсний хурд өгөгдлийн урсгалын эх үүсгэгчийн хурдтай ижил байх хэрэгтэй. Изохрон өгөгдөл дамжуулал нь өгөгдлийн урсгалыг үргэлжилсэн, тогтвортой хурдаар дамжуулах баталгаа өгдөг. (IEEE 1394 өндөр хурдны цуваа холбогчийн FireWire-д изохрон интерфейсийг оролцуулсан байдаг). Изохрон интерфейс нь синхрон ба синхрон бусыг ялгадаг.	[МХХТ]
1200	Харилцаа холбоо	Learning path: Network infrastructure	Сургалтын чиглэл: Сүлжээний дэд бүтэц	Энэ чиглэлээр дэд бүтэц, суурь сүлжээ, сүлжээний хандалтын цэг (NAP), замчлагч, интернэт холбогч, сэлгэн залгагч, гүүр, толгой станц, дахин дамжуулагч, гарцын төхөөрөмж, хүрэх цэг (POP), төгсгөлийн сервер, хост, сүлжээний үйлчилгээний төв, Х төгсгөлийн төхөөрөмж, сүлжээний хавсарга санах байгууламж (NAS), сүлжээний бүсийн санах байгууламж гэх мэтийг судална.	[МХХТ]
1201	Харилцаа холбоо	Learning path: Telephony and wide area networks	Сургалтын чиглэл: Телефон ба Глобал интернэт WAN сүлжээ	Энэ чиглэлээр суваг, нийтийн үйлчилгээний телефон сүлжээ (PSTN), хуучны телефон үйлчилгээний төхөөрөмж (POTS), телефон залгуур, диал-ап холболт, дуу нийлүүлэгч, модем -56Кбит/с, V.xx стандарт, суурин хэлхээ, төв оффисс, тодорхой шугам, үйлчилгээний компани “Белл”, Бүсийн үйлчилгээний компани “Белл”, ухаалаг сүлжээ (IN), Дэвшилтэт ухаалаг сүлжээ (AIN), дохиоллын систем №7 (SS7), EWSD станц, эрланг (шугам ашиглалтыг хэмжих нэгж), фрейм, фрейм релей, фрейм релейн хандах төхөөрөмж (FRAD), Асинхрон дамжууллын горим ATM, 2600Гц давтамж, нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ ISDN, В суваг, D суваг, төгсгөлийн адаптер, Өргөн зурвасын ВISDN сүлжээ, HDLC, IDSL, PABX, Автоматаар шууд орох дуудлага (DID), Дуудлага автоматаар танигч (ANI), Дуудагдсан дугаарыг таних үйлчилгээ (DNIS), тогтмол виртуаль суваг (PVC) , холболттой виртуаль суваг, хэрэглэгчийн тоон шугамын нягтруулагч DSLAM, IP-аар дуу дамжуулах технологи, салаалагч, тоон хэлхээний зөөгч зэргийг судална.	[МХХТ]
1202	Харилцаа холбоо	Learning path: Wireless and Cellular	Сургалтын чиглэл: Утасгүй ба үүрэн систем	Энэ чиглэлээр утасгүй холбооны үйлчилгээ хангагч (WSP), хөдөлгөөнт холбооны систем (AMPS, D-AMPS), сансрын холбооны систем (Eutlsat, VSAT, HALO), FDMA, TDMA нягтруулгын технологи, GSM-DECT, PCS, WAP, EPOC, Bluetooth хөдөлгөөнт холбооны стандартууд, радар, допплерийн эффект, нэврүүлэгч-хүлээн авагч, транспондер, дахин дамжуулагч, богино мессеж үйлчилгээ (SMS ), радиацын хамгаалалт, Виртуаль орчин (VHE), GPRS, ACeS, EDGE, HSCSD, UMTS стандартууд гэх мэтийг судална.	[МХХТ]
1203	Харилцаа холбоо	Learning path: Wires and cables	Сургалтын чиглэл: Утаснууд ба кабелиуд	Энэ чиглэлээр од мушгилттай кабель, од мушгилтгүй кабель, FTP кабель, од мушгилттай хос кабелийн категориуд (CAT1-5), коаксиаль кабель, бүдүүн нарийн утаснууд, шилэн кабель, төгсгөлийн цэг рүү очих кабель, хар кабель, тэгш хэмт кабель, зузаан коаксиаль кабель (АНУ-д), завсрын хуваарилах фрейм, гол хуваарилах фрейм гэх мэтийг судална.	[МХХТ]
1204	Харилцаа холбоо	Leased line	Түрээсийн суваг	Аливаа хэрэглэгч хязгаарлагдмал хүрээнд зөвхөн өөрөө хэрэглэх зорилгоор тусгай хэрэглээнд зориулж ашиглаж байгаа хоёр чиглэлийн шугамыг түрээсийн суваг гэж нэрлэнэ. Ийм суваг нь автомат холболттой ба холболтгүй ярианы болон өгөгдлийн суваг байж болно. Түрээсийн сувгууд нь дотоодын, хот хоорондын, улс хоорондын шугамыг ашиглан зохион байгуулагдаж болно. Энэ үзүүлэлт нь зөвхөн түрээсийн сувгийн тоог илэрхийлэх бөгөөд нэг түрээсийн сувгийг ашиглан зохион байгуулагдаж болно.	[МХХТ]
1205	Харилцаа холбоо	Leased line charges	Түрээсийн шугамын үнэ	Түрээсийн шугамын үнэ гэдэгт харилцан холболтын үнэ болон сарын түрээсийн үнийг хамруулна. Өртөг нь мэдээллийн хурд (2.4, 4.8, 9.6, 19.2, 56/64 Кбит/с болон 1.5/2.0 Mбит/с), зайнаас (км) хамаарч тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1206	Харилцаа холбоо	Leased line subscriptions	Түрээсийн шугамын хэрэглэгчид	Энэ үзүүлэлт түрээсийн шугамын хэрэглэгчдийн тоогоор тодорхойлогдоно. Түрээсийн шугам нь хувийн яриа ба /өгөгдлийн холбооны үйлчилгээнд зориулж 2 байршлыг хооронд нь холбож өгдөг. Түрээсийн шугам бол 2 цэгийн хоорондох нөөцлөгдсөн суваг юм. Түрээсийн шугамыг богино ба хол зайд үүсгэж болно. Энэ нь бүх л хугацааны турш нээлттэй суваг байдаг. Уламжлалт телефон сүлжээ нь сувгийг олон төрлийн ярианы холболт хийхдээ дахин дахин ашиглаж байдгаараа түрээсийн сувгаас ялгаатай. Түрээсийн шугамыг бизнесийн байгууллагууд ихэвчлэн салбар оффистойгоо холбогдоход ашигладаг. Учир нь түрээсийн шугам сүлжээний ачаалалд зориулж баталгаажсан зурвасыг өгдөг юм.	[МХХТ]
1207	Харилцаа холбоо	Line information database	Шугамын мэдээллийн өгөгдлийн сан	Шугамын мэдээллийн өгөгдлийн сан (LIDB) нь хэрэглэгчийн мэдээлэл агуулсан суурин сүлжээний телефон компаниар ашиглалт нь явагддаг өгөгдлийн сан юм. Хэрэглэгчийн мэдээлэлд нэр, хаяг, хүлээн авсан үйлчилгээ, урьдчилсан төлбөрт картын хүчинтэй эсэхийн талаарх мэдээлэл зэрэг хамрагдана.	[МХХТ]
1208	Харилцаа холбоо	Line signalling	Шугамын дохиолол	Ачааллын сувгийг бүгдийг нь эсвэл хагасыг нь тасралтгүй хянадаг болон төгсгөдөг төхөөрөмжүүдийн хооронд дохионууд нь дамжигддаг дохиоллын арга.	[МХХТ]
1209	Харилцаа холбоо	Line termination	Шугамын төгсгөл	Тоон дамжуулах системийн нэг төгсгөл болж, наандаж нэвтрүүлэх болон хүлээн авах функцийг агуулж буй функциональ буюу бүлэг блок.	[МХХТ]
1210	Харилцаа холбоо	Link-by-link signalling	Шугамнаас шугаманд дамжих дохиолол	Олон сувгийн холболтонд тухайн хугацаанд дохионууд нь нэг л шугамаар дамждаг ба завсрын холболтын цэг бүр дээр дараачийн дамжуулалд зориулж боловсруулалт хийхийг шаарддаг дохиоллын арга.	[МХХТ]
1211	Харилцаа холбоо	Link-link signalling	Нэвт дохиолол	Шууд холбогдсон эсвэл дохиоллын дамжууллын цэгээр холбогдсон хоёр дохиоллын цэгийн хооронд дохиоллын мэдээллийг солилцох процедур.	[МХХТ]
1212	Харилцаа холбоо	Load sharing (general)	Ачаалал хуваах (ерөнхий)	Ачааллыг тэнцвэржүүлэх болон найдвартай ажиллагааг сайжруулах үүднээс дохиоллын ачааллыг хоёр буюу түүнээс олон дохиоллын буюу мэдээний чиглэлээр хуваарилах процесс.	[МХХТ]
1213	Харилцаа холбоо	Local access and transport area	Суурин хандалт тээвэрлэх бүс	Суурин хандалт тээвэрлэх бүс (LATA) нь АНУ-д хэрэглэгддэг, суурин сүлжээний телефон үйлчилгээ эрхлэгч (LECs) нэг ба хэд хэдэн компаниудыг хамрах газарзүйн бүсийг нэрлэх нэр томъёо. LATA-ийн хүрээнд 2 суурин станцын хооронд холболтыг “LATA доторх” гэж нэрлэдэг. 2 LATA-ийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хоорондох холболтыг “LATA хоородох” гэж нэрлэдэг. LATA хоородынх бол хот хоорондын үйлчилгээ эрхлэнэ. “LATA доторх” буюу “LATA хоородох” үйлчилгээ эрхлэх компаний мөрдөх дүрмийг 1996 оны Харилцаа холбооны актан дээр үндэслэгдэн гаргасан.	[МХХТ]
1214	Харилцаа холбоо	Local exchange carrier (LEC)	Суурин холболтын үйлчилгээ эрхлэгч	Суурин холболтын үйлчилгээ эрхлэгч нь (LEC) АНУ-д нийтийн үйлчилгээний телефон компанид зориулагдсан нэр томьёо юм. Энэ нь суурин үйлчилгээг хангадаг. LEC-ийн хамгийн томуудын нэг нь ашиглалт үйлчилгээний BELL компани болно.	[МХХТ]
1215	Харилцаа холбоо	Local fixed to fixed telephone traffic (minutes)	Суурин телефон сүлжээний хот доторх ачаалал	Суурин телефон сүлжээний ачаалал нь дуудаж байгаа станц нь байрлах суурин холболтын муж дотор бүрэн төгссөн телефоны шугамын ачааллаас бүрдэнэ. Энэ нь суурин холболтын төлбөрт хэрэглэгчээс дуудах ачаалал юм. Уг ачааллыг минутаар илэрхийлнэ. Хэрэв ачаалал нь дуудлагын тоо эсвэл импульсийн тоогоор илэрхийлэгдвэл ачааллыг минутад хувиргах тохиромжтой аргыг хэрэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1216	Харилцаа холбоо	Local number portability (LNP)	Суурин хэрэглэгчийн дугаар зөөврийн байх шинж	Суурин хэрэглэгчийн дугаар зөөврийн байх шинж (LNP) нь АНУ-д хэрэглэгддэг, хэрэв хэрэглэгчид нь өөр суурин телефоны үйлчилгээ хангагч руу холбогдвол өөрийнхөө дугаарыг хадгалах чанар юм. LNP нь байрлалын чиглэлийн дугаар (LRN)-аар хийгдэх боломжтой. Ирээдүйд хэрэглэгчид өөр байрлалд шилжихэд өөрийн телефон дугаар хадгалах шинж (LNP) нь улам өргөжих болно. LNP ба LRN нь дугаар зөөвөрлөлтийг удирдах төвөөр хянагдан удирдагдах болно.	[МХХТ]
1217	Харилцаа холбоо	Local Telephone Traffic	Орон нутгийн (хотын доторх) телефон трафик	Төлбөрйин тооцоо хийгддэг бүс нутгийн хүрээнд (дуудаж байгаа станцын оршин буй дүүрэг) АТС хооронд солилцож байгаа бодит (холболт тогтсон) ачааллыг орон нутгийн (хотын доторхи/Local) трафик гэж нэрлэнэ. Орон нутгийн (хотын доторхи/local) хязгаарт нэг хэрэглэгч нөгөөг дуудаж телефоноор ярьсан ярианы төлбөр орон нутгийн (хотын доторхи/local) тарифаар тооцогдох юм. Энэ үзүүлэлтийг ярианы нийт минутаар эсвэл холболт тогтсон дуудлагын тоогоор илэрхийлж болно. Хэрэв энэ үзүүлэлт ямар нэг хэмжих нэгж юмуу зөвхөн орон нутгийн (хотын доторхи/local) тарифаар төлбөрийн импульсын тоогоор бүртгэгдэж байвал түүнийг нийт дуудлагын тоо/нийт ярианы минутад харьцуулсан харьцаанд шилжүүлэх тохиромжтой аргачлалыг мөрдөх шаардлагатай.	[МХХТ]
1218	Харилцаа холбоо	Location Routing Number (LRN)	Байрлалын чиглэлийн дугаар, LRN	Байрлалын чиглэлийн дугаар (LRN) нь үйлчилгээний удирдлагын цэг (SCP) гэж нэрлэгдэх, өгөгдлийн санд хадгалагдах 10 цифр бүхий дугаар юм. Энэ нь суурин телефон станцын холболтын портыг таних зориулалттай. LRN бол суурин хэрэглэгчийн дугаар зөөврийн байх шинж (LNP)-ийг хангах техник юм.. LRN-ийг ашигласнаар номер цуглуулж байхад суурин телефон станц SCP дэх замчлалын өгөгдлийн сангаас хэрэглэгчтэй холбоотой LRN-ыг асуудаг. LRN нь суурин телефон үйлчилгээ эрхлэгчийг таних телефон дугаарын хэрэгцээг даган өөрчлөгддөг. Хэрэв хэрэглэгч өөр телефон үйлчилгээ эрхлэгч рүү шилжвэл тухайн телефон дугаар нь хадгалагдах болно. Зөвхөн LRN өөрчлөгдөнө.	[МХХТ]
1219	Харилцаа холбоо	Long distance carrier	Хот хоорондын телефон үйлчилгээ эрхлэгч	Хот хоорондын телефон үйлчилгээ эрхлэгч бол газарзүйн өөр өөр бусад орчин буй суурин станцуудын хоорондох холболтыг хангагч телефон коммани юм. АНУ-д холболтын байгууламж хоорондын үйлчилгээ эрхлэгч (IXC)-тэй адилаар, хот хоорондын үйлчилгээ эрхлэгч нь тээвэрлэх бүсийн суурин хандалт хооронд (interLATA)-ын үйлчилгээг хангадаг.	[МХХТ]
1220	Харилцаа холбоо	Long distance fixed to fixed telephone traffic (minutes)	Хот хоорондын сууринаас суурин телефон ачаалал (минутаар)	Хот хоорондын суурин телефон ачаалал нь дуудсан телефон аппаратнаас суурин төлбөрөөс гадна орчинд орших телефон аппараттай солилцох хот хоорондын суурин телефоны идэвхтэй хэрэглэгчийн үүсгэсэн ачааллаас бүрдэнэ. Энэ үзүүлэлт нь хотхоорондын суваг эзлэлтийн нийт минутаар тодорхойлогдоно. Үүнд диал-ап интернэт хандалтанд ашигласан минут хамаарахгүй.	[МХХТ]
1221	Харилцаа холбоо	Long-haul optics	Гэрлэн дохионы алсын дамжуулал	Гэрлэн дохиоллын алсын дамжуулал гэдэг нь хүний нүдэнд үзэгдэх гэрлэн дохиог шилэн кабелиар алс хол зайд дамжуулах гэсэн утгатай. Дамжуулалтанд дахин дамжуулагч огт хэрэглэхгүй эсвэл хамгийн багаар хэрэглэхийг зорино. Хэвийн үед дахин дамжуулагч нь дохионы чанарыг хадгалахын тулд шилэн кабелийн уртын дагуу зайлшгүй хэрэглэх шаардлагатай байдаг. Гэрлэн дохионы дамжууллыг (өөрөөр хэлбэл, гэрлэн дохионы хэт хол дамжуулал (ULH) оптик гэж нэрлэдэг) хөгжүүлэгчдийн гол шалгуур нь шилэн кабель ашигладаг материалын алдагдалтай холбоотой байдаг. Энэ алдагдлын хэмжээ нь оролтонд байх гэрлэн дохионы тодрол нэмэгдсэнээр ихэсч болно.	[МХХТ]
1222	Харилцаа холбоо	Loop / disconnet signalling	Хэлхээ/ салгах дохиолол	Битүү хэлхээг (щлейфийг) салгах болон дахин залгах замаар дохиог илэрхийлэх тогтмол гүйдлийн дохиоллын арга.	[МХХТ]
1223	Харилцаа холбоо	Loopback	Шлейф, гэдрэг холбоо, гэдрэг хэлхээ	Телефон системд “гэдрэг холбоо” гэдэг нь сүлжээний хүрэх цэг рүү анхны гарах цэгээс дохиог илгээж үүнийгээ буцааж хүлээн авах шалгалтын дохио юм. Буцаж ирсэн энэ дохио нь асуудлыг шийдэхэд (гэмтэлд диагностик хийхэд) тусалдаг. Гэдрэг холбооны шалгалтыг телефон системийн төхөөрөмжийн хэсэг бүр лүү нэгэн цаг хугацаанд илгээх нь гэмтлийг арилгах техник болох юм.	[МХХТ]
1224	Харилцаа холбоо	LZW compression	LZW шахагч, LZW шахалт	LZW шахалт нь Abraham Lempel, Jacov Ziv, Terry Weleh нарын санаачилсан хүснэгт дээр сууриласан алгоримтын загварыг ашиглан файлыг жижигрүүлэн багасгаж шахах арга юм. LZW шахалтанд гол хэрэглэгддэг 2 файл форматыг ашигладаг. Үүнд: 1. Вэб сайтын GIF дүрс формат 2. TIFF дүрс формат юм. LZW шахах арга нь текст файлыг шахахад бас тохиромжтой.	[МХХТ]
1225	Харилцаа холбоо	Main line for residential use	Хувийн хэрэглэгчийн гол шугамын тоо	Хувийн хэрэглэгч буюу айл өрхөд үйлчлэх зориулалттай гол шугамыг хувийн хэрэглэгчийн гол шугамын тоо гэж нэрлэнэ. Энэ нь мэдээлэл холбооны үзүүлэлтүүдийн нэг юм. Үүнд албаны хэрэглэгч, засгийн газрын ба тусгай зориулалтын шугам эсвэл бусад телефон станцтай холбогдох шугамыг оролцуулахгүй.	[МХХТ]
1226	Харилцаа холбоо	Main lines connected to digital exchange	Тоон холболтын системд холбогдсон гол шугамын тоо	Энэ тодорхойлолтын утга нь тоон технологитой холболтын системд холбогдсон нийт гол шугамын тоо юм. Энэ үзүүлэлт нь нийт тоон (электрон) холболтын системийн тоог, холболтын систем хоорондын холбох шугамын тоог, тоон сүлжээний төгсгөлийн төхөөрөмжийн тоог илэрхийлэхгүй.	[МХХТ]
1227	Харилцаа холбоо	Main lines in urban areas	Хот суурин газрын гол шугамын тоо	Улсын хэмжээний нийт гол шугамын хичнээн нь хот суурин газар байна вэ гэдгийг илэрхийлнэ. Хот суурин газар Urban гэдэг тодорхойлолт өгөгдсөн байх ёстой.	[МХХТ]
1228	Харилцаа холбоо	Major alarm	Ноцтой гэмтлийн дохиолол, томоохон гэмтлийн дохиолол	Тоног төхөөрөмж болон системд гарсан ноцтой, нилээд их хэмжээний томоохон гэмтлийг дохиолдог. энэ төрлийн гэмтлийг улаан өнгийн гэрлээр илэрхийлдэг.	[МХХТ]
1229	Харилцаа холбоо	Mean opinion score (MOS)	Дундаж үнэлгээ	Интернэт телефон, дуу дамжуулах холбоонд дундаж үнэлгээ (MOS) нь хэлхээний очих төгсгөл дээрх хүний ярианы чанарын тоон хэмжээг хангадаг схем юм. Энэ схем системийн гүйцэтгэлийн тоон үзүүлэлтийн математик дундажыг ашигладаг. MOS-ыг тодорхойлохын тулд эрэгтэй эмэгтэй яригчаас холбооны хэлхээгээр дамжигдсан өгүүлбэрүүд сонсогчид хэр чанартай сонсогдсоныг тодорхойлно. Сонсогч өгүүлбэр бүрт муу /1/, дунд /2/, сайн /3/, онц /4/, онц сайн /5/ гэсэн үнэлгээ өгдөг. MOS нь муу /1/-ээс хамгийн сайн /5/ -ын хооронд байх хувийн оноонуудын арифметик дундаж юм.	[МХХТ]
1230	Харилцаа холбоо	Media	Мэдээллийн хэрэгсэл	Мэдээлэл эсвэл өгөгдлийг хадгалах, зөөвөрлөхөд ашигладаг хадгалуур (storage), дамжуулах суваг (transmission channel) болон хэрэглүүр (tool). Medium хэмээх үгний олон тоо заасан хувирал болох media нь ихэнхдээ mass media (масс мэдээллийн хэрэгсэл) болон news media гэсэн нэр томъёотой ижил утгаар хэрэглэгддэг боловч medium буюу тодорхой нэг төрлийн мэдээллийн хэрэгслийг тусгайд нь илэрхийлсэн утгатай байж болдог.	[МХХТ]
1231	Харилцаа холбоо	Mediation device	Завсрын төхөөрөмж	Цахилгаан холбооны удирдлагын сүлжээнд, сүлжээний элемент үйлдлийн системийн хооронд оршдог бөгөөд хоёр нэгжийн хоорондын мэдээллийн урсгалыг хөрвүүлдэг, нягтруулдаг төхөөрөмж буюу функц.	[МХХТ]
1232	Харилцаа холбоо	Minor alarm	Бага зэрэг гэмтлийн дохиолол	Тоног төхөөрөмж болон системд гарсан бага зэргийн гэмтлийг дохиолдог. Энэ төрлийн гэмтлийг шар өнгөөр илэрхийлдэг.	[МХХТ]
1233	Харилцаа холбоо	MMS sent	Илгээсэн мулимедиа үйлчилгээ, MMS	Улс дотроо болон олон улсын чиглэлүүд рүү илгээсэн нийт мултимедиа мессежийн тоо. Компьютерээс хөдөлгөөнт холбоо руу эсвэл компьютеруудад илгээсэн мессежийг хасаж тооцно.	[МХХТ]
1234	Харилцаа холбоо	Mobile cellular – cheapest recharge card value	Хөдөлгөөнт үүрэн холбоо – хамгийн хямд цэнэглэгч картны үнэ	Хамгийн хямд цэнэглэгч картны үнэ. Энэ картаар хэдэн минут ярьж болох, хэдэн богино мессеж (SMS) бичих боломжтойг тэмдэглэх ёстой.	[МХХТ]
1235	Харилцаа холбоо	Mobile cellular monthly subscription charge	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны сарын хэрэглээний төлбөр	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны сарын хэрэглээний төлбөрт НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1236	Харилцаа холбоо	Mobile cellular postpaid connection charge	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны дараа төлбөрт үйлчилгээний холболтын төлбөр	Шинэ хэрэглэгчийн нэг удаа төлөх төлбөр буюу Сим картны үнэ. Уг төлбөрт урамшууллын ярианы эрх, SMS-ийн эрх багтсан бол үүнийг тэмдэглэнэ. Буцаан олгогдох мөнгийг үүнд оруулахгүй. НӨАТ оруулж тооцно.	[МХХТ]
1237	Харилцаа холбоо	Mobile cellular prepaid connection charge	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны урьдчилсан төлбөрт үйлчилгээний холболтын төлбөр	Шинэ хэрэглэгчийн нэг удаа төлөх төлбөр буюу Сим картны үнэ. Уг төлбөрт урамшууллын ярианы эрх, SMS-ийн эрх багтсан бол үүнийг тэмдэглэнэ. НӨАТ оруулж тооцно.	[МХХТ]
1238	Харилцаа холбоо	Mobile cellular prepaid- price of SMS (off-net)	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны урьдчилсан төлбөрт хэрэглэгчийн бусад сүлжээнд бичих SMS-ийн үнэ	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны урьдчилсан төлбөрт хэрэглэгчийн бусад сүлжээнд бичих богино мессеж (SMS)-ийн үнэ. НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1239	Харилцаа холбоо	Mobile cellular prepaid- price of SMS (On_net)	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны урьдчилсан төлбөрт хэрэглэгчийн сүлжээн дотроо бичих SMS-ийн үнэ	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны урьдчилсан төлбөрт хэрэглэгчийн өөрийн сүлжээн дотроо бичих богино мессежийн (SMS)-ийн үнэ. НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1240	Харилцаа холбоо	Mobile cellular telephone subscriptions (post-paid + prepaid)	Хөдөлгөөнт үүрэн телефон хэрэглэгч (урьдчилсан төлбөрт + дараа төлбөрт)	Үүрэн телефон хэрэглэгч гэж үүрэн холбооны технологийг ашиглан суурин болон үүрэн холбооны сүлжээнд холбогдсон идэвхтэй хэрэглэгчдийн тоо. Үүнд урьдчилсан төлбөрт болон дараа төлбөрт хэрэглэгчдийг хамааруулна. Гар утасны ярианы үйлчилгээ үзүүлдэг бүх үйлчилгээ орно.	[МХХТ]
1241	Харилцаа холбоо	Mobile communication charges	Хөдөлгөөнт холбооны төлбөр	Хөдөлгөөнт холбооны төлбөрт дараахи төлбөрүүд багтана. Үүнд: Хөдөлгөөнт холбооны холболтын болон сарын суурь хураамж, долоо хоног, өдөр, цаг, зайнаас хамаарсан ярианы төлбөр эдгээр орно. Боломжтой бол хөдөлгөөнт холбооны ярианы тухай мэдээллийг аналог (TACS, NMT, AMPS г.м) эсвэл тоон (GCM, DCME г.м) системийн үйлчилгээний яриа хэлбэрээр тус тусдаа бүртгэнэ.	[МХХТ]
1242	Харилцаа холбоо	Mobile communication investment	Үүрэн холбооны хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд улсын хэмжээнд үүрэн холбооны үйлчилгээнд жилд оруулсан хөрөнгө оруулалт тооцогдоно.	[МХХТ]
1243	Харилцаа холбоо	Mobile data revenues	Хөдөлгөөнт холбооны өгөгдөл дамжуулах үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд хөдөлгөөнт үүрэн телефоноор богино мессеж SMS, болон мултимедиа мессеж MMS үйлчилгээ, интернэт ашиглан өгөгдөл дамжуулах үйлчилгээнээс олсон орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1244	Харилцаа холбоо	Mobile Internet traffic	Хөдөлгөөнт холбооны интернэт ачаалал	Хөдөлгөөнт холбооны бүх сүлжээний өгөгдлийн ачааллын (SMS, MMS үйлчилгээний ачаалал хамаарахгүй) нийт хэмжээ.	[МХХТ]
1245	Харилцаа холбоо	Monthly subscription for business telephone service	Бизнесийн телефон үйлчилгээний сарын хэрэглээ	Бизнесийн телефон үйлчилгээний сарын хэрэглээ. НӨАТ оруулж тооцно. Оруулаагүй тохиолдолд тэмдэглэх шаардлагатай.	[МХХТ]
1246	Харилцаа холбоо	Monthly subscription for residential telephone service	Өрхийн телефон үйлчилгээний сарын хэрэглээ	Нийтийн Үйлчилгээний Телефон Сүлжээний дараа төлбөрт үйлчилгээний суурь хураамж нь тогтмол байна. Энэхүү суурь хураамжинд шугамын түрээс орох ба харин терминал буюу төгсгөлийн төхөөрөмжийн (ө.х. телефон утас) түрээс орохгүй.	[МХХТ]
1247	Харилцаа холбоо	Muldex	Мулдекс	Мультплексор, демультплексор гэсэн үгний товчлол. Мультплексор, демультплексор хоёр нэг төхөөрөмж дээр нэгдсэн үед энэ хэллэгийг хэрэглэнэ.	[МХХТ]
1248	Харилцаа холбоо	Multi-carrier modulation (MCM)	Олон зөөгчийн модуляц	Олон зөөгчийн модуляц (MCM) бол өгөгдөл дамжууллын арга юм. Энэ аргын үед өгөгдлийг олон нийлэгдэхүүнүүдэд хуваадаг ба эдгээр нийлэгдэхүүнүүд тус бүр өөрийн зөөгч дохиогоор илгээгддэг. Бие даасан зөөгч бүр нарийн зурвастай боловч нийлмэл дохио нь өргөн зурвастай болно. MCM нь анх 1950 онд Америкийн цэргийн холбоонд ашиглагддаг байсан. Одоогоор MCM нь физик орчноор дамжуулагдах тоон холбооны зурвасын өргөнийг нэмэгдүүлэх утгаар ашиглагдах хандлагатай байна. Энэ схем зарим радио өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээнд ашиглагддаг. Энэ технологи өөрөө тоон телевизд зээлдүүлэгддэг, ба асимметрик хэрэглэгчийн тоон шугам (ADSL)-ын системд өгөгдлийн өндөр хурд үүсгэх аргаар ашиглагддаг. MCM нь бас бүсийн утасгүй сүлжээ (WLAN)-д ашиглагддаг. Ортогональ давтамжийн хуваалттай нягтруулга (OFDM), давтамжийн хуваалттай нягтруулга (FDM), ба хугацааны хуваалттай нягтруулга (TDM)-ыг бас хараарай.	[МХХТ]
1249	Харилцаа холбоо	Multichannel homes	Өргөн нэвтрүүлгийн олон сувагт айлын тоо	Энэ үзүүлэлтээр илэрхийлэх тоо нь кабелийн телевизийн хэрэглэгчийн тоон дээр сансрын шууд хүлээн авах (Direct to home) антенны тоог нэмсэнтэй тэнцүү байна.	[МХХТ]
1250	Харилцаа холбоо	Multi-frequency signalling (MFC signalling)	Олон давтамжийн кодын дохиолол	Дохиоллын мэдээллийг m давтамжтай багцаас авсан тус бүр нь n давтамжийг агуулах нийлмэл дохиогоор илэрхийлэх ярианы давтамжийн дохиоллын арга.	[МХХТ]
1251	Харилцаа холбоо	Multimedia home platform (MHP)	Олон орчинт платформ	Олон орчинт платформ (MHP) нь тоон видео өргөн нэвтрүүлэг (DVB)-ийн стандарт юм. Энэ стандарт нь тоон ТВ-(DTV)-ийг интернэт ба дэлхий нийтийн вэб (WWW)-тэй нэгтгэхэд чиглэгдсэн. Үүний үр дүнд интерактив (2 талдаа идэвхитэй) ба өндөр тодролтой телевиз болон хэрэглэгч, бизнест олон зорилготой холбооны сүлжээг бий болгох боломжоор хангагдана. МНР-ийг бүрэн хэрэгжүүлэхэд функцүүд нь кабель, шилэн кабель ба сансрын гэсэн холбооны шугамын орчноор дамжуулагдах болно. Хэрэглэгч вэбэд хандах, ТВ програм (зарим тохиолдолд түүнд оролцох) үзэх, онлайнаар худалдаа хийх, өргөн зурвасын интернэт рүү хандах зэрэг боломжтой. Үүнд: сайжруулсан өргөн нэвтрүүлэг, 2 талын (интерактив) өргөн нэвтрүүлэг, интернэт.	[МХХТ]
1252	Харилцаа холбоо	Multipe	Олшруулалт	Холболтын шатны хэд хэдэн оролт болон гаралтыг ачаалал боловсруулах төхөөрөмжид холбох харилцан холболт.	[МХХТ]
1253	Харилцаа холбоо	Multi-tapping	Олон товчлуурын арга	Олон товчлуурын арга нь телефон аппаратны товчлуурыг ашиглан текст оруулахад ашигладаг хуучны процесс юм. Товчлуурын үсгийг сонгохын тулд тухайн товчлуурыг хэд хэдэн удаа дарна. Жишээ нь: А, В, С үсгүүд “2” гэсэн товчлууртай холбоотой. “2”-ын товчлуурыг нэг удаа дарж А, 2 удаа дарж В, 3 удаа дарж С үсгүүдийг тус тус сонгоно.	[МХХТ]
1254	Харилцаа холбоо	National call fee access (NCFA)	Дотоодын дуудлагын төлбөрийн хандалт	Англид хэрэгжүүлдэг, Дотоодын дуудлагын төлбөрийн хандлага (NCFA) бол дугаар хөрвүүлэх үйлчилгээ (NTS) юм.Энэ нь дотоодын тарифаар тооцогдох 0870 юмуу 0871-ээр эхэлсэн телефон дугаар луу газар зүйн харъяалал харгалзахгүй дуудлага хийхийг дуудагчид зөвшөөрсөн Зарим NCFA-д төлбөрийн талыг дуудагч, нөгөө талыг нь үйлчилгээ үзүүлэгч компани төлөхөөр зохион байгуулагддаг.	[МХХТ]
1255	Харилцаа холбоо	National telephone traffic	Хот хоорондын телефоны трафик	Дуудаж байгаа станцын өөрийн орон нутгийн (хотын доторх) тариф мөрдөж тооцдог бүсийн хязгаараас гадна орших холболтын системтэй солилцох хот хоорондын магистраль (toll) ачаалал (трафик)-ийн зөвхөн амжилттай холболт тогтсон бодит хэмжээг хот хоорондын ачаалал гэнэ. Дээрх үзүүлэлтийн адил энэ үзүүлэлтийг нийт ярианы минутаар эсвэл нийт дуудлагын тоогоор бүртгэнэ.	[МХХТ]
1256	Харилцаа холбоо	National telex traffic	Үндэсний дотоодын телексийн трафик	Дамжуулж байгаа болон хүлээн авч байгаа нийт ачаалал нь нэг улсын хүрээнд байгаа телексийн трафикийг энэ үзүүлэлтээр илэрхийлнэ. Энэ үзүүлэлтийг захидлын тоо болон минутаар тооцно.	[МХХТ]
1257	Харилцаа холбоо	Network operations center (NOC)	Сүлжээний үйлчилгээний төв	Сүлжээний үйлчилгээний төв (NOС) нь цахилгаан холбооны сүлжээний удирддаг, хянадаг, ашиглалт явуулдаг хэсэг юм. Сүлжээний олон үйлчилгээ эрхэлдэг том байгууллагууд NOC-тэй, сүлжээг хянах өрөөтэй байдаг. Энэ өрөө нь сүлжээний зураглал буюу хянагдаж буй сүлжээ, сүлжээний төлөв байдлыг нарийвчлан үзүүлэх ажлын байр ба сүлжээг удирдахад зайлшгүй шаардлагатай програм зэргээс бүрддэг. Сүлжээний үйлчилгээний төв бол сүлжээний гэмтлийг засварлах, програмыг хувиарлах ба сэргээх, чиглүүлэгч ба домейн нэрийг удирдах, өөр сүлжээтэй нэгдэхэд координац хийх зэрэгт зориулагдсан гол цэг (зангилаа) юм.	[МХХТ]
1258	Харилцаа холбоо	Network terminal 1 (NT-1)	Сүлжээний төгсгөлийн төхөөрөмж-1, NT-1	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-ний үндсэн хурдны интерфейс (BRI)-ийн үйлчилгээг ашиглан, NT-1 (сүлжээний төгсгөлийн нэгж 1) нь телефоны утсаар ирсэн 2 утастын дохиог 4 утастын дохио болгон хувиргадаг төхөөрөмж. Энэ нь гэрийн болон албаны хэрэглэгчийн төхөөрөмжөөс дохиог хүлээн авдаг ба эдгээр төхөөрөмж рүү дохиог илгээдэг. Англи болон бусад улсуудад NT-1 нь телефон компаний төв оффис дээр байрладаг. Америкт NT-1 нь гэрт болон албан байгууллагад байрлах телефон, компьютер зэрэг 8 хүртэлх төхөөрөмжөөс тогтсон бие даасан хайрцаг юм. Хэрэв NT-1 нь нэг төхөөрөмж маягаар хийгдсэн бол тэр нь телефон компаниас ирэх шугамаар үйлчилгээ явуулна. Нэмэлт төхөөрөмжид нэг буюу түүнээс олон нэмэлт шугам шаардагдана.	[МХХТ]
1259	Харилцаа холбоо	Non-tangible investment	Материаллаг бус хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд улсын хэмжээнд үйлчилгээ эрхэлж буй бүх операторууд хамаарагдана. Компьютерийн програм хангамж, лиценз зэрэг материаллаг бус зүйлд зориулсан хөрөнгө оруулалт байх юм.	[МХХТ]
1260	Харилцаа холбоо	Number of computers	Компьютерийн тоо	Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа компьютерийн тоо. Энэхүү статистик тооллогод суурин компьютерүүд, laptop, notebook зэрэг зөөврийн компьютеруудын тоо багтана. Харин mainframe-д холбогдсон төгсгөлийн төхөөрөмжүүд, мини-компьютерууд, ухаалаг утас зэрэг төхөөрөмжүүд орохгүй.	[МХХТ]
1261	Харилцаа холбоо	Number of countries with which there is a roaming agreement	Роуминг үйлчилгээний гэрээтэй улс орнуудын тоо	Роуминг үйлчилгээний гэрээтэй нийт улс орнуудын тоогоор тодорхойлогдоно. Хэрэв хэд хэдэн операторууд ялгаатай тооны роумингийн гэрээтэй байвал нийт орны тоо нь роумингийн гэрээтэйгээр тооцогдоно. Жишээ нь нэг оператор 1, 2, 3, 4, 5 гэсэн зөвшөөрөлтэй, нөгөө оператор нь 1, 6, 7 гэсэн зөвшөөрөлтэй бол нийт орны тоо нь роумингийн гэрээгээр 7 байна.	[МХХТ]
1262	Харилцаа холбоо	Number of localities with public Internet access centres (PIAC)	Интернэт төвүүдтэй суурингуудын тоо	Энэ үзүүлэлт хот, аймаг, сум, суурингуудад үйл ажиллагаа явуулдаг интернэт төвүүдийн тоогоор тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1263	Харилцаа холбоо	Number of radio sets	Радио цэгийн тоо	Радио цэг нь FM, AM, LW, SW давтамжийг ашиглан радио өргөн нэвтрүүлгийн дохиог хүлээн авах зориулалттай төхөөрөмж юм. Үүнд Walkman буюу чихэвчний радио, авто машины радио эсвэл сэрүүлэгтэй цаг багтана. Харин гар утасны болон компьютерийн радио хамаарахгүй.	[МХХТ]
1264	Харилцаа холбоо	Number of terrestrial multi-channel TV subscriptions	Газрын олон сувгийн телевизийн хэрэглэгчдийн тоо	Энэ үзүүлэлт Кабелийн телевиз, газрын тоон технологит телевиз, MMDS, SMATV зэрэг газрын олон сувгийн телевизийн хэрэглэгчдийн нийлбэрээр тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1265	Харилцаа холбоо	Number of TV sets	Нийт телевизийн цэгүүдийн тоо	Агаарын долгион, кабель, хиймэл дагуулаар дамжуулан өргөн нэвтрүүлгийн телевизийн дохиог хүлээн авах зориулалттай төхөөрөмж юм. Компьютер, гар утас зэрэг бусад төхөөрөмжөөр телевизийн нэвтрүүлгийг хүлээж авч байгаа тохиолдолд эдгээр төхөөрөмжийн тоог оруулж тооцохгүй. Аналог ба тоон дохиог телевизороор хүлээж авах нь ялгаатай. Аналог үед тодорхой цөөхөн тооны дохиог агаарын долгионоор хүлээн авдаг бол тоон технологитой үед олон сувгийг хүлээн авах боломжтой. (ө.х.хиймэд дагуул ба кабелиар)	[МХХТ]
1266	Харилцаа холбоо	OC-1	Оптик зөөгчийн түвшин-1, OC-1	51.84 Mбит/с	[МХХТ]
1267	Харилцаа холбоо	OC-12	Оптик зөөгчийн түвшин-12, OC-12	622.08 Mбит/с	[МХХТ]
1268	Харилцаа холбоо	OC-192	Оптик зөөгчийн түвшин-192, OC-192	10 Гбит/с	[МХХТ]
1269	Харилцаа холбоо	OC-24	Оптик зөөгчийн түвшин-24, OC-24	1,244 Гбит/с	[МХХТ]
1270	Харилцаа холбоо	OC-256	Оптик зөөгчийн түвшин-256, OC-256	13.271 Гбит/с	[МХХТ]
1271	Харилцаа холбоо	OC-3	Оптик зөөгчийн түвшин-3, OC-3	155.52 Mбит/с	[МХХТ]
1272	Харилцаа холбоо	OC-48	Оптик зөөгчийн түвшин-48, OC-48	2.488 Гбит/с	[МХХТ]
1273	Харилцаа холбоо	OC-768	Оптик зөөгчийн түвшин-768, OC-768	Оптик зөөгчийн түвшин-768 нь синхрон оптик сүлжээ (SONET)-ний хамгийн хурдан стандарт юм. Энэ нь өргөн зурвасын нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (BISDN)-ний нэг хэсэг болох оптик кабелиар өгөгдөл дамжуулахад зориулагдсан. ОС-768 нь 40Гбит/с хурдтай оптик зөөгч зурвасын өргөн дэх хэрэгцээ өсөхийн хирээр ОС-768 нь нэг оптик кабелиар өгөгдлийн олон суваг зөөхийн тулд нягтарсан долгионы уртын нягтруулгыг (DWDM) хэрэглэдэг. Шинэ DWDM нь кабель бүрээр 10Тбит/с дамжуулахаар төлөвлөгдөж байна. Enkigo OC-768 үйлчилгээг санал болгосон анхны компани юм.	[МХХТ]
1274	Харилцаа холбоо	OCx (Optical Carrier levels)	Оптик зөөгчийн түвшингүүд	Синхрон оптик сүлжээ (SONET) -нд оптик кабелиар тоон дохио дамжуулахад зориулагдсан дохионы хурдыг үржүүлдэг төхөөрөмж хамаарагддаг. Үндсэн хурд (OC-1) 51,84Мбит/с. Үндсэн хурдыг үржүүлэн дараах жагсаалтаар үзүүлсэн хурдуудыг гаргадаг. Синхрон бус дамжууллын горим (ATM) зарим оптик зөөгчийн ашиглалтыг явуулдаг. Оптик зөөгчийн түвшин Өгөгдлийн хурд Оптик зөөгч -1 ОС-1 51,84 Мбит/с Оптик зөөгч -3 ОС-3 155,52 Мбит/с Оптик зөөгч -12 ОС-12 622,08 Мбит/с Оптик зөөгч -24 ОС-24 1,244 Гбит/с Оптик зөөгч -48 ОС-48 2,488 Гбит/с Оптик зөөгч -192 ОС-192 10 Гбит/с Оптик зөөгч -256 ОС-256 13,271 Гбит/с Оптик зөөгч -768 ОС-768 40 Гбит/с	[МХХТ]
1275	Харилцаа холбоо	Operation and maintenance centre processor	Ашиглалт үйлчилгээний төвийн процессор	Нэг буюу түүнээс дээш холболтын төвд үйлчлэх , ашиглалт үйлчилгээний зориулалттай төвлөрсөн процессор.	[МХХТ]
1276	Харилцаа холбоо	Other fixed (wired) broadband Internet subscriptions	Бусад суурин (утсан) өргөн зурвасын интернэтийн хэрэглэгч	Интернэтэд хандах хандалтын бусад суурин (утсан) өргөн зурвасын технологи (DSL, кабель модем, шилэн кабелиас бусад) ашиглан файл татах чиглэлдээ 256кбит/с ба түүнээс илүү хурдаар интернэт үйлчилгээ авдаг интернэт хэрэглэгчийн тоо. Үүнд цахилгаан дамжуулах шугамын холбоо мэт хамрагдаж болно. Харин түр холбооны өргөн зурвасын хандалт (ө.х, PWLAN-ын төвлөрсөн цэг хоорондын роуминг үйлчилгээ) болон хөдөлгөөнт үүрэн холбооны сүлжээгээр интернэт үйлчилгээ авдаг интернэт хэрэглэгч хамаарахгүй. WiMAX бас хамаарахгүй. Цахилгаан дамжуулах шугамын интернэт хэрэглэгч гэж цахилгааны шугамаар өргөн зурвасын үйлчилгээ авах технологи (BPL)-ийг ашиглан интернэтд хандах хэрэглэгчийг хэлнэ.(файл татах хурд 256кбит/с ба түүнээс дээш)	[МХХТ]
1277	Харилцаа холбоо	Out-band signaling	Зурвасын гаднах дохиолол	Зурвасын гаднах дохиолол бол харилцаа холбооны сүлжээний дохиолол (телефон дуудлагыг удирдах мэдээлэл солилцдог) юм.Энэ нь телефоны дуудлагад ашигладаг сувгаас тусдаа тусгай шугамаар үүргээ гүйцэтгэдэг. Зурвасын гаднах дохиолол нь дохиоллын систем N7(SS7)-д ашиглагддаг. Дохионууд нь хэрэглэгчийн эзэлсэн дамжууллын сувгаар дамжигдах ба дохионы давтамж нь ярианы давтамжийн буюу (300-3400) Гц зурвасаас гаднах зурваст хамаарна. Жишээ нь: R2 дохиололын системд шугамын дохио 3700 Гц (Америк стандарт), 3825 Гц (Европ стандарт) давтамжийг ашигладаг.	[МХХТ]
1278	Харилцаа холбоо	Outgoing mobile minutes to fixed networks	Хөдөлгөөнт телефоноос суурин телефон сүлжээ рүү хийсэн гарах дуудлагын ачаалал(минутаар)	Улс дотроо хөдөлгөөнт телефоноос суурин телефон сүлжээ рүү хийсэн гарах дуудлагуудын нийт минутын тоогоор илэрхийлэгдэнэ.	[МХХТ]
1279	Харилцаа холбоо	Outgoing mobile minutes to international	Хөдөлгөөнт телефоны улс хоорондын гарах дуудлагын минут	Энэ нь хөдөлгөөнт телефоны улс хоорондод хийсэн гарах дуудлагуудын нийт минутын тоогоор илэрхийлэгдэнэ.	[МХХТ]
1280	Харилцаа холбоо	Outgoing mobile minutes to other mobile networks	Хөдөлгөөнт үүрэн телефоноос бусад хөдөлгөөнт сүлжээ рүү хийсэн гарах дуудлага	Хөдөлгөөнтөөс бусад хөдөлгөөнт сүлжээ рүү хийсэн телефоны гарах дуудлагуудын нийт минутаар тодорхойлно.	[МХХТ]
1281	Харилцаа холбоо	Outgoing mobile minutes to same mobile network	Нэг ижил сүлжээнд хийх хөдөлгөөнтөөс хөдөлгөөнт хэрэглэгч рүү гарах ачаалал (минутаар)	Улсын хүрээнд нэг ижил үүрэн сүлжээнд хөдөлгөөнтөөс хөдөлгөөнт рүү хэрэглэгчээр хийгдэх телефон дуудлагын нийт минутын тоо.	[МХХТ]
1282	Харилцаа холбоо	Output connection	Гаралтын холболт	Станцын хяналтын цэгээс тоон станцын интерфейс хүртэлх нэг чиглэлийн зам.	[МХХТ]
1283	Харилцаа холбоо	Overlap address signalling	Давхардалтай хаягийн дохиолол	Холболтын төвөөс хийх хаягийн дохионы дараагийн дамжуулал түрүүчийн шугамаар дамжсан хаягийн бүх мээдээллийг хүлээн авахын өмнө эхлэдэг дохиоллын арга юм.	[МХХТ]
1284	Харилцаа холбоо	Overlap line signalling	Давхцалттай шугамын дохиолол	Хаягийн дохионуудыг холболтын төвөөс цааш нь дамжуулах ажиллагаа хүлээн авах шугаман дохиог таних хугацаа дуусахаас өмнө эхэлдэг дохиоллын арга юм.	[МХХТ]
1285	Харилцаа холбоо	Packet switched data communications data network	Багц холболттой өгөгдлийн сүлжээ	Багцын холболтын технологи бүхий (Жишээ нь: Х.25 протокол) сүлжээ	[МХХТ]
1286	Харилцаа холбоо	Packet switched data communications network charges	Багц холболттой өгөгдлийн холбооны сүлжээ ашигласны төлбөр	Энэ үзүүлэлтээр Багц холболттой өгөгдлийн холбооны сүлжээний хэрэглэгчийн төлөх харилцан холболтын болон сарын түрээсийн төлбөр, мөн дуудлага амжилттай болсны төлбөрийг нийт дүнгээр нь илэрхийлнэ.	[МХХТ]
1287	Харилцаа холбоо	Percent coverage of mobile cellular network (land area)	Хөдөлгөөнт үүрэн холбооны сүлжээний хамрах хүрээ (газар нутгаар)	Энэ нь нийт хөдөлгөөнт холбооны сүлжээний тархалтын хүрээг газрын хэмжээтэй харьцуулсан хувь. Энэ үзүүлэлтийг хөдөлгөөнт холбооны сүлжээ бүхий газар нутгийн хэмжээг нийт газар нутгийн хэмжээнд харьцуулж тодорхойлно.	[МХХТ]
1288	Харилцаа холбоо	Percent of fixed telephone faults cleared by next working day	Ажлын нэг өдрийн дотор зассан суурин телефоны гэмтлийн эзлэх хувь	Суурин телефон сүлжээнд гарсан гэмтэл тэмдэглэснээс хойш дараачийн ажлын нэг өдөрт багтааж зассан гэмтлийн эзлэх хувь. Энэ үзүүлэлтийг ажлын нэг өдөрт зассан гэмтлийн тоог нийт гэмтлийн тоонд харьцуулж 100%-аар үржүүлж тодорхойлно.	[МХХТ]
1289	Харилцаа холбоо	Percent of fixed telephone lines connected to digital exchanges	Тоон холболтын станцад холбогдох суурин телефон хэрэглэгчийн эзлэх хувь	Энэ үзүүлэлт нь суурин телефон утасны шугамаас тоон телефон станц руу холбогдсон тоог суурин телефон шугамын нийт тоонд харьцуулсан харьцаагаар тодорхойлогдоно. Өөрөөр хэлбэл, тоон сүлжээний төгсгөлийн цэгийн эзлэх хувь.	[МХХТ]
1290	Харилцаа холбоо	Percent of fixed telephone lines in urban areas	Хот суурин газрын суурин телефон хэрэглэчийн эзлэх хувь	Энэ үзүүлэлтийг хот суурин газрын суурин телефон хэрэглэгчийн тоог улсын хэмжээний нийт суурин телефон хэрэглэгчийн тоонд хувааж тодорхойлно.	[МХХТ]
1291	Харилцаа холбоо	Percent of fixed telephone lines which are residential	Суурин телефоны хувийн хэрэглэгчийн эзлэх хувь	Энэ үзүүлэлт нь өрхийн хэрэгцээнд зориулагдан идэвхтэй байгаа суурин телефон хэрэглэгчийн тоог (өөрөөр хэлбэл, бизнесийн, улсын, албаны болон нийтийн хэрэгцээнд ашиглагддаггүй суурин телефон хэрэглэгч) нийт суурин телефон хэрэглэгчийн тоонд хувааж тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1292	Харилцаа холбоо	Percentage of calls for operator services answered within 15 minutes	15 минутын дотор залгагчаас хариу өгсөн дуудлагын хувь хэмжээ	Энэ үзүүлэлт нь залгагчаас 15 минутын хугацаанд дуудсан хэрэглэгчид хариу өгсөн дуудлагын хувь хэмжээг илэрхийлнэ. Энэ үзүүлэлтэнд хаягийн захиалгат дуудлага, залгагчийн тусламжтай холбогдох дуудлага аль алийг нь хамааруулна. Тусгай дуудлага (галын, түргэн тусламжийн г.м)-д зориулж тусад нь үзүүлэлт хэрэглэнэ.	[МХХТ]
1293	Харилцаа холбоо	Percentage of calls which fail during the busy hour	Оргил ачааллын цагт амжилтгүй болсон дуудлагын хувь хэмжээ	Амжилтгүй болсон дуудлагын хувь хэмжээ гэдэг нь ашиглалтын байгууллагын явуулж буй үйлчилгээнд ашиглагдаж байгаа тоног төхөөрөмжийн хүчин чадал техникийн шалтгаантай төрөл бүрийн проблемааас хамаарч (жишээ нь: сүлжээний хэт ачаалал, шугамын гэмтэл гэх мэт) холболт тогтоогүй дуудлагын тоог амжилттай болон амжилтгүй болсон нийт дуудлагын тоонд хуваасан харьцааг процентоор илэрхийлсэн хэмжигдэхүүн юм.	[МХХТ]
1294	Харилцаа холбоо	Percentage of localities with public Internet access centres (PIAC)	Нийтийн интернэт хандалтын төвтэй суурингуудын (PIAC) эзлэх хувь	Нийтийн интернэт хандалтын төвтэй суурингуудын (PIAC) эзлэх хувийг тооцоолохдоо ядаж нэг PIAC-тай суурингийн тоог улсын хэмжээний нийт суурингийн тоонд хувааж 100-аар үржүүлнэ.	[МХХТ]
1295	Харилцаа холбоо	Percentage of localities with telephone service	Телефон үйлчилгээ авдаг суурин газрын эзлэх хувь	Энэ үзүүлэлт нь суурин телефон, эсвэл хөдөлгөөнт үүрэн телефон, эсвэл хоёулангийнх нь телефон үйлчилгээг орсон суурин газрын эзлэх хувь.	[МХХТ]
1296	Харилцаа холбоо	Percentage of telephone service faults cleared by next working day	Дараагийн ажлын өдөрт багтааж засагдсан телефон үйлчилгээний гэмтлийн хувь хэмжээ	PSTN буюу нийтийн хэрэглээний автомат телефон сүлжээнд бүртгэгдсэн нийт гэмтлийн хэдэн хувь нь дараагийн ажлын өдрийн төгсгөлд засагдаж байна вэ? гэдийг энэ үзүүлэлт илэрхийлнэ. Гэхдээ энд амралтын болон хагас бүтэн сайн өдрүүдийг тооцохгүй. Бусад төрлийн үйлчилгээнд ийм үзүүлэлт тусдаа мөрдөгдөнө.	[МХХТ]
1297	Харилцаа холбоо	Percentage of the population covered by a mobile cellular telephone network	Хөдөлгөөнт үүрэн телефон сүлжээнд хамрагдсан хүн амын эзлэх хувь	Үүрэн холбооны сүлжээний радио долгион тархалтын хүрээнд оршин суудаг хүн амын эзлэх хувь. Энэ үзүүлэлт хөдөлгөөнт үүрэн холбооны сүлжээ орсон газрын уугуул оршин суугчид (хэрэглэгч мөн эсэхээс үл шалтгаална)-ын эзлэх хувиар тодорхойлогдоно. Үүнийг гаргахдаа хөдөлгөөнт үүрэн холбооны радио дохио тархсан газрын оршин суугчдын тоог нийт хүн амын тоонд хуваана.	[МХХТ]
1298	Харилцаа холбоо	Personal Communications Service	PCS	Канад, Мексик, АНУ-д тоон гар утсанд (mobile phone) ашигладаг 1900 МГц-ийн радио зурвасын оноосон нэр. CDMA (Code Division Multiple Access), GSM, D-AMPS системүүд РСS-ийн давтамжид хэрэглэгдэнэ. АНУ-аас бусад газарт PCS-ийг GSM-1900, Хонконкод GSM-1800 гэж нэрлэдэг.	[МХХТ]
1299	Харилцаа холбоо	Phantom dialing	Санамсаргүй дуудлага	Энэ нь дараах нэр томъёогоор хэрэглэгддэг. Үүнд: 1. Диал-ап холболт ашигладаг компьютерийн сүлжээнд, “санамсаргүй дуудлага” гэдэг нь компьютерээс номер цуглуулахыг оролдох, компьютерийн автомат холболт хийгдэх ба интернэт холболт тогтох зэрэг тохиолдлыг илэрхийлэх нэр томъёо юм. 2. Хөдөлгөөнт утасгүй холбооны сүлжээнд, “санамсаргүй дуудлага” гэдэг нь үүрэн телефоны хэрэглэгч өөрийн гар утсандаа телефон дугаарыг урьдчилан програмчлан хадгалсан товчлуурыг санамсаргүй дарснаар хийгдсэн дуудлагыг илэрхийлэх нэр томъёо юм.	[МХХТ]
1300	Харилцаа холбоо	Ported mobile numbers	Зөөвөрлөгдсөн хөдөлгөөнт телефоны дугаар	Жилийн хугацаанд зөөвөрлөгдсөн (шилжүүлэгдсэн) нийт хөдөлгөөнт телефоны дугаар. Дугаар зөөвөрлөлт нь шилжилтийн тоогоор тодорхойлогдоно. (өөрөөр хэлбэл, нэг дугаар олон удаа шилжилт хийж болно)	[МХХТ]
1301	Харилцаа холбоо	Predictive dialer	Хадгалагдсан дугаарыг дуудагч	Хадгалагдсан дугаарыг дуудагч бол телефон удирдлага хяналтын систем юм. Энэ нь телефон дугаар бүхий хуудсанд бүртгэгдсэн дугаарыг дарааллаар нь автоматаар дууддаг ба хариу өгөөгүй, завгүйн дохионууд, хариулагч машин, холбогдоогүй дугаарууд зэргийн аль нь болохыг дэлгэцээр харуулдаг. Хадгалагдсан дугаарыг дуудагчууд нь зайнаас маркетинг хийх, хайгуул судалгаа хийх, баталгаа өгөх, төлбөрийг цуглуулах, үйлчилгээг бий болгох зэрэгт голдуу ашиглагддаг.	[МХХТ]
1302	Харилцаа холбоо	Premium rate service (PRS)	Өндөр төлбөртэй үйлчилгээ	Дуудагч телефон төлбөрөө илүү өндөр ханшаар төлдөг. Энэ төлбөр нь үйлчилгээ үзүүлэгчид, PRS дугаарыг түрээслэгч сүлжээний оператор хоёрын хооронд хуваагддаг. PRS нь дугаар хөрвүүлэх үйлчилгээ(NTS)-ний дэд категори ба бүх PRS дугаарууд 090, 0909-ээр эхэлдэг, агууламжийн үйлчилгээнд зориулагдан нөөцлөгдсөн байдаг.	[МХХТ]
1303	Харилцаа холбоо	Primary rate interface (PRI)	Анхдагч хурдны интерфейс	Нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээнд (ISDN) гэрийн болон жижиг байгууллагын хүрээнд хандахад зориулагдсан үндсэн хурдны интерфейс (BRI), томоохон хэрэглэгчид зориулсан анхдагч хурдны интерфейс (PRI) гэсэн үйлчилгээний 2 түвшин байдаг. Энэ 2 хурд хоёулаа тодорхой тооны В суваг, D сувагтай, В суваг бүр өгөгдөл, дуу болон бусад үйлчилгээг явуулдаг. D суваг нь дохиоллын болон удирдлагын мэдээллийг дамжуулахад зориулагдсан байдаг.	[МХХТ]
1304	Харилцаа холбоо	Primary rate ISDN subscriptions	Анхдагч хурдны ISDN-ийн хэрэглэгчдийн тоо	Анхдагч хурдны (2048 кбит/с) интерфейсээр ажилладаг ISDN-ий хэрэглэгчдийн тоо	[МХХТ]
1305	Харилцаа холбоо	Private branch exchange (PBX)	Хувийн буюу дотоод холболтын систем, Оффисын холболтын систем	Нийтийн хэрэглээний телефон үйлчилгээнээс тусдаа, албан газар, байгууллага, офисын дотоодын хэрэглээний зориулалттай автомат телефон станц. Ийм автомат телефон станц нь цөөн дугаартай (ихэвчлэн 100-200), телефон шугам нь байгууллага “дотуур” холбохын зэрэгцээ нийтийн телефон шугам сүлжээ рүү (PSTN / public switched telephone network) “гадагш” холбож өгдөг.	[МХХТ]
1306	Харилцаа холбоо	Provision	Хангамж, хангалт	Ерөнхийдөө хангамж, хангалт гэдэг нь ямар нэгэн юмыг боломжтой байлгах буюу хангах гэсэн утгатай. Харилцаа холбооны нэр томъёололд хангамж гэдэг нь зурвасын өргөн буюу утсан холболт шиг бүтээгдэхүүн буюу үйлчилгээг хангах гэсэн утгатай. Харилцаа холбооны уламжлалт орчинд сувгийн, үйлчилгээний, холболтын гэсэн гурван өөр төрлийн хангамж байдаг.	[МХХТ]
1307	Харилцаа холбоо	Public data network subscribers	Нийтийн хэрэглээний өгөгдлийн сүлжээний хэрэглэгч	Нэр дурдсан өгөгдлийн сүлжээний хэрэглэгчийг нийтийн хэрэглээний өгөгдлийн сүлжээний хэрэглэгч гэж нэрлэнэ. Үүнд: багц холболттой өгөгдлийн сүлжээ, сувгийн холболттой өгөгдлийн сүлжээ, dial-up холболттой өгөгдлийн сүлжээ эдгээр болно.	[МХХТ]
1308	Харилцаа холбоо	Public pay phones	Нийтийн хэрэглээний таксафон	Ажиллаж байгаа бүх төрлийн зоосон мөнгөний болон картын, гудамжинд болон холбооны газруудад байрладаг таксафонуудыг бүхэлд нь хамруулж Нийтийн хэрэглээний таксафон гэж нэрлэнэ. Хувийн өмчийн байранд байрладаг таксафоныг мөн оролцуулж тоолох ёстой. Мөн хязгаарлагдмал боломжтой (Зөвхөн хотын ба хот хоорондын) таксафоныг тооцоонд оруулна. Үндэсний онцлогоос хамаарч өөр өөр тодорхойлолт (Хувийн секторын таксафоныг оролцуулалгүйгээр) хэрэглэж болох ба заавал тодотгосон байна.	[МХХТ]
1309	Харилцаа холбоо	Public Wireless Local Area Network (PWLAN)	Олон нийтийн утасгүй LAN сүлжээ	IEEE 802.11 стандартад суурилах ба Wi-Fi гэж нэрлэдэг.	[МХХТ]
1310	Харилцаа холбоо	PWLAN access points	PWLAN-сүлжээний хандалтын цэгүүд	Олон нийтэд зориулсан утасгүй интернэт сүлжээний хандалтын цэгүүд. Олон нийтийн утасгүй LAN сүлжээний хандалтын цэгийн тоо (ө.х, төвлөрсөн цэг) IEEE 802.11 стандартад суурилах ба WiFi гэж нэрлэдэг.	[МХХТ]
1311	Харилцаа холбоо	Q signaling (QSIG)	Q дохиолол	Q дохиолол (товчоор QSIG) нь тоон салбарын холболтын станц (PBX)-уудын хоорондын дохиололд ашиглагддаг, Q.931 стандартад үндэслэн гаргасан, нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээнд (ISDN) зориулагдсан протокол юм. QSIG дохиолол VoIP сүлжээ,хувийн виртуаль сүлжээ (VPN) ба корпорациуд, боловсролын байгуулагууд, засгийн газрын агентлагууд гэх мэтд зориулсан олон төрлийн хэрэглээний, өндөр хурдны сүлжээнд хэрэглэгддэг.	[МХХТ]
1312	Харилцаа холбоо	Q.931	Q.931 дохиолол	Q.931 (бас Q931 гэж тэмдэглэдэг) бол VoIP-д хэрэглэгддэг, нэгдмэл үйлчилгээтэй тоон сүлжээ (ISDN)-ний холбоонд зориулсан дохиоллын протокол юм. Q.931 протокол холболт тогтох болон төгсгөл өгөх процессыг зохицуулдаг.	[МХХТ]
1313	Харилцаа холбоо	Quadbit	4-бит	4 бит (заримдаа цөөн бит гэнэ) бол 4 битээр авсан 16 боломжит комбинацын нэг нь юм. Энэ нь холбооны зарим дохионд ашигладаг. Дохиог 4 битээр кодолж болох ба энэ нь нэг битийн кодлолоос илүү сайн. Параллель портын интерфейсийн стандарт IEEE 1284-аар өгөгдөл шугамаар цөөн бит (хоёр 4 битийн дараалал)-ээр илгээгддэг.	[МХХТ]
1314	Харилцаа холбоо	Radio Paging	Пейжерийн үйлчилгээ	Пейжерийн сүлжээгээр үйлчлүүлэх буюу хэрэглэгчдэд мэдээ дохио өгөх.	[МХХТ]
1315	Харилцаа холбоо	Radio Paging Subscriber	Радио пейжерийн хэрэглэгч	PSTN сүлжээний хэрэглэгчээс дуудагдах боломжтой хөдөлгөөнт пейжерийн хэрэглэгчийг радио пейжерийн хэрэглэгч гэнэ.	[МХХТ]
1316	Харилцаа холбоо	Random errors	Санамсаргүй алдаанууд	Бие биенээсээ статистик үл хамааралгүй хэмээн тооцогдох бөгөөд тоон дохионд тархсан алдаанууд.	[МХХТ]
1317	Харилцаа холбоо	Reasonableness check	Боломжтой (ойлгомжтой) эсэхийг шалгах	Тухайн сувгийн хувьд хүлээн авсан дохионы мэдээн дэх дохиоллын мэдээлэл түрүүчийн хүлээн авсан дохионы мэдээний дараалалтай харьцуулахад ойлгомжтой эсэхийг шалгах үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1318	Харилцаа холбоо	Reentrant trunking	Дахин орох сувагчлал	Операторууд, нэмэлт төхөөрөмж зэрэг тусгай үйлчилгээний төхөөрөмжид хандахын тулд холболтын шатанд гаралтаас оролт руу холбох сувгийн чиглэл.	[МХХТ]
1319	Харилцаа холбоо	Regional Bell operating company (RBOC)	Бүсийн үйлчилгээний компани Bell	Бүсийн үйлчилгээний “Bell”компани (RBOC) нь АНУ-н бүсийн телефон компаниуд (эсвэл тэдний залгамжлагч)-ын нэгийг тодорхойлж буй нэр томъёо. RBOC компани бүр хоёр ба түүнээс дээш үйлчилгээний “Bell”компани (BOC)-аас бүрддэг.	[МХХТ]
1320	Харилцаа холбоо	Register signalling	Регистр дохиолол	Хаягийн мэдээллийг дамжуулахад нэвт олон давтамжийн зурвасын доторхи импульсэн дохиоллын аргыг хэрэглэдэг. Дохиоллын давтамжууд нь 200Гц-ийн алхамтай 700-1700Гц-ийн хоорондох 6 стандарт давтамжууд байх ба тэдгээрийн хоёрынх нь хослолоор дохиог илэрхийлнэ. Хаягийн мэдээллийн өмнө KP дохио дамжуулагдах байх ба төгсгөлд нь ST дохио байна. Энэ регистр дохиолол нь бусад зурвасын гаднах болон доторх шугаман дохиоллын системүүдэд өргөн хэрэглэгддэг.	[МХХТ]
1321	Харилцаа холбоо	Release-guard signal	Чөлөөлөлтийн дохио	Холбогдсон суваг чөлөөт төлөвтөө шилжих үед шууд чиглэлийн бэлэн дохионы хариу болгон буцааж дамжуулдаг дохио.	[МХХТ]
1322	Харилцаа холбоо	Remote Desktop Protocol (RDP)	RDP (англ. Алслагдмал дэсктопын протокол)	Сервер дээр алслагдмал зайнаас ажиллах зориулалттай хавсрага түвшний протокол (application layer protocol). Уг протоколын клиент нь Windows CE болон Мobile-ийг оролцуулаад Windows-ийн бүх хувилбар, Linux, FreeBSD, Mac OS X-д бий. Default буюу шууд тохиргоотой нөхцөлд TCP 3389 порт ашиглана. Клиент програм хангамжид зориулсан Microsoft-ийн албан ёсны нэр нь Remote Desktop Connection эсвэлTerminal Services Client (TSC) бөгөөд Windows 2k/XP/2003/Vista/2008/7 версүүдэд клиент нь mstsc.exe нэртэй.	[МХХТ]
1323	Харилцаа холбоо	Repeater	Дахин дамжуулагч	Харилцаа холбоонд дараах нэр томъёогоор ашиглагдана. Үүнд: 1. Харилцаа холбооны тоон системд, дахин дамжуулагч нь цахилгаан соронзон ба оптик орчноор дамжуулагдан ирсэн тоон дохиог хүлээн аваад орчны дараагийн цэг рүү дамжуулдаг төхөөрөмж юм. Цахилгаан соронзон орчинд дахин дамжуулагч нь чөлөөт орон зайн цахилгаан соронзон оронгийн хазайлт буюу кабелийн алдагдлыг багасгадаг. Дахин дамжуулагчууд нь алслалтын дагуу тархах дохиог ихэсгэх боломжийг бүрдүүлдэг. Дахин дамжуулагчууд нь оролтын дохион дахь хүсээгүй шуугианыг арилгадаг. Тоон дохионууд хүчдэл байгаа, байхгүйгээс хамааран аналог дохионоос илүү хурдан сарнидаг учир илүү олон дахин дамжуулах хэрэгтэй байдаг. Иймээс аналог дохионы өсгөгчүүд 18.000 метр интервалд, тоон дохионых (2.000-6.000) метрт байрладаг. 2. Утасгүй холбооны системд, дахин дамжуулагч нь радио хүлээн авагч, өсгөгч, нэвтрүүлэгч, тусгаарлагч хоёр антенн зэргээс бүрддэг. 3. Сансрын холбоонд, дахин дамжуулагч (нилээд тохиолдолд транспондер гэдэг) нь шууд чиглэлийн дохиог хүлээж аваад тэдгээрийг өөр давтамжаар, заагдсан байрлал руу дахин дамжуулдаг.	[МХХТ]
1324	Харилцаа холбоо	Response	Хариу дохио, телефон хэрэглэгч харилцуураа авах, телефон дуудлаганд хариу өгөх дохио	Лавлагаагаар шаардсан мэдээллийг агуулсан дохио ба дохионууд (мессежийн дараалал мэтээр илгээгдэх боломжтой)	[МХХТ]
1325	Харилцаа холбоо	Retiming	Дахин синхрончлол	Синхрончлолын дохион дээр тулгуурлан тоон дохионы харгалзсан чухал агшнуудын хооронд интервал тавилт.	[МХХТ]
1326	Харилцаа холбоо	Revenue from data services	Өгөгдөл дамжуулах үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд өгөгдлийн холбооны бүх үйлчилгээнээс олох орлого. Үүнд багц холболт бүхий өгөгдлийн холбооны үйлчилгээнүүд ба интернэт хандалтаас олох орлого хамаарагдана. Харин телеграмм юмуу телексийн үйлчилгээнээс олох орлого орохгүй.	[МХХТ]
1327	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed (wired) broadband services	Суурин (утсан) холбооны өргөн зурвасын үйлчилгээнээс олох орлого	Энэ үзүүлэлтэд өндөр хурдны (доод хурд 256 кбит/с байх) өгөгдлийн холболт болон суурин (утсан) холбооны дэд бүтцээр дамжигдаж байгаа холбогдох үйлчилгээнээс олох орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1328	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed international calls	Суурин телефоны олон улсын ярианы орлого	Энэ үзүүлэлтэд суурин телефон сүлжээн дэх зөвхөн олон улсын буюу улс хоорондын дуудлагуудын ярианы төлбөрөөс орох орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1329	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed local calls	Суурин телефоны хот дотрох ярианы орлого	Энэ үзүүлэлтд суурин телефоны зөвхөн хот доторхи дуудлагуудын ярианы төлбөрөөс орох орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1330	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed national long distance calls	Суурин телефоны орон нутгийн ярианы орлого	Энэ үзүүлэлтд суурин телефон утасны зөвхөн орон нутгийн буюу хот хоорондын дуудлагуудын ярианы төлбөрөөс орох орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1331	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed telephone calls	Суурин телефон ярианы орлого	Улс хоорондын, орон нутгийн, хот доторхи бүх дуудлагуудын телефон ярианы төлбөрөөс орох орлого хамаарагдана.	[МХХТ]
1332	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed telephone connection charges	Суурин телефоны холболтын хураамжийн орлого	Суурин телефон утасны холболтын хураамжийн орлогод шилжүүлсэн болон таслах хураамж бас тооцогдоно.	[МХХТ]
1333	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed telephone services	Суурин телефон үйлчилгээний орлого	Суурин телефоны үйлчилгээний орлогод суурилуулалтын орлого, олон улсын, орон нутгийн, хот доторх ярианы орлого зэрэг бүх орлого багтана.	[МХХТ]
1334	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed telephone subscription charges	Суурин телефон утасны хэрэглээний төлбөрөөс орох орлого	Суурин телефон утасны сар тутмын хэрэглээний төлбөрөөс орох орлого дээр суурь хураамжийн орлого нэмэгдэнэ.	[МХХТ]
1335	Харилцаа холбоо	Revenue from fixed value-added telecommunication services	Харилцаа холбооны өртөг нэмэгдүүлсэн үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлт нь харилцаа холбооны суурин сүлжээний өртөг нэмэгдүүлсэн нэмэлт үйлчилгээнээс олох орлого юм. Жишээ нь: дуудлага шилжүүлэх, телефон хурлын үйлчилгээ, тооцооны дэлгэрэнгүй жагсаалт гаргах г.м	[МХХТ]
1336	Харилцаа холбоо	Revenue from inbound roaming	Дотоод роуминг үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд гадаадын дугаарыг дотоодын сүлжээнд ашиглах дотоод роуминг үйлчилгээний орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1337	Харилцаа холбоо	Revenue from Internet services	Интернэт үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд Интернэт сүлжээний хэрэглэгчдийн үйлчилгээний төлбөрөөс орох орлого хамаарагдана. DSL холболтоор интернэтд хандах хандалт хамаарагдахгүй.	[МХХТ]
1338	Харилцаа холбоо	Revenue from leased lines	Түрээсийн шугамаас орох орлого	Энэ үзүүлэлт жижиглэнгийн борлуулагчдаас олох бодит орлогоос бүрдэнэ. Харин бөөний борлуулагчдын орлого тооцогдохгүй.	[МХХТ]
1339	Харилцаа холбоо	Revenue from mobile networks	Хөдөлгөөнт холбооны сүлжээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд хөдөлгөөнт үүрэн холбооны яриа болон өгөгдлийн үйлчилгээнүүдийн нийт орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1340	Харилцаа холбоо	Revenue from outbound roaming	Гадаад роуминг үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд дотоодын дугаарыг гадаадын сүлжээнд хэрэглэх роуминг үйлчилгээний орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1341	Харилцаа холбоо	Revenue from wireless broadband services	Утасгүй холбооны өргөн зурвасын үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд Өндөр хурдны (доод хурд 256 кбит/с байх) өгөгдлийн холболт болон утасгүй холбооны дэд бүтцээр дамжигдаж байгаа холбогдох үйлчилгээнээс олох орлого хамаарна.	[МХХТ]
1342	Харилцаа холбоо	Ring back	Хонхны буцах дуу, дохио, зуммер	Хонхны буцах дуу бол дундаа тасалдалтай дуут дохио. Үүнийг телефон системийн дуудагч хэлхээний алсын төгсгөлд хонх дуугарахад сонсдог. Энэ нь дуудсан буюу дуудагдсан хэрэглэгчийн аль нэгний холболтын үйлчилгээгээр хийгддэг. Энэ нь дуудлагын төхөөрөмжөөр хийгддэггүй. Хонхны буцах дууг бас “дуут дохио”, “дуут жингэнэх тон”, “хонхны буцах тон”, “жингэнэх тон” гэх мэтээр нэрлэж болдог. Хонхны буцах дуу ирэхгүй байх нь хэлхээний алсын төгсгөл холбогдоогүйг илэрхийлнэ.	[МХХТ]
1343	Харилцаа холбоо	Ring tone	Телефон аппаратны хонхны дуу	Хонхны дууны ашиглалт бол хүлээн авах төгсгөлийн телефон аппаратны хонх дуугарахыг дуудагч сонсоход зориулагдана. (Заримдаа “хонхны буцах дуу” гэж нэрлэдэг.) Импульсийн хурд нь дуудлага бүр 1 фаз ашиглах 3 фазын генератораас гарах 1 импульс, 2 хоосон импульс байх юм.	[МХХТ]
1344	Харилцаа холбоо	Ringing tone; Ring back tone (USA)	Хонхны дохио, дуудлага илгээлтийн дохио(хонхны буцах дохио)	Дуудагдсан талд хонхны дохио илгээгдсэнийг заах дохио.	[МХХТ]
1345	Харилцаа холбоо	Roaming minutes by foreign subscribers (inbound roaming)	Гадаадын хэрэглэгчийн роуминг үйлчилгээний минут (орох роуминг)	Гадаадын зочин хэрэглэгчийн тухайн оронд хийж байгаа орох ба гарах дуудлагын нийт минут (орох роуминг)-ын тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1346	Харилцаа холбоо	Roaming minutes outside of home network (outbound roaming)	Өөрийн сүлжээнээс гарсан гарах Роуминг үйлчилгээний ачаалал (минутаар)	Гадаад орны сүлжээнд тухайн операторын өөрийн хэрэглэгчдийн хийсэн гарах ба орох ярианы минут (олон улсын роуминг). Дотоодын хөдөлгөөнт холбооны хэрэглэгч биш, түр зуур дотоодын роуминг үйлчилгээг авч байгаа тухайн орны иргэншилгүй гадаадын хэрэглэгчийн ярианы минутыг тооцохгүй.	[МХХТ]
1347	Харилцаа холбоо	Rural localities with public Internet access centres	Нийтийн интернэт хандалтын төвтэй хөдөөгийн суурин газар	Хөдөөгийн бүх суурингийн хувьд (тосгон, дагуул хот) ядаж нэг интернэт хандалтын төв байх бөгөөд энэ төв нь нийтэд зориулж байнгын эсвэл цагаар үйл ажиллагаагаа явуулдаг байна. (Орон орны хувьд хөдөө гэсэн ойлголт янз бүр ба “хөдөө” гэсэн тодорхойлолтыг авч үзнэ)	[МХХТ]
1348	Харилцаа холбоо	Satellite subscriptions	Хиймэл дагуулын интернэтийн хэрэглэгч	Файл татах чиглэлдээ 256Кбит/с ба түүнээс дээш хурдтай хиймэл дагуулын интернэт хэрэглэгчийн тоо.	[МХХТ]
1349	Харилцаа холбоо	SDH (Synchronous digital hierarchy)	Синхрон тоон шатлал	Шилэн кабелиар өгөгдлийг синхрон горимоор дамжуулахад зориулагдсан технологийн стандарт юм. Энэ нь олон улсын түвшинд синхрон шилэн кабелийн сүлжээтэй адил. Хоёр технологи хоёулаа уламжлалт синхрон тоон шалгах төхөөрөмж дээр суурилсан сүлжээний PDH харилцан холболтоос илүү хурдан өртөг багатайгаар хангадаг. SDH нь синхрон дамжууллын модуль ба дараахь хурдыг ашигладаг.Үүнд: STM-1 (155Mбит/c), STM-2 (622Mбит/c), STM-3 (2,5Гбит/c), STM-4 (10Гбит/c).	[МХХТ]
1350	Харилцаа холбоо	SDI (Serial digital interface)	Цуваа тоон интерфейс	Цуваа тоон интерфейс (SDI) нь коаксиаль кабелиар тоон видео дамжуулал явуулахад зориулагдсан стандарт. Өгөгдлийн хамгийн ерөнхий хурд 270Мбит/с. Нөгөөтэйгүүр онолын хувьд 540Мбит/с хурд хүртэл ихэсгэх боломжтой. Стандарт 75 омын кабель ашигладаг. Энэ бол ихэнх гэрийн телевизийн (TV) суурилуулалтанд ашигладаг коаксиаль кабелийн төрөлтэй адил юм. SDI стандарт 8 буюу 10 бит урттай өгөгдлийн үгүүдийг ашигладаг. Үүсгэгч (нэвтрүүлэгч) ба хүрэх цэг (хүлээн авагч) хоёрын хооронд дохионууд шахагддаггүй ба өөрөө синхрончлогддог. Ихэнх алдаанууд шуугиан буюу илэрч болох интерференцээр үүсдэг бөгөөд өгөгдлийн алдагдал “Хэмингийн код” гэж нэрлэгдэх тусгай кодоор сэргээгддэг.	[МХХТ]
1351	Харилцаа холбоо	Sequential couleur avec memoire	Телевизийн дэлгэцийн технологи	Телевизийн дэлгэцийн технологи (SECAM) нь телевизийн дэлгэцийн технологи бөгөөд Франц, хуучин Зөвлөлт холбооны гишүүн орнууд бусад өөр улсуудад хэрэглэгддэг стандарт юм. SECAM бол дэлхий нийтэд телевизийн 3 стандарт байдгийн нэг юм. Нөгөө хоёр нь Америкийн Үндэсний телевизийн стандартын хорооны стандарт NTSC, Францаас бусад Европын улсуудын Фаз солих шугамын стандарт PAL болно. PAL стандарттай адил SECAM нь видио дүрс хэлбэржүүлэхэд 625 мөрийн катодын гэрэлт хоолой (CRT)-оор дэлгэлт хийдэг).	[МХХТ]
1352	Харилцаа холбоо	Service control point	Үйлчилгээний хяналтын цэг	Нэмэлт үйлчилгээг үзүүлэхийн тулд дуудлагыг боловсруулах, удирдах мөн өгөгдөлд хандах холбооны сүлжээний функц.	[МХХТ]
1353	Харилцаа холбоо	Service indicator	Үйлчилгээ заагч	Мэдээ харъяалагдах хэрэглэгчийг таних (заах) дохиоллын мэдээ доторх мэдээлэл.	[МХХТ]
1354	Харилцаа холбоо	Service level agreement (SLA)	Үйлчилгээний түвшингийн гэрээ	Үйлчилгээний түвшингийн гэрээ нь сүлжээний үйлчилгээ хангагч ба хэрэглэгчийн хооронд байгуулсан гэрээ юм. Олон интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч (ISP)-үүд хэрэглэгчидээ үйлчилгээний түвшингийн гэрээгээр хангадаг. Энэ гэрээний заалтуудыг биелүүлсэн эсэх нь үйлчилгээний чанарыг тодорхройлох нэг үзүүлэлт болдог.	[МХХТ]
1355	Харилцаа холбоо	Short Message Service (SMS) sent	Илгээсэн богино мессеж үйлчилгээ (SMS)	Энэ үзүүлэлт дотооддоо болон олон улсын чиглэлүүдэд илгээсэн хөдөлгөөнт холбооны богино мессеж үйлчилгээ (SMS)-ний нийт тоогоор тодорхойлогдоно. Компьютерээс хөдөлгөөнт холбоо руу эсвэл компьютеруудад илгээсэн мессежийг хасаж тооцно.	[МХХТ]
1356	Харилцаа холбоо	Signal computing system architecture	Дохио боловсруулалтын системийн архитектур, ДБСА	Энэ нь дараах нэр томъёогоор ашиглагдана. Үүнд: Дохио боловсруулалтын системийн архитектур (SCSA) нь үйлдвэрлэлийн стандарт бөгөөд энэ стандарт нь компьютер-телефоны нэгдсэн системийн техник, програм хангамжийн бүрдэлд ззориулагдсан ажлын хүрээний хэсэг юм. Ажлын хүрээ нь 3 түвшинтэй. Үүнд: 1. Хэрэглээний түвшин: Энд дуудлагын орчинг (бичлэг хийх, тоглуулах, дуу таних ба түүний хэрэглээ гэх мэт) ба дуудлагын урсгалыг хянадаг. 2. Програмын загвар: Энд дуудлагын орчны програмын интерфейсийг бүрдүүлнэ. 3. Техникийн загвар: ANSI / VITA SCB-ECTFH 100 CT Bus гэсэн 2 холбох протоколын нэгээс бүрдэнэ. Техникийн ба програмын загварын түвшин хоёулаа ухаалаг сүлжээ (ANI), нийтийн үйлчилгээний телефоны сүлжээ (PSTN), интернэт сүлжээнд холбогдож чадна.	[МХХТ]
1357	Харилцаа холбоо	Signalling	Дохиолол	Телефонд, дохиолол гэж сүлжээний цэгүүд хооронд мэдээлэл солилцохыг хэлнэ. Дохиолол нь холболт тогтоох, удирдах, дуудлага бүрийг төгсгөх үйлдлүүдийг гүйцэтгэдэг. Зурвас доторх дохиолол нь телефон дуудлагатай адил сувгаар дамжих дохилол юм. Зурвасын гаднах дохиолол өөр бие даасан тусдаа сувгаар, тусгай зорилгоор дамжих дохиолол юм.	[МХХТ]
1358	Харилцаа холбоо	Signalling connection control part	Дохиоллын холболтын удирдлагын дэд систем	Дохиоллын холболтын удирдлагын дэд систем (SCCP) нь Олон Улсын Цахилгаан Холбооны байгууллага (ITU)-ын зөвлөмж Q711-т заагдсан, дохиоллын систем №7 (SS7)-д зориулсан замчлалын протокол, телефон сүлжээнд холболт тогтооход ашиглагддаг протоколуудын олонлог юм. Европын зарим хэсэгт SS7-г С7 гэж нэрлэдэг. SCCP нь телефон сүлжээний төгсгөлийн станцуудын хооронд багцуудыг найдвартай хүргэдэг. Тээвэрлэх түвшинд SCCP нь 800/888/887 дугаараар эхэлдэг дугаар (чөлөөт телефон)-ын үйлчилгээ, Картны үйлчилгээ (дуудлагын карт), Үүрэн сүлжээнд Роуминг үйлчилгээнд ашиглагддаг. SCCP нь бас “хэрэглэгчийг хянах протокол” гэсэн утгыг илэрхийлнэ. Энэ нь Сискогоор VoIP-н төгсгөлийн цэгүүдийн хооронд ашиглагддаг протокол юм.	[МХХТ]
1359	Харилцаа холбоо	Signalling destination point	Дохиоллын хүрэх цэг	Дохиоллын сүлжээний эцэс дэх дохиоллын мессеж очих төгсгөлийн зангилаа	[МХХТ]
1360	Харилцаа холбоо	Signalling imformation	Дохиоллын мэдээлэл	Дохио эсвэл дохиоллын мэдээний мэдээллийн агууламж	[МХХТ]
1361	Харилцаа холбоо	Signalling message	Дохиоллын мессеж	Дуудлага ба удирдлагын илгээлтэд хамаарах дохиоллын мэдээллийн цуглуулга. Мөн алдааны удирдлага, дараалал тогтоолт, заагтай хязгаарлалт зэрэг элементүүдийг агуулна.	[МХХТ]
1362	Харилцаа холбоо	Signalling network	Дохиоллын сүлжээ	Дохиоллын мессежүүдийг дамжуулахад хэрэглэгдэх ба ерөнхий сувгийн дохиоллын цэгүүд болон тэдгээрийг холбосон дохиоллын шугамуудаас бүрдсэн цахилгаан холбооны дэд сүлжээний нэг төрөл юм.	[МХХТ]
1363	Харилцаа холбоо	Signalling network management functions	Дохиоллын сүлжээний удирдлагын функцүүд	Дохиоллын сүлжээний төлөвийн тухай урьдчилан тодорхойлсон өгөгдөл болон мэдээлэл дээр үндэслэн тухайн үеийн мэдээ чиглүүлэл болон дохиоллын сүлжээний төхөөрөмжүүдийн бүтцийн удирддаг функцүүд.	[МХХТ]
1364	Харилцаа холбоо	Signalling origination point	Дохиоллын гарах цэг	Дохиоллын сүлжээний эхлэл дэх дохиоллын мессеж гаргах төгсгөлийн зангилаа.	[МХХТ]
1365	Харилцаа холбоо	Signalling point	Дохиоллын цэг	Дохиоллын мессежүүдийг хүлээн авах, үүсгэх эсвэл тэдгээрийг дохиоллын нэг шугамаас нөгөө рүү эсвэл хоёуланд нь шилжүүлдэг дохиоллын сүлжээний зангилаа. Дохиоллын цэгүүд нь холболтын систем, холболтын төвүүд, техник үйлчилгээний төвүүд, сүлжээний удирдлагын төвүүд гэх мэт ерөнхий сувгийн дохиоллын систем N7-г ашиглаж байгаа цахилгаан холбооны дурын объект дээр зохион байгуулагдсан байж болно.	[МХХТ]
1366	Харилцаа холбоо	Signalling point code	Дохиоллын цэгийн код	Дохиоллын сүлжээн дэх дохиоллын цэгүүдийн дугаар буюу хаяг. Энэ нь ITU-T -ийн стандартаар 14 битээр, ANSI-ийн стандартаар 24 битээр дугаарлагдах ба дугаар нь сүлжээ-кластер-гишүүний дугаар гэсэн 3 түвшинт загвараар тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1367	Харилцаа холбоо	Signalling route management functons	Дохиоллын чиглэлийг удирдах	Функцууд дохиоллын сүлжээний дохиоллын чиглэлүүдийн бэлэн байдлын өөрчлөлтийн тухай мэдээллийг дамжуулах функцүүд.	[МХХТ]
1368	Харилцаа холбоо	Signalling route-set- test procedure	Дохиоллын чиглэл тогтоох	Туршилтын үйл ажиллагаа өмнө нь ажиллагааны бэлэн бус төлөвт орсон дохиоллын чиглэлийн удирлагын үйл ажиллагааны процедур.	[МХХТ]
1369	Харилцаа холбоо	Signalling system	Дохиоллын систем	Дохионы нөөц өрнүүлэх, дамжуулах, хүлээн авахад шаардлагатай техник болон програм хангамж ба эдгээр дохиог ашиглах болон хөрвүүлэх үйл ажиллагаанууд.	[МХХТ]
1370	Харилцаа холбоо	Signalling system 7	Дохиоллын систем №7	Нийтийн үйлчилгээний телефон сүлжээ (PSTN)-нд дохиоллын систем (SS7) бол бие даасан өөр тусдаа сүлжээнд телефон дуудлагын холболт тогтоох, удирдахад шаардлагатай мэдээллийг гаргадаг систем юм.Дохиоллын мэдээлэл тоон багцын хэлбэрээр тавигддаг. SS7 нь зурвасын гаднах дохиолол гэж нэрлэгддэг Мэдээллийг 64Кбит/с, 56Кбит/с хурдтайгаар тусдаа биеэ даасан сувгаар дамжуулдаг.	[МХХТ]
1371	Харилцаа холбоо	Signalling time slot	Дохиоллын суваг	Цикл бүрт тодорхой фазаас эхлэх ба дохиоллын мэдээлийг дамжуулахад зориулагдсан хугацааны завсар.	[МХХТ]
1372	Харилцаа холбоо	Signalling traffic management functions	Дохиоллын ачааллын удирдлагын функцүүд	Мэдээний урсгалд жигд бус байдлыг үүсгэхгүй байхаар дохиоллын ачааллын дамжилтыг удирдах ба мессежийн замчлалын мэдээллийг удирдах. Шаардлагатай тохиолдолд өөрчилдөг функцүүд.	[МХХТ]
1373	Харилцаа холбоо	Slamming	Чөлөөт хэрэглээ	Чөлөөт хэрэглээ гэдэг нь Америкт зарим хот хоорондын холболтын үйлчилгээ үзүүлэгчид хэрэглэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр үйлчилгээ явуулдаг практик юм. Баруун өмнөдын суурин телефон үйлчилгээ үзүүлэгч Велл компани 1997 онд “Чөлөөт хэрэглээний тухай 558,000 хэрэглэгчээс дуудлага хүлээн авсан” гэж мэдээлсэн. Чөлөөт хэрэглээний аргууд шалгагддаггүй ба кард болгондоо бэлэг санал болгодог. Телефоны өмгөөлөгчид ихэвчлэн хүүхдүүд, хүүхэд асрагчид ба гэрийн ажилтай хүмүүсээс сайшаал хүртдэг.	[МХХТ]
1374	Харилцаа холбоо	Small form factor (SFF)	Бага оврын холбогч	Бага оврын холбогч (SFF) бол оптик кабелийн системд ашиглахад зориулагдсан авсаархан жижиг хэмжээний физик холбогчуудын нэг төрөл нь юм. Тэд ердийн холбогчийн хагастай тэнцэх хэмжээтэй. Одоогоор наад зах нь гурван төрлийн холбогч байна. Үүнд: Лакентийн LC холбогч, 3М-ын VF-45 холбогч, Тусо-ийн MT-RJ холбогч SFF-г ашиглан ганцаарчилсан картанд олон инттефейс хийх боломжтой. Энэ холбогчийг ашиглах нь шууд гагнахаас хавьгүй дээр, сүлжээний системийн уян хатан, олон талын өөрчлөлт хийх боломжийг ихэсгэдэг, тэдгээрийг ашиглахад өртөг бага, хялбар болгодог.	[МХХТ]
1375	Харилцаа холбоо	Small form-factor pluggable (SFFP)	Бага оврын залгуур	Бага оврын залгуур (SFP) нь оптикийн нэвтрүүлэгч, хүлээн авагчийн модуль төхөөрөмжийг шинээр үйлдвэрлэхэд зориулагдсан тодорхойлолт. Энэ төхөөрөмж нь бага оврын холбогч (SFF)-той хамт ашиглахад зориулан зохион бүтээгдсэн. Эдгээр төхөөрөмж хоёулаа байнгын нөөцтэй. SFP нэвтрүүлэгч- хүлээн авагч нь 5Гбит/с өгөгдлийн хурдаар үйлдэл гүйцэтгэдэг. Янз бүрийн өргөн зурвасын обьектуудадаа SFP нэвтрүүлэгч- хүлээн авагчийн ашиглалтыг дэмжих талаар консорциум зохиодог. Энэ нь жин, хэмжээ багатай, зөөвөрлөх болон солиход хялбархан.	[МХХТ]
1376	Харилцаа холбоо	SMS international	Олон улсын SMS	Олон улсын чиглэлүүд рүү илгээсэн нийт SMS-ын тоогоор тодорхойлогдоно. Компьютерээс хөдөлгөөнт холбоо руу эсвэл компьютеруудад илгээсэн мессежийг хасаж тооцно.	[МХХТ]
1377	Харилцаа холбоо	Software-based VoIP applications	Програм хангамжид суурилсан VoIP хэрэглээ	Үүнд програм хангамжид суурилсан VoIP ашигласан skype, hotmail, yahoo гэх мэт хэрэглээнүүд хамаарагдана.	[МХХТ]
1378	Харилцаа холбоо	Space system	Сансрын систем	Тусгай зорилгоор сансрын радио холбоо ашиглан хамтран ажиллах газрын станцууд ба эсвэл сансрын станцуудын бүлэг.	[МХХТ]
1379	Харилцаа холбоо	Speech digit signaling	Ярианы тоон дохиолол	Тоон хугацааны завсарууд нь үндсэндээ кодчлогдсон яриаг дамжуулахад ашиглагддаг сувгийн холбоотой дохиоллын нэг төрөл.	[МХХТ]
1380	Харилцаа холбоо	Splitter	Хуваагч	Телефонд хуваагч (заримдаа хуучны телефон үйлчилгээний хуваагч гэдэг) нь телефон дохиог хоёр ба түүнээс олон дохионд хуваадаг төхөөрөмж юм. Дохио бүр нь сонгогдсон давтамжаар зөөгдөх ба олон үүсгүүрүүдээс гарах дохионуудыг нэг дохионд нэгтгэж бас чадна.	[МХХТ]
1381	Харилцаа холбоо	Splitterless	Хуваагчгүй	Хуваагчгүй гэдэг нь хэрэглэгчийн тоон шугам (DSL)-ийн телефон үйлчилгээний төрлийг заадаг. Энд хэрэглэгч талд хуучин телефон үйлчилгээний хуваагч суурьлуулах шаардлагагүй.	[МХХТ]
1382	Харилцаа холбоо	Splitting	Салгалт	Сувгийн доор дурдсан хэсгүүдийг салгах эсвэл тусгаарлах үүрэг гүйцэтгэдэг холболтын функц. Үүнд: – Дохиоллын давтамж оруулж байгаа цэгийн өмнө. – Дохионы хүлээн авуур холбогдсон цэгийн дараа. Дохионы ойлт ба салбарласан дохио хүлээн авах үйлдэл нь дохиоллын төхөөрөмжийн буруу ажиллагааг засах үед хийх салгалт. Түрүүчийн суваг эсвэл ойрхон байгаа төгсгөлийн төхөөрөмжийн интерференцээс хамгааалах дохиог дамжуулах үед хийх салгалт.	[МХХТ]
1383	Харилцаа холбоо	Standard mobile subscriptions with use of data communications at broadband speeds	Өргөн зурвасын хурдаар интернэт үйлчилгээ авдаг стандарт хөдөлгөөнт хэрэглэгч	Стандарт хөдөлгөөнт утаснаасаа 256 Кбит/с ба түүнээс дээш хурдаар интернэт үйлчилгээ авдаг хэрэглэгчдийн тоо.	[МХХТ]
1384	Харилцаа холбоо	StarBand	Одон зурвас	Одон зурвас бол геостационар хиймэл дагуул ашиглан өргөн зурвасын интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч (ISP) бөгөөд бие даасан бусад орчинтой байнгын холболтыг хангадаг. 2000 оны сүүлчээр гарсан “одон зурвас” буцах болон шууд чиглэлийн өгөгдөл дамжуулалтанд хоёуланд нь сансрын (хиймэл дагуул) шугамыг ашигладаг, цуваа холбогч (USB) порт буюу Этернэт карт, тусгай модем, 2 фүүт өндөр 3 фүүт өргөн, 3 фүүт гүнтэй тавган антенн, модем антенн хоёрын хооронлох холболтонд зориулсан 2 коаксиал кабель зэргийг шаарддаг.	[МХХТ]
1385	Харилцаа холбоо	Subscriber’s line	Хэрэглэгчийн шугам	Хэрэглэгчийн төхөөрөмжийг станцтай (ATC) холбож байгаа телефоны шугам.	[МХХТ]
1386	Харилцаа холбоо	Subsequent address message (SAM)	Дараагийн хаягийн мессеж	Анхны хаягийн мэдээллийн дараа шууд чиглэлд дамжих мэдээний төрөл ба цаашид шаардлагатай хаягийн мэдээллийг агуулна.	[МХХТ]
1387	Харилцаа холбоо	Subsequent address message with one signal	Нэг дохиотой дараагийн хаягийн мэдээ	Анхны ба дараагийн хаягийн мэдээний дараа шууд чиглэлд дамждаг мэдээний төрөл ба хаягийн зөвхөн нэг дохио агуулна.	[МХХТ]
1388	Харилцаа холбоо	Symmetrical through connection	Тэгш хэмт нэвт холболт	Хоёр чиглэлийн дамжууллын нэгэн зэрэг болох нэвт холболт	[МХХТ]
1389	Харилцаа холбоо	T-1	T-1	T1 зөөгч бол Америк, Канад, Япон улсад, тоон дамжуулах үйлчилгээнд өргөн хэрэглэгддэг. Эдгээр улсад энэ нь 24 биеэ даасан сувгаас бүрдэнэ. Импульс кодын модуляц (ИКМ), хугацааны хуваалттай нягтруулга (TDM) ашигладаг, дохиог дамжуулах хурд 1,544 Mбит/cек. Т1 шугамд зэс утас ашигладаг байсан бол одоо шилэн кабель ба утасгүй орчныг хамруулж байна. Т1 гаднах систем хотуудын хоорондох холбоонд зориулагдан хөгжиж байгаа. Олон албан газрууд Т1 шугамуудыг интернэт хандалтыг хангагчид руу холбогдоход ашигладаг.	[МХХТ]
1390	Харилцаа холбоо	T9	9 товчлуурын текст	Телефон утасны 9 цифр бүхий товчлуурыг даран суурин ба хөдөлгөөнт утас ашиглагчид мессеж бичих систем юм. Текст оруулах товчлуурыг давтан (2-4 удаа) дарах замаар үсгээ сонгож оруулдаг байсан. Т9 систем бол нэг товчлуур дараад үсгээ таних урьдчилан суулгасан програм ашигладаг. Тежикийн холбооны байгууллагаар 20 гаруй хөдөлгөөнт телефон үйлдвэрлэгч Т9 систем ашиглах лиценз авсан. Т9-ийг богино мессеж үйлчилгээнд (SMS) ба утасгүй хэрэглэгчийн протокол (WAP)-ын хослолд ашигладаг.	[МХХТ]
1391	Харилцаа холбоо	Tansfer-allowed (procedure)	Зөвшөөрсөн дамжуулал (үйл ажиллагаа)	Дохиоллын чиглэл ажиллагаанд бэлэн болсныг дохиоллын цэгт мэдээлэхэд хэрэглэгдэх дохиоллын чиглэлийн удирдлагад багтсан үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1392	Харилцаа холбоо	Target population for DCC (Digital Community Centres) services	DCC үйлчилгээг зориулах хүмүүсийн тоо	Энэхүү үйлчилгээг зориулах хүмүүсийн тоог олохдоо боломжит хүн амын тооноос (боломжит хүн амын тоонд 6 болон түүнээс дээшхи насныхан орно) PIAC-аас өөр хэлбэрээр интернэтэд хандаж байгаа хүмүүсийн тоог хассан ялгавраар олно.	[МХХТ]
1393	Харилцаа холбоо	T-carrier system	T зөөгч систем	Т зөөгч, Е зөөгч, DSO нягтруулагч зэргийн хоорондын хамаарал, тоон дохио X-г хар. Т зөөгч системийг Америкэд Белл систем 1960 онд гаргасан. Энэ нь цифрчилсэн дуу дамжууллын анхны систем байсан. Анхны хурд нь 1,544 Mбит/с бүхий Т1 шугамыг өнөөдөр интернэт үйлчилгээ эрхлэгчид (ISP) интернэтэд холбогдоход ерөнхийдөө ашиглагдаж байна. Өөр нэг түвшин бол Т3 шугам, хурд нь 44,736Мбит/с, бас л интернэт үйлчилгээ үзүүлэгчидэд голлон ашиглагддаг. Т зөөгч систем импульс кодын модуляц (PCM), хугацааны нягтруулга (TDM)-ыг ашигладаг бүхэлдээ тоон систем. Энэ систем нь 4 утас ашигладаг ба бүрэн дуплекс (Нэг ижил цаг хугацаанд 2 утас нь дохиог нэвтрүүлэхэд, 2 утас нь хүлээн авахад зориулагддаг). Мөн Т1 тоон урсгал нь 24 ширхэг 64кбит/с хурдтай нягтруулсан сувгаас бүрддэг. 4 утас анх 4-лсөн мушгиатай зэс утас байсан бол одоо коаксиаль кабель, шилэн кабель, тоон радио релей ба бусад өөр орчин байх юм.	[МХХТ]
1394	Харилцаа холбоо	TCP/IP offload engine (TOE)	TCP/IP -г ачаалах хөдөлгүүр	TCP/IP-г ачаалах хөдөлгүүр (товчоор TOE) бол нэвтрүүлэх чадамжийн оновчлолыг хийх зорилгоор өндөр хурдны этернет системийн нэрийг өсгөх технологи юм. TOE-ийн бүрэлдэхүүн хэсэг нь сүлжээний интерфейс карт (NIC) буюу хост холболтын адаптор (HBA) мэтийн нэг сувагт нэгтгэсэн хэлбэр юм.	[МХХТ]
1395	Харилцаа холбоо	Telco	Телефон компани	Америк болон бусад улсуудад “telco” гэж телефон компаний богиносгосон хэлбэр юм.	[МХХТ]
1396	Харилцаа холбоо	Telecenter	Алслагдсан цэгүүдийг холбох төв	Telecenter /Америк бичлэгээр/ эсвэл telecentre /Англи бичлэгээр/ гэж хоёр янзаар бичигдсэн байдаг. Энэ төв нь байгуулагын өөр газар байрласан ажлын байр. Энэ оффис нь алсад байрлах төхөөрөмжүүдийг ажиллуулахын тулд зайнаас хандалт хийх боломжийг хангадаг.	[МХХТ]
1397	Харилцаа холбоо	Telecommunication credit card	Кредит картын үйлчилгээ	Гадаад улсад зорчих үедээ телефон ярианы төлбөрийг кредит картаар хийх.	[МХХТ]
1398	Харилцаа холбоо	Telecommunications display device (TDD)	Холбооны дэлгэцэт төхөөрөмж	Холбооны дэлгэцэт төхөөрөмж (TDD)-г бас текст телефон гэдэг, Энэ нь товчлуурт гар, сонсч байгаа болон ярьж байгаа хүмүүст зориулагдсан дэлгэцээр тоноглогдсон телефон. TDD нь товчлуурт гар ашиглан бичсэн мессежийг нэвтрүүлэх ба хүлээн авах боломжтой. Гэрийн болон нийтийн хэрэглээний телефоныг 2-ууланг нь TDD-ээр тоноглож болно. Нийтийн хэрэглээний TDD таксофонд гарын драйвер нь нөгөө талын TDD телефоноос хариу өгсөний дараа ашиглахаар хийгдсэн. Ингэснээр гар гадны сүйтгэгч ба бусад эвдрэлээс хамгаалагддаг.	[МХХТ]
1399	Харилцаа холбоо	Telecommunications network	Харилцаа холбооны сүлжээ, холбооны сүлжээ	Олон хэрэглэгчдийн хооронд өгөгдөл дамжуулах, солилцох чадвартай терминал (terminal), холбоос (link), зангилааны (node) цогц. Мэдээлэл сүлжээн дэх терминал бүрийн өөрийн гэсэн давтагдашгүй, цор ганц хаягийн дагуу зангилаагаар холбогдсон холбоосоор дамжина. Холбооны сүлжээний жишээнд компьютерийн сүлжээ, интернэт сүлжээ, телефон сүлжээ, цахилгаан мэдээний сүлжээ, нислэгийн мэдээллийн сүлжээ (aeronautical) зэрэг байж болно.	[МХХТ]
1400	Харилцаа холбоо	Telecommuting (e-commuting, e-work, telework, working from home (WFH), working at home (WAH))	Телекоммют	Ажиллагчид ажлын байрлал, ажиллах цагаа уян хатан, чөлөөтэй хуваарилдаг ажил хөдөлмөрийн зохицуулалт. Телекоммют нь ажлын тодорхой төвлөрсөн байранд өдөр бүр очих замаар хөдөлмөрлөхийн оронд телехолбооны шугам ашиглан дуртай газраасаа ажиллах боломж олгоно.	[МХХТ]
1401	Харилцаа холбоо	Teleconference	Зайнаас хийх хурал	Энэ нь энгийн хоёр замт телефон холболтоос илүү нарийн технологийг ашиглан холбогдсон хоёр буюу түүнээс олон оролцогчдын телефон уулзалт юм. Үүний хялбар хэлбэр нь хоёр талын төгсгөлийн оролцогчид чанга яригч ашиглан хийх аудио хурал болно. Дүрс /видео/ хурлыг зохион байгуулахад илүү олон төхөөрөмж, тусгай нарийн зохион байгуулалт шаардлагатай ба энд оролцогчид бие биенийхээ дүрсийг харж болдог.	[МХХТ]
1402	Харилцаа холбоо	Telephone jacks	Телефоны залгуур	Америкт телефоны залгуурыг бас бүртгэгдсэн залгуур ч гэдэг, заримдаа RJ-XX гэж тэмдэглэдэг ба энэ нь телефон холболтын интерфейсийн (үүр, залгуур) бүлэг юм. JACK гэж заримдаа үүр, залгуур хоёрын хоёуланг нь, заримдаа зөвхөн залгуурийн үүргээр хэрэглэгддэг.	[МХХТ]
1403	Харилцаа холбоо	Telephone main line faults	Телефоны гол шугамын гэмтэл	Нэг жилийн хугацаанд бүртгэгдсэн гэмтэлтэй телефоны гол шугамын нийлбэр тоог гол шугамын гэмтэл гэж нэрлэнэ. Улс бүр өөрийн онцлогоос хамааруулж энэ үзүүлэлтэнд хэрэглэгчийн эзэмшилд байгаа төгсгөлийн төхөөрөмжийн гэмтлийг оруулж тооцох уу үгүй юу гэдгээ тодорхойлж болно. Нийтийн хэрэглээний цахилгаан холбооны үйлчилгээ явуулдаг ашиглалтын байгууллагаас шууд хамаарахгүй гэмтлийг голдуу хасаж тооцдог.	[МХХТ]
1404	Харилцаа холбоо	Telephone main lines in operation	Ажилд байгаа телефоны гол шугам	Нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээний бүрэлдэхүүн хэсэг болох холболтын систем дээр өөрийн биеэ даан холбогдох порт бүхий хэрэглэгчийн төгсгөлийн төхөөрөмжийг холболтын системтэй холбох үүрэгтэй телефоны шугамыг гол шугам гэнэ. Энэ үг нь “Төв станцын (main station)” эсвэл “Станцын шууд шугам (direct exchange line)” хэллэгтэй адил утгатай бөгөөд төрөл бүрийн баримт бичигт аль нь ч хэрэглэгдэж болно.	[МХХТ]
1405	Харилцаа холбоо	Telephone service installation charge	Телефон хэрэглэгчийн анх тавилтын үнэ	Телефоны үндсэн үйлчилгээний хэрэглээний нэг хэсэг болох угсралтын ажилд хамаатай нэг удаагийн төлбөрийг хэлнэ. Өөр өөр холболтын системийн дүүрэгт ялгавартай тариф хэрэглэж байвал хамгийн том хотод зориулсан тарифыг хэрэглэх ба энэ тухай тусгай тэмдэглэл хийсэн байна. Телефоны анх тавилтын тарифыг хувийн ба албаны хэрэглэгчид ялгавартай, мөн анхдагч буюу дараагийн шугамд ялгаатай тогтоосон байвал эдгээрийг тусад нь тэмдэглэнэ.	[МХХТ]
1406	Харилцаа холбоо	Telephone service international call charges	Улс хоорондын ярианы үнэ	Улс хоорондын ярианы үнэ гэдэг нь аль нэг улсаас гарах чиглэлд өөр улс руу орох чиглэлд автоматаар холбогдож (International Direct Dialling) ярьсан 3 минут ярианы өртөг юм. Харин залгагчийн тусламжтай яриаг энд тооцохгүй. Өртөгийг тооцохдоо оргил цагийн тарифаар болон хэрэв боломжтой бол хамгийн бага ачааллын цаг (хямдралтай)-ийн тарифаар тооцно. Өртөгийг үндэсний мөнгөн тэмдэгтээр төрөл бүрийн татварын тухай мэдээллийн хамт бүртгэнэ.	[МХХТ]
1407	Харилцаа холбоо	Telephone service monthly subscription charge	Телефон хэрэглэгчийн сарын суурь хураамж	Телефон хэрэглэгчийн сарын суурь хураамж гэж нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээний (PSTN) хэрэглэгчийн сар бүр дахин давтан төлж байгаа тогтмол төлбөрийг хэлнэ. Энэ төлбөр нь телефон шугам түрээсэлсэний хөлс бөгөөд хэрэглэгчийн төгсгөлийн төхөөрөмж (телефон аппарат)-ийн түрээсийн төлбөр биш юм. Учир нь хэрэглэгч аппаратаа зах зээлээс худалдаж авдаг. Хувийн болон албаны хэрэглэгч, эсвэл анхдагч болон дараагийн шугамд тохирсон тус тусдаа ялгавартай тарифыг тогтоож өгнө. Хэрэв суурь хураамж нь ямар нэг төлбөрөөс чөлөөлсөн юмуу хөнгөлөлттэй тарифтай байвал түүнийг тодорхой дурьдах шаардлагатай. Өөр өөр АТС-ийн дүүрэгт ялгавартай тариф хэрэглэж байвал хамгийн том хотод зориулсан хураамжийг ашиглаад энэ тухайгаа тусгай тэмдэглэл хийнэ.	[МХХТ]
1408	Харилцаа холбоо	Telephone service national call charge	Хотын доторхи ба хот хоорондын ярианы үнэ	Дотоодын телефон ярианы тарифыг хотын доторхи (local) болон хот хоорондын (long-distance) гэж хуваах ба тус тусад нь ялгавартай тогтооно. Хотын доторхи телефоны ярианы үнэ өртгийг тогтоохдоо хэрэглэгчийн өөрийн төгсгөлийн төхөөрөмжийг ашиглан (нийтийн хэрэглээний таксафоныг тооцохгүй) нэг холболтын системийн хүрээнд оргил цагийн үеэр 3 минут ярьсан ярианы өртөгөөр тооцно. Үүнээс гадна нийтийн хэрэглээний таксафоноос хотын дотор ярьсан ярианы өртөгийг мөн тооцно.	[МХХТ]
1409	Харилцаа холбоо	Telephony	Телефон	Телефон нь дууны дохио, факс бусад өөр мэдээллийг цахилгаан дохио болгон алслагдсан хэсгүүдийн хооронд дамжуулахтай холбоотой технологи, чанга яригч буюу нэвтрүүлэгч ба хүлээн авагчийн ажиллагааг 2-ууланг нь гүйцэтгэдэг гарт барьдаг төхөөрөмж юм.. Интернэт телефон нь интернэт сүлжээ ашиглан яриа буюу бусад телефон мэдээллүүдийг солилцдог бүтэцтэй ба интернэтийн ашиглалт уламжлалт телефон компаний дэд бүтцээс арай илүү . Интернэтэд хандсанаар хот хооронд ба улс хоорондод дуудлага хийх уламжлалт телефон сүлжээгээр дуудлага хийхээс нилээд хямд байдаг.	[МХХТ]
1410	Харилцаа холбоо	Telephony applications programming interface (TAPI)	Телефон хэрэглээний програмын интерфейс	Телефон хэрэглээний програмын интерфейс (TAPI) бол дэлхийн хаа нэгтээ байгаа хүмүүс рүү буюу телефон холболт бүхий эх үүрвэр лүү телефон буюу видео телефоноор ярих боломжийг танд болон таны компьютерт бүрдүүлэх стандарт програмчлалын интерфейс юм. Таны компьютер TAPI-аар тоноглогдож, энэ програмыг суулгаснаар зөв хэрэглээ ба дараах функцүүдийг гүйцэтгэх техник хангамжтай болно. Үүнд: 1. Хэн нэгэн зураг буюу дүрсэн дээр дарангуут дуудлага хийгдэнэ. 2. Энгийн графикийн хэрэглэгчийн интерфейсийг хурлын дуудлага хийхэд ашиглах ба тэгээд хувиарт цагтаа коференц хийх боломжтой. 3. Хэн ярьж байгааг харах. 4. Мэйлд дуу нэмж оруулах ба сонсох 5. Тухайн дугаараас автоматаар дуудлага хүлээн авах. 6. Факс нэвтрүүлэх хүлээн авах. 7. Дээр дурьдсан бүх үйлдлийг компьютертой адил зөөврийн үүрэн телефоноос хийж болно.	[МХХТ]
1411	Харилцаа холбоо	Television household	Телевиз үздэг өрхийн тоо	Телевизийн хүлээн авагч буюу телевизортой өрхийн тоог энэ үзүүлэлтээр илэрхийлнэ. Энэ үзүүлэлтийн утга нь нийт ажиллаж байгаа телевизийн хүлээн авагчийн тоо биш юм. Учир нь айл өрх нэгээс дээш телевизортой байж болохоос гадна өрхийн өөрийн сууцнаас бусад хувийн компани, албан тасалгаа гэх мэт газруудад мөн телевизор байж болно. Телевизийн лицензийн хувьд лиценз олгох схем тэр бүр өргөн хэрэглэгддэггүй.	[МХХТ]
1412	Харилцаа холбоо	Television receivers	Телевизийн хүлээн авагчууд	Ашиглагдаж байгаа нийт телевизийн хүлээн авагч (телевизор)-ийн тоог энэ үзүүлэлтээр илэрхийлнэ. Зарим улсад телевизор бүрийг бүртгэж лиценз олгодог схем мөрддөг. Зарим өрх нэгээс дээш телевизортой байх эсвэл бүртгэгдээгүй байх тохиолдол байдаг учир телевизийн хүлээн авагчийн үнэн тоог багасгаж тооцно.	[МХХТ]
1413	Харилцаа холбоо	Telex service	Телексийн үйлчилгээ	Дэлхий нийтийн телексийн сүлжээгээр үйлчлүүлэх	[МХХТ]
1414	Харилцаа холбоо	Telex subscriber lines	Телексийн хэрэглэгчийн шугамын тоо	Нийтийн хэрэглээний телексийн сүлжээн дахь телексийн автомат холболтын станцад өөрийн бие даасан төхөөрөмжтэй хэрэглэгчийг телексийн автомат холболтын станцтай холбож байгаа шугамыг телексийн хэрэглэгчийн шугам гэж нэрлэнэ.	[МХХТ]
1415	Харилцаа холбоо	Telex subscription lines	Телексийн хэрэглэгч,телекс үйлчилгээний хэрэглэгч, телекс үйлчилгээний хэрэглэгчийн шугам	Телекс үйлчилгээний хэрэглэгчийн шугам нь хэрэглэгчийн төхөөрөмжийг нийтийн телексийн сүлжээнд холбодог шугам юм.	[МХХТ]
1416	Харилцаа холбоо	Terminals installed in Digital Community Centres (DCC)	DCC-т холбогдсон терминалууд	DCC төвд ашиглагдах нийт компьютерүүдын тоо. DCC нь олон нийт интернэт үйлчилгээг авахдаа терминалаас хандах боломжтой төв юм.	[МХХТ]
1417	Харилцаа холбоо	Terrestrial fixed wireless subscriptions	Газрын, утасгүй суурин сүлжээний интернэт хэрэглэгч	Файл татах чиглэлдээ багадаа 256Кбит/с хурдтай газрын утасгүй суурин интернэт хэрэглэгчийн тоо. Энэ нь бас суурин WiMAX ба утасгүй суурин интернэт хэрэглэгчийг хамруулна, харин интернэтийн чөлөөт тархалтын цэгт (hotspots) санамсаргүйгээр орж ирсэн хэрэглэгчүүд хамрагдахгүй.	[МХХТ]
1418	Харилцаа холбоо	Terrestrial mobile wireless subscriptions	Газрын утасгүй хөдөлгөөнт интернэт хэрэглэгч	Энэ үзүүлэлт нь идэвхтэй байгаа өргөн зурвасын хөдөлгөөнт интернэт хэрэглэгчийн тоо ба тусгай зориулалтын өгөгдлийн хөдөлгөөнт интернэт хэрэглэгчийн тоо хоёрын нийлбэрээр тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1419	Харилцаа холбоо	Tertiary digitalmuldex	Гуравдагч тоон мулдекс	64Kбит/с, 34368Kбит/с битийн урсгалуудын хооронд дохионуудыг хувиргадаг тоон мультплексор–демультплексор.	[МХХТ]
1420	Харилцаа холбоо	Text and multimedia messaging revenues	Текстэн болон мултимедиа мессеж үйлчилгээний орлого	Энэ үзүүлэлтэд зөвхөн текстэн богино мессеж үйлчилгээ (SMS), мултимедиа мессеж үйлчилгээ (MMS)-нээс олсон орлого тооцогдоно.	[МХХТ]
1421	Харилцаа холбоо	Through connection	Нэвт холболт	Станцын холболт тогтоохын тулд удирдлага болон холболтын төхөөрөмжийн гүйцэтгэдэг үйлдлүүдээр тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1422	Харилцаа холбоо	Timing recovery(timing exraction)	Синхрончлолыг сэргээх, синхрончлолыг ялгах	Хүлээн авсан дохионоос үүсэх синхрончлолын дохио	[МХХТ]
1423	Харилцаа холбоо	Toslink	Тослинк	Тослинк нь тоон аудио дохио дамжуулах шилэн кабельд зориулагдсан холбогчийн формат юм. Тоон аудио дохионы шилэн кабельд аудио өгөгдлийг цахилгаан дохионы оронд гэрлэн импульсийн хэлбэрт хөврүүлэн дамжуулдаг. “Тослинк” холбогч нь дөрвөлжин залгуур ба DVD, CD тоглуулагч, сансрын хүлээн авах антенн, бусад төхөөрөмжүүдтэй холбоход ашигладаг. Жижиг залгуур (miniplug) гэж Тослинктэй төстэй шилэн кабелийн тоон аудио-ийн өөр формат юм. Энэ нь жижиг (мини) дискэн тоглуулагч ба бусад жижиг хэмжээний тоон аудио төхөөрөмжүүдэд ашиглагддаг. Тослинк залгуурыг мини залгуурт хувиргахад зориулагдсан адаптор (зохицуулагч) байдаг.	[МХХТ]
1424	Харилцаа холбоо	Total annual investment in telecom	Харилцаа холбоонд жилд оруулсан нийт хөрөнгө оруулалт	Энэ үзүүлэлтэд улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй бүх оператор компаниудын хөрөнгө оруулалт хамаарагдана.	[МХХТ]
1425	Харилцаа холбоо	Total capacity of local public switching exchange	Хотын доторхи нийтийн хэрэглээний холболтын системийн нийт багтаамж	Холбооны байгууламж холболтын системд холбогдох боломжтой гол шугамын максимум тоо хэмжээг холболтын системийн нийт багтаамж гэнэ. Үүнд аль хэдийн холбогдсон гол шугамын тоо, ирээдүйд холбогдож болох гол шугамын тоо, мөн ашиглалтын зориулалттай (хэмжилтийн) гол шугамын тоо бүгд хамаарна. Гол шугамын тоонд бодит боломжтой байгаа гол шугамын тоог тооцно, түүнээс биш онолын хувьд өргөтгөх эсвэл шахах технологиор олшруулах боломжтой гол шугамын тоог тооцож болохгүй.	[МХХТ]
1426	Харилцаа холбоо	Total capacity of public switching exchanges	Нийтийн хэрэглээний суурин телефон холболтын системийн нийт багтаамж	Нийтийн хэрэглээний суурин телефон холболтын системийн нийт багтаамж гэдэг нь тухайн холболтын станцад холбогдож болох суурин телефон хэрэглэгчийн максимум тоотой харгалзана. Энэ тоонд холбогдсон болон ирээдүйд холбогдож болох суурин телефон хэрэглэгчүүдийн тоо, мөн станцын техник ашиглалтад зориулагдан ашиглагдах шалгалтын дугааруудын тоо хамрагдана.	[МХХТ]
1427	Харилцаа холбоо	Total fixed (wired) broadband Internet subscriptions	Өргөн зурвасын холболттой суурин интернэтийн бүртгэлтэй холболт (Mбит/с)	Нийтийн интернэт (TCP/IP холболт)-д файл татах чиглэлдээ 256Кбит/с ба түүнээс дээш хурдаар шилэн кабель модем, Диал-ап холболт, шилэн кабель, коаксиал кабель зэрэг интернэтийн утсан холболтыг ашиглан өндөр хурдаар хандах нийт холболтыг хэлнэ. Энэ нийт тоо нь төлбөрийн аргаас хамаарахгүйгээр тоологдоно. Үүнд хөдөлгөөнт үүрэн сүлжээгээр өгөгдлийн холбоо болон интернэтэд хандсан хандалт тооцогдохгүй.	[МХХТ]
1428	Харилцаа холбоо	Total fixed (wired) Internet subscriptions	Суурин интернэтийн нийт хэрэглэгч	Диал-ап холболт болон байнгын өргөн зурвасын холболттой нийт интернэт хэрэглэгчийн тоо. Зөвхөн сүүлийн 3 сард идэвхтэй байсан хэрэглэгчийг хамруулна.	[МХХТ]
1429	Харилцаа холбоо	Total full-time telecommunication staff	Харилцаа холбооны салбарын нийт үндсэн албан хаагчид	Харилцаа холбооны салбарын нийт үндсэн албан хаагчидад оператор компаниуд, интернэтийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагуудын ажилтан албан хаагчид бүгд хамаарагдана.	[МХХТ]
1430	Харилцаа холбоо	Total investment in pay TV services	Төлбөрт телевизийн үйлчилгээний нийт хөрөнгө оруулалт	Төлбөрт телевизийн (кабелийн телевиз) үйлчилгээнд оруулсан нийт хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээр тодорхойлогдоно.	[МХХТ]
1431	Харилцаа холбоо	Total number of computers in Digital Community Centres (DCC)	DCC үйлчилгээний нийт компьютерийн тоо	DCC төвд байгаа боломжит бүх компьютерүүдийн тоо. DCC нь олон нийт терминалаас интернэтэд ханддаг төв юм.	[МХХТ]
1432	Харилцаа холбоо	Total number of Digital Community Centres (DCC)	Нийтийн харилцааны тоон системийн төвүүдийн нийт тоо	Нийтийн харилцааны тоон системийн төвүүдийн тоо. Уг төв нь долоо хоногт 20 цагаас доошгүй цаг нээлттэй ажилладаг, хамгийн багадаа 1 компьютер, 1 принтер, 64Кбит/с хурдтай интернэттэй байх шаардлагатай.	[МХХТ]
1433	Харилцаа холбоо	Total number of public Internet access centres (PIAC)	Нийтийн интернэт төвүүдийн нийт тоо	Нийтийн үйлчилгээний интернэт кафе, телецентр, дижитал төвүүд, электрон номын сан, сургалтын төв болон эдгээртэй төсөөтэй үйл ажиллагаа эрхэлдэг төвүүдийн нийт тоогоор тодорхойлогдох үзүүлэлт.	[МХХТ]
1434	Харилцаа холбоо	Total revenue from all telecommunication services	Харилцаа холбооны үйлчилгээний нийт орлого	Улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй нийт харилцаа холбооны байгууллагын жилийн орлого. Үүнд гэрээт борлуулагчийн орлого мөн орно.	[МХХТ]
1435	Харилцаа холбоо	Total Wireless broadband subscriptions	Утасгүй өргөн зурвасын интернэтийн нийт хэрэглэгч	Хиймэл дагуулын, газрын суурин утасгүй ба газрын хөдөлгөөнт утасгүй интернэт хэрэглэгчдийн нийлбэр дүн.	[МХХТ]
1436	Харилцаа холбоо	Transceiver	Нэвтрүүлэгч хүлээн авагч хамтад нь нийлүүлсэн төхөөрөмж	Шалгах хэлхээгээр нэвтрүүлэгч болон хүлээн авагчийг шалгах туршилт хийдэг сувгийн гарах төгсгөлд суурилуулсан дууны төхөөрөмж.	[МХХТ]
1437	Харилцаа холбоо	Transfer-controlled (procedure)	Удирдлагатай дамжуулал	Хэт ачааллын бөөгнөрлийн тухай мэдээлдэг , дохиоллын чиглэлийн удирдлагад багтсан үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1438	Харилцаа холбоо	Transfer-prohibited(procedure)	Хориотой–дамжуулалт (үйл ажиллагаа)	Дохиоллын чиглэл бэлэн биш байгааг дохиоллын цэгт мэдээлэхэд ашиглагддаг дохиоллын чиглэлийн удирдлагад багтсан үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1439	Харилцаа холбоо	Transfer-restriced (procedure)	Хязгаарлагдмал–дамжуулал (үйл ажиллагаа)	Дохиоллын чиглэлүүд нь оновчтой биш ба боломжтой бол ашиглахгүй байх тухай дохиоллын цэгт мэдээлэхэд ашиглагддаг дохиоллын чиглэлийн удирдлагад багтсан үйл ажиллагаа.	[МХХТ]
1440	Харилцаа холбоо	Universal network	Универсаль сүлжээ, олон талын сүлжээ, олон талт сүлжээ	Универсаль сүлжээ нь дуу ба нийтийн хэрэглээний телефон сүлжээ, интернэт, кабелийн ТВ, өгөгдлийн сүлжээ, ТВ өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээ бүгд хамтдаа ажиллахаар нэгдсэн нэг сүлжээ гэсэн санааг агуулдаг. Juniper сүлжээний байгууллага шилэн кабель дээрх универсаль сүлжээтэй төстэй сүлжээг төлөвлөсөн. Энэ нь интернэт ачаалалд зориулж микросхем ашигласан маш өндөр хурдны (олон гигабитйн) сэлгэн залгагчуудаас бүрддэг. Микросхем нь IBМ хийсэн хэрэглээний тусгай хэлхээ (ASIC)- г агуулдаг. Сэлгэн залгагчууд нь долгионы уртын хуваалттай нягтруулгыг (WDM) ашигладаг.	[МХХТ]
1441	Харилцаа холбоо	Unreasonable message	Утгагүй, үл ойлгогдох мессеж	Үл ойлгогдох агуулгатай, буруу чиглэлтэй, буруу дараалалтай мессежийг хэлнэ.	[МХХТ]
1442	Харилцаа холбоо	User (of a signalling system)	Хэрэглэгч (дохиоллын системийн)	Мэдээлэл дамжуулахын тулд дохиоллын сүлжээг ашигладаг функциональ хариу. Ердөө цахилгаан холбооны үйлчилгээ.	[МХХТ]
1443	Харилцаа холбоо	VCSEL (vertical cavity surface emitting laser)	Босоо гадаргуугаар цацрах лазерын туяа	Босоо гадаргуугаар цацрах лазерын туяа нь (VCSEL) шилэн кабелийн холбоонд өгөгдлийн хурдыг ихэсгэх ба идэвхижлийг сайжруулах замаар өөрчлөлт хийж чадах тусгай лазерын диод юм. VCSEL-ийг “vixel” гэж дууддаг. Хуучны лазерын диодуудыг гадаргуугаар цацаргагч диод гэж нэрлэдэг., гэрлийн буюу инфра улаан (IR) энергийг хагас дамжуулагчийн түвшин хоорондох заагаар параллелиар цацаргадаг.(гаргадаг) VCSEL бол энергийг түвшин хоорондын заагт перпендикуляр цацаргадаг. VCSEL-850 ба 1300 нанометр долгион дээр энерги гаргахаар зохион бүтээгдсэн. Эдгээр долгионы уртууд нь цахилгаан соронзон спектрийн инфра улаан (IR) долгионы орчинд харьяалагддаг. (Хүний нүдэнд харагдах хамгийн урт улаан өнгө бол ойролцоогоор 770нанометрийн долгион юм) Шилэн кабель 1550 нанометр орчимын долгионоор энергийг хамгийн их эрчимтэйгээр дамжуулдаг.	[МХХТ]
1444	Харилцаа холбоо	Video telephony	Видео телефон, дүрст телефон	Видео телефон нь төгсгөлийн хэрэглэгчүүдийн хооронд бодит хугацаанд дүрс дуу аль алиныг нь нэвтрүүлэх, хүлээн авах бүрэн дуплекс систем юм. Видео телефоны (заримдаа видеофон гэж дууддаг) зарчим хуучны телефонтой адил. Видео телефон зохион бүтээгчдэд тохиолдох анхны бэрхшээл бол дүрсийн дохионы зурвасын өргөн дууныхаас олон дахин их байдаг шаардлагыг шийдэх, дүрсийн бүтэн байдлыг хангахад оршино. Энэ нь дохио аналог, тоон гэдгээс шалтгаална. Дүрсийн дохионы зурвасын өргөнийг хамгийн бага дүрс болгон шахах технологи ашиглан багасгаж болно. Энд өнгийн дүрснээс арай илүү саарал өнгийн шкалд оруулах, хөдөлгөөнгүй дүрсийг хэдхэн секундын хугацаанд /үргэлжилсэн хугацаанд дамжуулахаас арай сайн байдаг/ оруулах, дүрсийг бүтнээр нь дамжуулах аргыг хэрэглэвэл сайн үр дүн өгөх болно.Энэ төрлийн дүрсийн дохио удаан сканы телевиз (SSTV) хэлбэртэй байх ба түүнийг ердийн зэс телефон шугамаар нэвтрүүлж хүлээн авч болно.	[МХХТ]
1445	Харилцаа холбоо	Voice portal	Дууны гарц, дууны хаалга	Дууны гарц (заримдаа товчоор “vortal” гэдэг)нь хэрэглэгч ямар нэг мэдээллийг (цаг уур, спорт, хувьцааны тухай г.м) телефоноор авч чадах вэб хуудас юм уу өөр бусад үйлчилгээ. Жишээ нь; үүрэн телефоны хөдөлгөөнт хэрэглэгч вэб сайтын дууны гарц руу номер цуглуулж болно, дууг юм уу товчлуурыг ашиглан мэдээлэл авахыг шаардаж болно. Вэб хуудасны дуу боловсруулах тусгай програмаас хүссэн мэдээллээ авч болно. Ярих юм уу товч дарах хэлбэрээр мэдээлэл шаардсаны дараа дууны гарц дуут мэдээллээр юмуу зарим тохиолдолд E-mail мессежээр хэрэглэгчид хариу өгдөг. Be Vocal, Tellne гэсэн 2 компани дууны гарцууд болж ажилладаг.	[МХХТ]
1446	Харилцаа холбоо	Voice-enabled e-mail	Дуут и-мэйл, дуут шуудан	Дуут шуудан (заримдаа дуу идэвхжсэн шуудан гэдэг) нь дуу таних ба ярианы синтез хийх технологийг ашигладаг. Энэ технологи нь хэрэглэгчдэд ямар нэг телефоноос өөрийнхөө и-мэйл рүү хандах боломжийг олгодог. Хэрэглэгч дууны гарц руу хандахын тулд телефон номер цуглуулна, дараа нь мэйл, мессежээ цуглуулахын тулд хоёр товч дараад ”миний мэйлийг ав” гэсэнтэй төстэй үг хэлнэ. Ярианы синтезийн програм мэйл текстийг дуут мессеж болгон хувиргаж энэ нь телефоноор эргэж сонсогдох болно.	[МХХТ]
1447	Харилцаа холбоо	Voice–frequency signalling (VF signalling)	Ярианы давтамжийн кодын дохиолол	Дохиоллын мэдээлэл нь телефон ярианы зурвасын дотор давтамжтай гүйдлүүдийг ашиглахад үндэслэсэн дохиоллын арга.	[МХХТ]
1448	Харилцаа холбоо	Voicemail (voice mail, vmail, VMS)	Дуут шуудан, Ви-мэйл	Телефон мэдээллийг бүртгэх, хадгалах, дамжуулах төвлөрсөн электрон систем. Мөн авто хариулагч (answering machine) гэх мэтчилэн дуут зурвас (voice message) дамжуулдаг аливаа системийг ингэж нэрлэж болдог.	[МХХТ]
1449	Харилцаа холбоо	VoIP minutes	VoIP ярианы минут	VoIP технологид суурилсан удирдлагатай, суурин телефон ярианы дуудлагууд. Удирдлагатай VoIP үйлчилгээ гэдэг нь тухайн оператор үйлчилгээний чанарыг хянаж болох, VoIP-ийг ашигласан, нийтэд хүртээмжтэй телефон үйлчилгээ юм. Энэ нь дотоодын ба олон улсын нийт VoIP ачаалал юм. Харин энэхүү ачааллын хэмжээнд програм хангамжинд суурилсан VoIP ачаалал тооцогдохгүй.	[МХХТ]
1450	Харилцаа холбоо	VoIP subscriptions	VoIP үйлчилгээний хэрэглэгч	Интернэт протокол ашиглан интернэт сүлжээгээр суурин телефоны үйлчилгээ авдаг хэрэглэгчүүдийг VoIP хэрэглэгч гэж үзнэ. IP телефоны хэрэглэгч ч гэж нэрлэдэг.	[МХХТ]
1451	Харилцаа холбоо	VoIP trunk gateway	VoIP холбох шугамын гарц	VoIP-ын холбох шугамын гарц нь VoIP сүлжээнд факс машин, энгийн телефон мэт хуучны телефон үйлчилгээ (POTS)-ний төхөөрөмжийг ашиглахад зориулсан интэрфэйс юм. VoIP холбох шугамын гарц нь сувгийн карт буюу бүх функцийг агуулсан төхөөрөмж /хайрцаг/ хэлбэрээр үйлдвэрлэгддэг байна. Хуучны телефон үйлчилгээний POTS төхөөрөмжийн портын тоо хандаж буй хэрэглээний хэмжээнээс (жижиг бизнес, дунд бизнес, үйлдвэрийн газар) хамаарч өөрчлөгдөнө. VoIP транкийн гарц нь хэрэглэгчүүдийг операторууд буюу хот хоорондын телефон компаний оролцоогүйгээр VoIP сүлжээ рүү холбодог. VoIP үйлчилгээ үзүүлэгчид хот хоорондын ба суурин дуудлага хийх тохиолдолд өөрсдөө үнийн тарифаа тогтоодог.	[МХХТ]
1452	Харилцаа холбоо	Waiting list for fixed lines	Суурин телефон тавиулахаар хүлээлгэнд байгаа өргөдлийн тоо, хүлээгдэж буй шугамын тоо, захиалгын тоо	Улсын хэмжээнд суурин утасны захиалгын тоо хэмжээ Техникийн боломжгүйгээс хүлээгдэж байгаа, нийтийн телефон сүлжээнд холбогдохыг хүссэн өргөдөл.	[МХХТ]
1453	Харилцаа холбоо	Waiting list for main lines	Гол шугамын хүлээгдэж байгаа өргөдлийн тоо	PSTN буюу нийтийн хэрэглээний автомат телефон сүлжээний тоног төхөөрөмжийн (төхөөрөмж буюу хэрэглэгчийн шугам) хүрэлцээгүй байдлаас шалтгаалан хэрэглэгчийн хүсэлтийг хангаж чадахгүй байх өөрөөр хэлбэл хэрэглэгч бүрийн хүсэлтээр тоног төхөөрөмж тавьж өгч чадаагүй үйлчлэгч байгууллагын зүгээр хэрэглэгчид өртэй байгаа хүсэлтийн тоог хүлээгдэж байгаа өргөдлийн тоо гэнэ. Хэрэглэгчийн хүсэлтийг барагдуулж шинэ шугамаар хангах хугацааг нарийн тогтоож мөрдөх шаардлагатай. Жишээлбэл: Хэрэглэгчийн шаардсан өдрөөс хойш хоёр долоо хоногоос хэтрүүлэхгүй хүсэлтийг барагдуулж байх гэх мэт. Харин түрээсийн суваг, хөдөлгөөнт холбоо, багц холболттой өгөгдлийн холбоо ба бусад нэмэлт үйлчилгээ тус бүрт биеэ даасан тус тусдаа үзүүлэлтүүд бүртгэгдэх ёстой.	[МХХТ]
1454	Харилцаа холбоо	Webtone	Вэб дуу, тон, интернэтэд хандах үргэлжилсэн зуммер	Вэб дуу нь интернэтэд хандахад шууд сонсогдох завсрын ба үргэлжилсэн зуммер (тон). Энэ нь телефон хэрэглэгч харилцуур (трубка) авахад станцын “Номероо цуглуул” гэсэн зуммер сонсдогтой адилхан зуммер байна. Телефон систем, интернэт 2 нэгдэж байгаа тул вэб тон нь телефоны “Номер цуглуул” гэсэн зуммерийг агуулах болно гэж зарим нь үздэг. Вэб тон бас хөдөлгөөнт төхөөрөмжөөс, компьютерт, ахуйн хэрэглээний төхөөрөмжөөс буюу бидний хүрээлж буй үйлчилгээний газруудаас интернэт рүү хандахад сонсогддог.	[МХХТ]
1455	Харилцаа холбоо	Wide-area telephone service (WATS)	Глобал телефон үйлчилгээ	Глобал телефон үйлчилгээ нь хот хоорондын холбооны үйлчилгээг тогтмол тарифаар явуулдаг тусгай хэлбэр юм. WATS-ийн шугам бизнесийн болон засгийн газрын агентлагт голлон ашиглагдаж байна. Зарим хувийн болон жижг корпороциуд WATS-ийн гишүүн болсон байдаг. WATS шугамын 3 төрөл байдаг. 1. Орох дуудлагын үйлчилгээний WATS /IN-WATS/ 2. Гарах дуудлагын үйлчилгээний WATS /OUT-WATS/ 3. Орох ба гарах дуудлагын үйлчилгээг хосолсон WATS Орох дуудлагын WATS-ын шугам нь энэ зорилгоор нөөцлөсөн бүсийн кодуудыг багтаасан телефон дугаартай, 800, 888, 877 мэтийн. Эдгээр дугааруудыг дуудаж буй хүмүүс хот хоорондын холбооны тарифаар төлбөр төлдөггүй. Үүний оронд энэ дуудлагыг хүлээн авсан хэрэглэгч ашигласан цагаар, сарын тогтмол ханшаар тооцож төлбөрийг төлдөг. Гарах дуудлагын WATS-ын шугамууд нь хот хоорондын тогтмол тарифаар төлбөр нь тооцогдоно.	[МХХТ]
1456	Харилцаа холбоо	Wink	Богино үргэлжлэлтэй дохио	Харилцаа холбоонд богино үргэлжлэлтэй дохио нь үргэлжилсэн дохионы богинохон тасалдалтай хэлбэр. Энэ дохионууд нь телефон холболтын системээр гүйцэтгэгдэх процессын шалтгааныг тодорхойлох буюу тухайн нөхцөл байдлыг тодорхойлоход ашиглагддаг. Богино импульсууд нь залгагч юмуу хэрэглэгчдэд сувгийн тухайн нөхцөлийг илэрхийлж дохиолно. Энэ нь үргэлжилсэн дохион дахь богино тасалдлын сериэс бүрддэг. Жишээ нь: Олон шугамын телефон янз бүрийн товчлууртай, шугам бүрт нэг товчлуур байх ба товчлуур бүр гэрэлтүүлэгтэй. Нэг товчлуур гэрэлтэхэд шугаманд дуудлага ирж байгааг илэрхийлэх ба гэрэл тодорхой тогтмол интервалаар (ойролцоогоор 0.5сек) тасалдан хэрэглэгчийн анхаарлыг татан дохиолдог.	[МХХТ]
1457	Харилцаа холбоо	Wink release	Төгсгөл өгөх дохио	Богино хэмжээний чөлөөлөх дохио бол холболтын төвөөс телефон руу холболтын төгсгөлд хэрэглэгч трубка тавьсаныг илэрхийлэн илгээгддэг “тон” юм. Ихэвчлэн чөлөөлөх дохио хүлээн авсан телефон хэрэглэгч трубкаа бас тавина.	[МХХТ]
1458	Харилцаа холбоо	802.11	802.11	802.11 нь утасгүй суурин газар нутгийн сүлжээ буюу WLAN-д зориулсан IEEE-ээр хөгжүүлэгдсэн утасгүй холбооны ажлын групп юм.	[WGD]
1459	Харилцаа холбоо	802.15	802.15		[WGD]
1460	Харилцаа холбоо	802.16	802.16		[WGD]
1461	Харилцаа холбоо	802.2	802.2		[WGD]
1462	Харилцаа холбоо	802.22	802.22		[WGD]
1463	Харилцаа холбоо	0G	0G		[WGD]
1464	Харилцаа холбоо	1G: First Generation wireless technology	1G: Анхдагч үеийн утасгүй технологи		[WGD]
1465	Харилцаа холбоо	1xEV-DO	1xEV-DO		[WGD]
1466	Харилцаа холбоо	1xEV-DV	1xEV-DV		[WGD]
1467	Харилцаа холбоо	1xRTT	1xRTT		[WGD]
1468	Харилцаа холбоо	2.5G	2.5G		[WGD]
1469	Харилцаа холбоо	2G: Second Generation Wireless Technology	2G: Хоёрдогч үеийн утасгүй технологи		[WGD]
1470	Харилцаа холбоо	3.5G	3.5G		[WGD]
1471	Харилцаа холбоо	3G: Third Generation Wireless Technology	3G: Гуравдагч үеийн утасгүй технологи		[WGD]
1472	Харилцаа холбоо	3GPP LTD	3GPP LTD		[WGD]
1473	Харилцаа холбоо	3GPP: The 3rd Generation Partnership Project	3GPP: Гуравдагч үеийн хөдөлгөөнт холбооны төсөл		[WGD]
1474	Харилцаа холбоо	3GPP2: The 3rd Generation Partnership Project 2	3GPP: Гуравдагч үеийн хөдөлгөөнт холбооны төсөл 2		[WGD]
1475	Харилцаа холбоо	3GPS: 3G Service Provider	3GPS: 3G үйлчилгээгээр хангагч		[WGD]
1476	Харилцаа холбоо	3GSM: Third generation GSM network	3GSM: Гуравдагч үеийн GSM сүлжээ		[WGD]
1477	Харилцаа холбоо	3-Way Calling	3-Way Calling		[WGD]
1478	Харилцаа холбоо	4G: Fourth generation of wireless communications	4G: Дөрөвдөгч үеийн утасгүй технологи		[WGD]
1479	Харилцаа холбоо	64 QAM: 16ary Quadrature Amplitude Modulation	64QAM: 16 битийн Квадрат Агуургийн Модуляц		[WGD]
1480	Харилцаа холбоо	6lowpan: IPv6 over Low power Wireless Personal Area Networks	6lowpan: Бага чадлын утасгүй хувийн сүлжээний IPv6		[WGD]
1481	Харилцаа холбоо	802.11a	802.11a		[WGD]
1482	Харилцаа холбоо	802.11b	802.11b		[WGD]
1483	Харилцаа холбоо	802.11e	802.11e		[WGD]
1484	Харилцаа холбоо	802.11g	802.11g		[WGD]
1485	Харилцаа холбоо	802.11i	802.11i		[WGD]
1486	Харилцаа холбоо	802.11j	802.11j		[WGD]
1487	Харилцаа холбоо	802.11k	802.11k		[WGD]
1488	Харилцаа холбоо	802.11n	802.11n		[WGD]
1489	Харилцаа холбоо	802.11r	802.11r		[WGD]
1490	Харилцаа холбоо	802.11s	802.11s		[WGD]
1491	Харилцаа холбоо	802.11x	802.11x		[WGD]
1492	Харилцаа холбоо	802.15.1	802.15.1		[WGD]
1493	Харилцаа холбоо	802.15.3	802.15.3		[WGD]
1494	Харилцаа холбоо	802.15.4	802.15.4		[WGD]
1495	Харилцаа холбоо	802.16-2004	802.16-2004		[WGD]
1496	Харилцаа холбоо	802.16-2005	802.16-2005		[WGD]
1497	Харилцаа холбоо	802.16a	802.16a		[WGD]
1498	Харилцаа холбоо	802.16d	802.16d		[WGD]
1499	Харилцаа холбоо	802.16e	802.16e		[WGD]
1500	Харилцаа холбоо	802.1x	802.1x		[WGD]
1501	Харилцаа холбоо	AAS: Adaptive Antenna System	Адаптив антенны систем	Адаптив антенний систем нь сүлжээний операторуудад утасгүй сүлжээний багтаамжийг нэмэгдүүлэх боломжийг олгодог технологи юм. Мөн адаптив антенны систем нь спектрийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх, хамрах хүрээг өргөжүүлэх, давтамж дахин ашиглах чанарыг дээшлүүлэх боломжийг олгодог. Адаптив антенны систем нь холбооны шугамын нэвтрүүлэх ба хүлээн авах талын антенны олон элементүүдээс бүрдэх бөгөөд дохионууд нь хөдөлгөөнт радио сувгийн орон зайн хэмжээсийг ашиглах ба тохируулгатайгаар боловсруулагддаг. Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах тал эсвэл холбооны шугамын холболтын хоёр төгсгөлд боловсруулалт хийгдсэн эсэхээс хамааран адаптив антенний системийн аргыг олон оролттой ганц гаралттай (MISO), нэг оролтын олон гаралттай (SIMO), эсвэл олон оролтын олон гаралттай (MIMO) гэж тодорхойлдог.	[WGD]
1502	Харилцаа холбоо	Absorption Spectrum	Шингээлтийн спектр	А-түлхүүр нь хэрэглэгчдийн хамтран ашиглаж байгаа нууц мэдээллийг баталгаажуулахын тулд ашигладаг үүрэн утасны дугаарт олгосон нууц код юм.	[WGD]
1503	Харилцаа холбоо	AC: Authentication Center (or AUC)	Баталгаажуулалтын төв	GSM-ийн гол сүлжээ рүү холболт тогтоох оролдлого хийсэн SIM карт бүрийг таних үйл ауиллагааг хэлнэ /голдуу утас нь асаалттай байх үед/. Баталгаажуулалт амжилттай болсон тохиолдолд HLR нь SIM . Нууцлалын түлхүүр нь гар утас болон GSM гол сүлжээний хоорондох бүхий л утасгүй холбооны мэдээллийг (дуу, SMS гэх мэт) нууцлахад ашиглагддаг.	[WGD]
1504	Харилцаа холбоо	ACCH: Associated Control Channel	Нэгдсэн удирдлагын суваг	Хэрэглэгчийн ачааллын суваг эсвэл зориулагдсан дохионы сувагтай нэгдсэн GSM дохионы сувагтай нэгдсэн GSM дохионы сувгууд юм. Хоёр ACCH нь GSM хэлхээний холболтын ажиллагаанд зориулагдан холбогдсон . Эдгээр нь SACCH (Удаан холболттой хяналтын суваг) ба FACCH (Хурдан холболттой хяналтын суваг) юм. GRPS багц үйлдлийн хувьд ACCH нь PDTCH (Багц өгөгдлийн хөдөлгөөнт суваг) -тай хамт хуваарилагдсан байдаг ба үүнийг PACCH (Багц холбогдсон хяналтын суваг) гэж нэрлэнэ.	[WGD]
1505	Харилцаа холбоо	ACELP: Algebraic Code Excited Linear Predictive	Алгебрийн шугаман таамаглалын кодлол	Алгебраар кодлогдсон шугаман таамаглал (ACELP) нь CELP ярианы кодлолын кодын үгнүүдийг нутагшуулахад ашиглагддаг алгебрийн арга юм. Энэ арга нь кодын үгийн хайлтын алгоримтыг илүү үр дүнтэй болгодог.	[WGD]
1506	Харилцаа холбоо	ACIR: Adjacent Channel Interference Ratio	Зэрэгцээ сувгийн интерференцийн харьцаа	Зэрэгцээ сувгийн интерференцийн харьцаа (ACIR) нь зэрэгцээ сувгуудын интерференцийн чадлыг тодорхой шаардагдах чадалд харьцуулсан харьцаа юм.	[WGD]
1507	Харилцаа холбоо	Acknowledgment (ACK)	ACK frame-ыг харах		[WGD]
1508	Харилцаа холбоо	ACLR: Adjacent Channel Leakage Ratio	Зэрэгцээ сувгийн алдагдлын харьцаа	Зэрэгцээ сувгийн алдагдлын харьцаа (ACLR) нь WCDMA дамжуулагчийн гүйцэтгэлийн хэмжүүр юм. Энэ нь нэвтрүүлсэн тэжээлийн харьцааг зэргэлдээ RF сувгийн хүлээн авагчийн шүүлтүүрээр хэмжсэн хүчдэлд харьцуулсан харьцаа болно. Үүнийг өмнө нь бас сувгийн унтралтын харьцаа гэж нэрлэдэг байжээ. ACLR нь 3GPP WCDMA стандартаар тодорхойлогддог байна.	[WGD]
1509	Харилцаа холбоо	ACPR: Adjacent Channel Power Ratio	Зэрэгцээ сувгийн чадлын харьцаа	Зэрэгцээ сувгийн чадлын харьцаа (ACPR) нь зэрэгцээ давтамжийн сувагт нөлөөлөх интерференцийн нөлөөлөл болон болон чадлын хэмжүүр юм. ACPR нь ихэвчлэн зэрэгцээ давтамжийн суваг дах дундаж чадал болон дамжууллын давтамжийн сувгийн дундаж чадал хоёрын харьцааг тодорхойлдог. Энэ нь CDMA дамжуулагч болон түүний бүрдэл хэсгүүдийн маш чухал хэмжүүр юм. Энэ нь RF-ийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн шугаман бус байдлаас үүссэн гажуудлын хэмжээг тодорхойлдог. ACPR хэмжилт нь CDMA-ийн стандартын нэг хэсэг биш болно.	[WGD]
1510	Харилцаа холбоо	ACS: Adjacent Channel Selectivity	Зэрэгцээ сувгийн сонголт	Зэрэгцээ сувгийн сонголт нь хүлээн авагчийн ойролцоо давтамжийн сувагт хүчтэй сигнал хүлээн авахгүй байх ажиллагааны чадварын хэмжүүр юм. ACS нь зэрэгцээ сувгийн давтамж дахь хүлээн авагчийн шүүлтүүрийн шингээлт болон сувгийн зөвшөөрөгдсөн давтамж дахь хүлээн авагчийн шүүлтүүрийн шингээлтүүдийн харьцааг тодорхойлдог.	[WGD]
1511	Харилцаа холбоо	ACTS: Advanced Communications Technology and Services	Харилцаа холбооны дэвшилтэт технологи ба үйлчилгээ	Харилцаа холбооны дэвшилтэт технологи ба үйлчилгээ (ACTS) нь Европ дахь 3G технологийг хөгжүүлэлтийг түгээдэг байгууллага юм. ACTS нь болон өргөн зурвасын олон цэгийн хандалтат техникүүдэд чиглэдэг ба RACE-ийг амжилттай хэрэгжүүлсэн.	[WGD]
1512	Харилцаа холбоо	Ad hoc	Ад хок	Ad hoc-ийг мөн Ад хок горим гэх бөгөөд энэ нь хандалтын цэг рүү нэвтрэхгүйгээр хоёр буюу түүнээс олон утасгүй сүлжээний адаптеруудын хооронд үүссэн богино хугацааны утасгүй сүлжээний тогтолцоог хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, Ad hoc сүлжээ нь компьютерийн “харилцан яриаг” (өгөгдлийг илгээдэг) шууд болон бие биендээ дамжуулдаг. Хоёр эсвэл түүнээс олон компьютерыг холбох ямар нэгэн арга байхгүй үед Ad hoc сүлжээ нь хурдан ашиглагдах боломжтой. Ad hoc сүлжээг ажиллуулахын тулд сүлжээнд байгаа компьютер бүр утасгүй сүлжээний карт суулгагдсан байх ёстой бөгөөд та утасгүй сүлжээний картуудыг (сүлжээнд байгаа компьютер бүрт суулгасан байх ёстой) Ad hoc горимд тохируулах хэрэгтэй.	[WGD]
1513	Харилцаа холбоо	Ad hoc mode	Ад хок горим	Ад хок горим нь AP буюу тогтмол сүлжээнд холбогдохгүйгээр бие биетэйгээ шууд холбогдож болох утасгүй сүлжээнд хамаарна.	[WGD]
1514	Харилцаа холбоо	Ad hoc network	Ад хок сүлжээ	Ад хок сүлжээ нь хандалтын цэг рүү нэвтрэхгүйгээр хоёр буюу түүнээс олон утасгүй сүлжээний адаптеруудын хооронд үүссэн богино хугацааны утасгүй сүлжээний хүрээг хэлнэ. Хоёр эсвэл түүнээс олон компьютер холбох өөр ямар нэгэн арга замгүй бол Ad hov сүлжээ нь хурдан ашиглагдах боломжтой.	[WGD]
1515	Харилцаа холбоо	Adaptive array antennas	Адаптив массив антенн	Адаптив массив антеннууд нь ухаалаг системийн үзүүлэлтийг оновчтой болгохын тулд хүлээн авах дохиог байнга хянах болон дохионы pattern-г зохицуулж байдаг дэвшилтэт ухаалаг антенны технологийн нэг төрөл юм. Эдгээр массивууд нь хэрэглэгчийн хөдөлгөөнд тохирох дохио боловсруулалтын алгоритмийг ашигладаг ба радио давтамжийн орчин, ижил сувгуудын интерференцийг өөрчилдөг.	[WGD]
1516	Харилцаа холбоо	Adaptive Equalizer	Адаптив тэнцүүлэгч	Адаптив эквлайзер нь өгөгдөл дамжуулж байх туршид автоматаар болон зохицож сайжруулалт хийдэг параметрүүдийн сувгийн эквлайзер юм. Эдгээр эквлайзерууд нь дамжуулалтын чанарыг өсгөх fading сувагт голчлон хэрэглэгддэг.	[WGD]
1517	Харилцаа холбоо	Adaptive power control	Адаптив чадлын удирдлага	Адаптив чадлын удирдлага нь утасгүй холбооны үндсэн төхөөрөмжийн технологи бөгөөд хэрэглэгчийн утас дохионы эх үүсвэртэй ойр байгааг илрүүлж байх үед гар утасны сайт дах дохионы хүчийг бууруулдаг техник юм. Энэ нь утсан дахь чадлыг хэмнэж, улмаар батерейг цэнэглэх боломж олгодог.	[WGD]
1518	Харилцаа холбоо	ADC: Analog-to-Digital Converter	Аналог-тоон хувиргуур	Аналог-тоон хувиргагч (ADC, A / D, A-D) үргэлжилсэн дохиог дискрет тоо руу хувиргагч электрон төхөөрөмж юм. Нөөцийн үйл ажиллагаа тооноос-аналог хувиргагч (DAC)-аар гүйцэтгэгддэг. ADC нь гаралтын тоон кодуудын хязгаарлагдсан утгаар бүх аналог оролтын утгуудын тодорхойлогдсон нийт оролтын түвшинг илэрхийлнэ.	[WGD]
1519	Харилцаа холбоо	Adjacent Channel	Зэрэгцээ суваг	Зэрэгцээ суваг гэдэг нь давтамж болон сувгаараа дээр болон доор орших давтамж эсвэл сувгийг хэлнэ. Эхний зэрэгцээ суваг нь нөгөө зэрэгцээ сувгийнхаа хажууд ойр оршдог. Хоёр дах нь хоёр сувгийн хооронд оршдог тиймээс зэрэгцээ суваг дах эхний мэдээлэл нь өөр нэг мэдээлэлтэй харилцан нөлөөлөлд ордог станцуудыг хэрэглэдэг.	[WGD]
1520	Харилцаа холбоо	Adjacent channel interference	Зэрэгцээ сувгийн интерференц	Зэрэгцээ сувгийн интерференц гэдэг нь ойролцоох давтамж дээрх сувгийн дохионд өөр нэг давтамж харилцан үйлчилсэнээр үүснэ.	[WGD]
1521	Харилцаа холбоо	ADPCM: Adaptive Differential Pulse Code Modulation	Адаптив дифференциал импульс кодын модуляци	Адаптив дифференциал импульс кодын модуляци (ADPCM) нь өндөр чанартай тоон дохионууд доторх кодлогдсон аналог дууны дохионуудаар ажилладаг. Анхны ADPCM нь CCITT-ийн 32kbps-д зориулсан G.721 стандартаар стандартчилагдсан. Үүний дараа 40,32,24,16 kbps-д зориулагдсан G.726 болон G.727 стандартууд гарч ирсэн. ADPCM нь хол зайд шилэн кабелийн шугамаар дууг илгээдэг байсан ба дүрс, текст, дууг хамтад нь илгээдэг ба CD-ROM дээр кодолдог.	[WGD]
1522	Харилцаа холбоо	AGC: Automatic Gain Control	Автомат өсгөлтийн удирдлага	Автомат өсөлтийн удирдлага (AGC) нь өсөлтийг хянадаг систем бөгөөд оролтын дохионы агуургийн хэлбэлзлээс үл хамааран хүлээн авагчийн гаралтыг тогтмол болгодог.	[WGD]
1523	Харилцаа холбоо	AGCH: Access Grant Channel	Сувгийн зөвшөөрөл олгох	Сувгийн зөвшөөрөл олгох гэдэг нь хүлээн авах шугамын хяналтын суваг юм. Энэ нь эхний шилжүүлэлтэд зориулсан SDC суваг руу хандах GSM-ийн хөдөлгөөнт станцуудыг хэрэглэдэг.	[WGD]
1524	Харилцаа холбоо	AGPS: Assisted Global Positioning System	Туслах Глобал Байршлын Систем	Туслах Глобал Байршлын Систем (AGPS) нь өргөрөг болон уртрагийн тодорхой координатуудад хөдөлгөөнт станцуудын байршлыг тодорхойлоход зориулагдсан систем юм. Энэ АНУ-ын холбооны хорооноос олгогдсон эрхийн дагуу үйлчилгээ эрхлэгчдэд зориулсан яаралтай тусламжын үед байршил тогтоох систем юм Олон улсын байршил тогтоох систем нь зөвхөн хөдөлгөөнт GPS-ийн техник хангамж болон программ хангамжийг хэрэглэдэггүй. Гэвч утасгүй сүлжээ нь богино мессежийг хөдөлгөөнтэйгээр дамжуулах боломжийг олгодог.	[WGD]
1525	Харилцаа холбоо	AIN: advanced intelligent network	Дэвшилтэт ухаалаг сүлжээ	AT & T Сүлжээний системүүд нь 1991 онд Дэвшилтэт ухаалаг сүлжээг (AIN) танилцуулсан бөгөөд энэ нь үүрийн замчлал болон PCS, мултьмедиа мессеж, тест хийх боломжийг олгодог.	[WGD]
1526	Харилцаа холбоо	Air Interface	Агаарын интерфейс	Утасгүй холбоонд агаарын интерфейс нь төгсгөлийн төхөөрөмж болон бааз станц хоёрын хоорондох дамжуулсан дохионуудын сүлжээний радио давтамжийн хэсэг юм. Агаар нь GSM, CDMA2000, GPRS,W-CDMA гэх мэт тусгай форматуудын зориулалтаар тодорхойлогдоно.	[WGD]
1527	Харилцаа холбоо	AirPort	Агаарын Порт	Airport нь 802.11b утасгүй сүлжээний технологид зориулан гаргасан Apple-ын маркетингийн нэршил юм. Энэ нь 802.11b төхөөрөмжүүдтэй зохицож ажилладаг Apple-ийн компьютерүүдийн утасгүй системийн хандалт юм. 802.11g-д cуурилагдсан дараагийн бүтээгдэхүүнүүд нь Airport Extreme нэртэй гарсан бөгөөд хуучин бүтээгдэхүүнүүдтэй зохицон ажилладаг ба 54mbps хурдтай.	[WGD]
1528	Харилцаа холбоо	Airtime	Холболт тогтоох үеийн хугацаа	Холболт тогтоох үеийн хугацаа нь дуудлага эхлүүлэх болон дуусгах хоёрын хоорондох хугацааны үргэлжлэл юм. Сүлжээний холболтын хугацаа нь дуудлага болон завгүй дохионууд гэх мэт дууны дамжуулах болон хүлээн авах дохионуудыг агуулдаг.	[WGD]
1529	Харилцаа холбоо	A-Key	А-Түлхүүр		[WGD]
1530	Харилцаа холбоо	Aliasing	Бууралт		[WGD]
1531	Харилцаа холбоо	A-MIMO: Adaptive Multiple Input Multiple Output	Адаптив олон оролт олон гаралт		[WGD]
1532	Харилцаа холбоо	Analog System	Аналог систем		[WGD]
1533	Харилцаа холбоо	Analog Transmission	Аналог дамжуулал		[WGD]
1534	Харилцаа холбоо	Angle diversity	Өнцгийн ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
1535	Харилцаа холбоо	Antenna	Антенн		[WGD]
1536	Харилцаа холбоо	Antenna beamwidth	Антенны цацрагийн өргөн		[WGD]
1537	Харилцаа холбоо	Antenna directivity	Антенны чиглэл		[WGD]
1538	Харилцаа холбоо	Antenna gain	Антенны өсгөлт		[WGD]
1539	Харилцаа холбоо	AP: Access point	Хандалтын цэг		[WGD]
1540	Харилцаа холбоо	APC: Automatic Power Control	Автомат чадлын удирдлага		[WGD]
1541	Харилцаа холбоо	APCM: Adaptive Pulse Code Modulation	Адаптив импульсийн кодын модуляц		[WGD]
1542	Харилцаа холбоо	APS: Application Support	Апликейшн тусламж		[WGD]
1543	Харилцаа холбоо	ARCH: Access Response Channel	Хандалтын хариу илгээх суваг		[WGD]
1544	Харилцаа холбоо	ARDIS: Advanced Radio Data Information Service	Дэвшилтэт радио өгөгдлийн мэдээллийн үйлчилгээ		[WGD]
1545	Харилцаа холбоо	ARFCN: Absolute Radio Frequency Channel Numbers	Абсолют радио давтамжийн сувгийн тоо		[WGD]
1546	Харилцаа холбоо	ARIB: Association of Radio Industries and Businesses	Радио үйлдвэрлэлийн ба бизнесийн холбоо		[WGD]
1547	Харилцаа холбоо	ARQ: Automatic Repeat Request	Автоматаар давтах хүсэлт		[WGD]
1548	Харилцаа холбоо	ASN: Access Service Network	Хандалтын үйлчилгээний сүлжээ		[WGD]
1549	Харилцаа холбоо	Attenuator	Аттенюатор		[WGD]
1550	Харилцаа холбоо	AUC: Authentication Center	Баталгаажуулалтын төв		[WGD]
1551	Харилцаа холбоо	Average power	Дундаж чадал		[WGD]
1552	Харилцаа холбоо	AWGN: Additive White Gaussian Noise	Нэмэлт гауссын цагаан шуугиан		[WGD]
1553	Харилцаа холбоо	Backbone	Үндсэн сүлжээ, суурь сүлжээ	Үндсэн сүлжээ нь өндөр хурдны харилцаа холбоонд үндсэн холболт хооронд гол сүлжээнд жижиг дэд сүлжээ бий болно. Холболтын суваг нь оптик кабель юм.	[WGD]
1554	Харилцаа холбоо	Backhaul	Гол шугам	Утасгүй технологид, үүрэн сайтаас свитчрүү дуу болон өгөгдлийн урсгалыг дамжуулахад ашигладаг шугамыг гол шугам гэнэ.	[WGD]
1555	Харилцаа холбоо	Backscattering	буцаж тарах		[WGD]
1556	Харилцаа холбоо	Backscattering	Сарнисан дохио	Сарнисан дохио нь радио долгион тархалт юм. Өөрөөр хэлбэл мөргөлдсөн болон тархсан долгионуудын чиглэл нь ихэвчлэн хэвтээ чиглэлтэй эсвэл эсрэг чиглэлтэй байдаг. Хүлээн авсан сарнисан дохио нь ихэвчлэн “backscatter.”-аар илгээгдсэн байдаг.	[WGD]
1557	Харилцаа холбоо	Band	Зурвас	Харилцаа холбооны салбарт зурвас нь дараахь тодорхойлолтуудаар тодорхойлно. 1. Урьдаас тодорхойлогдсон шаардлагад нийцэн ашиглагдах тодорхойлогдсон 2 хязгаарын хоорондох давтамжийн хүрээ юм. 2. Газар зүйн нэг бүс байрлалд тогтсон WATS н үйлчлэх хүрээ.	[WGD]
1558	Харилцаа холбоо	Band Elimination Filter	Зурвас арилгах шүүр	Хаах зурвасан шүүр нь электрон төхөөрөмж бөгөөд тодорхойлогдсон давтамжийн хүрээнээс бусад давтамжийг дохиог хүлээж авдаггүй.	[WGD]
1559	Харилцаа холбоо	Band Pass Filter	Зурвасан шүүр	Зурвасан шүүр бол давтамжийн тодорхойлогдсон бүсийн радио долгионы шүүр юм. Энэ нь дохиог хүлээн авч өнгөрүүлэх болон өөр давтамжийн дохиог нэвтрүүлдэггүй. Зурвасан шүүрийн жишээ бол эсэргүүцэл- индуктор- конденсатор цахилгаан хэлхээ юм.	[WGD]
1560	Харилцаа холбоо	Baseband	Үндсэн зурвас	Үндсэн зурвас нь үндсэн давтамж дээрхь аналог болон тоон дохионуудын дамжуулал юм. Энэ нь модуляциар өөрчлөгдөхгүй.	[WGD]
1561	Харилцаа холбоо	Baseband layer	Үндсэн зурвасын давхарга	Үндсэн долгионы давхарга буюу бидний мэдэх пакет энэ нь Bluetooth протокол дахь физик протокол юм. Bluetooth дэхь үндсэн долгион нь Bluetooth Хамгаалалт болон hop сонголт, data whitening, алдаа засах бусад үйлчилгээнүүдээс холбооснуудын хэсэг мөн физик сувгуудыг зохицуулдаг. Үндсэн долгионы протокол холбоосны удирдлагыг гүйцэтгэдэг, холбоосны зохицуулалт нь power control болон Link connection шиг гадаад рөүтер Link түвшин менежерийг зөөвөрлөдөг . Үндсэн долгион нь асинхрон болон синхрон холбоосуудыг зохицуулдаг ба талбай дахь Bluetooth төхөрөмжийн магадлагаа болон хандалтын магадлагаа хуудсуудыг пакетладаг. Baseband давхарга, baseband пакет гэдгээр нь мэднэ, Bluethooth protocol stack дахь физик давхаргын протокол юм.	[WGD]
1562	Харилцаа холбоо	Baseband signal	Үндсэн зурвасын дохио	Үндсэн зурвасын дохио гэдэг нь DC төвд агуулагддаг давтамж юм. Ерөнхийдөө энэ нь RF Зөөгч дохионд модуляци хийдэг.	[WGD]
1563	Харилцаа холбоо	B-Band cellular	B-зурвасын үүрэн сүлжээ		[WGD]
1564	Харилцаа холбоо	BCCH: Broadcast Control Channel	Өргөн нэвтрүүлгийн удирдлагын суваг	BCCH нь GSM downlink point to multipoint логик суваг болон CDMA2000 системүүдэд үүрэн үйлчилгээ болон ерөнхий удирдах сувгуудын талаар мэдээллүүдийг илгээдэг.	[WGD]
1565	Харилцаа холбоо	B-CDMA: broadband code division multiple access	Өргөн зурвасын кодын хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
1566	Харилцаа холбоо	BCH code:Bose-Chaudhuri-Hocquenghem Code	Bose-Chaudhuri-Hocquenghem код	BCH нь өгөгдөл дамжуулахахад ашигладаг алдаа засах cyclic block ны төрөл юм.	[WGD]
1567	Харилцаа холбоо	BCH: Broadcast Channels	Өргөн нэвтрүүлгийн сувгууд	BCH нь downlink point to multipoint логик сувгуудын групп бөгөөд GSM, cdma2000, and WCDMA системүүдэд шаардлагатай мэдээллүүдийг хүлээн авахадаа mobile синхрон ашигладаг.	[WGD]
1568	Харилцаа холбоо	BE Service: Best Effort Service	Хамгийн сайн үйлчилгээ	BE үйлчилгээ нь IEEE 802.16 WiMAX –н QOS үйлчилгээний нэгээр тодорхойлогддог. Qos-н 802,16 –г дэмждэг 5 протоколийн төрөл. UGS (Unsolicited grant service), rtPS (Real time polling Service), ertPS (Extended Real-time POLLING SERVICE), nrtPS (Non-real-time polling service and BE (Best effort service). BE-Н үйлчилгээний зорилго нь хамгийн сайн үр дүнтэй замаар хангахад оршидог.	[WGD]
1569	Харилцаа холбоо	Bent pipe technology	Bent pipe технологи	Bent pipe технологи гэдэг хиймэл дагууын технологи ба дэлхийн нэг цэгээс сансрын хиймэл дагуулруу, хиймэл дагуулаас буцаад өөр цэгрүү дохиог дамжуулдаг.	[WGD]
1570	Харилцаа холбоо	BGCF: Breakout Gateway Control Function	Шилжилтийн гарц станцын удирдлагын функц	BGCF бол IMS н хэсэг бөгөөд PSTN-с дуудлага шилжүүлэхийг удирддаг.	[WGD]
1571	Харилцаа холбоо	Big LEO	Big LEO	Big LEO өгөгдөл болон ярианы үйлчилгээ үзүүлдэг дэлхийн хамгинй бага тойрог замын хиймэл дагуулын систем Iridium, Globalstar юм. Тойрог замууд нь ерөнхийдөө хэдэн мянган километрийн өндөртэй бөгөөд geosynchronous тойрог замууд болон бага LEO хоородоо завсрын хэмжээтай байдаг.	[WGD]
1572	Харилцаа холбоо	BlackBerry	BlackBerry	Blackberry нь waterloo-н үйлдвэрлэсэн mail болон дуут шуудан дамжуулдаг 2 замтай/чиглэлтэй төхөөрөмж бөгөөд утасгүй холбооны үйлчилгээг хэрэглэгчдэд хуудсаар хүргэдэг. Түүнчлэн RIM төхөөрөмж шиг месежэнд товчлуур хэрэглэдэг. Энэ нь SMS протокол ашигладаг.Bluckberry хэрэглэгчидэд өгөгдөл дамжуулах утасгүй холбооны үйлчилгээг зөвшөөрдөг.	[WGD]
1573	Харилцаа холбоо	BLER: Block Error Rate	Блок алдааны магадлал	Блок алдааны магадлал бол тоон хэлхээнд хүлээн авсан блокнуудын нийт тоог алдаатай блокнуудын тоотой харьцуулсан харьцаа юм. W-CDMA н хувьд шаарлагатай тестүүдийг гүйцэтгэхийг тулд BLER-г ашигладаг. BLER нь суваг хоорондын давхарга болон дамжиж буй блок бүр дээрхь CRC –н дүгнэлтээр декодынг хийсний дараа хэмжинэ.	[WGD]
1574	Харилцаа холбоо	Block code	Блок код		[WGD]
1575	Харилцаа холбоо	Blocking probability	Блоклох магадлал	Блоклох магадлал нь телефон холболт дээр суурилдаггүй учир нь сүлжээн дэхь дамжууллын эх үүсвэртэй зохицодоггүй статистикийн үзүүлэлт юм. Ихэнхидээ, завгүй үед сүлжээгээр холбогдоход дуудлагын тодорхой хувь эсвэл аравттай тэнцүү дуудлагуудыг блоколдог.	[WGD]
1576	Харилцаа холбоо	bluesnarf (bluesnarfing)	блюзнарф (блюзнарфинг)	Bluesnarf нь Bluetooth холболтын турш wireless төхөөрөмжөөс мэдээллийн хулгай хийх юм.	[WGD]
1577	Харилцаа холбоо	Bluetooth	Bluetooth технологи	Bluetooth, IEEE 802.15 –н тодорхойлсоноор, утасгүй холбооны хувийн сүлжээний орон зай WPANs бөгөөд дараахь онцлогуудтай байдаг. Үүнд: хувийн үйлчилгээний орон зайн дахь төхөөрөмжүүдийн харилцаа холбоо болон жижиг сүлжээнүүд, өртөг бага, хүчдэл бага, богино хүрээний төхөөрөмжүүдтэй байна.	[WGD]
1578	Харилцаа холбоо	BPSK: Binary Phase Shift Keying	2-тын фаз солих модуляц	Binary Phase Shift Keying (BPSK) нь 1,0 гэсэн дохионд 2 тодорхой зөөгч фазууд агшиглаж байгаа фазын модуляцийн төрөл юм. BPSK нь PSK –ийн хялбар хувилбар юм.энэ нь цэгүүд ийн байрлал хамаардаггүй ба at 0A° and 180A° бодит тэнхлэг др дүрслэгддэг. Энэ модулятор нь бүх PSKs н алдаагүй ажиллагааг хангадаг ба демолятор буруу шийдвэр гаргахад ноцтой гажуудал илэрсэн гэх дохио өгдөг.гэхдээ энэ нь өндөр өгөгдлийн хурдны аппликешнд тохирдоггүй зөвхөн 1bit/тэмдэгт/зурган дээрээс харвал/ модуляцид боломжтой байдаг.	[WGD]
1579	Харилцаа холбоо	BREW: Binary Runtime Environment for Wireless	Утасгүй сүлжээний 2-тын ажиллах орчин	Утасгүй холбооны орчинд ажиллах хоёртын тоолол. BREW нь Qualcomm н үүсгэсэн өгөгдөл applications –г агаар дээгүүр хүргэх нээлттэй систем юм. BREW –н хувьд хамгийн эрэлттэй хэрэгцээ нь тоглоом татах боломжтой байх юм.	[WGD]
1580	Харилцаа холбоо	Broadband PCS	Өргөн зурвасын PSC	Broadband PCS нь the A- through F-Block д үүсэх хувийн холбооны үйлчилгээ бөгөөд яриа болон өгөгдөлд хэрэглэдэг. Mobile broadband PCS үйлчилгээнд яриа болон Two way өгөдлийн багтаамжтай еранхийдөө бага хэмжээтэй байх ба хөдөлгөөнт холбооны олон функцтэй төхөөрөмжүүд юм.	[WGD]
1581	Харилцаа холбоо	Broadband Wireless Access	Өргөн зурвасын утасгүй хандалт	Өргөн зурвасын утасгүй сүлжээний технологи нь өндөр хурдны өгөгдөл, утасгүй сүлжээний өгөдлийг хангахад чиглэдэг. 802.16-2004 стандартын дагуу өргөн зурвас гэсэн утга нь 1.5Mbit/s –с илүү өндөр хурдтай өгөгдөлийг дэмжих мөн 1 MHz –с их зурвасын өргөнтэй байхыг стандартчилсан. Утасгүй сүлжээний өргөн зурвас нь утастай сүлжээний өргөн зурвастай ижил байна, үүнд ADSL эсвэл кабель модем багтдаг. Дараагийн хэдэн жилд 40 miles с илүү гарна гэж төлөвлөгдсөн байна.	[WGD]
1582	Харилцаа холбоо	BS: Base Station	Бааз станц	Бааз станц буюу үүрэн холбооны сайт нь радио удирдлага, switch зэргийг багтаасан тухайн орон нутгийн үүрэн холбооны цамхаг болон радио антен юм. Эдгээр нь тухайн газар нутаг дээрхи хөдөлгөөнт хэрэглэгчидийн холбоог зохицуулдаг. Үүрэн холбооны сүлжээ нь газар шугам болон бичил долгионоор switch-рүү холбогдсон олон тооны сайт эсвэл бааз станцаас бүрэлдсэн систем юм.	[WGD]
1583	Харилцаа холбоо	BSC: Base Station Controller	Бааз станцын удирдлага	Тухайн үүрэнд байгаа хөдөлгөөнт утаснуудыг бүртгэх мөн дуудлагын тохируулга болон таслалтыг зохион байгуулах бааз станцыг багтаасан программ болон төхөөрөмжийг бааз станцын удирдлага гэнэ.	[WGD]
1584	Харилцаа холбоо	BSIC: Base Station Identity Code	Бааз станцыг таних код	BSIC гэдэг нь бааз станцыг танихад тусгагдсан өвөрмөц код ба үүрийн эсвэл бааз станцын сувгийн мэдээнд агуулагддаг.	[WGD]
1585	Харилцаа холбоо	BSS: Base Station Subsystem	Бааз станцын дэд систем	Хөдөлгөөнт гар утас болон сүлжээний switch, дэд системийн хоорондох дохионы зам сигналыг хариуцсан GSM сүлжээний нэг хэсэг нь бааз станцын дэд систем юм. Мобайл утаснуудад оноогдох радио сувгуудын оноолт болон ярианы сувгуудын кодчлол, агаарын интерфейс болон бусад радио сүлжээтэй холбоотой олон өөр аргуудаар дамжуулах, хүлээн авах зэрэг менежментийг бааз станцын дэд систем нь гүйцэтгэдэг.	[WGD]
1586	Харилцаа холбоо	BSSID: Basic Service Set Identifier	Үйлчилгээний үндсэн танигч		[WGD]
1587	Харилцаа холбоо	BT: Bandwidth Time Product	Зурвасын өргөний хугацааны үр дүн		[WGD]
1588	Харилцаа холбоо	BTC: Block Turbo Code	Блок турбо код	BTC нь нэгэн төрлийн хөдөлгүүрийн код юм. ВТС бол 2 өргөжүүлсэн юмуу хураангуйлсан BCH кодуудын аль нэгний гинжин хэлхээ юм. BTC кодууд нь алдааг урьдаас засварлах FСC кодтой бөгөөд эдгээр кодууд нь СТС- мушгиа хөдөлгүүрийн кодоос алдаа багатай дөхүүгээс бүр оновчтой буюу кодлолын өндөр зэрэгтэй (R＞0.7) байна.	[WGD]
1589	Харилцаа холбоо	BTS: Base Transceiver Station	Нэвтрүүлэх хүлээн авах станц	BTS нь өөрийн радио системээр дамжуулан хөдөлгөөнт станцуудаар радио холбоо хийх ба дамжих чиглэлийн дагуу байрлаж буй (RNC) радио сүлжээний операторуудаас дохиог хүлээн авах ба дамжуулах үүрэгтэй.	[WGD]
1590	Харилцаа холбоо	C/I: Carrier-to-Interference ratio	Зөөгч интерференцийн харьцаа	Радио давтамжийн хүчний харьцааг сувгийн интерференцийн хүчинд харьцуулсан харьцаа юм.	[WGD]
1591	Харилцаа холбоо	C/N: Carrier-to-Noise ratio	Зөөгч шуугианы харьцаа	(C/N) нь радио давтамжийн хүчийг сувгийн дуу чимээний хүчинд харьцуулсан харьцаа юм. Энэ нь спектрийн хэсэг дэх шаардлагатай радио давтамжийн зөөгч ба дуу чимээний хоорондын амплитудын зөрүүг заана.	[WGD]
1592	Харилцаа холбоо	CAI: Common Air Interface	Энгийн агаарын интерфейс	CAI –нь суурин ба хөдөлгөөнт 2 станцын хоорондох бодит ба логик үзүүлэлтийг дүрсэлсэн нээлттэй стандартын бүрдэл юм. Эдгээр стандартууд дэд бүтцийн ба зөөврийн телефон үйлдвэрлэлд бие биедээ зохицон ажиллахуйц төхөөрөмжүүдийг хийхэд ашиглагдана.	[WGD]
1593	Харилцаа холбоо	Call Diversion	Дуудлагын өөрчлөлт	Энэ нь хөдөлгөөнт утсанд ирсэн дуудлагыг бусад GSM системийн утас болон шуудангийн хайрцаг/ комбокс-руу ялган чиглүүлдэг онцлогтой юм.	[WGD]
1594	Харилцаа холбоо	CAMEL: Customized Application for Mobile Network Enhanced Logic	Хөдөлгөөнт сүлжээний сайжруулсан логик програмд зориулагдсан аппликейшн	CAMEL-нь ETSI –д тохирох TS 129 078 (V3.3.0) дээр үндэслэгдсэн 3-р үеийн API-н бүрдэл юм. CAMEL-нь дараагийн үеийн сүлжээний давхцал Фаз 2+ GSM/UMTS –ийг боловсронгуй болгох түгээмэл хэрэглэгдэх апликейшнуудтай. CAMEL-нь роуминг хэрэглэгчдэд (IN) буюу ухаалаг сүлжээний бүрэн портфель хэрэглэх боломж олгодог. CAMEL- GSM фаз 2 нь гэрийн болон хөдөлгөөнт сүлжээ ашиглахдаа үндэсний хэмжээнд хэрэглэгддэг янз бүрийн ухаалаг сүлжээний платформууд ашигладаг. Үр дүнд нь CAMEL харилцаа холбооны операторуудад одоо байгаа дэд бүтэц дээрээ шинэ үйлчилгээнүүд нэмэх хямд төсөр арга замуудыг нээж өгдөг.	[WGD]
1595	Харилцаа холбоо	CAP CODE	CAP код	Бага оврын дуудах төхөөрөмж (пейжэр)-ийн цорын ганц электрон таних дугаар	[WGD]
1596	Харилцаа холбоо	Carrier frequency	Зөөгч давтамж	Зөөгч долгионы өгөгдсөн давтамж, далайцын модуляцын гаралтан дахь модуляцлагдаагүй цахилгаан долгион, давтамжийн модуляцийн дохионы төв давтамж, модуляц тэг байх үед дамжуулагчийн гаралтын давтамж ба фазын өөрчлөлттэй хүлээн авагчид хамаарна.	[WGD]
1597	Харилцаа холбоо	Carrier recovery	Зөөгч сэргээх	Радио давтамжийн зөөгчийг модуляцлагдсан дохионоос ялгаж аван модуляцлагдсан дохиог сэргээхээр дахин оруулах арга юм.	[WGD]
1598	Харилцаа холбоо	CBC: Cell Broadcast Center	Үүрэн холбооны өргөн нэвтрүүлгийн төв	(CBC)-нь хөдөлгөөнт сүлжээн дотор үүрэн нэвтрүүлгийн мэдээлэл гаргах үүрэгтэй.	[WGD]
1599	Харилцаа холбоо	CBCH: Cell Broadcast Channel	Үүрэн холбооны өргөн нэвтрүүлгийн суваг	Хөдөлгөөнт үйлчилгээний төвөөс хэрэглэгчийн мэдээллийг өгөгдсөн үүрэн хэсгийн сонсох хөдөлгөөнт хэсгүүдэд дамжуулах GSM систем дэх нэг цэгээс олон цэг рүү өндрөөсмэдээлэл дамжуулах логик суваг юм.	[WGD]
1600	Харилцаа холбоо	CCDF: Complementary Cumulative Distribution Function	Нэмэлт нэгдсэн түгээлтийн функц	(CCDF)-нь дижитал модуляцлагдсан дохионы оргил үеийн тоон үзүүлэлтийг тодорхойлоход хэрэглэгдэх арга юм. CCDF-н муруйг CDMA системийн параметрийн загвар(тухайлбал хүчний өсгөгчийн буцах урсгалын нийлбэр) -ыг тодорхойлоход хэрэглэглэнэ.	[WGD]
1601	Харилцаа холбоо	CCH: Control Channel	Сувгийн удирдлага	ССН-нь сүлжээ ба хөдөлгөөнт станцуудын хоорондох мэдээллийг хянах, дохио дамжуулах сувгууд юм.	[WGD]
1602	Харилцаа холбоо	CCI: Co-Channel Interference	Зэрэгцээ сувгийн интерференц	(CCI) нь ижил давтамжтай хоёр өөр радио станцын интерференцийг хэлнэ. CCI нь үүрэн болон PCS утасгүй телефон сүлжээний нэг хэсэг юм. TDMA сүлжээний хувьд, GSM/GPRS ба NADC(өөрөөр “IS-136” гэж нэрлэдэг), хоёр сувгийн интерференц нь голдуу олон дахин хэрэглэгддэг системд зориулагдсан спектрээс үүсдэг. Хоёр сувгийн интерференц багасаагүй үед, үүрийн захын тойрогт зөөвөрлөгчийн интерференц хүчний харьцаа буурч системийн багтаамж багасан илүү их давтамж дамжуулалт ба дуудлага тасрахад хүрнэ.	[WGD]
1603	Харилцаа холбоо	CCITT: International Telegraph and Telephone Consultative Committee	Олон улсын телеграф ба телефоны зөвлөх комисс	CCITT- нь Францад байрладаг ОУТТЗХны товчлол юм. CCITTнь дэлхий даяар холбоо харилцааны салбарт хэрэглэгддэг Женевийн гаргасан стандартыг хэрэглэдэг.	[WGD]
1604	Харилцаа холбоо	CCSA: China Communications Standards Association	БНХАУ-ын харилцаа холбооны стандартын холбоо	(CCSA)-нь БНХАУ-ын Засгийн Газраас санхүүждэг Харилцаа Холбооны Технологид үндэсний нэгдмэл стандарт тогтоодог байгууллага юм.	[WGD]
1605	Харилцаа холбоо	CCTrCH: Coded Composite Transport Channel	Кодлогдон нийлмэл транспорт суваг	UMTS-ийн биет давхаргын технологи болох CCTrCH-нь Шилжүүлэх Суваг, биет суваг хоёрын хоорондын холбоо бөгөөд нэг ба хэд хэдэн шилжих сувгийг салаалан, код тайлснаар өгөгдлийн урсгал үүсгэнэ.	[WGD]
1606	Харилцаа холбоо	CDF: Cumulative Distribution Function	Нэгдсэн түгээлтийн функц	(CDF) нь бодит утгатай тохиолдлын хувьсагч Х-ийн тархалтын магадлалыг дүрсэлдэг. Колмогоров Смирновын тест нь хуримтлан түгээх зарчимд үндэслэсэн ба эмпирик тархац идеал тархацаас ялгаатай эсэх, 2 эмпирик тархалт хоорондоо ялгаатай эсэхийг шалгана.	[WGD]
1607	Харилцаа холбоо	CDG: CDMA Development Group	CDMA хөгжүүлэлтийн групп	CDG нь дэлхий дахинд 3G CDMA утасгүй системийг хэрэглэх, хөгжүүлэхэд тэргүүлэх зорилгоор нэгдсэн Олон улсын компаниудын консорциум юм. CDG нь CDMA үйлчилгээний ханган нийлүүлэгчид, апликейшн хөгжүүлэгчид ба агуулга баяжуулагчидаас бүрдэнэ. CDG багийн гишүүн улсууд хэрэглэгчдэд 3G CDMA технологийг хэрэглэх боломжийг хурдасгах, системүүдийн хоорондын зохилдоог хангахад бие биедээ туслан хамтран ажилладаг.	[WGD]
1608	Харилцаа холбоо	CDMA: Code Division Multiple Access	Кодын хуваалттай олон цэгийн хандалтын систем	Кодын хуваалттай олон цэгийн хандалтын систем (CDMA) нь IS-95 ба IS-2000 дээр Qualcomm-оор тодорхойлогдсон хоёр дахь үеийн (2G) үүрэн холбооны технологи юм. Үүнтэй адил өргөнөөр ашиглагддаг үүрэн холбооны олон цэгийн хандалтын аргууд нь хугацааны хуваалттай олон цэгийн хандалтын систем (TDMA) ба давтамжийн хуваалттай олон цэгийн хандалтын систем (FDMA) юм.	[WGD]
1609	Харилцаа холбоо	CDMA-2000	CDMA-2000		[WGD]
1610	Харилцаа холбоо	cdmaOne	cdmaOne		[WGD]
1611	Харилцаа холбоо	CDP: Code Domain Power	Кодын талбарын чадал		[WGD]
1612	Харилцаа холбоо	CDPD: Cellular Digital Packet Data	Үүрэн холбооны тоон багцын өгөгдөл		[WGD]
1613	Харилцаа холбоо	CDVCC: Coded Digital Verification Color Code	Кодлогдсон тоон баталгаажуулалтын өнгийн код		[WGD]
1614	Харилцаа холбоо	Cell Broadcast	Үүрийн өргөн нэвтрүүлэг		[WGD]
1615	Харилцаа холбоо	Cell Site	Үүрийн сайт		[WGD]
1616	Харилцаа холбоо	Cell splitting	Үүр хуваах	Үүр хуваах нь хөдөлгөөнт үүрийг хэд хэдэн жижиг хэсгүүдэд хуваах процесс юм.	[WGD]
1617	Харилцаа холбоо	Cellular	Үүрэн		[WGD]
1618	Харилцаа холбоо	Cellular Handoff	Үүрэн гардвар		[WGD]
1619	Харилцаа холбоо	Cellular Radio	Үүрэн радио		[WGD]
1620	Харилцаа холбоо	Center Frequency	Төвийн давтамж	Төвийн давтамж нь сувгийн зурвасын өргөний төвийн давтамж юм.	[WGD]
1621	Харилцаа холбоо	CGSA: Cellular Geographic Service Area	Үүрэн холбооны үйлчилгээний талбар	CGSA нь үүрэн холбооны үйлчилгээ үзүүлэгч лицензтэй физик талбарыг тодорхойлдог.	[WGD]
1622	Харилцаа холбоо	Channel	Суваг	Суваг нь нэвтрүүлэгчээс хүлээн авагч хүртэл мэдээлэл эсвэл дохиог дамжуулах нэг урсгалтай цахилгаан холбооны шугам ба дамжууллын орчинг хэлнэ. Хэрэглээнээс хамааран физик эсвэл логик байж болно. Радио давтамжийн (RF) суваг нь физик харин RF сувагийн удирдлагын болон ачааллын сувгууд нь логик суваг гэж тооцогддог.	[WGD]
1623	Харилцаа холбоо	Channel coding	Сувгийн кодлол	Сувгийн кодлол нь RF сувгийн үзүүлэлт ба нэвтрүүлэх чадварыг сайжруулах шууд алдаа засварлах кодын хэрэглээ юм.	[WGD]
1624	Харилцаа холбоо	Channel equalization	сувгийн тогтворжуулалт	Сувгийн тогтворжуулалт гэдэг нь дамжуулалын үзүүлэлтийг сайжруулах зорилготой радио сувагт далайц, давтамж, фазын гажуудлыг бууруулах үйл явц юм.	[WGD]
1625	Харилцаа холбоо	CINR: Carrier to Interference + Noise Ratio	Зөөгч интерференц шуугианы харьцаа	Дицибел (дБ) -ээр илэрхийлэгддэг зөөгч интерференц шуугианы харьцаа нь дохионы үр ашгийг хэмждэг. Зөөгч нь зорилтот дохио бөгөөд интерференц нь шуугиан, зэрэгцээ сувгийн интерференц эсвэл хоёулаа байж болно. Дохио хүлээн авагч нь дохиог тайлах чадвартай байхын тулд хүлээн зөвшөөрөгдсөн CINR-ийн хязгаарт орох ёстой ба тэр нь технологиудын хувьд өөр өөр байдаг. (жишээ нь, CDMA, GSM гэх мэт)	[WGD]
1626	Харилцаа холбоо	CMRS: Commercial Mobile Radio Services	Арилжааны хөдөлгөөнт радио үйлчилгээнүүд	Арилжааны хөдөлгөөнт радио үйлчилгээ нь олон нийтийн сүлжээнд холбогдсон утасгүй сүлжээ эсвэл ашиг олох зорилгоор ажилладаг аливаа зөөгч буюу лиценз эзэмшигчид зориулсан FCC-ийн нэр томъёо юм.	[WGD]
1627	Харилцаа холбоо	Co-channel interference	Зэрэгцээ сувгийн интерференц	Зэрэгцээ сувгийн интерференц нь хоорондоо үл хамаарах байрлалд ижил сувгийг ашигласан өөр нэвтрүүлэгчээс радио сувагт үүсэж буй нөлөөлөл юм. Зэрэгцээ сувгийн интерференц нь давтамж дахин ашиглах системд түгээмэл тохиолддог бөгөөд үүнээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд анхааралтай хянах хэрэгтэй.	[WGD]
1628	Харилцаа холбоо	Coding gain	Кодлолын өсгөлт		[WGD]
1629	Харилцаа холбоо	Coherent detection	Когерент детектор		[WGD]
1630	Харилцаа холбоо	COLT: Cell Site on Light Truck	Хөдөлгөөнт хэрэгсэл дээр байрлуулсан нэмэлт бааз станц		[WGD]
1631	Харилцаа холбоо	Communications protocol	Харилцаа холбооны протокол	Төхөөрөмжүүдийн хооронд өгөгдлийг зөв зохистойгоор дамжуулахад ашигладаг стандарт багц юм. Протоколууд нь өгөгдлийн хэлбэрийг загварчилж, дохионуудын эхлэл, төгсгөлийг хянадаг	[WGD]
1632	Харилцаа холбоо	Concatenated coding	Холбогдсон кодчилол		[WGD]
1633	Харилцаа холбоо	Constellation	Констеллейшн		[WGD]
1634	Харилцаа холбоо	Convolutional code	Конволюшн код		[WGD]
1635	Харилцаа холбоо	Core Network	Үндсэн сүлжээ		[WGD]
1636	Харилцаа холбоо	COST-231	COST-231		[WGD]
1637	Харилцаа холбоо	Coverage	Бүрхэлт		[WGD]
1638	Харилцаа холбоо	Coverage area	Хамрах хүрээ		[WGD]
1639	Харилцаа холбоо	Coverage hole	Сүлжээгүй хэсэг газар		[WGD]
1640	Харилцаа холбоо	Covered SMR	Бүрхэгдсэн SMR		[WGD]
1641	Харилцаа холбоо	COW: Cell site On Wheels	Тодорхой байрлалд тогтоосон нэмэлт бааз станц		[WGD]
1642	Харилцаа холбоо	CP: Cyclic Prefix	Цикл угтвар		[WGD]
1643	Харилцаа холбоо	CPM: Continuous Phase Modulation	Фазын тасралтгүй өөрчлөлт		[WGD]
1644	Харилцаа холбоо	CPNI: Customer Proprietary Network Information	Хэрэглэгчийн өмчлөлийн сүлжээний мэдээлэл		[WGD]
1645	Харилцаа холбоо	CPP: Calling Party Pays	Төлбөрийн дуудлага		[WGD]
1646	Харилцаа холбоо	CQI: Channel Quality Indicator	Сувгийн чанарын үзүүлэлт		[WGD]
1647	Харилцаа холбоо	CRC: Cyclic Redundancy Code	Цикл илүүдэл код		[WGD]
1648	Харилцаа холбоо	CRNC: Controlling Radio Network Controller	CRNC: Хяналтын Радио сүлжээний удирдлага		[WGD]
1649	Харилцаа холбоо	Cross correlation	Хөндлөнгийн хамаарал		[WGD]
1650	Харилцаа холбоо	Cross talk	Cross talk		[WGD]
1651	Харилцаа холбоо	Cross-polarization	Хөндлөн туйлшрал	Хөндлөн туйлшралтай долгион нь цахилгаан ба соронзон орон орших хавтгайд перпендукляр чиглэлд тархдаг. Цахилгаан соронзон долгион нь хөндлөн туйлшралтай байдаг.	[WGD]
1652	Харилцаа холбоо	Cross-polarization discrimination	Хөндлөнтуйлширлын ялгаа		[WGD]
1653	Харилцаа холбоо	Cross-polarization isolation	Хөндлөн туйлшралын тусгаарлалт	Адилхан чиглэлд тархаж буй туйлширсан долгионууд долгионы тархалтын чиглэлд перпендикуляр орших хавтгайд хэлбэлзэлийн чиглэлээс хамааран ялгаддаг.	[WGD]
1654	Харилцаа холбоо	CSCF: Call Session Control Function	Дуудлагын сейшн хянах функц		[WGD]
1655	Харилцаа холбоо	CSN: Connectivity Service Network	Холболтын үйлчилгээний сүлжээ		[WGD]
1656	Харилцаа холбоо	CSTD: Cyclic Shift Transmit Diversity	Цикл шилжилтийн дамжууллын ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
1657	Харилцаа холбоо	CT-2: Cordless Telephone 2	Утасгүй телефон 2		[WGD]
1658	Харилцаа холбоо	CTC: Convolutional Turbo Code	Конволюшн турво код		[WGD]
1659	Харилцаа холбоо	CTIA: Cellular Telecommunications & Internet Association	Үүрэн холбоо ба интернетийн нэгдсэн холбоо		[WGD]
1660	Харилцаа холбоо	CWTS: China Wireless Telecommunications Standards group	БНХАУ-ын утасгүй харилцаа холбооны стандартын групп		[WGD]
1661	Харилцаа холбоо	DAC: Digital to Analog Converter	Тоон-Аналог хувиргуур	Дижиталыг аналогруу хөрвүүлэгч (DAC) нь дохионы тоон дүрслэлийг авч, түүний анхны төлвийн факсын холбооны хэлбэрт хувиргадаг төхөөрөмж юм.	[WGD]
1662	Харилцаа холбоо	D-AMPS: Digital AMPS	Тоон AMPS	Дижитал AMPS (D-AMPS) нь IS-54 болон IS-136 стандартуудад суурилсан хоёрдогч үеийн (2G) гар утасны систем юм. Энэ нь голчлон Америк, Канадад ашиглагддаг. D-AMPS нь амьдралын төгсгөлийн үе гэж тооцогддог бөгөөд одоо байгаа сүлжээ нь GSM / GPRS болон CDMA2000 технологиудаар солигдох үйл явц юм.	[WGD]
1663	Харилцаа холбоо	Data compression	Өгөгдлийн шахалт	Их хэмжээтэй мэдээллийн эзлэгдсэн зайг багасгахыг өгөгдлийн нягтруулга гэнэ. Өгөгдлийн төрлүүдэд зориулсан янз бүрийн арга байдаг.	[WGD]
1664	Харилцаа холбоо	Db: DeciBel	Дб: Децибелл	Децибел (дб) нь харьцангуй чадлын харьцааг өсгөлт ба алдагдлаас хамааран хэмжих нэгж юм. ДБ-ийн нэгжийг логарифмын 10 суурьтай , ихэвчлэн ваттаар илэрхийлнэ. Жишээлбэл: -3dB алдагдал нь 50% -ийн чадлын алдагдалыг илэрхийлнэ; + 3dB нь хоёр дахин их чадал ; 10 дБ нь 10-н үржигдэхүүнээр өсөлт (алдагдал); 20 дБ нь 100-ын үржигдэхүүнээр, 30 дБ нь 1000-ын үржигдэхүүнээр өсөлт буюу алдагдалыг илэрхийлнэ.	[WGD]
1665	Харилцаа холбоо	dBc: deciBels referenced to the carrier	децибелл зөөгч	Децибелл зөөгч (дб) нь дамжуулах чадлын хувьд чадлыг логарифмаар илэрхийлэх арга юм.	[WGD]
1666	Харилцаа холбоо	dBd: deciBels referenced to a dipole antenna	Децибелл хос туйлт антенн	Децибел хос туйлт антенн (дб) нь стандарт чиглэлгүй антены хувьд чадлын өсөлтийг логарифмаар илэрхийлэх арга юм.	[WGD]
1667	Харилцаа холбоо	dBi: deciBels referenced to an isotropic antenna	децибелл изотроп антенн	Децибелл изотроп антенн (дб) нь онолын изотроп антены хувьд чадлын өсөлтийг логарифмаар илэрхийлэх арга юм.	[WGD]
1668	Харилцаа холбоо	dBm: deciBels referenced to a milli-Watt	децибелл миллватт	Милли-Ватт-н Децибел (дб) нь 1 мВт-н хувьд чадлыг логарифмаар илэрхийлэх арга юм.	[WGD]
1669	Харилцаа холбоо	DCA: Dynamic Channel Allocation	Динамик сувгийн хуваарилалт	Динамик суваг хуваарилалт (DCA) нь давтамж дахин ашиглах утасгүй системд урсгалын сувгийг хуваарилах автомат процесс юм. Үндсэн станц нь бүх сул зогсолтын сувгийг хянадаг бөгөөд хамгийн бага интерференц үүсгэх сувгийг тодорхойлдог алгоритм ашиглан үйлдлийг гүйцэтгэдэг.	[WGD]
1670	Харилцаа холбоо	DCCH: Dedicated Control Channel	Тусгай зориулалтын удирдлагын суваг	Тусгай зориулалтын удирдлагын суваг (DCCH) нь идэвхтэй GSM болон cdma2000 урсгалын сувгуудад дохиоллын мэдээллийгзөөхөд зориулагдсан суваг юм.	[WGD]
1671	Харилцаа холбоо	DCD: Downlink Channel Descriptor	Уруудах шугамын сувгийн тодорхойлолт	Уруудах ( хиймэл дагуулаас газарт мэдээ дамжуулах) суваг тодорхойлогч (DCD) нь IEEE 802.16 (WiMAX) сүлжээнүүд нь уруудах сувгийн физик давхаргын шинж чанаруудыг MAC -д(Дунд Хандалтын Хяналт) тайлбарлах үзэл юм.	[WGD]
1672	Харилцаа холбоо	DCMA: Dynamic Channel Multicarrier Architecture	Динамик сувгийн олон зөөгчтэй архитектур	Динамик сувгийн олон зөөгчтэй архитектур, ComSpace корпораци энэхүү технологийг хөгжүүлсэн. Энэ нь дамжуулагчийн шаардлагад тулгуурлан дуут болон өгөгдлийн сувгийн тоо, зурвасын өргөнийг тохируулах боломжтой гар утасны радио сүлжээнд ашигладаг.	[WGD]
1673	Харилцаа холбоо	DCS 1800: digital cellular system	Тоон үүрэн холбооны систем	Тоон үүрэн холбооны систем 1800 (DCS 1800) нь АНУ-гаас бусад оронд хөдөлгөөнт холбооны суурь PCS сүлжээнд зориулсан тоон үүрэн гар утасны систем юм.	[WGD]
1674	Харилцаа холбоо	DCT: Digital Cordless Telephone	Тоон утасгүй телефон	Тоон утасгүй телефон (DCT) нь радио долгионоор суурин утасны (POTS) холбогдсон үндсэн станцтай холбогддог утасгүй суурин утас ба зөвхөн ойр байгаа үндсэн станцаар удирдагдана.(100 метрээс бага) Жишээ нь: гэр доторх болон гэрийн эргэн тойронд.	[WGD]
1675	Харилцаа холбоо	Dead Spot	Сүлжээ тасарсан цэг	Сүлжээ тасарсан цэг гэдэг нь утасгүй сүжээний бүрхэлтээр хангагдсан орчин дах дамжуулагчийн уналттай бүс нутаг юм. Сүлжээ тасарсан цэг нь цахилгаан интерференц болон биет саадууд буюу хонгил, толгод, газар доорхи зогсоол зэргээс үүсдэг.	[WGD]
1676	Харилцаа холбоо	Decode	Декодлох	Кодлогдсон мэдээллийг эргүүлэн кодыг тайлах үйлдлийг декодлол гэдэг.	[WGD]
1677	Харилцаа холбоо	DECT: Digital Enhanced Cordless Telecommunications	Тоон дэвшилтэд утасгүй харилцаа холбоо	Тоон дэвшилтэт утасгүй харилцаа холбоо нь утасгүй телефон утас болон wireless office-уудад зориулагдсан утасгүй тоон технологи юм. DECT нь маш олон төрлийн холбооны сүлжээтэй харилцан ажиллахад зориулагдсан төхөөрөмж. Үүнд: PSTN (conventional telephone networks), ISDN (new digital and data phone networks), GSM (mobile phone networks)	[WGD]
1678	Харилцаа холбоо	Delay spread	Тархалтын саатал	Тархалтын саатал гэдэг нь хүлээн авсан дохионы сарнилтаас үүссэн гажуудлыг хэлнэ. Ижил дохионуудыг өөр өөр сувгаар болон өөр өөр хугацааны хоцрогдолтой үед тохиолдоно.	[WGD]
1679	Харилцаа холбоо	Demodulation	Демодуляц	Модуляцлагдсан зөөгч давтамжаас модуляглагдсан үндсэн давтамжийг сэргээхийг демодуляци гэнэ. Үндсэн модуляцлагдсан давтамж нь ихэвчлэн дуун болон өгөгдлөөр дамжуулагдсан мэдээ юм.	[WGD]
1680	Харилцаа холбоо	DEMS: digital electronic message service	Тоон электроник мэссеж үйлчилгээ	Digital Electronic Message Service (DEMS) нь 18-24 GHz зурвасын өргөнд ажиллана.	[WGD]
1681	Харилцаа холбоо	Dial-up	дуудлага хийх	Ердийн телефон утасны шугам ашиглан орон нутгийн компьютер терминал интернэт зэрэг алсын компьютерийн үйлчилгээг холбох. Ихэнх тохиолдолд компьютерийн системд байгууламж залгах нь тооцоолууртай утсыг холбох үйлчилгээ эрхэлж буй үйлчилгээ үзүүлэгчийн өгөх үйлчилгээ юм	[WGD]
1682	Харилцаа холбоо	Differential detection	Диффренциал илрүүлэлт	дифференциал илрүүлэлт нь кодчилол болон илрүүлэлтийн техник юм. Энэ нь хоёртын тооллын нэг тэг зөөгч давтамжийн фазын өөрчлөлтийг ашигладаг.	[WGD]
1683	Харилцаа холбоо	Digital paging	Тоон пейжер	Тоон пейжер систем нь маш өргөн дэлгэр ашиглагддаг пейжерийн төрөл юм. Дуудлага хийж буй хэрэглэгч нь таны пейжрын дугаарыг цуглуулан таны утасруу дуудлага хийж холбогдоно.	[WGD]
1684	Харилцаа холбоо	Dipola Antenna	Тэгш хэмт антенн	Dipola Antenna нь omnidirectional хамрах хүрээг санал болгодог антенны төрөл юм. Хандалтын цэгүүд нь ихэвчлэн нэг буюу хоёр туйлт антенн байдаг. Тэдгээрийн үр ашгийг нэмэгдүүлэхийн тулд бага зэрэг түгээлтийн суваг тараах суваг нь нь зөвхөн …………. хийдэг ба	[WGD]
1685	Харилцаа холбоо	Distributed antenna system	Тархмал антенны систем	Тархмал антенны систем нь хувиарлах эсвэл алсын удирдлагатай дамжуулагчаас алслагдсан антенны системийн төрөл юм. Коксиал кабель, leaky feeder, шилэн кабелиар холбосон нэг болон цуваа антенны систем юм.	[WGD]
1686	Харилцаа холбоо	Diversity	Ялгавартай хүлээн авах		[WGD]
1687	Харилцаа холбоо	Diversity Reception	Ялгавартай хүлээн авагч		[WGD]
1688	Харилцаа холбоо	Doppler Shift	Допплерийн шилжилт		[WGD]
1689	Харилцаа холбоо	Downlink	Уруудах шугам	Станцаас хэрэглэгч хүрэх шугам	[WGD]
1690	Харилцаа холбоо	DPCCH: Dedicated Physical Control CHannel	Зориулагдсан физик удирдлагын суваг		[WGD]
1691	Харилцаа холбоо	DPM: Digital Phase Modulation	Тоон фазын модуляц		[WGD]
1692	Харилцаа холбоо	DQPSK: Differential Quadrature Phase Shift Keying	Дифференциал Квадрат Фаз солих модуляц		[WGD]
1693	Харилцаа холбоо	Drift RNC: Drift Radio Network Controller	Дрифт радио сүлжээний удирдлага		[WGD]
1694	Харилцаа холбоо	DS: Direct Sequence	Шууд дараалал		[WGD]
1695	Харилцаа холбоо	DSFN: Dynamic Single Frequency Network	Динамик нэг давтамжийн сүлжээ		[WGD]
1696	Харилцаа холбоо	DTE: Data Terminal Equipment	Өгөгдлийн терминал төхөөрөмж		[WGD]
1697	Харилцаа холбоо	DTMF: Dual Tone Multi Frequency	Хос дууны олон давтамж		[WGD]
1698	Харилцаа холбоо	DTX: Discontinuous Transmission	Тасралтгүй дамжуулалт		[WGD]
1699	Харилцаа холбоо	Dual Band	хос зурвас		[WGD]
1700	Харилцаа холбоо	Dual Mode	хос горим		[WGD]
1701	Харилцаа холбоо	Duplex	2 талын	Өгөгдөл дамжуулах 2 тал руу дамжуулах	[WGD]
1702	Харилцаа холбоо	DVB Project	DVB төсөл		[WGD]
1703	Харилцаа холбоо	DVB: Digital Video Broadcasting	Тоон видео өргөн нэвтрүүлэг		[WGD]
1704	Харилцаа холбоо	DVB-C	DVB-C		[WGD]
1705	Харилцаа холбоо	DVB-H	DVB-H		[WGD]
1706	Харилцаа холбоо	DVB-S	DVB-S		[WGD]
1707	Харилцаа холбоо	DVB-S2	DVB-S2		[WGD]
1708	Харилцаа холбоо	DVB-T	DVB-T		[WGD]
1709	Харилцаа холбоо	E.214	E.214		[WGD]
1710	Харилцаа холбоо	EA: Economic Area	Эдийн засгийн бүс		[WGD]
1711	Харилцаа холбоо	E-AGCH: E-DCH Absolute Absolute Grant Channel Channel	E-AGCH: E-DCH абсолют грант суваг		[WGD]
1712	Харилцаа холбоо	EAP: Extensible Authentication Protocol	EAP: Өргөтгөсөн баталгаажуулалтын протокол		[WGD]
1713	Харилцаа холбоо	EAPoW: Extensible Authentication Protocol over Wireless	Утсан сүлжээгээр өргөтгөсөн баталгаажуулалтын протокол		[WGD]
1714	Харилцаа холбоо	EAP-TLS: Extensible Authentication Protocol with Transport Layer Security	Транспорт түвшний нууцлалтай өргөтгөсөн баталгаажуулалтын протокол		[WGD]
1715	Харилцаа холбоо	Eb/N0: Bit Energy-to-Noise Density	Бит энерги шуугианы нягт		[WGD]
1716	Харилцаа холбоо	EDACS: Enhanced Digital Access Communication System	Дэвшилтэт тоон хандалттай холбооны систем		[WGD]
1717	Харилцаа холбоо	E-DCH: Enhanced Dedicated Channel	Дэвшилтэт зориулагдсан суваг		[WGD]
1718	Харилцаа холбоо	EDGE: Enhanced Data rates for GSM Evolution	GSM хувьсалд зориулсан сайжруулсан өгөгдлийн хурдны технологи		[WGD]
1719	Харилцаа холбоо	E-DPCCH: E-DCH Dedicated Physical Control Channel	E-DCH зориулагдсан физик удирдлагын суваг		[WGD]
1720	Харилцаа холбоо	EESM: Exponential Effective SIR Mapping	Экспоненциал үр ашигтай SIR модуляц		[WGD]
1721	Харилцаа холбоо	EGPRS: Enhanced General Packet Radio Service	Дэвшилтэт ерөнхий багцын радио үйлчилгээ	Өргөтгөсөн еөрнхий багц радио үйлчилгээ GPRS-ийн нэмэлт хэрэгсэл юм. Энэ нь спектрийн үр ашиг болон өгөгдлийн хурдыг сайжруулж шинэ модуляц , кодчиллын схемийг нэмж өгдөг	[WGD]
1722	Харилцаа холбоо	E-GSM: Extended Global System for Mobile	Хөдөлгөөнт холбооны дэвшилтэт глобал систем		[WGD]
1723	Харилцаа холбоо	EHF: Extremely High Frequency	Нэн өндөр давтамж		[WGD]
1724	Харилцаа холбоо	E-HICH: E-DCH HARQ Acknowledgement Indicator Channel	E-DCH HARQ хүлээн авсанаа батлах шалгуур үзүүлэлтийн суваг		[WGD]
1725	Харилцаа холбоо	EIA: Electronic Industry Association	Электроник үйлдвэрлэлийн холбоо	Цахим үйлдвэрлэлийн холбоо нь АНУ-ын худалдааны стандарт тогтоох байгууллага.	[WGD]
1726	Харилцаа холбоо	EIR: Equipment Identity Register	Төхөөрөмж таних регистр		[WGD]
1727	Харилцаа холбоо	EIRP: Effective Isotropic Radiated Power	Үр ашигтай изотроп цацаргалтын чадал		[WGD]
1728	Харилцаа холбоо	EMC: Electro Magnetic Compatibility	Цахилгаан соронзон зохицол		[WGD]
1729	Харилцаа холбоо	EMI: Electromagnetic Interference	Цахилгаан соронзон интерференц	Өгөгдөлийн бүрэн байдалыг багасгадаг цахилгаан соронзон долгионы хөндлөнгийн оролцоо болон дамжуулах сувгийн алдаа нэмэгдсэн .	[WGD]
1730	Харилцаа холбоо	EMS: Enhanced Messaging Service	Сайжруулсан мэссэж үйлчилгээ	SMS ашиглан график, зураг, дуу чимээ, хөдөлгөөнт зураг зэргийг ашиглах боломжийг нэмдэг. Ингэснээр хэрэглэгч өөрийн зурвасанд сэтгэл хөдлөл зураг зэргийг нэмж хэрэглэж боломжтой. Хэн нэгэнд төрсөн өдрийн мэнд хүргэх (тэкст, өөрийн дуу хоолой, бялууны зураг гэх мэт)	[WGD]
1731	Харилцаа холбоо	Encoder	Кодлол	Хаяглагдсан зурвас/мессэж/ хөрвүүлэгч.	[WGD]
1732	Харилцаа холбоо	Encryption key	Нууцлалтын түлхүүр	Нууцлалтын түлхүүр нь нууцлалтын үйл явцыг удирдахад хэрэглэгчээр сонгогдож байгаа үг эсвэл код юм.	[WGD]
1733	Харилцаа холбоо	Equalization	Тогтворжуулалт	Тогтворжуулагч гэдэг нь харилцаа холбооны сувгийн гажуудлыг тогтворжуулахад ашигладаг. Энэ техникийг хөдөлгөөнт утасгүй хоблооны сүлжээнд ашигладаг .	[WGD]
1734	Харилцаа холбоо	E-RGCH: E-DCH Relative Grant Channel	E-DCH хамааралтай грант суваг		[WGD]
1735	Харилцаа холбоо	ERMES: European radio messaging system	Европын радио мэссежийн үйлчилгээ	Европын радио зурвасын систем нь европ болон дэлхийн бусад хээгт ашигладаг пэйжирийн систем юм.	[WGD]
1736	Харилцаа холбоо	Error correction	Алдаа засах	Алдааг засах замаар радио сувагт дамжуулагдсан өгөгдөлийн алдааг засах үйл ажиллагаа.	[WGD]
1737	Харилцаа холбоо	Error distribution	Алдааны тархалт	Алдааны тархалт нь холбогдсон сувгийн хэрхэн тархасныг тодорхойлно. Ердийн тархалт нь Гаусын (санамсаргүй) ба Рэйлен	[WGD]
1738	Харилцаа холбоо	Error probability	Алдааны магадлал	Магадлал бүхий нягтралын функцтэй холбоотой алдааны магадлалын тооцоолол.	[WGD]
1739	Харилцаа холбоо	Error vector	Алдааны вектор	Лавлах дохио ба хэмжсэн дохионы хоорондын вектор ялгаа нь фазын бүрдэл бүхий цогц хэмжээ юм.	[WGD]
1740	Харилцаа холбоо	ertPS: Extended Real-Time Polling Service	Өргөтгөсөн бодит хугацааны поллинг үйлчилгээ		[WGD]
1741	Харилцаа холбоо	ESMR: enhanced specialized mobile radio	Дэвшилтэт тусгай хөдөлгөөнт радио	Дуу авиа болон дуут зурвас өгөгдлийн үйлчилгээ үзүүлэх дижитал SMR сүлжээ.	[WGD]
1742	Харилцаа холбоо	ESN: Electronic Serial Number	Электроник сериал дугаар	Гар утас бүтээгдэхэд өөрт өгөгдсөн тогтмол дугаар бөгөөд өөрийг нь танихад системд тусална. Гар утас бүр нь өөрийн ESN-тэй.	[WGD]
1743	Харилцаа холбоо	ESS: Extended Service Set	Өргөтгөсөн үйлчилгээний сэт	Хоёр буюу хэд хэдэн BUSSES-ийн сүлжээг багцлан нэг сүлжээнд оруулах.	[WGD]
1744	Харилцаа холбоо	ESSID: Extended Service Set Identifier	Өргөтгөсөн үйлчилгээий сэт танигч	Утасгүй сүлжээний нэрийг тодорхойлох – утасгүй сүлжээний хандалтын цэгийг тодорхойлох. энэ нь утасгүй сүлжээг нэгийг нөгөөгөөс нь ялгах боломжтой болгодог. ESSID нь нэг төрлийн SSID (өөрөөр хэлбэл BSSID )	[WGD]
1745	Харилцаа холбоо	ETACS: Extended Total Access Communications System	Дэвшилтэт нэгдсэн хандалтын холбооны систем	Англид хөгжүүлж байгаа аналоги гар утасны сүлжээ европ болон азид хэрэглэх боломжтой. ETAGS нь нэмэлт радио сувгийг хувиарладаг TACS-ийн өргөтгөл юм.	[WGD]
1746	Харилцаа холбоо	E-TAGS: Extended Total Access Communication System	Дэвшилтэт нэгдсэн хандалтын холбооны систем		[WGD]
1747	Харилцаа холбоо	E-TDMA: Enhanced or exended TDMA	Дэвшилтэт эсвэл өргөтгөсөн TDMA		[WGD]
1748	Харилцаа холбоо	ETSI: European Telecommunications Standard Institute	Европын цахилгаан холбооны стандартын эрдэм шинжилгээний хүрээлэн		[WGD]
1749	Харилцаа холбоо	E-UTRA: Evolved-UMTS Terrestrial Radio Access	Өргөжүүлсэн UMTS газрын радио хандалтын систем		[WGD]
1750	Харилцаа холбоо	EVDO: Evolution Data Only/Evolution Data Optimized	EVDO		[WGD]
1751	Харилцаа холбоо	EV-DV: EVolution for Data and Voice	Өгөгдөлд болон ярианд зориулсан хувьсал		[WGD]
1752	Харилцаа холбоо	EVM: Error Vector Magnitude	Алдааны вектор соронзон		[WGD]
1753	Харилцаа холбоо	Eye diagram	Нүдэн диаграмм		[WGD]
1754	Харилцаа холбоо	FACCH: Fast Associated Control Channel	Нэгдсэн хурдан удирдлагын суваг		[WGD]
1755	Харилцаа холбоо	Fading	Сарнилт		[WGD]
1756	Харилцаа холбоо	FASS: Fast Access Station Switching	Хандалтын станцын хурдан холболт		[WGD]
1757	Харилцаа холбоо	Fast fading	Хурдан сарнилт		[WGD]
1758	Харилцаа холбоо	Fast Handoff	Хурдан гардвар		[WGD]
1759	Харилцаа холбоо	Fast Packet Switching	Хурдан Багцын холболт		[WGD]
1760	Харилцаа холбоо	FAW: Frame Alignment Word	Фрейс хувиарлах үг		[WGD]
1761	Харилцаа холбоо	FBSS: Fast Base Station Switching	Бааз станцын хурдан холболт		[WGD]
1762	Харилцаа холбоо	FCC: Federal Communications Commission	Нэгдсэн харилцаа холбооны комисс		[WGD]
1763	Харилцаа холбоо	FCCH: Frequency Correction Channel	Давтамжийн алдааны суваг		[WGD]
1764	Харилцаа холбоо	FCH: Frame Control Header	Фрейм удирдлагын толгой		[WGD]
1765	Харилцаа холбоо	FDCCH: Forward Digital Control CHannel	Шууд тоон удирдлагын суваг		[WGD]
1766	Харилцаа холбоо	FDD: Frequency Division Duplex	Давтамжийн хуваалттай дуплекс		[WGD]
1767	Харилцаа холбоо	FEC: Forward Error Correction	Шууд алдаа засварлалт		[WGD]
1768	Харилцаа холбоо	FER: Frame Erasure/Error Rate	Фрейм алдааны магадлал		[WGD]
1769	Харилцаа холбоо	FFT: Fast Fourier Transform	Фурьегийн хурдан хувиргалт		[WGD]
1770	Харилцаа холбоо	FGD: Feature Group D	Шуурхай групп D		[WGD]
1771	Харилцаа холбоо	FH: Frequency Hopping	Давтамжийн үсрэлт		[WGD]
1772	Харилцаа холбоо	FH-CDMA: Frequency Hopping – Code division multiple access	Давтамжийн үсрэлт-Кодын хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
1773	Харилцаа холбоо	FHMA: Frequency hopping multiple access	Давтамжийн үсрэлттэй олон цэгийн хандалт		[WGD]
1774	Харилцаа холбоо	FIR-Finite Impulse Response	Төгсгөлөг импульсийн характеристик		[WGD]
1775	Харилцаа холбоо	Fixed WiMax	Суурин WiMAX		[WGD]
1776	Харилцаа холбоо	Fixed Wireless	Суурин утасгүй холбоо		[WGD]
1777	Харилцаа холбоо	Flat fading	Хавтгай сарнилт		[WGD]
1778	Харилцаа холбоо	FLEX	FLEX		[WGD]
1779	Харилцаа холбоо	Foliage attenuation	Фолиаж унтралт		[WGD]
1780	Харилцаа холбоо	FOMA: Freedom of Mobile Multimedia Access	Хөдөлгөөнт мултмедиа хандалтын эрх		[WGD]
1781	Харилцаа холбоо	Footprint	Хөдөлгөөнт сүлжээтэй муж		[WGD]
1782	Харилцаа холбоо	Forward Channel	Шууд суваг		[WGD]
1783	Харилцаа холбоо	Forward link	Шууд холбоос		[WGD]
1784	Харилцаа холбоо	Free-space-propagation	Чөлөөт орчны тархалт		[WGD]
1785	Харилцаа холбоо	Frequency diversity	Давтамжийн ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
1786	Харилцаа холбоо	Frequency reuse	Давтамж дахин ашиглалт		[WGD]
1787	Харилцаа холбоо	Frequency selective fading	Давтамжийн сонгомол сарнилт		[WGD]
1788	Харилцаа холбоо	Fresnel Zone	Фернелийн цагираг		[WGD]
1789	Харилцаа холбоо	Fringe Area	Сул дохиотой муж		[WGD]
1790	Харилцаа холбоо	FRS: Family Radio Service	Өрхийн радио үйлчилгээ		[WGD]
1791	Харилцаа холбоо	FRS: Fixed Relay Station	Суурин релейны станц		[WGD]
1792	Харилцаа холбоо	FSSS: Fast Serving Station Switching	Үйлчилгээ үзүүлж байгаа бааз станцын хурдан холболт		[WGD]
1793	Харилцаа холбоо	Full rate	Бүрэн үнэлгээтэй кодлол		[WGD]
1794	Харилцаа холбоо	Full user mobility	Хэрэглэгчийн бүрэн хөдөлгөөнт чанар		[WGD]
1795	Харилцаа холбоо	FUSC: Fully Used SubChannel	Бүрэн ашиглагдсан дэд суваг		[WGD]
1796	Харилцаа холбоо	FWA: fixed wireless access	суурин утасгүй хандалт		[WGD]
1797	Харилцаа холбоо	Gain	Өсгөлт		[WGD]
1798	Харилцаа холбоо	GAN: Global Area Network	Глобал бүсийн сүлжээ		[WGD]
1799	Харилцаа холбоо	Gaussian channel	Гауссын суваг		[WGD]
1800	Харилцаа холбоо	GEOS: Geo-stationary Earth Orbit Systems	Геостационар тойрог замын систем		[WGD]
1801	Харилцаа холбоо	geosynchronous orbit	Геосинхрон тойрог зам	Геосинхрон тойрог зам нь дэлхийн эргэлтийн үетэй ижил тойрог замын үетэй бөгөөд энэ 42164 километрийн хагас эх тэнхлэгтэй байна.	[WGD]
1802	Харилцаа холбоо	Geosynchronous Orbit	Геостационар тойрог зам		[WGD]
1803	Харилцаа холбоо	GERAN: GSM (GPRS)/EDGE Radio Access Network	GSM (GPRS)/EDGE радио хандалтын сүлжээ		[WGD]
1804	Харилцаа холбоо	GGSN: Gateway GPRS Support Node	GPRS дэмжих зангилааны гарц станц		[WGD]
1805	Харилцаа холбоо	GHz: GigaHertz	Г.Гц: Гегагерц		[WGD]
1806	Харилцаа холбоо	Gi interface	Gi интерфейс		[WGD]
1807	Харилцаа холбоо	GIS: geographic information system	Газар зүйн мэдээллийн систем		[WGD]
1808	Харилцаа холбоо	GLONASS: global navigation system	Глонасс: Глобал навигацын систем		[WGD]
1809	Харилцаа холбоо	GMM/SM: GPRS Mobility Management / Session Management	GPRS хөдөлгөөнт чанарын удирдлага/сейшн менежмент		[WGD]
1810	Харилцаа холбоо	GMM: GPRS Mobility Management	GPRS хөдөлгөөнт чанарын удирдлага		[WGD]
1811	Харилцаа холбоо	GMPCS: Global Mobile Personal Communications Services	Глобал Хөдөлгөөнт хувийн харилцаа холбооны үйлчилгээ		[WGD]
1812	Харилцаа холбоо	GMSK: Gaussian Minimum Shift Keying	Гауссын хамгийн оновчтой давтамж солих модуляц		[WGD]
1813	Харилцаа холбоо	Gn Interface	Gn интерфейс		[WGD]
1814	Харилцаа холбоо	GOS: Grade of Service	Үйлчилгээний үнэлгээ		[WGD]
1815	Харилцаа холбоо	Gp Interface	Gp интерфейс		[WGD]
1816	Харилцаа холбоо	GPRS: General Packet Radio Service	Ерөнхий багц радио үйлчилгээ		[WGD]
1817	Харилцаа холбоо	GPS: Global Positioning System	Дэлхий нийтийн байрлал тогтоох систем		[WGD]
1818	Харилцаа холбоо	GPT: GPRS Tunneling Protocol	GPRS туннел протокол		[WGD]
1819	Харилцаа холбоо	Ground Station	Газрын станц		[WGD]
1820	Харилцаа холбоо	Ground wave	Газрын долгион	Газрын гадаргуун дагуу тархаж байгаа радио долгион	[WGD]
1821	Харилцаа холбоо	GSM 1800	GSM 1800		[WGD]
1822	Харилцаа холбоо	GSM 1900	GSM 1900		[WGD]
1823	Харилцаа холбоо	GSM 900	GSM 900		[WGD]
1824	Харилцаа холбоо	GSM plus	GSM plus		[WGD]
1825	Харилцаа холбоо	GSM-R: GSM for Railway networks	Төмөр замын сүлжээнд зориулсан GSM		[WGD]
1826	Харилцаа холбоо	GTP Tunnel	GTP туннел		[WGD]
1827	Харилцаа холбоо	GWEN: Ground Wave Emergency Network	Газрыг долгионы шуурхай удирдлагын сүлжээ		[WGD]
1828	Харилцаа холбоо	HAAT: Height Above Average Terrain	Газрын дундажаас дээш өндөр		[WGD]
1829	Харилцаа холбоо	Half rate	Хагас үнэлгээтэй кодлол		[WGD]
1830	Харилцаа холбоо	Hand Off (Handoff)	Гардвар		[WGD]
1831	Харилцаа холбоо	Hand Over	Гардвар		[WGD]
1832	Харилцаа холбоо	Handoff	Гардвар	Гардвар гэдэг нь хэрэглэгч нэг бааз станцаас нөгөө бааз станц руу шилжихэд дамжуулж байгаа дохиог тасалдалгүйгээр дамжуулахыг хэлнэ.	[WGD]
1833	Харилцаа холбоо	Hard Hand Off	Хатуу гардвар		[WGD]
1834	Харилцаа холбоо	HARQ: Hybrid Automatic Repeat request	Гибрид автомат хариулах хүсэлт	HARQ нь хүлээн авагч дээрх хэсэг алдааг засах мэдээллийн блокуудын схем юм. Засагдаагүй алдаануудыг дахин дамжуулдаг.	[WGD]
1835	Харилцаа холбоо	Hata Model	Хата загвар	Хата загварыг Okamura-Hata загвар гэж нэрлэдэг бөгөөд газрын хөдөлгөөнт системүүдийн дохионы хүчний түвшинг таамаглахад ашиглагддаг.	[WGD]
1836	Харилцаа холбоо	HCI: Host Controller Interface	Хост удирдлагын интерфейс		[WGD]
1837	Харилцаа холбоо	HDML: Handheld Device Markup Language	Гар утасны төхөөрөмжийн тэмдэглэгээт хэл		[WGD]
1838	Харилцаа холбоо	HDTP: Handheld Device Transport Protocol	Гар утасны төхөөрөмжийн транспорт протокол		[WGD]
1839	Харилцаа холбоо	Hidden Node Problem	Нуугдсан зангилааны асуудал		[WGD]
1840	Харилцаа холбоо	high-gain antenna	Өндөр өсгөлттэй антенна	Өндөр өсгөлттэй антенна чадлыг нэмэгдүүлдэг антенна юм. Холын зайд утасгүй сүлжээнд ашигладаг.	[WGD]
1841	Харилцаа холбоо	HLR: home location register	Суурин байрлалын бүртгэгч		[WGD]
1842	Харилцаа холбоо	HomePNA	ГэрPNA		[WGD]
1843	Харилцаа холбоо	HomeRF	ГэрRF		[WGD]
1844	Харилцаа холбоо	Hot spot or hotspot	Хотспот	Хотспот (hotspot) нь зочид буудал, ресторан, нисэх буудал зэрэг гэх мэт газруудад Wi fi хандах үнэгүй болон үнэ төлбөртэйгээр утасгүй интернэт ашиглах боломж олгодог газар юм.	[WGD]
1845	Харилцаа холбоо	HPSK: Hybrid Phase Shift Keying	Гибрид фаз солих модуляц	(HPSK) Гибрид фаз солих модуляц нь Oртогнал Комплекс квадрат Фаз солих (Orthogonal Complex Quadrature Phase Shift Keying) модуляц юм. Энэ нь zero crossing ба 0 градусыг фазын шилжилтийг бууруулах замаар дохионы дээд хамгийн их болон дундаж харьцааг багасгах 3G системүүдийн буцахад ашигладаг тархах арга юм.	[WGD]
1846	Харилцаа холбоо	HR/DSSS PHY: High Rate / Direct Sequence Spread Spectrum Physical Layer	Өндөр хурдны/шууд дарааллын тархмал спектртэй физик түвшин	HR/DSSS PHY/ (Direct Sequence Spread Spectrum Physical Layer) бол өгөгдлийн 11 Mbps хүртэл хурдаар дамжуулахад дэмжлэг үзүүлдэг IEEE 802.11b-р тодорхойлогддог сайжруулсан физик давхарга юм. Өгөгдлийн 2mbps хүртэл хурдаар дамжуулдаг байсан урьдны IEEE 802.11b-с ялгаатай нь HR/DSSS нь чипийн урсгалыг хэд хэдэн 8 битийн код тэмдэг болгон хуваарилдаг код нөхөн хангах түлхүүр ашиглалт оршино.	[WGD]
1847	Харилцаа холбоо	HSDPA: High-Speed Downlink Packet Access	Өндөр хурдны уруудах шугамын багц хандалт	(High Speed Downlink Packet Access) Өндөр хурдны холболтын дата багц гэж нэрлэдэг ба 3.5G нь шинэ үүрэн холбооны протокол юм. HSDPA нь 8-10 Мbit(s)MIMO системд 20 mbit (s) хурдаар дата дамжуулах W-CDMA сүлжээний багцад сууриласан дата үйлчилгээ бөгөөд WCDMA сүлжээнд 5 MHz гаруйн зурвасын өргөн дамжина. HSDPA ашиглахад дасган зохицуулах модул ба коджуулалт (Adaptive Modulation and Coding) олон оролт олон гаралт (Multiple Input Multiple Output) хосолмол автоматжуулсан хүсэлт илгээлт (Hybrid Automatic Request Q) түргэн хуваарилалт, түргэн үүрэн хайлт, хүлээн авагчийн нэмэлт төлөвлөлт зэрэг багтана.	[WGD]
1848	Харилцаа холбоо	HS-DPCCH: High-Speed Dedicated Physical Control Channel	Өндөр хурдны зориулагдсан физик удирлагын суваг		[WGD]
1849	Харилцаа холбоо	HS-DSCH: High-Speed Downlink Shared Channel	Өндөр хурдны уруудах шугамын хуваалцах суваг		[WGD]
1850	Харилцаа холбоо	HSPA: High Speed Packet Access	Өндөр хурдны багцын хандалт		[WGD]
1851	Харилцаа холбоо	HS-PDSCH: High-Speed Physical Downlink Shared Channel	Өндөр хурдны физик уруудах шугамын хуваалцах суваг		[WGD]
1852	Харилцаа холбоо	HSS: Home Subscriber Service	Гэрийн хэрэглэгчийн үйлчилгээ		[WGD]
1853	Харилцаа холбоо	HS-SCCH: High-Speed Shared Control Channel	Өндөр хурдны хуваалцах удирдлагын суваг		[WGD]
1854	Харилцаа холбоо	HSUPA: High-Speed Uplink Packet Access	Өндөр хурдны өгсөх шугамын багц хандалт	Өндөр хурдны дээшээ урсгалтай багц хандалт (HSUPA) нь 5.8 Mbit/c хүртлэх маш өндөр хурдтай гар утасны сүлжээнд зориулагдсан өгөгдөл хандалтын протокол юм. HSDPA- тэй төстэй (Өндөр хурдны dounlink багц хандалт ) ба HSUPA-г 3.7G гэж үздэг ч заримдаа 4G ч гэж болно.	[WGD]
1855	Харилцаа холбоо	IBSS: Independent Basic Service Set	Хамааралгүй үндсэн үйлчилгээний сет	Бие даасан үндсэн үйлчилгээний багц (IBSS ) ба ад-хок сүлжээ гэдэг. Энэ нь өөр хоорондоо холбогдох боломжтой станцуудыг багтаасан 802.11 сүлжээ юм. Гэхдээ энэ нь үндсэн сүлжээнд (Infrastructure) холбогдоогүй байна.	[WGD]
1856	Харилцаа холбоо	IBSS: Infrastructure BSS	Дэд бүтцийн BSS	Үндсэн сүлжээний (Infrastructure) BSS (IBSS) нь AP (access point) болон станцуудыг багтаасан 802.11 сүлжээ юм. AP (access point) нь сонгосон (target) станцууд эсвэл суурин сүлжээнд мэдээлэл дамжуулдаг.	[WGD]
1857	Харилцаа холбоо	iDEN: Integrated Digital Enhanced Network	Нэгдсэн тоон сайжруулсан сүлжээ	Сайжруулагдсан нэгдсэн тоон сүлжээ (iDEN) нь хоёр талын радио, телефон, текст мессэж, өгөгдлийн дамжуулал зэргийг нэг сүлжээнд нэгтгэсэн Motorola-сайжруулсан хөдөлгөөнт радио сүлжээний сүлжээний технологи юм. iDEN утасгүй гар утаснууд нь мобайл борлуулалтын хүчин чадалтай үйлдвэрлэлийн шал зэрэг гүйцэтгэх хурлын танхим хүртэлх янз бүрийн ажлын орчинд ашиглагддаг.	[WGD]
1858	Харилцаа холбоо	IF: Intermediate Frequency	завсрын давтамж	Завсрын давтамж (IF) нь дамжуулах болон хүлээн авах завсрын үе шатанд шилжсэн дамжуулагч давтамж юм. Завсрын цахилгаан соронзон давтамж нь суперитородейн радио хүлээн авагчаар үүсдэг.	[WGD]
1859	Харилцаа холбоо	IMEI: International Mobile Equipment Identity	Олон улсын хөдөлгөөнт төхөөрөмжийн танигч		[WGD]
1860	Харилцаа холбоо	IM-HSS: IP Multimedia – Home Subscriber Service	IP мултимедиа	IP Мультимедиа Гэр хэрэглэгчийн үйлчилгээг өөрөөр HSS гэж нэрлэдэг. Энэ нь IMS үйлчилгээ ба хэрэглэгчийн мэдээллийг хадгалдаг. Үйлчилгээ би болгох, хэрэглэгчийн өгөгдлийг идэвхижүүлэх, хяналт тавих зэрэг нь HSS-ын үндсэн үүрэг юм. IM-HSS нь (1) IM түвшний баталгаажуулалт болон зөвшөөрлийг дэмждэг; (2)IMS –ийн захиалагчийн нэвтрэх горим (s )нь хандалтын төрлөөс ангид байхыг шаарддаг; (3)Үйлчилгэний онцлогийг хадгалж байдаг; (4) Одоогоор тогтоосон S-CSCF-ийг хянаж, (5) CSCF болон AS хандалтыг дэмждэг.	[WGD]
1861	Харилцаа холбоо	I-Mode or iMode	I-горим		[WGD]
1862	Харилцаа холбоо	IMPI: IP Multimedia Private Identity	IP мултимедиа хувийн танигч		[WGD]
1863	Харилцаа холбоо	IMPU: IP Multimedia Public Identity	IP мултимедиа олон нийтийн танигч		[WGD]
1864	Харилцаа холбоо	IMS: IP Multimedia Subsystem	IP мултимеиа дэд систем	IMS нь хөдөлгөөнт ба суурин мултимедиа үйлчилгээндээр хангах цахилгаан холбооны операторуудад зориулсан стандартчилагдсан дараа үеийн сүлжээ (NGN)-ний архитектур юм. Энэ нь SIP, ба IP стандартдээр ажилладаг 3GPP стандартчлагдсан хэрэгжилт дээр тулгууралсан voic-over-ip протоколыг ашигладаг. Одоо байгаа утасны систем нь (packet switching, circuit switching) хоёуланг нь дэмждэг.	[WGD]
1865	Харилцаа холбоо	IMSEI: International Mobile Station Equipment Identity	Олон улсын Хөдөлгөөнт Станцын Төхөөрөмжийн Танигч	Олон улсын хөдөлгөөнт станцын тоног төхөөрөмжийн тэмдэглэгээ (IMSEI) нь GSM гар утасны станцад томилогдсон таних дугаар юм. Энэ нь 15-н тоон серийн дугаар бөгөөд төрөл бүрийн батлах код, эцсийн угсралтын код, серийн дугаар байна.	[WGD]
1866	Харилцаа холбоо	IMSI: International Mobile Station Identity	Олон улсын хөдөлгөөн станцын танигч	Олон улсын Мобайл Оролтын Тооцооны (IMSI) нь үйлчилгээний захиалгын үед гар утасны станцад оноосон цорын ганц 15 оронтой тоо юм. Энэ нь гар утасны улсын код, мобайл сүлжээний код, гар утасны захиалагчийн дугаар, үндэсний гар утасны захиалагчийн нэрийг агуулдаг. MS нь GSM сүлжээнд MS-ийг тодорхойлохын тулд IMSI-г BTS руу илгээдэг. BTS нь HLR-ийн IMSI-ийг хайдаг.	[WGD]
1867	Харилцаа холбоо	IMSI: International Mobile Subscriber Identity	Олон улсын хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн танигч	IMSI нь GSM болон Universal Mobile Telecommunications System сүлжээний гар утасны хэрэглэгчидтэй холбоо бүхий онцгой тоо юм. Уг тоо нь SIM-д оноогддог. Энэ нь сүлжээнд гар утсаар илгээгдэх бөгөөд гар утасны дэлгэрэнгүй мэдээлийг гэрийн байршлын бүртгэлд авахад ашигладаг. Захиалагчыг радио интерфейсдээр чагнах төхөөрөмжөөр илрүүлж, дагаж мөрдөхөөс зайлсхийхийн тулд IMSI –ийг аль болох цөөн илгээж санамсаргүйгээр үүсгэгдсэн TMSI –ийг түрүүлж явуулдаг.	[WGD]
1868	Харилцаа холбоо	IMS-MGW: IP Multimedia Subsystem Media Gateway	IP мултимедиа дэд системийн медиа гарц станц	IP Мультимедиа Subsystem Media Gateway (IMS-MGW) нь 3G Мультимедиа Дэд систем IP Architecture (IMS) дахь бүрэлдэхүүн хэсэг юм. Энэ нь пакет сүлжээнээс тасралтгүй сүлжээ болон мультимедиа урсгалуудаас таслагдаж болно. Энэ нь медиа хөрвүүлэлт, хариуцагчийн хяналт, төлбөрийн боловсруулалтыг дэмжиж өгдөг (жишээлбэл, кодлогч, цуурай шуудан, хурлын гүүрийг ашиглаж болно).	[WGD]
1869	Харилцаа холбоо	IMT-2000: International Mobile Telecommunication 2000	Олон улсын хөдөлгөөнт цахилгаан холбоо 2000		[WGD]
1870	Харилцаа холбоо	IMTA: International Mobile Telecommunications Association	Олон улсын хөдөлгөөнт цахилгаан холбоо		[WGD]
1871	Харилцаа холбоо	IMTS: Improved Mobile Telephone Service	Сайжруулсан хөдөлгөөнт гар утасны үйлчилгээ		[WGD]
1872	Харилцаа холбоо	IN: Intelligent Network	Ухаалаг сүлжээ		[WGD]
1873	Харилцаа холбоо	InFLEXion	InFLEXion		[WGD]
1874	Харилцаа холбоо	Infrared	Инфраред		[WGD]
1875	Харилцаа холбоо	interference	интерференц, нөлөөлөл		[WGD]
1876	Харилцаа холбоо	IR: Incremental Redundancy	Нэмэлт илүүдэл		[WGD]
1877	Харилцаа холбоо	IRC: Infrared communication	Инфраред холбоо		[WGD]
1878	Харилцаа холбоо	IrDA: Infrared Data Association	Инфраред өгөгдлийн холбоо		[WGD]
1879	Харилцаа холбоо	IrOBEX: Infrared OBject Exchange	Инфраред объект солилцоо		[WGD]
1880	Харилцаа холбоо	IS-136	IS-136 стандарт		[WGD]
1881	Харилцаа холбоо	IS-2000	IS-2000 стандарт		[WGD]
1882	Харилцаа холбоо	IS-41	IS-41 стандарт		[WGD]
1883	Харилцаа холбоо	IS-54	IS-54 стандарт		[WGD]
1884	Харилцаа холбоо	IS-634	IS-634 стандарт		[WGD]
1885	Харилцаа холбоо	IS-661	IS-661 стандарт		[WGD]
1886	Харилцаа холбоо	IS-95	IS-95 стандарт		[WGD]
1887	Харилцаа холбоо	IS-95a	IS-95a стандарт		[WGD]
1888	Харилцаа холбоо	IS-95b	IS-95b		[WGD]
1889	Харилцаа холбоо	ISI: Inter-Symbol Interference	Тэмдэгт хоорондын интерференц		[WGD]
1890	Харилцаа холбоо	ISIM: IP Multimedia Services Identity Module	IP мултмедиа үйлчилгээний таних модуль		[WGD]
1891	Харилцаа холбоо	iTAP	iTAP		[WGD]
1892	Харилцаа холбоо	ITU: International Telecommunications Union	Олон улсын цахилгаан холбооны нэгдэл		[WGD]
1893	Харилцаа холбоо	IWF: Interworking Function	Харилцан ажиллагааны функц		[WGD]
1894	Харилцаа холбоо	J2ME: Java 2 Platform, Micro Edition	J2ME		[WGD]
1895	Харилцаа холбоо	Jamming	Сүлжээ унагаах		[WGD]
1896	Харилцаа холбоо	JavaPhone	JavaPhone		[WGD]
1897	Харилцаа холбоо	JTACS or J-TAGS: Japanese Total Access Communication System	Япон улсын нэгдсэн харилцаа холбооны систем		[WGD]
1898	Харилцаа холбоо	JTAPI: Java Telephony API	Жава телефоны API		[WGD]
1899	Харилцаа холбоо	Ka-Band	Ка- зурвас	Ka-band гэдэг нь цахилгаан соронзон орны долгион 33GHz- ээс 36GHz хооронд зурвасын өргөнийг хэлнэ, хиймэл дагуулыг гар утасны дуу авиан харилцаа холбоонд өсгөх шугаманд 30GHz буурах шугаманд 20GHz ашигладаг.	[WGD]
1900	Харилцаа холбоо	Key Pulse Signal	Түлхүүр импульс дохио	Олон давтамжийн импульсийн эхний сигнал нь Key-Pulse сигнал, алсын үйлчлүүлэгч код хүлээн авж сигналыг удирдаж ашиглахад бэлдэнэ.	[WGD]
1901	Харилцаа холбоо	KHz: KiloHertz	Килогерц	Нэг khz (Килогерц) нь 1000 Герц-тэй тэнцүү, аль нь давтамжийн хэмжигдэхүүн бэ	[WGD]
1902	Харилцаа холбоо	kpbs: Kilobits per second	Нэг секунд дэх килобит	Kpbs(Kilobits секунд тутам) нь өгөгдлийн хурдны хэмжигдхүүн, жишээ нь, дата үйлчилгээнд 2G нь үйлчилгээнд хамгийн ихдээ хурд нь 9,6kpbs байна.	[WGD]
1903	Харилцаа холбоо	Ku-Band	Ku-зурвас	Ku-band хамаарах цахилгаан соронзон долгионы зурвасын өргөн нь 12Ghz-ээс 14Ghz хооронд , өргөн зурвасын TV ба нэвтрүүлэх хиймэл дагуул (DBS) системд (DSS) өсгөх шугаманд 14GHz буурах шугаманд 11GHz ашигладаг.	[WGD]
1904	Харилцаа холбоо	L2CAP: Logical Link Control and Adaptation Protocol	Логик шугамын удирдлага ба адаптацын протокол	Logical Link Control and Adaptation Protocol:Холбоос хяналт Нэвтрүүлэлт протокол L2CAP, энгийн богино зэрэг L2CAP, Bluetooth-ийн протоколд өгөгдлийн давхрагад ашигладаг. Энэ нь хост хянагч интерфэйс уруу пакетийг дамжуулдаг эсвэл цөөн хосттой систем, шууд холбоотой холбоос удирдана.	[WGD]
1905	Харилцаа холбоо	LAI: Location Area Identity	Байрлал танигч	LAI нь мэдээлэл дамжуулах SIM болон GSM утасны харилцуурын бүсд гэрийн бүсийг тодорхойлно. Энэ нь төлбөр тооцоонд ашиглах зорилго үйл ажиллагаатай.	[WGD]
1906	Харилцаа холбоо	land station	Газрын станц	Тодорхой цэгт бус, хөдөлгөөнт үед ашиглах зориулалттай гар утасны үйлчилгээт станц.	[WGD]
1907	Харилцаа холбоо	LASCDMA: Large Area Synchronized Code Division Multiple Access	Их хэмжээний газар нутгийн синхрончлогдсон кодын хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
1908	Харилцаа холбоо	LDPC code: Low-Density-Parity-Check code	LDPC код		[WGD]
1909	Харилцаа холбоо	LEAP: Lightweight Extensible Authentication Protocol	Бага жинтэй өргөтгсөн баталгаажуулалтын протокол		[WGD]
1910	Харилцаа холбоо	Lee’s model	Лигийн загвар		[WGD]
1911	Харилцаа холбоо	LEO: Low Earth Orbit	Бага тойрог зам		[WGD]
1912	Харилцаа холбоо	Line-of-sight (LOS)	Шууд харалтын зай		[WGD]
1913	Харилцаа холбоо	Link budget	Шугамын тооцоо		[WGD]
1914	Харилцаа холбоо	LMDS: Local Multipoint Distribution System	Суурин олон цэгт түгээх систем	Суурин олон цэгийн тараах систем гэдэг нь 25 GHz ба түнээс дээш (лицензээс хамаарна) спектэрт ажилдаг яриа. өгөгдөл, интернэт, видео үйлчилгээнүүдийг үзүүлхэд ашигладаг өргөн зурвасын утасгүй технологи юм. Энэ давтамжийн зурвас дахь дохионы тархалтын характеристикийн үр дүнгээс хархад LMDS систем нь үүрэн сүлжээний архитектурыг ашигладаг боловч үйлчилгээ нь хөдөлгөөнт биш суурин байна. АНУ -д цэгээс цэгт, цэгээс олон цэгт гэсэн зохион байгуулалтайгаар өргөн зурвасын үйлчилгээ үзүүлхэдээ LMDS-д зориулан 1,3 MHz зурвасын өргөн (27.5B 28.35GHz, 29.1B 29.25GHz, 31.075GHz, 31.225 B 31.3 GHz) дугаарласан байдаг.	[WGD]
1915	Харилцаа холбоо	LMDS: Local Multipoint Distribution System	Суурин олон цэгийн тараах систем		[WGD]
1916	Харилцаа холбоо	LMP: Link Manager Protocol	Шугамын менежер протокол		[WGD]
1917	Харилцаа холбоо	LNA: Low Noise Amplifier	нам шуугианы өсгөгч		[WGD]
1918	Харилцаа холбоо	LNP: Local Number Portability	Дотоот дугаарын шилжилт	Дотоод дугаарын шилжилт гэж хөдөлгөөнт хэрэглэгчдэд өөрийнхөө утасны дуугаартайгаа оператор компаниа солих боломжийг олгодог.	[WGD]
1919	Харилцаа холбоо	LNP: Local Number Portability	Сүлжээ хооронд дугаар өөрчлөлт		[WGD]
1920	Харилцаа холбоо	Location registration	Байршлын бүртгэл	Байршлын бүртгэл нь хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн байршил болон бусад мэдээллийн хадгалахад ашигладаг хэд хэдэн компьятерийн өгөгдлийн сангуудын нэг юм.	[WGD]
1921	Харилцаа холбоо	Location server	Байршлын сервер	Байршлын сервер нь хөдөлгөөнт үйлчилгээний оператор эцсийн хэрэглэгчийн бодит хугацаа байршлын мэдээлэл болон замчлах, зураглалын мэдээллийг авах боломжийг олгодог. Байршлын сервер нь хөдөлгөөнт үйлчилгээ үзүүлэгч компаниудад төгсгөлийн хэрэглэгчдын бүхий хувийн мэдээллээр хангах боломжийг олгодог.	[WGD]
1922	Харилцаа холбоо	Logic Channel	Логик суваг		[WGD]
1923	Харилцаа холбоо	LOS: Line of Sight	Шууд харалтын зай		[WGD]
1924	Харилцаа холбоо	LOS: Loss of Signal	Дохионы алдагдал		[WGD]
1925	Харилцаа холбоо	loss	алдагдал		[WGD]
1926	Харилцаа холбоо	LPA: Linear Power Amplifier	Шугаман чадлын өсгөгч		[WGD]
1927	Харилцаа холбоо	LPC: Linear Predictive Coding	Шугаман таамаглалын кодлол		[WGD]
1928	Харилцаа холбоо	LSB: Least Significant Bit	Хамгийн бага жинтэй код		[WGD]
1929	Харилцаа холбоо	LTE: Long Term Evolution	LTE		[WGD]
1930	Харилцаа холбоо	lu	Lu интерфейс		[WGD]
1931	Харилцаа холбоо	lub	lub интерфейс		[WGD]
1932	Харилцаа холбоо	lur	Lur интерфейс		[WGD]
1933	Харилцаа холбоо	MACRO Cell	макро үүр		[WGD]
1934	Харилцаа холбоо	MAHO: Mobile Assisted Handoff	Хөдөлгөөнттэй нэгдсэн гардвар		[WGD]
1935	Харилцаа холбоо	MAI: Multiple Access Interference	Олон цэгийн хандалтын интерференц		[WGD]
1936	Харилцаа холбоо	MANET: Mobile Ad Hoc Network	Хөдөлгөөнт ад хок сүлжээ	Хөдөлгөөнт ад хок сүлжээ нь зангилаа бүр нь рөүтэртэй холбогдох боломжтой тохируулгатай мултихоп холбоог зөвшөөрдөг хөдөлгөөнт холбооны нэг төрөл юм. Энэ замын чиглэл зохион байгуулалт нь утасгүй холбооны стохастик шинж чанартай нөлөөлдөг бөгөөд энэ сүлжээг практикт ашиглахад хүндрэлтэй байдаг.	[WGD]
1937	Харилцаа холбоо	MAP: Mobile Application Part	Хөдөлгөөнт хэрэглээний хэсэг	Хөдөлгөөнт хэрэглээний хэсэг нь GSM, UMTS, GPRS сүлжээнүүд дэх зангилаануудын хувьд хэрэглээний түвшинг хангахын тулд олон нийтийн телефон сүлжээгээр утасгүй дуудлагын тохируулга болон удирдлагад ашигладаг SS7 протокол юм.	[WGD]
1938	Харилцаа холбоо	Master Access Point	Мастер хандалтын цэг		[WGD]
1939	Харилцаа холбоо	Matched filter	Тохируулагатай шүүр		[WGD]
1940	Харилцаа холбоо	MBMS: Multimedia Broadcast Multicast Service	Мултимедиа өргөн нэвтрүүлгийн мултикаст үйлчилгээ		[WGD]
1941	Харилцаа холбоо	MBOA: MultiBand OFDM Alliance	Олон зурвасын OFDM холбоо		[WGD]
1942	Харилцаа холбоо	MBS: Mobile Broadband Systems	Хөдөлгөөнт өргөн зурвасын систем		[WGD]
1943	Харилцаа холбоо	MBWA: Mobile Broadband Wireless Access	Хөдөлгөөнт өргөн зурвасын утасгүй хандалт	MBWA Хөдөлгөөнт өргөн зурвасын утасгүй хандалтыг Mobile-Fi, гэж нэрлэдэг бөгөөд хямд өртөгтэй, байнгын холболттой, найдвартай, хөдөлгөөнт өргөн зурвасын утасгүй сүлжээг бий болгох боломжтой интерфейсыг тодорхойлохын тулд IEEE стандарт нь 802.20 бүлгийн стандартыг боловсруулсан.	[WGD]
1944	Харилцаа холбоо	MC-CDMA	MC-CDMA		[WGD]
1945	Харилцаа холбоо	MC-CDMA-Muilticarrier Code Division Multiple Assess	Олон зөөгчтэй кодын хуваалттай олон цэгийн хандалт	MC-CDMA-ийг CDMA 2000 гэж нэрлэдэг бөгөөд нэг өргөн зурвасын зөөгчийг үүсгэхийн тулд 3-н IS-95 хослуулах ёстой. Энэ нь 3дахь үеийн системүүд дэхь IS-95-ийн хувьсал юм.	[WGD]
1946	Харилцаа холбоо	MCD: Mobile Computing Device	Хөдөлгөөнт тооцооллын төхөөрөмж		[WGD]
1947	Харилцаа холбоо	Mcps: Mega Chips Per Second	Мч/С: мега чип секунд		[WGD]
1948	Харилцаа холбоо	MDA: Microconnect Distributed Antennae	Микро холболттой тархмал антенн		[WGD]
1949	Харилцаа холбоо	MDSS: Mobile Data Synchronization Service	Хөдөлгөөнт өгөгдлийн синхрончлолын үйлчилгээ		[WGD]
1950	Харилцаа холбоо	Mean power	Дундаж чадал		[WGD]
1951	Харилцаа холбоо	MED: Message Entry Device	Мэссеж нэвтрүүлэх төхөөрөмж		[WGD]
1952	Харилцаа холбоо	MexE: Mobile Station Application Execution Environment	MexE		[WGD]
1953	Харилцаа холбоо	MFN: Multi-Frequency Network	Олон давтамжийн сүлжээ		[WGD]
1954	Харилцаа холбоо	MGCF: Media Gateway Control Function	Медиа гарц станцын удирдлагын функц		[WGD]
1955	Харилцаа холбоо	MHS: Message Handling System	Мессеж боловсруулах систем	MHS нь гадаад төхөөрөмжид холбогдохын тулд байнгын мессеж хүлээн авах, хадгалах, илгээхэд зориулагдсан ерөнхий зориулалтын систем юм.	[WGD]
1956	Харилцаа холбоо	MHz: Megahertz	МегаГерц		[WGD]
1957	Харилцаа холбоо	Microcell	Бичил үүр		[WGD]
1958	Харилцаа холбоо	MIDP: Mobile Information Device Profile	MIDP		[WGD]
1959	Харилцаа холбоо	MIMO: Multiple Input Multiple Output	Олон оролт олон гаралт		[WGD]
1960	Харилцаа холбоо	MIN: Mobile Identification Number	Хөдөлгөөнт танилтын дугаар		[WGD]
1961	Харилцаа холбоо	MISO: Multiple Input, Single Output	Олон оролт нэг гаралт		[WGD]
1962	Харилцаа холбоо	m-law companding	m-law companding		[WGD]
1963	Харилцаа холбоо	MLD: Maximum Likelyhood Detection	Туйлын магадлалын илрүүлэлт		[WGD]
1964	Харилцаа холбоо	MMDS: Multichannel Multipoint Distribution Service	Олон сувгийн олон цэгийн тархмал үйлчилгээ	Олон тооны олон суваг дамжуулах үйлчилгээг сүлжээний кабле гэдгээр нь мэддэг.Энэ нь утасгүй харилцаа холбооны технологи юм.Хэрэглэдэг ерөнхий зорилго нь хэвлэл мэдээллийг холбох эсвэл каблен телевизийн програмыг хүлээн авах өргөн хэрэглэгддэг сонгодог алтернатив арга юм. Олон тооны олон суваг дамжуулах үйлчилгээ нь хөдөө орон нутагт сийрэг хүн амын нятагшилд ашиглагддаг.Каблег тэнд суулгах нь эдийн засгийн хуьд боломжгүй. Олон тооны олон суваг дамжуулах үйлчилгээний утас нь 2GHz ээс 3 GHz богино долгионы давтамжинд ашигладаг. Телевизийн сигналыг хүлээн авахдаа тусгай дээвэрт богино долгионы антеннтай холбож, дохиог хүлээн авах нь телевизийн дээд хэсэг гүйцэтгэнэ. Хүлээн авагчийн хайрцаг нь аналог кабел болох телевизийн хүлээн авагч хайрцагтай төстэй юм.	[WGD]
1965	Харилцаа холбоо	MMM: Mobile Media Mode	Хөдөлгөөнт медиа горим		[WGD]
1966	Харилцаа холбоо	MMR: Mobile Multihop Relay	Хөдөлгөөнт олон үсрэлттэй релей	Хөдөлгөөнт олон үсрэлттэй релей гэдэг нь үндсэн станц болон EEE стандарт 802.16 стандартын хоорондох станцуудын хооронд мэдээллийг хянах боломжтой бөгөөд нэг буюу түүнээс дээш өртөөлөх станцуудаар дамжуулана. Лицензтэй спектрийг дамжуулан ашиглагна.Дамжуулах эрхийн зорилго нь MMRBS ын хамрах хүрээ, хүчин чадал, чадамжийг нэмэгдүүлэх, сүлжээнд оролцох маш бага эрчим хүчний төхөөрөмжийг ашиглах боломжийг нэмэгдүүлэхэд оршино. MMR S ба M Sand-ийн хоорондох олон холболтыг бий болгохын тулд хэрэглэгчийн өгөгдлийг харилцан мэдээлэх, удирдлагын мэдээллийн найдвартай байдлыг сайжруулахын тулд хоѐр замаар дамжих боломжтой	[WGD]
1967	Харилцаа холбоо	MMR-BS: MMR Base Station	MMR бааз станц		[WGD]
1968	Харилцаа холбоо	MMS: Multimedia Messaging Service	Мултимедиа мэссеж үйлчилгээ	Мультимедиа мессеж үйлчилгээ нь хэрэглэгчдэд гар утсаа ашиглан текст зурагны дуу болон бусад баялаг медиа агуулсан мессеж илгээх боломжийг олгодог	[WGD]
1969	Харилцаа холбоо	MMSE: Minimum Mean Squared Error	Хамгий бага дундаж квадрат алдаа		[WGD]
1970	Харилцаа холбоо	Mobile Data service	Хөдөлгөөнт өгөгдлийн үйлчилгээ		[WGD]
1971	Харилцаа холбоо	Mobile IP	Хөдөлгөөнт IP		[WGD]
1972	Харилцаа холбоо	Mobile phone network	Хөдөлгөөнт гар утасны сүлжээ		[WGD]
1973	Харилцаа холбоо	Mobile Satellite	Хөдөлгөөнт хиймэл дагуул		[WGD]
1974	Харилцаа холбоо	Mobile service	хөдөлгөөнт үйлчилгээ	Хөдөлгөөнт хэрэглэгч болон газрын станцын хооронд буюу хөдөлгөөнт станцууд хоорондын Радио холбооны үйлчилгээ.	[WGD]
1975	Харилцаа холбоо	Mobile Station	Хөдөлгөөнт станц	Хөдөлгөөнт станц нь утасгүй сүлжээнд тоног төхөөрөмжийг багтаасан хэрэглэгчийн терминалыг хэлдэг.	[WGD]
1976	Харилцаа холбоо	Mobile WiMAX	Гар утас WiMAX		[WGD]
1977	Харилцаа холбоо	Modulate	Модуляц хийх		[WGD]
1978	Харилцаа холбоо	Modulation	Модуляц	Модуляц гэдэг нь мэдээг дамжуулахын тулд нам давтамжтай дохионы хуулиар өндөр давтамжтай радио дохионы далайц, давтамж ба фазийг өөрчлөхийг хэлнэ.	[WGD]
1979	Харилцаа холбоо	MOS: Mean Opinion Score	Дундаж үнэлгээний оноо		[WGD]
1980	Харилцаа холбоо	MPE: Multi-Pulse Excited	MPE		[WGD]
1981	Харилцаа холбоо	MRFC: Multimedia Resource Function Controller	Мултимедиа нөөцийн функцийн удирдлага		[WGD]
1982	Харилцаа холбоо	MRFP: Multimedia Resource Function Processor	Мултимедиа нөөцийн функцийн процессор		[WGD]
1983	Харилцаа холбоо	MRS: Mobile Relay Station	Хөдөлгөөнт релей станц	Хөдөлгөөнт релей станц, хөдөлгөөнт WiMAX сүлжээнд концепци гэдэг нь хяналт-шинжилгээний явцад ажиллах зориулалттай релей станц юм.IEEE std.802.16e-2005-ийн хөдөлгөөнт станцтай адил үүрэн холбооны хөдөлгөөнт станцын хөдөлгөөнийг хязгаарлаж байна. IEEE std.802.16-2005 захиалагчдын хэрэглээнд зориулж гар утасны релей станцыг автобус эсвэл галт тэрэгнд суулгаж болно.	[WGD]
1984	Харилцаа холбоо	MS: Mobile Station	Хөдөлгөөнт станц		[WGD]
1985	Харилцаа холбоо	MSA: Metropolitan Statistical Area	Нийслэлийн статистикийн бүс	Нийслэлийн статистикийн газар нь үүрэн үйлчилгээ үзүүлэгч лицензтэй газар зүйн бүс юм.Нийслэлийн статистикийн бүс нутаг нь нийслэл хотын бүсийн бүсийн бүлэг бөгөөд эдийн засгийн нийтлэг арилжаа, эдийн засгийн харилцаатай бөгөөд 80-аад оны эхэн үед үүрэн үйлчилгээ үзүүлэхээр анх ашиглагдаж байжээ.Нийслэлийн статистикийн газар нутгийг зарим тохиолдолд улсын шугамаар хөндлөн гаргаж байна. Нийслэлийн статистикийн газар нутгийг анх эдийн засгийн мэдээг цуглуулах зорилгоор Худалдааны хэлтэс ашигласан.	[WGD]
1986	Харилцаа холбоо	MSB: Most Significant Bit	Хамгийн жинтэй бит	Хамгийн их ач холбогдол бүхий бит нь хоёртын кодын схемд хамгийн их тоон утгатай бит юм.Аравтын тоон дээр хамгийн их тоон байрлал зүүн талаараа аналог	[WGD]
1987	Харилцаа холбоо	MSC: Mobile Switching Center	Хөдөлгөөнт холболтын төв	Хөдөлгөөнт холболтын төв нь телефон утасны солилцооны үйлчилгээ үзүүлдэг, телефон болон өгөгдлийн системийн хоорондох дуудлагыг хянах газар юм.хөдөлгөөнт шилжих төв нь гар утсаа болон PSTN болон бусад гар утасны хооронд бүх дуудлагыг шилжүүлдэг.	[WGD]
1988	Харилцаа холбоо	MSISDN: Mobile Station Integrated Services Digital Number	Хөдөлгөөнт станцын нэгдсэн үйлчилгээний тоон дугаар		[WGD]
1989	Харилцаа холбоо	MSK: Minimum Shift Keying	Хамгийн бага шилжилтийн модуляц		[WGD]
1990	Харилцаа холбоо	MSO: Multi-Services Operator	Олон үйлчилгээний оператор		[WGD]
1991	Харилцаа холбоо	MSS: Mobile Satellite Service	Хөдөлгөөнт сансрын холбооны үйлчилгээ		[WGD]
1992	Харилцаа холбоо	MTA: Message Transfer Agent	Мэссеж дамжуулах агент		[WGD]
1993	Харилцаа холбоо	MTSO: Mobile Telephone Switching Office	Хөдөлгөөнт гар утасны холболтын байгууллага		[WGD]
1994	Харилцаа холбоо	Multichannel Multipoint Distribution Service	Олон сувгийн олон цэгийн тараах үйлчилгээ		[WGD]
1995	Харилцаа холбоо	Multipath	Олон зам		[WGD]
1996	Харилцаа холбоо	Multipath propagation	Олон сувгийн тархалт	Радио дохио нь хүлээн авагчид хоёр эсвэл түүнээс олон замаар ирдэг. Олон замын тархалт нь атмосферийн суваг, ионосферийн ойлт ба хугарал ба уул, барилга байгууламж гэх мэт газрын объект дээр ойх ойлт зэргээс шалтгаалан үүсдэг.	[WGD]
1997	Харилцаа холбоо	Multiple access	Олон цэгийн хандалт		[WGD]
1998	Харилцаа холбоо	NACN: North American Cellular Network	Хойд америкийн үүрэн сүлжээ		[WGD]
1999	Харилцаа холбоо	NADS: North American Digital Standards	Хойд америкийн тоон стандарт		[WGD]
2000	Харилцаа холбоо	NAM: Number Assignment Module	Дугаар хуваарилах модуль		[WGD]
2001	Харилцаа холбоо	NAMPS: Narrowband Advanced Mobile Phone Service	Нарийн зурвасын дэвшилтэт гар утасны үйлчилгээ		[WGD]
2002	Харилцаа холбоо	NASS: Network Attachment Subsystem	Сүлжээний хавсарсан дэд систем		[WGD]
2003	Харилцаа холбоо	Nationwide Paging	Үндэсний пейжер		[WGD]
2004	Харилцаа холбоо	NetStumbler	NetStumbler		[WGD]
2005	Харилцаа холбоо	NFC: Near Field Communication	Ойрын зайн холбоо		[WGD]
2006	Харилцаа холбоо	NLOS: Non Line of Sight	Шууд бус харалтын зай	Шууд бус харалтын зай (NLOS), ойрын шууд харалтын зай буюу саадтай зам гэж нэрлэгддэг. Энэ нь хэсэгчлэн саад болсон замд радио дамжуулалтыг тайлбарлахад хэрэглэгддэг нэр томъёо юм. Ихэвчлэн Fresnel бүсийн физик объектод саатуулагдсан байдаг.	[WGD]
2007	Харилцаа холбоо	NMC: Network Management Center	NMC: Сүлжээний удирдлагын төв	Сүлжээний удирдлагын төв (NMC) нь MSC байршилийг бүртгэгч, бааз станц зэрэг сүлжээний нөөцүүдийг удирдахад ашигладаг үйл ажиллагааны төв юм.	[WGD]
2008	Харилцаа холбоо	NMT: Nordic Mobile Telephony	NMT: Нордик хөдөлгөөнт телефон	NMT нь аналог хөдөлгөөнт холбоонд зориулсан системүүд юм. 1980-иад оны эхээр Швед, Норвеги, Финлянд, Данийн харилцаа холбооны удирдлагуудын гаргасан аналог хөдөлгөөнт телефонд зориулсан энгийн нордик(Nordic) стандарт юм. NMT системүүдийг Европын зарим улс орнууд, Оросод ордог зарим хэсэг болон дундад зүүн Азид хэрэгжүүлэгдсэн. NMT нь 450 МГц болон 900 МГц-ийн зурвасуудад ажилладаг.	[WGD]
2009	Харилцаа холбоо	NMT-450: Nordic Mobile Telephony – 450	Нордикийн хөдөлгөөнт холбоо-450		[WGD]
2010	Харилцаа холбоо	Noise figure	шуугианы фигур		[WGD]
2011	Харилцаа холбоо	NRS: Nomadic Relay Station	Хөдөлгөөнт релей станц		[WGD]
2012	Харилцаа холбоо	nrtPS: Non-Real-Time Polling Service	Бодит бус хугацааны поллинг үйлчилгээ		[WGD]
2013	Харилцаа холбоо	NRZ: Non Return to Zero	NRZ код		[WGD]
2014	Харилцаа холбоо	NSS: Network Switching Subsystem	Сүлжээ хуваарилах дэд систем		[WGD]
2015	Харилцаа холбоо	Numeric Paging or alphanumeric-paging	Тоон болон үсэг-тоон пейжер		[WGD]
2016	Харилцаа холбоо	Nyquist filter	Найквистийн шүүр		[WGD]
2017	Харилцаа холбоо	Nyquist rate	Найквистийн дискретлэлийн хугацаа		[WGD]
2018	Харилцаа холбоо	OBEX: OBject Exchange	OBEX протокол		[WGD]
2019	Харилцаа холбоо	OCQPSK: Orthogonal Complex Quadrature Phase Shift Keying	Тэгш хэмт комплекс квадратур фаз солих модуляц		[WGD]
2020	Харилцаа холбоо	OFDM: Orthogonal Frequency Division Multiplexing	Тэгш хэмт давтамжийн хуваалттай нягтруулга		[WGD]
2021	Харилцаа холбоо	OFDMA: Orthogonal Frequency Division Multiple Access	Тэгш хэмт давтамжийн хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
2022	Харилцаа холбоо	OHG: Operators Harmonization Group	Үйл ажиллагааг зохицуулах бүлэг		[WGD]
2023	Харилцаа холбоо	Okamura model	Окамура загвар		[WGD]
2024	Харилцаа холбоо	OMA: Open Mobile Alliance	OMA: Нээлттэй Хөдөлгөөнт Холбоо		[WGD]
2025	Харилцаа холбоо	OMC: Operations & Maintenance Center	Үйл ажиллагаа болон засвар үйлчилгээний төв		[WGD]
2026	Харилцаа холбоо	OQPSK: Offset Quadrature Phase Shift Keying	Офсет квадратур фаз солих модуляц		[WGD]
2027	Харилцаа холбоо	ORFS: Output Radio Frequency Spectrum	Гаралтын радио давтамжийн спектр		[WGD]
2028	Харилцаа холбоо	OSA: Open System Architecture	Нээлттэй системийн архитектур		[WGD]
2029	Харилцаа холбоо	OVSF: Orthogonal Variable Spreading Function	Тэгш хэмт хувьсах тархалтын функц		[WGD]
2030	Харилцаа холбоо	PA: Power Amplifier	Чадал өсгөгч		[WGD]
2031	Харилцаа холбоо	Packet Radio	Багцийн радио		[WGD]
2032	Харилцаа холбоо	PACS: Personal Access Communications System	Хувийн Хандалтат Холбооны систем		[WGD]
2033	Харилцаа холбоо	Paging	Пейжер		[WGD]
2034	Харилцаа холбоо	PAM: Pulse Amplitude Modulation	Импульс агууригийн модуляц		[WGD]
2035	Харилцаа холбоо	PAN: Personal Area Network	Хувийн сүлжээ		[WGD]
2036	Харилцаа холбоо	Panel Antenna	Панел антенн		[WGD]
2037	Харилцаа холбоо	Paring	Хослуулах		[WGD]
2038	Харилцаа холбоо	Parity	Харьцуулалт		[WGD]
2039	Харилцаа холбоо	Partial Response Signalling	Хэсэгчилсэн хариу дохио		[WGD]
2040	Харилцаа холбоо	Passphrase	Нууц үг		[WGD]
2041	Харилцаа холбоо	Path loss	замын алдагдал		[WGD]
2042	Харилцаа холбоо	PCH: Paging Channel	Пейжинг суваг		[WGD]
2043	Харилцаа холбоо	PCIA: Personal Communications Industry Association	Хувийн холбооны үйлдвэрлэлийн нэгдэл		[WGD]
2044	Харилцаа холбоо	PCM: Pulse Code Modulation	Импульс кодын модуляц		[WGD]
2045	Харилцаа холбоо	PCMCIA: Personal Computer Memory Card International Association	Компьютерын санах ойн Олон Улсын Холбо		[WGD]
2046	Харилцаа холбоо	PCN: Personal Communications Network	Хувийн Холбооны Сүлжээ		[WGD]
2047	Харилцаа холбоо	PCS: Personal Communication Service	Хувийн холбооны үйлчилгээ		[WGD]
2048	Харилцаа холбоо	PCU: Packet Control Unit	PCU: Багц удирдлагын нэгж		[WGD]
2049	Харилцаа холбоо	PDA: Personal Digital Assistant	Хувийн дижитал туслах		[WGD]
2050	Харилцаа холбоо	PDC: Personal Digital Cellular	Хувийн дижитал үүрэн холбоо		[WGD]
2051	Харилцаа холбоо	PDCP: Packet Data Convergence Protocol	Пакет өгөгдөл нэгтгэх протокол		[WGD]
2052	Харилцаа холбоо	PDF: Policy Decision Function	Ачааллыг шийдвэрлэх функц		[WGD]
2053	Харилцаа холбоо	PDF: Probability Density Function	PDF: Магадлалын нягтын функц		[WGD]
2054	Харилцаа холбоо	PDP Context	PDP нөхцөл		[WGD]
2055	Харилцаа холбоо	Peak power	Хамгийн их чадал		[WGD]
2056	Харилцаа холбоо	PER: Packed Encoding Rules	Багцалсан кодлолын дүрэм		[WGD]
2057	Харилцаа холбоо	PFS: Proportional Fair Scheduling	Пропорциональ тэнцүү хуваарь		[WGD]
2058	Харилцаа холбоо	Phase jitter	Фазын зөрүү		[WGD]
2059	Харилцаа холбоо	PHP: Personal Handy Phone	Хэрэглэгчийн гар утас		[WGD]
2060	Харилцаа холбоо	PHS: Personal HandyPhone System	Хэрэглэгчийн гар утасны систем		[WGD]
2061	Харилцаа холбоо	Physical channel	Физик суваг		[WGD]
2062	Харилцаа холбоо	Pico cell	Пико үүр		[WGD]
2063	Харилцаа холбоо	Pilot code	Туршилтын код		[WGD]
2064	Харилцаа холбоо	Pilot pollution	Туршилтаас гарах интерференц		[WGD]
2065	Харилцаа холбоо	PLMN: Public Land-Mobile Network	Нийтийн Хөдөлгөөнт Газрын Сүлжээ		[WGD]
2066	Харилцаа холбоо	PMR: Private Mobile Radio	Нууцлалтай Хөдөлгөөнт Холбоо		[WGD]
2067	Харилцаа холбоо	PN: Pseudo-Noise	Псевдо шуугиан		[WGD]
2068	Харилцаа холбоо	PNCQPSK: Pseudo-Noise Complex Quadrature Phase Shift Keying	Псевдо шуугианы комплекс Квадрат Фаз Солих Модуляц		[WGD]
2069	Харилцаа холбоо	PoC: Push to Talk over Cellular	Үүрэн холбооны төхөөрөмжөөр дараад ярих		[WGD]
2070	Харилцаа холбоо	POCSAG: Post Office Code Standard Advisory Group	POCSAG		[WGD]
2071	Харилцаа холбоо	Polarization	Туйлшрал	Огторгуйн орон зайд радио долгионы цахилгаан орны хүчлэгийн вэктор хэрхэн байрласнаас радио долгионы туйлшрал тодорхойлогдох бөгөөд векторын байрлал нь туйлшралын чиглэлийг тодорхойлно.	[WGD]
2072	Харилцаа холбоо	Polarization diversity	Туйлшралын олон талт байдал		[WGD]
2073	Харилцаа холбоо	Power control	чадлын удирдлага		[WGD]
2074	Харилцаа холбоо	PQA: Palm Query Applications	Palm Query Програмууд		[WGD]
2075	Харилцаа холбоо	PRBS: Pseudo-Random Binary Sequence	Псевдо-санамсаргүй хоёртын дараалал		[WGD]
2076	Харилцаа холбоо	PRMA: Packet Reservation Multiple Access	Багцын олон хандалтат захиалга		[WGD]
2077	Харилцаа холбоо	Processing gain	Боловсруулалтын өсгөлт		[WGD]
2078	Харилцаа холбоо	Propagation	Тархалт		[WGD]
2079	Харилцаа холбоо	Propagation channel	Тархалтын суваг		[WGD]
2080	Харилцаа холбоо	PSD: Power spectral density	Чадлын нягтын спектр		[WGD]
2081	Харилцаа холбоо	PSTN: Public Switched Telephone Network	Нийтийн удирдлагын телефон сүлжээ		[WGD]
2082	Харилцаа холбоо	PTT: Post, Telecommunications&Telegraph	Шуудан, Цахилгаан Холбоо, Телеграф		[WGD]
2083	Харилцаа холбоо	Punctured code	Нүхэлсэн код		[WGD]
2084	Харилцаа холбоо	PUSC: Partially Used Sub-Carrier	Хэсэгчлэн ашиглаж байгаа дэд зөөгч		[WGD]
2085	Харилцаа холбоо	Q-Band	Q-зурвас		[WGD]
2086	Харилцаа холбоо	QCIF: Quarter CIF	CIF – ийн 1/4		[WGD]
2087	Харилцаа холбоо	QPSK: Quadrature Phase Shift Keying	Квадратур Фаз Солих Модуляц		[WGD]
2088	Харилцаа холбоо	Quadrature-Phase	Квадратур Фаз		[WGD]
2089	Харилцаа холбоо	RAB: Reverse-Link Activity Bit	Гэдрэг шугамын ажиллагааны бит		[WGD]
2090	Харилцаа холбоо	RACE:Research in Advanced Communications Equipment	Харилцаа Холбооны Дэвшилтэт тоног төхөөрөмжийн судалгаа		[WGD]
2091	Харилцаа холбоо	RACH: Random Access Channel	Санамсаргүй хандалтын суваг		[WGD]
2092	Харилцаа холбоо	Radio	Радио		[WGD]
2093	Харилцаа холбоо	Radio horizon	хэвтээ долгион	Дэлхийн газрын гадаргуу нь цэгээс цэгүүдийг шүргэх төдий чиглэлтэй радио долгионуудын цацаргуудиг чиглүүлхэд.	[WGD]
2094	Харилцаа холбоо	Radio link	Радио шугам		[WGD]
2095	Харилцаа холбоо	Radio port	Радио порт		[WGD]
2096	Харилцаа холбоо	Radio propagation	Радио тархалт		[WGD]
2097	Харилцаа холбоо	radio relay system	Радио релей систем		[WGD]
2098	Харилцаа холбоо	Radiocommunication	радио холбоо	Радио долгион ашиглан харилцаа холбоо тогтоохыг радио холбоо гэнэ.	[WGD]
2099	Харилцаа холбоо	Rake receiver	Рейк хүлээн авагч		[WGD]
2100	Харилцаа холбоо	RAN: Radio Access Network	Радио хандалтын сүлжээ		[WGD]
2101	Харилцаа холбоо	RANAP: Radio Access Network Application Part	Радио хандалтын сүлжээ хэрэглэгчийн хэсэг		[WGD]
2102	Харилцаа холбоо	Ray path	цацрагийн зам		[WGD]
2103	Харилцаа холбоо	Rayleigh channel	Релей суваг		[WGD]
2104	Харилцаа холбоо	Rayleigh fading	Релей замхралт		[WGD]
2105	Харилцаа холбоо	RBDS: Radio Broadcast Data System	Радио өргөн нэвтрүүлгийн өгөгдлийн систем		[WGD]
2106	Харилцаа холбоо	RC: Radio Configuration	Радио тохиргоо		[WGD]
2107	Харилцаа холбоо	RCC: Radio Common Carrier	Энгийн радио зөөгч		[WGD]
2108	Харилцаа холбоо	RDCCH: Reverse Digital Control Channel	Гэдрэг тоон удирдлагын суваг		[WGD]
2109	Харилцаа холбоо	REAG Region	REAG бүс		[WGD]
2110	Харилцаа холбоо	Real Time System	Бодит хугацааны систем	Гадны ямар нэгэн үйл ажиллагаанд түргэн шуурхай хариу өгөх, цаг хугацааны алдагдалгүй байх зориулалттай тухайн цаг хугацааны мэдээллийг хугацааны зөрүүгүй синхрон дамжуулдаг систем. Бүх төрлийн хяналтын системд хэрэглэнэ.	[WGD]
2111	Харилцаа холбоо	Receive diversity	Хүлээн авах ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2112	Харилцаа холбоо	Reed Solomon code	Рийд соломон код		[WGD]
2113	Харилцаа холбоо	ReFLEX	ReFLEX протокол		[WGD]
2114	Харилцаа холбоо	Registration	Бүртгэл		[WGD]
2115	Харилцаа холбоо	Remote Access Point	Алсын хандалтын цэг		[WGD]
2116	Харилцаа холбоо	Reuse factor	дахин ашиглах коэффициент		[WGD]
2117	Харилцаа холбоо	Reverse link	Гэдрэг холбоо		[WGD]
2118	Харилцаа холбоо	RF License: Radio Frequency License	Радио давтамжийн лиценз		[WGD]
2119	Харилцаа холбоо	RF: Radio Frequency	Радио давтамж		[WGD]
2120	Харилцаа холбоо	RFCOMM: Radio Frequency Communication	Радио давтамжийн холбоо		[WGD]
2121	Харилцаа холбоо	RFI: Radio Frequency Interference	Радио давтамжийн интерференц		[WGD]
2122	Харилцаа холбоо	RFID: Radio frequency identification	Радио давтамжийг таних		[WGD]
2123	Харилцаа холбоо	Rician channel	Райсиан суваг		[WGD]
2124	Харилцаа холбоо	Rician fading	Райсиан замхралт		[WGD]
2125	Харилцаа холбоо	Rician PDF	Райсиан PDF		[WGD]
2126	Харилцаа холбоо	RLC: Radio Link Control	Радио шугамын удирдлага		[WGD]
2127	Харилцаа холбоо	RLP: Radio Link Protocol	Радио шугамын протокол		[WGD]
2128	Харилцаа холбоо	RNC: Radio Network Controller	Радио сүлжээний удирдлага		[WGD]
2129	Харилцаа холбоо	Rogue Access Point	Зөвшөөрөлгүй хандалтын цэг		[WGD]
2130	Харилцаа холбоо	RPC: Reverse Power Control	Урвуу чадлын удирдлага		[WGD]
2131	Харилцаа холбоо	RPE-LTP: Regular Pulse Excited-Long Term Prediction	Байнгын импульстэй урт хугацааны таамаглал		[WGD]
2132	Харилцаа холбоо	RRC: Radio Resource Control	Радио хэрэгслийн удирдлага		[WGD]
2133	Харилцаа холбоо	RRD: RF Receiving Device	RF Хүлээн авах төхөөрөмж		[WGD]
2134	Харилцаа холбоо	RRI: Reverse Rate Indicator	Гэдрэг хурдны индикатор		[WGD]
2135	Харилцаа холбоо	RRS: Round Robin Scheduling	Роунд робин хуваарилалт		[WGD]
2136	Харилцаа холбоо	RS: Relay Station	Дамжуулах станц		[WGD]
2137	Харилцаа холбоо	RSA: Rural Service Area	Орон нутгийн үйлчилгээ		[WGD]
2138	Харилцаа холбоо	RSSI: Relative Signal Strength Indicator	Харьцангуй дохионы чадлын үзүүлэлт		[WGD]
2139	Харилцаа холбоо	RTG: Receive/transmit Transition Gap	Хүлээн авах/нэвтрүүлэх шилжилтийн зай		[WGD]
2140	Харилцаа холбоо	rtPS: Real-Time Polling Service	Бодит хугацааны санал хураах үйлчилгээ		[WGD]
2141	Харилцаа холбоо	R-UIM: Removable User Identity Module	Хөдөлгөөнт хэрэглэгчийг таних модуль		[WGD]
2142	Харилцаа холбоо	S/I: Signal-to-interference ratio	Дохио-интерференцийн харьцаа		[WGD]
2143	Харилцаа холбоо	SABP: Service Area Broadcast Protocol	Үйлчилгээний бүсийн өргөн нэвтрүүлгийн протокол		[WGD]
2144	Харилцаа холбоо	SACCH: Slow Associated Control Channel	Удаан холбоотой удирдлагийн суваг		[WGD]
2145	Харилцаа холбоо	SALT: Speech Application Language Tags	Ярианы аппликейшны хэлний тааг		[WGD]
2146	Харилцаа холбоо	SAT: Set-up Audio Tone	Дуу дүрсийн тохируулга		[WGD]
2147	Харилцаа холбоо	Satellite	Хиймэл дагуул		[WGD]
2148	Харилцаа холбоо	Satellite Communication	Хиймэл дагуулын харилцаа холбоо		[WGD]
2149	Харилцаа холбоо	Satellite Internet	Хиймэл дагуулын интернет		[WGD]
2150	Харилцаа холбоо	satellite link	сансрын шугам	Хиймэл дагуулаар дамжуулан газрын нэвтрүүлэх станц болон газрын хүлээн авах станцын хоорондох радио холболт. Сансрын шугам нь өгсөх шугам, уруудах шугамаас бүрдэнэ.	[WGD]
2151	Харилцаа холбоо	satellite orbit	Хиймэл дагуулын тойрог зам		[WGD]
2152	Харилцаа холбоо	Satellite phone	Сансрын холбооны гар утас		[WGD]
2153	Харилцаа холбоо	Sattelite communication	Сансрын холбоо		[WGD]
2154	Харилцаа холбоо	Scattering	Тархалт		[WGD]
2155	Харилцаа холбоо	SCCH: Signaling Control Channel	Дохионы удирдлагын суваг		[WGD]
2156	Харилцаа холбоо	SCH: Synchronization Channel	Синхрончлолын суваг		[WGD]
2157	Харилцаа холбоо	SDCCH: Stand-alone Dedicated Control Channel	Тусгай зориулалтын удирдлагын суваг		[WGD]
2158	Харилцаа холбоо	SDMA: Space Division Multiple Access	Орон зайн хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
2159	Харилцаа холбоо	SDP: Service Discovery Protocol	Үйлчилгээг илрүүлэх протокол		[WGD]
2160	Харилцаа холбоо	Sector	Сектор		[WGD]
2161	Харилцаа холбоо	Sector Antenna	Сектор антен		[WGD]
2162	Харилцаа холбоо	Service area	Үйлчилгээ үзүүлж буй муж		[WGD]
2163	Харилцаа холбоо	SF: Spreading Factor	Тархалтын коэффициент		[WGD]
2164	Харилцаа холбоо	SFHMA: Slow Frequency Hopped Multiple Access	Давтамжийн удаан үсрэлттэй олон цэгийн хандалт		[WGD]
2165	Харилцаа холбоо	SFN: Single Frequency Network	Нэг давтамжийн сүлжээ		[WGD]
2166	Харилцаа холбоо	SGF: Signaling Gateway Function	Дохионы гарцын функц		[WGD]
2167	Харилцаа холбоо	SGSN: Serving GPRS Support Node	Үйлчилгээ үзүүлж буй GPRS дэмжих зангилаа		[WGD]
2168	Харилцаа холбоо	Shadow fading	Shadow fading үзэгдэл		[WGD]
2169	Харилцаа холбоо	SHF: Super High Frequency	Хэт өндөр давтамж		[WGD]
2170	Харилцаа холбоо	SHO: Soft Handoff	Зөөлөн гардвар		[WGD]
2171	Харилцаа холбоо	Short message service(SMS)	Богино мэдээний үйлчилгээ	SMS нь хөдөлгөөнт телефон руу техтэн мэдээг илгээхэд ашиглагддаг. Мэдээнүүд нь голдуу 160 тэмдэгтийн урттай байдаг бол зарим үйлчилгээ нь 224 тэмдэгтийг дэмждэг 5-бит горимыг ашигладаг.	[WGD]
2172	Харилцаа холбоо	Sideband	Хажуугийн зурвас	Синулэг зөөгч давтамжийн дээр болон доор байрлах давтамжийн зурвас ба спекрийн бүрэлдэхүүн хэсэг юм.	[WGD]
2173	Харилцаа холбоо	SiGe: Silicon-Germanium Technology	Цахиур-Германы технологи		[WGD]
2174	Харилцаа холбоо	Signal	Дохио	Дохио гэдэг нь зарим үзэгдлийн шинж чанарын тухай мэдээлэл, үйл хөдлөл, дуу зэргийг дамжуулах үйл ажиллагаа юм.	[WGD]
2175	Харилцаа холбоо	Signal Booster	Дохионы хурдасгуур		[WGD]
2176	Харилцаа холбоо	Signal Diversity	Дохионы олон талт байдал		[WGD]
2177	Харилцаа холбоо	Signal loss	Дохионы алдагдал		[WGD]
2178	Харилцаа холбоо	Signal Strength	Дохионы чадал		[WGD]
2179	Харилцаа холбоо	Silent Alert	Унтарсан дохио		[WGD]
2180	Харилцаа холбоо	SIM Card	SIM карт		[WGD]
2181	Харилцаа холбоо	SIM: Subscriber Identity Module	Хэрэглэгчийг таних модуль		[WGD]
2182	Харилцаа холбоо	SIMO: Single Input Multiple Output	Нэг оролт олон гаралт		[WGD]
2183	Харилцаа холбоо	Simulcast	Симулкаст		[WGD]
2184	Харилцаа холбоо	Single-user licence	Ганц хэрэглэгчийн лиценз	Ганц хэрэглэгчийн лиценз нь зөвхөн нэг компьютерт эрхтэй програм хангамж.	[WGD]
2185	Харилцаа холбоо	SINR: Signal to Interference plus Noise Ratio	Дохио интерференц дээр нэмэгдсэн шуугианы харьцаа		[WGD]
2186	Харилцаа холбоо	SISO: Single Input Single Output	Нэг оролт нэг гаралт		[WGD]
2187	Харилцаа холбоо	SLF: Subscription Locator Function	Хэрэглэгчийн байрлалын функц		[WGD]
2188	Харилцаа холбоо	Slotted ALOHA	Слоттой ALOHA		[WGD]
2189	Харилцаа холбоо	Slow fading	Удаан сарнилт		[WGD]
2190	Харилцаа холбоо	SM: Spatial Multiplexing	Орон зайн нягтруулга		[WGD]
2191	Харилцаа холбоо	Smard card	Смарт карт	Кредит картны хэмжээтэй дотроо нэг эсвэл түүнээс илүү хагас дамжуулагч агуулсан байдаг.	[WGD]
2192	Харилцаа холбоо	Smart phone	Ухаалаг утас		[WGD]
2193	Харилцаа холбоо	SMATV: Satellite Master Antenna Television	Хиймэл дагуулын мастер антеннтай Телевиз		[WGD]
2194	Харилцаа холбоо	SMG: Special Mobile Group	Тусгай хөдөлгөөнт бүлэг		[WGD]
2195	Харилцаа холбоо	SMLC: Serving Mobile Location Center	Үйлчилгээ үзүүлж буй хөдөлгөөнт байршлын төв		[WGD]
2196	Харилцаа холбоо	SMLCPP: Serving Mobile Location Center Peer-to-Peer Protocol	Үйлчилгээ үзүүлж буй хөдөлгөөнт байршлын төв – цэгээс цэгт протокол		[WGD]
2197	Харилцаа холбоо	SMPP: Short Message Peer to Peer	Цэгээс цэгт богино мессеж илгээх		[WGD]
2198	Харилцаа холбоо	SMR: Specialized Mobile Radio	Тусгай хөдөлгөөнт радио		[WGD]
2199	Харилцаа холбоо	SMS: Short Message Service	Богино мессежийн үйлчилгээ		[WGD]
2200	Харилцаа холбоо	SMS-CB: Short Message Service – Cell Broadcast	Богино мессеж үйлчилгээ – Өргөн нэвтрүүлгийн үүрэн сүлжээ		[WGD]
2201	Харилцаа холбоо	SMS-PP: Short Message Service – Point to Point	Богино мессеж үйлчилгээ – цэгээс цэгт		[WGD]
2202	Харилцаа холбоо	SNIR: Signal to Noise + Interference Ratio	Дохио шуугианы харьцаа + интерференцийн харьцаа		[WGD]
2203	Харилцаа холбоо	SNR: Signal-to-noise Ratio	Дохио шуугианы харьцаа		[WGD]
2204	Харилцаа холбоо	S-OFDMA: Scalable Orthogonal Frequency Division Multiple Access	Өргөтгөх боломжтой тэгш хэмт Давтамжийн хуваалттай Олон цэгийн хандалт		[WGD]
2205	Харилцаа холбоо	Software Access Point	Програм хангамжийн хандалтын цэг		[WGD]
2206	Харилцаа холбоо	Space diversity	Орон зайн ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2207	Харилцаа холбоо	space station	сансрын станц	Энэхүү станц нь дэлхийн гадарга дээр болон дэлхийн агаар мандлын үндсэн хэсгийн аль нэгд байрладаг, харилцаа холбоонд зориулагдсан: – Нэг эсвэл хэд хэдэн газрын станцууд – Нэг буюу хэд хэдэн орон зайд хиймэл дагуул болон бусад обьектуудыг тусгах ижил төрлийн хэд хэдэн станц байна.	[WGD]
2208	Харилцаа холбоо	SPACH: SMS Point-to-point CHannel	SMS цэгээс цэгт суваг		[WGD]
2209	Харилцаа холбоо	Spectrum Allocation	Спектр хуваарилалт (Зурвасын)		[WGD]
2210	Харилцаа холбоо	Spectrum Assignment	Спектр хуваарилалт (Сувгийн)		[WGD]
2211	Харилцаа холбоо	Spectrum Reuse	Спектр дахин ашиглалт		[WGD]
2212	Харилцаа холбоо	Spectrum spreading	Спектр тархалт		[WGD]
2213	Харилцаа холбоо	Speech coding	Ярианы кодлол		[WGD]
2214	Харилцаа холбоо	Spread spectrum	Тархалтын спектр		[WGD]
2215	Харилцаа холбоо	SR: Spread Rate	Тархалтын хурд		[WGD]
2216	Харилцаа холбоо	SRNC: Serving Radio Network Controller	Үйлчилгээ үзүүлж байгаа радио сүлжээний удирдлага		[WGD]
2217	Харилцаа холбоо	SS: Subscriber Station	Хэрэглэгчийн станц		[WGD]
2218	Харилцаа холбоо	SSB: Single-sideband modulation	Нэг хажуугийн зурвасын модуляц		[WGD]
2219	Харилцаа холбоо	SSD: Shared Secret Data	Хувуулцсан нууц өгөгдөл		[WGD]
2220	Харилцаа холбоо	SSID: Service Set Identifier	Үйлчилгээний сет танигч		[WGD]
2221	Харилцаа холбоо	STAP: Space-Time Adaptive Processing	Орон зай- Хугацааны адаптив процесс		[WGD]
2222	Харилцаа холбоо	STBC: Space Time Block Coding	Орон зай-Хугацааны блок кодлол		[WGD]
2223	Харилцаа холбоо	STC: Space Time Coding	Орон зай-Хугацааны кодлол		[WGD]
2224	Харилцаа холбоо	STD: Selective Transmit Diversity	Сонгомол дамжууллын ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2225	Харилцаа холбоо	STTC: Space –Time Trellis Coding	Орон зай-хугацаанй треллис кодлол		[WGD]
2226	Харилцаа холбоо	Sub Network	Дэд сүлжээ		[WGD]
2227	Харилцаа холбоо	Supplementary services	Нэмэлт үйлчилгээ		[WGD]
2228	Харилцаа холбоо	SyncML	SyncML		[WGD]
2229	Харилцаа холбоо	TACS: Total Access Communication System	TACS технологи		[WGD]
2230	Харилцаа холбоо	TAMS: Track and Manage Service	Хяналт удирдлагын үйлчилгээ		[WGD]
2231	Харилцаа холбоо	TAP: Telocator Alphanumeric Protocol	Телокатор үсэг, тоон протокол		[WGD]
2232	Харилцаа холбоо	TCH/F: Traffic Channel – full rate	Ачааллын суваг- бүрэн чадлын		[WGD]
2233	Харилцаа холбоо	TCH/H: Traffic Channel – half rate	Ачааллын суваг-хагас чадлын		[WGD]
2234	Харилцаа холбоо	TCH: Traffic Channel	Ачааллын суваг		[WGD]
2235	Харилцаа холбоо	TCM: Trellis Code Modulation	Треллис кодын модуляц		[WGD]
2236	Харилцаа холбоо	TCP: Telocator Conversion Processor	Телокатор хувиргах процесс		[WGD]
2237	Харилцаа холбоо	TCS: Telephony Control Protocol Specification	Телефон хяналтын протоколын үзүүлэлт		[WGD]
2238	Харилцаа холбоо	TD-CDMA: Time Division, Code Division Multiple Access	Хугацааны хуваалттай – Кодын хуваалттай Олон цэгийн хандалт		[WGD]
2239	Харилцаа холбоо	TDD: Time Division Duplex	Хугацааны хуваалттай Дуплекс		[WGD]
2240	Харилцаа холбоо	TDMA: Time Division Multiple Access	Хугацааны хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
2241	Харилцаа холбоо	TDN: Temporary Directory Number	Түр зуурын лавлах дугаар		[WGD]
2242	Харилцаа холбоо	TDP: Telocator Data Protocol	Телокатор мэдээллийн протокол		[WGD]
2243	Харилцаа холбоо	TD-SCDMA: Time Division Synchronous Code Division Multiple Access	Хугацааны хуваалттай – Синхрон Кодын хуваалттай Олон цэгийн хандалт		[WGD]
2244	Харилцаа холбоо	TDTD: Time Division Transmit Diversity	Хугацааны хуваалттай дамжуулалтын ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2245	Харилцаа холбоо	Telecommuncations	Цахилгаан холбоо	Кабель утас, телеграф, телефон, өргөн зурвасаар алс зайд холбогдох харилцаа холбооны нэр томъёо юм.	[WGD]
2246	Харилцаа холбоо	Telematics	Телематик		[WGD]
2247	Харилцаа холбоо	Temporal Key Integrity Protocol (TKIP) is part of the IEEE 802.11i encryption	TKIP протокол		[WGD]
2248	Харилцаа холбоо	Terminal	Төгсгөлийн төхөөрөмж	Сүлжээнд холбогдсон хэрэглэгчийн хандалтыг хангах компьютер эсвэл төгсгөлийн төхөөрөмжүүдийг хэлнэ	[WGD]
2249	Харилцаа холбоо	TFC: Telocator Format Conversion	Телокатор форматыг хөрвүүлэх		[WGD]
2250	Харилцаа холбоо	TIA: Telecommunications Industry Association	Цахилгаан холбооны үйлдвэрлэлийн холбоо		[WGD]
2251	Харилцаа холбоо	TID: Tunnel Identifier	Туннел танигч		[WGD]
2252	Харилцаа холбоо	Time dispersion	Хугацааны дисперс		[WGD]
2253	Харилцаа холбоо	Time diversity	Хугацааны ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2254	Харилцаа холбоо	TinyOS	TinyOS		[WGD]
2255	Харилцаа холбоо	TIPP: Telocator Interswitch Paging Protocol	TIPP протокол		[WGD]
2256	Харилцаа холбоо	TMC: Telocator Mobile Computer Protocol	Телокаторын гар утас компьютерийн протокол		[WGD]
2257	Харилцаа холбоо	TME: Telocator Message Entry Protocol	Телокаторын мессеж нэвтрэх протокол		[WGD]
2258	Харилцаа холбоо	TMSI: Temporary Mobile Station Identity	Хөдөлгөөнт станцын түр зуурын танигч		[WGD]
2259	Харилцаа холбоо	TMSI: Temporary Mobile Subscriber Identity	Хөдөлгөөнт хэрэглэгчийн түр зуурын танигч		[WGD]
2260	Харилцаа холбоо	TM-UWM: Time-Modulated Ultra-Wide Band	Хугацааны модуляцтай – хэт өргөн зурвас		[WGD]
2261	Харилцаа холбоо	TNPP: Telocator Network Paging Protocol	Телокаторын сүлжээний пейжинг протокол		[WGD]
2262	Харилцаа холбоо	TOA: Time OF Arrival	Ирэх хугацаа		[WGD]
2263	Харилцаа холбоо	Transcoding	Кодчилох		[WGD]
2264	Харилцаа холбоо	Transmission Frequency	Нэвтрүүлэх давтамж		[WGD]
2265	Харилцаа холбоо	Transmit Power	Нэвтрүүлэх чадал		[WGD]
2266	Харилцаа холбоо	Transmitter	Нэвтрүүлэх төхөөрөмж		[WGD]
2267	Харилцаа холбоо	Transponder	Транспондер		[WGD]
2268	Харилцаа холбоо	TrGW: Translation Gateway	Хөрвүүлэх гарц		[WGD]
2269	Харилцаа холбоо	Tri-band	Гурвалсан зурвас		[WGD]
2270	Харилцаа холбоо	Tri-mode: Triple mode (tri-mode)	Гурвалсан горим		[WGD]
2271	Харилцаа холбоо	Tropospheric propagation	Агаар мандалын тархалт	Ионосфер ба Трофосферын орчин дахь санамсаргүй өөрчлөлтэй харилцан хамаарал бүхий олон цацарагын үйлчлэлийн нөлөөгөөр анх нэвтэрүүлсэн долгионы хэлбэр янз бүрийн гаржуудалд орнот	[WGD]
2272	Харилцаа холбоо	TRT: Telocator Radio Transport protocol	Телокаторын радио транспорт протокол		[WGD]
2273	Харилцаа холбоо	TSTD: Time Switched Transmit Diversity	Хугацааны удирдлагатай дамжууллын ялгавартай хүлээн авалт		[WGD]
2274	Харилцаа холбоо	TTA: Telecommunications Technology Association	Харилцаа холбооны Технологийн Холбоо		[WGD]
2275	Харилцаа холбоо	TTC: Telecommunications Technology Committee	Цахилгаан холбооны технологийн комисс		[WGD]
2276	Харилцаа холбоо	TTG: Transmit/receive Transition Gap	Нэвтрүүлэх/ Хүлээн авах шилжилтийн зай		[WGD]
2277	Харилцаа холбоо	TTI: Transmission Time Interval	Дамжууллын хугацааны интервал		[WGD]
2278	Харилцаа холбоо	Turbo Code	Турбо код		[WGD]
2279	Харилцаа холбоо	TWO – WAY Communication	Хоёр талын дамжуулалтай харилцаа холбоо		[WGD]
2280	Харилцаа холбоо	UCD: Uplink Channel Descriptor	Өгсөх шугамын сувгийн тодорхойлогч		[WGD]
2281	Харилцаа холбоо	UDLP: UniDirectional Link Protocol	UniDirectional линк протокол		[WGD]
2282	Харилцаа холбоо	UE: User Equipment	Хэрэглэгчийн төхөөрөмж		[WGD]
2283	Харилцаа холбоо	UGS: Unsolicited Grant Service	UGS: Сайн дурын грант үйлчилгээ		[WGD]
2284	Харилцаа холбоо	UHF: Ultra High Frenquency	Хэт өндөр давтамж		[WGD]
2285	Харилцаа холбоо	UICC: USIM Integrated Circuit Card	USIM нэгдсэн хэлхээний карт		[WGD]
2286	Харилцаа холбоо	UIM: User Identity Module	Хэрэглэгчийг таних модуль		[WGD]
2287	Харилцаа холбоо	UL: Uplink	Өгсөх шугам		[WGD]
2288	Харилцаа холбоо	Ultra Wideband	Хэт өргөн зурвас		[WGD]
2289	Харилцаа холбоо	UMSC: UMTS Mobile Switching Center	UMTS хөдөлгөөнт удирдлагын төв		[WGD]
2290	Харилцаа холбоо	UMTS: Universal Mobile Telecommunications System	Универсал хөдөлгөөнт холбооны систем		[WGD]
2291	Харилцаа холбоо	Uplink	Өгсөх шугам	Хэрэглэгчээс станц хүрэх шугам	[WGD]
2292	Харилцаа холбоо	UPT: Universal Personal Telecommunications	Универсал хувийн харилцаа холбоо		[WGD]
2293	Харилцаа холбоо	Urban cells	Хотын үүрэн холбоо		[WGD]
2294	Харилцаа холбоо	USDC: United States Digital Cellular	АНУ-ын дижитал үүрэн холбоо		[WGD]
2295	Харилцаа холбоо	USIM: Universal Subscriber Identity Module	Универсал хэрэглэгчийг таних модуль		[WGD]
2296	Харилцаа холбоо	USIM: Upgrade SIM	SIM сайжруулалт		[WGD]
2297	Харилцаа холбоо	UTRA: UMTS Terrestrial Radio Access	Дэлхийн радио хандалт		[WGD]
2298	Харилцаа холбоо	UTRA: UMTS Terrestrial Radio Access	UMTS гадаргын радио хандалт		[WGD]
2299	Харилцаа холбоо	UTRAN LTE: UMTS	UMTS		[WGD]
2300	Харилцаа холбоо	UTRAN: UMTS Terrestrial Radio Access Network	UMTS гадаргын радио хандалтын сүлжээ		[WGD]
2301	Харилцаа холбоо	UUT: Unit Under Test	Тестлэх нэгж		[WGD]
2302	Харилцаа холбоо	UWB: Ultra-Wide-Band	Хэт өргөн зурвас		[WGD]
2303	Харилцаа холбоо	UWC: Universal Wireless Consortium	Универсал утасгүй холбооны консорциум		[WGD]
2304	Харилцаа холбоо	UWC-136	UWC-136		[WGD]
2305	Харилцаа холбоо	UWCC: Universal Wireless Communications Consortium	Универсал утасгүй холбоны консорциум		[WGD]
2306	Харилцаа холбоо	VAD: Voice Activity Detector	Дууны үйл ажиллагааны детектор		[WGD]
2307	Харилцаа холбоо	V-Band	V зурвас		[WGD]
2308	Харилцаа холбоо	vCARD	vCARD		[WGD]
2309	Харилцаа холбоо	VHF: Very High Frequency	Хамгийн өндөр давтамж		[WGD]
2310	Харилцаа холбоо	Viterbi algorithm	Витерби алгоритм		[WGD]
2311	Харилцаа холбоо	VLR: Visitor Location Register	Хэрэглэгчдийн байршлын бүртгэл		[WGD]
2312	Харилцаа холбоо	Vocoder	Вокодер		[WGD]
2313	Харилцаа холбоо	Voice Activated Dialing	Яриагаар идэвхжидэг дуудлага		[WGD]
2314	Харилцаа холбоо	Voice Channel	Дууны суваг		[WGD]
2315	Харилцаа холбоо	VoWIP: Voice over Wireless IP	Дуут утасгүй IP		[WGD]
2316	Харилцаа холбоо	VoxML: Voice Markup Language	Дуут тэмдэглэгээний хэл		[WGD]
2317	Харилцаа холбоо	VSB: Vestigial Sideband	Дарагдсан хажуугийн зурвас		[WGD]
2318	Харилцаа холбоо	VSELP: Vector Sum Excited Linear Predictive	Вектор нийлбэртэй шугаман таамаглалын код		[WGD]
2319	Харилцаа холбоо	WAE: Wireless Application Environment	Утасгүй аппликейншны орчин		[WGD]
2320	Харилцаа холбоо	Walsh Code	Walsh код		[WGD]
2321	Харилцаа холбоо	WAP Forum	WAP форум		[WGD]
2322	Харилцаа холбоо	WAP: Wireless Access Point	Утасгүй хандалтын цэг		[WGD]
2323	Харилцаа холбоо	WAP: Wireless Application Protocol	Утасгүй аппликейнш протокол		[WGD]
2324	Харилцаа холбоо	WASP: wireless application service provider	Утасгүй аппликейшн үйлчилгээгээр хангагч		[WGD]
2325	Харилцаа холбоо	W-ATM: Wireless Asynchronous Transfer Mode network	Утасгүй асинхрон дамжууллын горимын сүлжээ		[WGD]
2326	Харилцаа холбоо	WBMP: Wireless Bitmap	Утасгүй битмап		[WGD]
2327	Харилцаа холбоо	WBXML: WAP Binary XML	WBXML технологи		[WGD]
2328	Харилцаа холбоо	WCA: Wireless Communications Association	Утасгүй харилцаа холбоо		[WGD]
2329	Харилцаа холбоо	WCDMA: Wideband-Code Division Multiple Access	Өргөн зурвасын Кодын хуваалттай Олон цэгийн хандалт		[WGD]
2330	Харилцаа холбоо	WDF: Wireless Data Forum	Утасгүй мэдээллийн форум		[WGD]
2331	Харилцаа холбоо	WDP: Wireless Datagram Protocol	Утасгүй өгөгдлийн протокол		[WGD]
2332	Харилцаа холбоо	WDS: Wireless Distribution System	Утасгүй түгээх систем		[WGD]
2333	Харилцаа холбоо	WECA: Wireless Ethernet Compatibility Alliance	Утасгүй этернет нийцтэй холбоо		[WGD]
2334	Харилцаа холбоо	WEP: Wired-Equivalent Privacy	Утастай-эквивалент нууцлал		[WGD]
2335	Харилцаа холбоо	WiBro	WiBro технологи		[WGD]
2336	Харилцаа холбоо	WiDEN: Wideband Integrated Dispatch Enhanced Network	Өргөн зурвасын илгээх дэвшилтэт нэгдсэн систем		[WGD]
2337	Харилцаа холбоо	Wi-Fi Alliance	Wi-Fi холбоо		[WGD]
2338	Харилцаа холбоо	Wi-Fi: Wireless Fidelity	Утасгүй технологи		[WGD]
2339	Харилцаа холбоо	WIM: WAP Identity Module	WAP таних модуль		[WGD]
2340	Харилцаа холбоо	WiMax	WiMax технологи		[WGD]
2341	Харилцаа холбоо	WiMedia Alliance	WiMedia холбоо		[WGD]
2342	Харилцаа холбоо	WIN: Wireless Intelligent Network	Утасгүй ухаалаг сүлжээ		[WGD]
2343	Харилцаа холбоо	wireless access	утасгүй хандалт	Радио холболт болон радио хэрэглэгч хоорондын үндсэн сүлжээ. Утасгүй сүлжээний холболтын жишээ: – тогтмол утасгүй хандалт -хөдөлгөөнт утасгүй хандалт – тогтворгүй утасгүй хандалт	[WGD]
2344	Харилцаа холбоо	wireless access	утасгүй хандалт		[WGD]
2345	Харилцаа холбоо	Wireless Bridge	Утасгүй бридж		[WGD]
2346	Харилцаа холбоо	Wireless Channel	Утасгүй суваг		[WGD]
2347	Харилцаа холбоо	Wireless communication	Утасгүй холбоо		[WGD]
2348	Харилцаа холбоо	Wireless FireWire	Утасгүй FireWire		[WGD]
2349	Харилцаа холбоо	Wireless Gateway	Утасгүй гарцын төхөөрөмж		[WGD]
2350	Харилцаа холбоо	Wireless Private Branch Exchange (WPABX)	WPABX технологи		[WGD]
2351	Харилцаа холбоо	Wireless router	Утасгүй рүтер		[WGD]
2352	Харилцаа холбоо	WISP: Wireless ISP	Утасгүй ISP		[WGD]
2353	Харилцаа холбоо	WLAN: Wireless local-area networks (Wireless LAN)	Утасгүй дотоод сүлжээ (Wireless LAN)		[WGD]
2354	Харилцаа холбоо	WLL: Wireless Local Loop	Утасгүй холбооны систем		[WGD]
2355	Харилцаа холбоо	WMF: Wireless Message Format	Утасгүй мессеж формат		[WGD]
2356	Харилцаа холбоо	WML: Wireless Markup Language	Утасгүй тэмдэглэгээт хэл		[WGD]
2357	Харилцаа холбоо	WOS: Wireless Office Systems	Утасгүй оффис систем		[WGD]
2358	Харилцаа холбоо	WPA: Wi-Fi Protected Access	Wi-Fi хамгаалагдсан хандалт		[WGD]
2359	Харилцаа холбоо	WPA2: Wi-Fi Protected Access 2	Wi-Fi хамгаалагдсан хандалт 2		[WGD]
2360	Харилцаа холбоо	WPAN: Wireless Personal-Area Network	Утасгүй дотоод сүлжээ		[WGD]
2361	Харилцаа холбоо	WRAN: Wireless Regional Area Network	Утасгүй бүс нутгийн сүлжээ		[WGD]
2362	Харилцаа холбоо	WSP: Wireless Session Protocol	Утасгүй хурлын протокол		[WGD]
2363	Харилцаа холбоо	W-TDMA: Wideband Time Division Multiple Access	Өргөн зурвасын хугацааны хуваалттай олон цэгийн хандалт		[WGD]
2364	Харилцаа холбоо	WTLS: Wireless Transport Layer Security	Утасгүй дамжууллын түвшний нууцлал		[WGD]
2365	Харилцаа холбоо	WTP: Wireless Transaction Protocol	Утасгүй шилжүүлгийн протокол		[WGD]
2366	Харилцаа холбоо	WUSB: Wireless USB	Утасгүй USB технологи		[WGD]
2367	Харилцаа холбоо	WWAN: Wireless WAN	Утасгүй WAN сүлжээ		[WGD]
2368	Харилцаа холбоо	X-Band	X-зурвас		[WGD]
2369	Харилцаа холбоо	Yagi Antenna	Яги антенн		[WGD]
2370	Харилцаа холбоо	ZDO: ZigBee Device Object	Зигби төхөөрөмжийн объект		[WGD]
2371	Харилцаа холбоо	ZigBee	Зигби технологи		[WGD]
2372	Харилцаа холбоо	Zone Paging	Бүсийн пейжер		[WGD]
2373	МТ, КУ	Artificial intelligence	Хиймэл оюун	Хүний оюун ухааныг ойлгож авах үүднээс ухаалаг систем, ялангуяа ухаалаг компьютерийн програм үүсгэх зорилготой шинжлэх ухаан, технологи.	[МХХТ]
2374	МТ, КУ	Artificial Neural Network (ANN)	Хиймэл нейрон сүлжээ	Биологийн нейрон сүлжээ буюу амьд организмын мэдрэлийн эсийн сүлжээний бүтэц, ажиллагааг дуурайлгасан математик, програм болон техник хангамжийн загварчилсан шийдэл. Хиймэл нейрон сүлжээ нь хоорондоо холбоотой, харилцан хамааралтай ердийн процессоруудаас (хиймэл нейроноос) тогтдог. Персональ компьютерийн процессортой харьцуулахад маш энгийн бүтэцтэй ийм процессор нь бусад процессороосоо хүлээн авдаг эсвэл дамжуулдаг дохиог л боловсруулах чадвартай боловч харилцан хамааралтай удирдлага бүхий томоохон сүлжээ үүсгэх тохиолдолд төвөгтэй нарийн ажиллагааг гүйцэтгэх боломжтой болно.	[МХХТ]
2375	МТ, КУ	abbreviation	товчилсон үг
2376	МТ, КУ	Abstract	Товч агуулга, Хураангуй, Хийсвэр
2377	МТ, КУ	accelerator	Хурдасгуур
2378	МТ, КУ	Accept	Зөвшөөрөх
2379	МТ, КУ	Access	Хандалт, хандах, хандах эрх
2380	МТ, КУ	access Level	хандалтын түвшин
2381	МТ, КУ	Account	Бүртгэл, Данс
2382	МТ, КУ	across	хөндлөн гулд
2383	МТ, КУ	Action	Үйлдэл
2384	МТ, КУ	Activate	Идэвхжүүлэх
2385	МТ, КУ	Active	Идэвхтэй
2386	МТ, КУ	ad server	сурталчилгааны сервер
2387	МТ, КУ	Adapt	Тааруулах, тохируулах
2388	МТ, КУ	adaptive	зохицох, таарах
2389	МТ, КУ	add	нэмэх
2390	МТ, КУ	Add-In	Нэмэлт, нэмэгдэл
2391	МТ, КУ	Addition	Нэмэлт, нэмэх
2392	МТ, КУ	Additional	Нэмэлт, нэмэлтээр
2393	МТ, КУ	Adjust	Тохируулах
2394	МТ, КУ	Adjustment	Тохируулалт
2395	МТ, КУ	admin	админ
2396	МТ, КУ	Admin Template	Админы эх идэвхжилт
2397	МТ, КУ	Administrator	Администратор
2398	МТ, КУ	Advanced	Гүнзгийрүүлсэн/Дэвшилтэт
2399	МТ, КУ	advertorial	тэргүүн сурталчилгаа
2400	МТ, КУ	affiliate program	нэгтгэх програм
2401	МТ, КУ	after	дараа, дараа нь, хойно нь
2402	МТ, КУ	Agenda	Хөтөлбөр
2403	МТ, КУ	agent	агент, туршуул
2404	МТ, КУ	Aggregate	Нэгтгэх, нийлүүлэх
2405	МТ, КУ	alert	мэдээлэх, аюултай
2406	МТ, КУ	Algorithm	Алгоритм
2407	МТ, КУ	alias	орлуулах, зохиомол нэр
2408	МТ, КУ	Alias name	Хочилсон нэр, Хуурмаг нэр, Товч нэр, Өөр нэр
2409	МТ, КУ	Align	Эгнүүлэх, Зэрэгцүүлэн өрөх, Жигдрүүлэх, Тэгшлэх
2410	МТ, КУ	Alignment	Жигдрүүлэлт, Эгнүүлэлт, Тэгшлэлт
2411	МТ, КУ	Allow	Зөвшөөрөх
2412	МТ, КУ	Alpha	Альфа
2413	МТ, КУ	Alphabetic	Цагаан толгой
2414	МТ, КУ	alphabetical	цагаан толгойн
2415	МТ, КУ	alphanumeric	үсэг тоо холилдсон
2416	МТ, КУ	Amount	Дүн , Тоо хэмжээ
2417	МТ, КУ	amplifier	өсгүүр
2418	МТ, КУ	Analog	Аналог
2419	МТ, КУ	analog computer	аналог компьютер
2420	МТ, КУ	Analysis	Задлан шинжилгээ, Шинжилгээ
2421	МТ, КУ	Analytics	шинжилгээний арга
2422	МТ, КУ	Anchor	Зангуу, Тогтоогуур, Бөхлүүр, Гадас
2423	МТ, КУ	Animation	Хөдөлгөөн
2424	МТ, КУ	animation	дүрс хөдөлгөөнжүүлэх/амилуулах
2425	МТ, КУ	Annotation	Тэмдэглэл
2426	МТ, КУ	anonymous	нэргүй
2427	МТ, КУ	Anonymous user	Нуугдмал хэрэглэгч
2428	МТ, КУ	ANSI Text	ANSI бичвэр
2429	МТ, КУ	Answer	Хариу, Хариулах
2430	МТ, КУ	API -Application Programming Interface	Хэрэглээний програмын програмчлалын интерфейс, харьцах хэсэг
2431	МТ, КУ	Appear	Харагдах
2432	МТ, КУ	Appearance	Харагдалт, Харагдах байдал
2433	МТ, КУ	Append	Залгах, ард нь зүүх, нэмэх
2434	МТ, КУ	appendix	хавсралт
2435	МТ, КУ	applet	аплет програм
2436	МТ, КУ	Application	Програм, Хэрэглээний програм
2437	МТ, КУ	Application program	хэрэглээний програм
2438	МТ, КУ	Apply	Хэрэглэх
2439	МТ, КУ	Approve	Зөвшөөрөх
2440	МТ, КУ	Architecture	Архитектур
2441	МТ, КУ	Archive	Архив
2442	МТ, КУ	Area	Муж
2443	МТ, КУ	Argument	Аргумент
2444	МТ, КУ	Arrange	Цэгцлэх, Эмхлэх, Ангилах, Өрөх, Байрлуулах
2445	МТ, КУ	Arrange Horizontally	Хөндлөнгөөр өрөх
2446	МТ, КУ	Arrange Vertically	Босоогоор өрөх
2447	МТ, КУ	Arrange Windows	Цонхнуудыг өрөх
2448	МТ, КУ	Arrangement	Цэгцлэлт, Эмхлэлт
2449	МТ, КУ	Array	Хүснэгт, Массив, Цуваа
2450	МТ, КУ	Arrow	Сум
2451	МТ, КУ	Article	Нийтлэл, өгүүлэл
2452	МТ, КУ	Ascending	Өсөхөөр
2453	МТ, КУ	Assign	Утга олгох, оноох, олгох, өгөх
2454	МТ, КУ	Assign background page	Дэвсгэр хуудас олгох
2455	МТ, КУ	Assign Database	Өгөгдлийн сан олгох
2456	МТ, КУ	Attach	Хавсаргах
2457	МТ, КУ	Attach data	Өгөгдөл хавсаргах
2458	МТ, КУ	Attach file	Файл хавсаргах
2459	МТ, КУ	attachment	хавсарга
2460	МТ, КУ	attenuation	сулрал
2461	МТ, КУ	Attribute	Атрибут, шинж чанар, шинж
2462	МТ, КУ	Audio	Дуу, Аудио
2463	МТ, КУ	Audio file	Дууны файл, Аудио файл
2464	МТ, КУ	Audio Interchange File Format	Дуу солилцох файлын формат
2465	МТ, КУ	authentication	нотолгоо, танилт
2466	МТ, КУ	Author	Зохиогч
2467	МТ, КУ	Authorised	Зөвшөөрөлтэй
2468	МТ, КУ	authorization	эрх олгох / зөвшөөрөх
2469	МТ, КУ	Auto	Өөрөө, Авто
2470	МТ, КУ	AutoAlign	Өөрөө жигдрэх
2471	МТ, КУ	AutoCalculate	Өөрөө тооцоолох
2472	МТ, КУ	AutoCheck	Өөрөө шалгах
2473	МТ, КУ	AutoCorrect	Өөрөө засах
2474	МТ, КУ	AutoFill	Өөрөө дүүргэх
2475	МТ, КУ	AutoFilter	Авто шүүлтүүр
2476	МТ, КУ	Automatic Sort	Автомат ангилалт
2477	МТ, КУ	automatically	Автоматаар
2478	МТ, КУ	AutoNumbering	Автомат дугаарлалт
2479	МТ, КУ	Available	Бэлэн
2480	МТ, КУ	Available disk space	Дискийн бэлэн эсвэл сул зай
2481	МТ, КУ	Average	Дундаж
2482	МТ, КУ	Avoid	Зайлсхийх
2483	МТ, КУ	Axes	Тэнхлэгүүд
2484	МТ, КУ	Back	Буцах, Ар тал
2485	МТ, КУ	Back-end	Ар тал, цаад тал, ар төгсгөл
2486	МТ, КУ	Background	Дэвсгэр
2487	МТ, КУ	Background color	Дэвсгэр өнгө
2488	МТ, КУ	Background fill	Дэвсгэр дүүргэлт
2489	МТ, КУ	Background View	Дэвсгэрийн харагдац
2490	МТ, КУ	Backspace	Хоосон зай
2491	МТ, КУ	Backup	Нөөш
2492	МТ, КУ	backup	нөөшлөх, нөөцлөх
2493	МТ, КУ	Backup file	Нөөш файл, нөөц файл
2494	МТ, КУ	bandwidth	зурвасын өргөн
2495	МТ, КУ	Banner	Сурталчилгааны зураг, Баннер
2496	МТ, КУ	baseband	суурь зурвас
2497	МТ, КУ	baseline	үндсэн шугам
2498	МТ, КУ	Basic	Суурь, Үндсэн
2499	МТ, КУ	basic access	суурь хандалт
2500	МТ, КУ	batch	багц
2501	МТ, КУ	Before	Өмнө
2502	МТ, КУ	Before deletion	Устгахын өмнө
2503	МТ, КУ	Before insert	Оруулахын өмнө
2504	МТ, КУ	Before submitting	Илгээхийн өмнө
2505	МТ, КУ	Before update	Шинэчлэхийн өмнө
2506	МТ, КУ	Behavior	Төлөв байдал, Зан төлөв, Ажиллах горим
2507	МТ, КУ	binary	хоёртын
2508	МТ, КУ	binary character set	хоёртын тэмдэгтийн олонлог
2509	МТ, КУ	binary digit	хоёртын цифр
2510	МТ, КУ	binding	холбох, холболт
2511	МТ, КУ	Bit	Бит
2512	МТ, КУ	Blank	Хоосон
2513	МТ, КУ	blank (character)	хоосон ( тэмдэгт )
2514	МТ, КУ	Blank lines	Хоосон мөрүүд
2515	МТ, КУ	bleam	дамжуул/илгээ
2516	МТ, КУ	Block	Блок, багц
2517	МТ, КУ	Blog	Блог
2518	МТ, КУ	body	их бие
2519	МТ, КУ	Bold	Тод, Тод томруун
2520	МТ, КУ	Bold Font	Үсгийн тод хэв
2521	МТ, КУ	Bookmark	хавчуурга, тэмдэглэж авах, тэмдэглэгээ
2522	МТ, КУ	Bookmark path	Тэмдэглэсэн зам
2523	МТ, КУ	boot	бүүт, эхлүүлэх
2524	МТ, КУ	Border	Хүрээ
2525	МТ, КУ	Border / Background	Хүрээ / Дэвсгэр
2526	МТ, КУ	bot	бот
2527	МТ, КУ	bottom	доод тал
2528	МТ, КУ	Braces	Угалзан хаалт, гоё хаалт
2529	МТ, КУ	Break	Хугарах
2530	МТ, КУ	Breakpoint	Хугарлын цэг
2531	МТ, КУ	Brightness	Гэрэлтүүлэг
2532	МТ, КУ	Brightness / Contrast	Гэрэлтэлт / Тодруулалт
2533	МТ, КУ	broadband	өргөн зурвас
2534	МТ, КУ	broadcasting	өргөн цацалт
2535	МТ, КУ	Brochure	Эмхэтгэл
2536	МТ, КУ	broken link	эвдэрхий холбоос
2537	МТ, КУ	Browse	Гүйлгэн үзэх
2538	МТ, КУ	browse	үзэх, гүйлгэн үзэх
2539	МТ, КУ	Browser	Бядан явагч, Вэб хөтөч
2540	МТ, КУ	browser	хөтөч / браузер
2541	МТ, КУ	buddy list	найзын жагсаалт
2542	МТ, КУ	buffer	Завсарын хадлгалуур
2543	МТ, КУ	bus network	шугамын сүлжээ
2544	МТ, КУ	Button	Товчлуур
2545	МТ, КУ	byte	байт
2546	МТ, КУ	cable	кабель
2547	МТ, КУ	cache	кэш буюу агуулах
2548	МТ, КУ	caching	хадгалалт
2549	МТ, КУ	Calculate	Тооцоолох
2550	МТ, КУ	Calculation	Тооцоолол
2551	МТ, КУ	call back	буцах дуудлага
2552	МТ, КУ	Cancel	Цуцлах, Болих
2553	МТ, КУ	Capitals	Том үсэг
2554	МТ, КУ	Caption	Гарчиг, тайлбар
2555	МТ, КУ	carrier	зөөвөрлүүр
2556	МТ, КУ	Cascade	Цуврах, цуваа
2557	МТ, КУ	cascading style sheets	тохиргоот хэв загварт хуудаснууд
2558	МТ, КУ	Case match	Том жижгийг тооцох
2559	МТ, КУ	Case sensitive	Том жижгийн ялгамжтай
2560	МТ, КУ	Category	Ангилал, Бүлэг
2561	МТ, КУ	Cell	Нүд
2562	МТ, КУ	Center	Төв
2563	МТ, КУ	central processing unit	боловсруулах төв нэгж
2564	МТ, КУ	Certificate	Гэрчилгээ, Батламж
2565	МТ, КУ	Change	Өөрчлөх
2566	МТ, КУ	channel	суваг
2567	МТ, КУ	Character	Тэмдэгт
2568	МТ, КУ	Character background	Тэмдэгтийн дэвсгэр
2569	МТ, КУ	Chart	Бүдүүвч зураг, диаграм
2570	МТ, КУ	chat	хөөрөлдөөн
2571	МТ, КУ	Check	Шалгах
2572	МТ, КУ	checkpointing	шалгах цэглэл
2573	МТ, КУ	checksum	шалгах нийлбэр
2574	МТ, КУ	Choose	Сонгох
2575	МТ, КУ	circuit	хэлхээ/схем
2576	МТ, КУ	Class	Класс
2577	МТ, КУ	Class Location	Классын байрлал
2578	МТ, КУ	Class path	Классын зам
2579	МТ, КУ	class property	классын шинж чанар
2580	МТ, КУ	class relationship	классын харилцан хамаарал
2581	МТ, КУ	Clear	Цэвэрлэх
2582	МТ, КУ	Click	Товших, Дарах
2583	МТ, КУ	client	хэрэглэгч, клиент
2584	МТ, КУ	client	клиент/үйлчлүүлэгч компьютер
2585	МТ, КУ	clogging	бөглөрүүлэх
2586	МТ, КУ	Close	Хаах
2587	МТ, КУ	clustering	бүлэглэх
2588	МТ, КУ	Code	Код
2589	МТ, КУ	code book	кодын дэвтэр
2590	МТ, КУ	Collapse	Хумих
2591	МТ, КУ	Collect	Цуглуулах
2592	МТ, КУ	collision	мөргөлдөөн
2593	МТ, КУ	Color	Өнгө
2594	МТ, КУ	Color Resolution	Өнгөний нарийвчлал
2595	МТ, КУ	Color selection	Өнгө сонголт
2596	МТ, КУ	Column	Багана
2597	МТ, КУ	Combination	Хослол
2598	МТ, КУ	Combine	Хослуулах
2599	МТ, КУ	Comma	Таслал
2600	МТ, КУ	Command	Тушаал
2601	МТ, КУ	Comment	Тайлбар
2602	МТ, КУ	committed	баталгаажсан
2603	МТ, КУ	Commoditization	нийтлэгжих
2604	МТ, КУ	Common	Нийтлэг, нийтийн
2605	МТ, КУ	Compare	Харьцуулах
2606	МТ, КУ	Compatibility	Нийцтэй байдал
2607	МТ, КУ	Compile	Хөрвүүлэх, орчуулах
2608	МТ, КУ	compiler	хөрвүүлүүр
2609	МТ, КУ	Complete	Бүрэн
2610	МТ, КУ	complete	бүрэн, болох
2611	МТ, КУ	Component	Бүрэлдэхүүн хэсэг, Компонент
2612	МТ, КУ	Component	Компонент
2613	МТ, КУ	Compress	Шахах
2614	МТ, КУ	compression	шахалт
2615	МТ, КУ	Computer	Компьютер
2616	МТ, КУ	computer resource	компьютерийн нөөц
2617	МТ, КУ	computer science	компьютерийн ухаан
2618	МТ, КУ	Computer security	Компьютерийн аюулгүй байдал
2619	МТ, КУ	computer system	компьютерийн систем
2620	МТ, КУ	computer-aided	компьютер-ашигласан, компьютер тусалсан
2621	МТ, КУ	computerate	компьютерийн дөртэй
2622	МТ, КУ	Computerization	Компьютержүүлэлт
2623	МТ, КУ	computing system	тооцоолох систем
2624	МТ, КУ	Concatenate	Залгах
2625	МТ, КУ	concentrator	төв сэлгүүр / консентратор
2626	МТ, КУ	Conceptual	Төсөөллийн, Ойлголтын, Ерөнхий
2627	МТ, КУ	conceptual data models	өгөгдлийн ойлголтын загварууд
2628	МТ, КУ	concurrent	өрсөлдсөн, өрсөлдөөнт, зэрэгцээ
2629	МТ, КУ	Condition	Нөхцөл
2630	МТ, КУ	conferencing	хуралдаан
2631	МТ, КУ	Confidential	Илтгэлтэй, Итгэж болохуйц, Найдвартай
2632	МТ, КУ	Configuration	Тохируулга
2633	МТ, КУ	confirm	батлах, баталгаажуулах, батламжлах
2634	МТ, КУ	Confirm	Баталгаажуулах
2635	МТ, КУ	Connect	Холбогдох
2636	МТ, КУ	Connection	Холболт
2637	МТ, КУ	Connection failed	Холболт бүтсэнгүй
2638	МТ, КУ	Connection lost	Холболт тасарлаа
2639	МТ, КУ	Connection mode	Холболтын горим
2640	МТ, КУ	Connector	Холбуур
2641	МТ, КУ	Connector	холбуур
2642	МТ, КУ	consistency	эрэмбэт тохирол/таарамж
2643	МТ, КУ	Constant	Тогтмол
2644	МТ, КУ	Constant value	Тогтмол утга
2645	МТ, КУ	Constraint	Хязгаарлалт
2646	МТ, КУ	Contain	Агуулах
2647	МТ, КУ	container	Чингэлэг
2648	МТ, КУ	content	агуулга, контент
2649	МТ, КУ	Content	Агуулга, Мэдээлэл – Вэб хуудсанд байгаа бүх зүйлс
2650	МТ, КУ	content	агууламж
2651	МТ, КУ	Content Management System (CMS)	Агуулга Удирдах Систем (АУС)
2652	МТ, КУ	Context	Хам бичвэр
2653	МТ, КУ	Continue	Үргэлжлүүлэх
2654	МТ, КУ	Continuous	Тасралтгүй
2655	МТ, КУ	Contour	Дүрс
2656	МТ, КУ	Contrast	Тодруулалт
2657	МТ, КУ	Control	Хянах удирдлага, Хяналт
2658	МТ, КУ	Conversion	Хөрвүүлэлт
2659	МТ, КУ	Convert	Хөрвүүлэх
2660	МТ, КУ	cookie	жигнэмэг/күки
2661	МТ, КУ	coopetition	хамтарсан өрсөлдөөн
2662	МТ, КУ	Copy	Хуулах
2663	МТ, КУ	copyleft	копилефт, зохиогчийн биш эрх
2664	МТ, КУ	Core	Цөм
2665	МТ, КУ	covert channel	далд суваг
2666	МТ, КУ	crack root	үндсийг крак хийх/үндсийг нэвтлэх
2667	МТ, КУ	cracker	задлуур
2668	МТ, КУ	cracking	крак хийх /нэвтлэх
2669	МТ, КУ	crash	эвдрэх/осол гарах
2670	МТ, КУ	crawler	мөлхүүр
2671	МТ, КУ	Create	Үүсгэх, бүрдүүлэх
2672	МТ, КУ	Crop	Ухах
2673	МТ, КУ	crosstalk	хөндлөнгийн яриа
2674	МТ, КУ	crunch	шамбийлгах
2675	МТ, КУ	Current	Идэвхтэй, Одооны, Шинэ
2676	МТ, КУ	Curve	Муруй
2677	МТ, КУ	Customer	Хэрэглэгч
2678	МТ, КУ	Customize	Хэрэгцээнд тохируулан өөрчлөх
2679	МТ, КУ	Cut	Огтлох
2680	МТ, КУ	cut and paste	зөөж тавих
2681	МТ, КУ	cyberia	кибер орчин
2682	МТ, КУ	Cycle	Мөчлөг, Үе, Эргэлт, Цикл
2683	МТ, КУ	Dash	Зураас
2684	МТ, КУ	Data	Өгөгдөл
2685	МТ, КУ	Data Field	Өгөгдлийн талбар
2686	МТ, КУ	data flow computer	өгөгдлийн урсгал компьютер
2687	МТ, КУ	data mart	өгөгдлийн зах
2688	МТ, КУ	data mining	өгөгдөл олборлох
2689	МТ, КУ	Data Range	Өгөгдлийн муж
2690	МТ, КУ	data set	өгөгдлийн олонлог
2691	МТ, КУ	Data source	Өгөгдлийн эх сурвалж
2692	МТ, КУ	data type	өгөгдлийн төрөл
2693	МТ, КУ	Database	Өгөгдлийн сан, Мэдээллийн бааз , Өгөгдлийн бааз
2694	МТ, КУ	Deactivate	Идэвхгүй болгох, Идэвхгүйжүүлэх
2695	МТ, КУ	Decimal	Аравтын
2696	МТ, КУ	Decimal places	Аравтын орон
2697	МТ, КУ	Deep	Гүн
2698	МТ, КУ	Default	Гарааны, Өгөгдмөл
2699	МТ, КУ	default browser	өгөгдмөл хөтөч
2700	МТ, КУ	default password	өгөгдмөл нууц үг
2701	МТ, КУ	Default value	Гарааны, Өгөгдмөл утга
2702	МТ, КУ	Define	Тодорхойлох
2703	МТ, КУ	Define Range	Мужийг тодорхойлох
2704	МТ, КУ	Definition	Тодорхойлолт
2705	МТ, КУ	deflate	багасгах
2706	МТ, КУ	Degree	Хэм, зэрэг
2707	МТ, КУ	Delay	Саатуулах, саатал
2708	МТ, КУ	Delete	Устгах
2709	МТ, КУ	delisting	жагсаалтаас гаргах
2710	МТ, КУ	demo account	демо данс
2711	МТ, КУ	demo version	демо хувилбар
2712	МТ, КУ	Demote	Төвшин Бууруулах
2713	МТ, КУ	denied	Хориглосон
2714	МТ, КУ	Depth	Гүн
2715	МТ, КУ	Descending	Буурахаар
2716	МТ, КУ	Description	Тайлбар
2717	МТ, КУ	Design	Зохиомж, Дизайн
2718	МТ, КУ	Desktop	Дэлгэц, Десктоп
2719	МТ, КУ	Destination	хүрэх газар, очих газар
2720	МТ, КУ	detail	дэлгэрэнгүй, нарийн
2721	МТ, КУ	Detail	Нарийвчлал
2722	МТ, КУ	Deviation	Гажилт
2723	МТ, КУ	Device	Төхөөрөмж
2724	МТ, КУ	Diagram	Диаграм
2725	МТ, КУ	Dictionary	Толь бичиг
2726	МТ, КУ	digest	дээжис / цуглуулга
2727	МТ, КУ	Digit	Цифр
2728	МТ, КУ	Digital	Дижитал
2729	МТ, КУ	digital computer	Дижитал компьютер
2730	МТ, КУ	Dimension	Хэмжээс
2731	МТ, КУ	Direction	Чиглэл
2732	МТ, КУ	Directory	Хавтас
2733	МТ, КУ	directory	лавлах / директор / хавтас
2734	МТ, КУ	Disable	Идэвхгүй болгох
2735	МТ, КУ	Disapprove	Үл зөвшөөрөх
2736	МТ, КУ	Discard	Хаях
2737	МТ, КУ	Disconnected	Тасарсан
2738	МТ, КУ	Discrete	Дискрет
2739	МТ, КУ	Display	Дэлгэцлэх, Харуулах, Үзүүлэх
2740	МТ, КУ	Dissolve	Аажмаар устах
2741	МТ, КУ	Distance	Зай
2742	МТ, КУ	distance learning	зайн сургалт
2743	МТ, КУ	distinct	ялгаатай
2744	МТ, КУ	Distribute	Тараах, түгээх
2745	МТ, КУ	distributed	тархсан
2746	МТ, КУ	Divide	Хуваах
2747	МТ, КУ	Division (÷)	Хуваалт (÷)
2748	МТ, КУ	Document	Баримт
2749	МТ, КУ	Domain	Домэйн
2750	МТ, КУ	Dot	Цэг
2751	МТ, КУ	Double	Давхар
2752	МТ, КУ	Down Arrow	Доош сум
2753	МТ, КУ	Download	Татах, татаж авах
2754	МТ, КУ	downtime	зогсох хугацаа
2755	МТ, КУ	Drag	Чирэх
2756	МТ, КУ	Draw	Зурах
2757	МТ, КУ	Drawing	Дүрслэл
2758	МТ, КУ	Driver	Хөтлүүр
2759	МТ, КУ	Drop	Хаях
2760	МТ, КУ	Dropdown	Доош унах, дэлгэгдэх
2761	МТ, КУ	Duplicate	Давхарлах / Хувилах
2762	МТ, КУ	Duration	Үргэлжлэл
2763	МТ, КУ	Dynamic	Динамик
2764	МТ, КУ	ebook	э-ном / цахим ном
2765	МТ, КУ	ecommerce	э-худалдаа / цахим худалдаа
2766	МТ, КУ	Edit	Засварлах
2767	МТ, КУ	Editor	Засуур, Редактор
2768	МТ, КУ	electronic library	э-номын сан/ цахим номын сан
2769	МТ, КУ	Element	Элемент
2770	МТ, КУ	Ellipse	Эллипс
2771	МТ, КУ	e-mail	и-мэйл
2772	МТ, КУ	embed	шигтгэх
2773	МТ, КУ	Emphasis	Онцгойлолт, тодруулалт
2774	МТ, КУ	Empty	Хоосон
2775	МТ, КУ	Emulation	Орлуулалт
2776	МТ, КУ	Enabled	Идэвхижсэн, идэвхтэй
2777	МТ, КУ	Encode (PGP)	Кодчилол (PGP)
2778	МТ, КУ	End	Төгсгөл
2779	МТ, КУ	Enhancement	Сайжруулалт
2780	МТ, КУ	Enlargement	Томруулалт
2781	МТ, КУ	enquiry	хүсэлт
2782	МТ, КУ	entity	Нэгж, зvйл (ISO), нэгж хэсэг
2783	МТ, КУ	Entry	Бичлэг, Бүртгэл
2784	МТ, КУ	Envelope	Дугтуй
2785	МТ, КУ	Equal	Тэнцүү
2786	МТ, КУ	Error	Алдаа
2787	МТ, КУ	Event	Үзэгдэл
2788	МТ, КУ	Every	Бүх
2789	МТ, КУ	Exact	Яг
2790	МТ, КУ	Example	Жишээ
2791	МТ, КУ	Exceptions	Онцгой тохиодол
2792	МТ, КУ	Excess size	Илүүдэл хэмжээ
2793	МТ, КУ	Execute	Гүйцэтгэх, ажиллуулах
2794	МТ, КУ	Exit	Гарах
2795	МТ, КУ	Expert	Мэргэжилтэн, мэргэжлийн ажилтан
2796	МТ, КУ	expired	Дууссан
2797	МТ, КУ	Expires	Дуусах
2798	МТ, КУ	Explode	Задлах
2799	МТ, КУ	Explorer	Хөтөч
2800	МТ, КУ	Export	Экспортлох
2801	МТ, КУ	External	Гадаад
2802	МТ, КУ	Extract	Задлах
2803	МТ, КУ	Extras	Нэмэлт
2804	МТ, КУ	Extrusion	Шахалт
2805	МТ, КУ	Fade	Алгуур уусах
2806	МТ, КУ	failed	Амжилтгүй
2807	МТ, КУ	Failure	Алдаа
2808	МТ, КУ	fall back	ухрах
2809	МТ, КУ	Fast	Хурдан
2810	МТ, КУ	Favorite	Эрхэмлэл
2811	МТ, КУ	Field	Талбар
2812	МТ, КУ	File	Файл
2813	МТ, КУ	Fill	Дүүргэх
2814	МТ, КУ	Fill Up	Дүүргэлт
2815	МТ, КУ	Filter	Шүүлтүүр
2816	МТ, КУ	Find	Хайх
2817	МТ, КУ	Finish	Дуусгах
2818	МТ, КУ	firmware	Техникийн програм, бичил програм
2819	МТ, КУ	Fit	Тааруулах
2820	МТ, КУ	Fixed	Хатуу, тогтсон
2821	МТ, КУ	Flags	Флаг, сануур
2822	МТ, КУ	flash	гялбаа, Флаш
2823	МТ, КУ	Flip	Эргүүлэх
2824	МТ, КУ	Floating	Хөвөх, Бодит
2825	МТ, КУ	flow diagram	Урсгалын диаграм
2826	МТ, КУ	flowchart	Урсгалын бүдүүвч зураг
2827	МТ, КУ	Folder	Хавтас
2828	МТ, КУ	Font	Үсгийн хэв, фонт
2829	МТ, КУ	Footer	Хөл
2830	МТ, КУ	Form	Маягт, Форм
2831	МТ, КУ	Format	Хэв, Формат, хэлбэршүүлэх
2832	МТ, КУ	Formula	Томьёо
2833	МТ, КУ	forum	форум, нээлттэй мэтгэлцээн
2834	МТ, КУ	Forward	Үргэлжлүүлэх
2835	МТ, КУ	Fraction	Хуваалт
2836	МТ, КУ	frame	фрейм, хүрээ, кадр
2837	МТ, КУ	Free	Сул
2838	МТ, КУ	freeware	төлбөргүй програм
2839	МТ, КУ	Freeze	Хөлдөөх
2840	МТ, КУ	frequency	давтамж
2841	МТ, КУ	FTP	файл дамжуулах протокол
2842	МТ, КУ	Function	Функц
2843	МТ, КУ	Gap	Зай
2844	МТ, КУ	Gate	Гарц
2845	МТ, КУ	geek	Содон хүн/технологийн мэргэжилтэн
2846	МТ, КУ	General	Ерөнхий
2847	МТ, КУ	Generated	Үүсгэсэн
2848	МТ, КУ	Generic	Ерөнхий
2849	МТ, КУ	Get	Авах
2850	МТ, КУ	gigabit	гегабит
2851	МТ, КУ	gigabyte	гегабайт
2852	МТ, КУ	Glue	Бэхлэгдсэн
2853	МТ, КУ	Graphic	График
2854	МТ, КУ	Grayscale	Сааралжилт
2855	МТ, КУ	Grid	Солбицол шугам, тор
2856	МТ, КУ	Group	Бүлэг
2857	МТ, КУ	Growth	Өсөлт
2858	МТ, КУ	Guest	Зочин
2859	МТ, КУ	hack	аргалах/хаак
2860	МТ, КУ	hang	хүлээх, хүлээлгэ
2861	МТ, КУ	Head	Толгой
2862	МТ, КУ	header	толгой хэсэг
2863	МТ, КУ	Height	Өндөр
2864	МТ, КУ	Help	Тусламж
2865	МТ, КУ	Hidden	Далдалсан, битүүмжлэсэн
2866	МТ, КУ	hidden URL	далд ‘URL’
2867	МТ, КУ	Hide	Далдлах, битүүмжлэх
2868	МТ, КУ	Hierarchical	Шатласан эрэмбэтэй
2869	МТ, КУ	hit	онолт, цохилт
2870	МТ, КУ	hit	тогшилт, тогших
2871	МТ, КУ	Home	Нүүр, Гэр орон
2872	МТ, КУ	Home Page	Нүүр хуудас
2873	МТ, КУ	Horizontal	Хөндлөн
2874	МТ, КУ	Horizontally	Хөндлөнгөөр
2875	МТ, КУ	Host	Хост, Толгой компьютер
2876	МТ, КУ	hyperlink	гиперхолбоос/гиперлинк
2877	МТ, КУ	hypertext	гипербичвэр
2878	МТ, КУ	Icon	Дүрс, дүрсэн зураг, бичил дүрс
2879	МТ, КУ	Identical	Төстэй
2880	МТ, КУ	Identification	Ялгах
2881	МТ, КУ	identification	таних үйл
2882	МТ, КУ	Identifier	Ялгуур
2883	МТ, КУ	identity	таних / таних тэмдэг
2884	МТ, КУ	Ignore	Үл хэрэгсэх
2885	МТ, КУ	illegal	зөвшөөрөгдөөгүй
2886	МТ, КУ	Image	Зураг
2887	МТ, КУ	Import	Импорт
2888	МТ, КУ	Important	Чухал
2889	МТ, КУ	Inbox	Шуудангийн хайрцаг
2890	МТ, КУ	Inch	Инч
2891	МТ, КУ	Include	Агуулах
2892	МТ, КУ	inclusion	оруулга
2893	МТ, КУ	Incorrect	Буруу
2894	МТ, КУ	Increase	Томруулах
2895	МТ, КУ	Increment	Өсөх
2896	МТ, КУ	Indent	Догол мөр
2897	МТ, КУ	Index	Дэс дугаар, индекс
2898	МТ, КУ	Individual	Бие даасан
2899	МТ, КУ	Infinity	Хязгааргүй
2900	МТ, КУ	inflate	хийлэх
2901	МТ, КУ	Info	Мэдээлэл
2902	МТ, КУ	info	инфо
2903	МТ, КУ	Information	Мэдээлэл
2904	МТ, КУ	Inheritance	Удамшил
2905	МТ, КУ	Initialization	Бэлтгэл
2906	МТ, КУ	Initialize	Бэлэн байдалд оруулах
2907	МТ, КУ	Initials	Товчлол
2908	МТ, КУ	Inner	Дотоод
2909	МТ, КУ	Input	Оруулах
2910	МТ, КУ	Inquire	Лавлах, Судлах
2911	МТ, КУ	Inscription	Бичээс
2912	МТ, КУ	Insert	Оруулах
2913	МТ, КУ	Inside	Дотор
2914	МТ, КУ	Install	Суулгац, суулгах
2915	МТ, КУ	Installation	Суулгалт
2916	МТ, КУ	instance	нэг ширхэг, хувь, тохиолдол
2917	МТ, КУ	Integer	Бүхэл тоо
2918	МТ, КУ	Integral	Интеграл
2919	МТ, КУ	Integration	Нэгтгэл
2920	МТ, КУ	Interaction	Харилцан ажиллагаа
2921	МТ, КУ	Interactive	Интерактив
2922	МТ, КУ	Interface	Интерфэйс
2923	МТ, КУ	Internal	Дотоод
2924	МТ, КУ	Internet	Интернэт
2925	МТ, КУ	Internet Society	Интернэтийн Нийгэмлэг
2926	МТ, КУ	Internet standard	Интернэтийн жишиг
2927	МТ, КУ	Internet time	Интернэт хугацаа
2928	МТ, КУ	Internet worm	Интернэтийн өт
2929	МТ, КУ	Interrupt	Тасалдуулах, тасалдал
2930	МТ, КУ	Intersect	Огтлолцох
2931	МТ, КУ	Intersection	Огтлолцол
2932	МТ, КУ	interstit	завсарлага
2933	МТ, КУ	Interval	Зай
2934	МТ, КУ	intranet	интранэт буюу дотоод сүлжээ
2935	МТ, КУ	Invalid	Хүчингүй, буруу
2936	МТ, КУ	Invert	Урвуулах
2937	МТ, КУ	Invisible	Харагдахгүй
2938	МТ, КУ	Invite	Урих
2939	МТ, КУ	Item	Зүйл, элемент
2940	МТ, КУ	Iteration	Давталт
2941	МТ, КУ	Java	Жава
2942	МТ, КУ	Java Development Kit	Жава хөгжүүлэх багаж
2943	МТ, КУ	Java Server Pages	Жава Сервер Хуудас
2944	МТ, КУ	Java Virtual Machine	Жава Виртуал Машин
2945	МТ, КУ	Join	Холбох
2946	МТ, КУ	junk email	хэрэгцээгүй электрон захиа
2947	МТ, КУ	Justify	Цэгцлэх
2948	МТ, КУ	Key	Товчлуур, Түлхүүр
2949	МТ, КУ	Keyboard	Гар
2950	МТ, КУ	keyspace	түлхүүрийн сан
2951	МТ, КУ	Keyword	Түлхүүр үг
2952	МТ, КУ	kill	зогсоох
2953	МТ, КУ	kilobit	килобит
2954	МТ, КУ	kilobyte	килобайт
2955	МТ, КУ	Label	Шошго
2956	МТ, КУ	Landscape	Хөндлөн
2957	МТ, КУ	Language	Хэл
2958	МТ, КУ	latency	хоцролт
2959	МТ, КУ	launch	эхлэх
2960	МТ, КУ	layer	давхарга
2961	МТ, КУ	Layout	Байрлал, байрлах загвар
2962	МТ, КУ	Leading	Эхлэл
2963	МТ, КУ	Legend	Тайлбар бичиглэл
2964	МТ, КУ	Length	Урт
2965	МТ, КУ	Less	Бага
2966	МТ, КУ	Letter	Үсэг
2967	МТ, КУ	Library	Сан
2968	МТ, КУ	Line	Шулуун, шугам, мөр
2969	МТ, КУ	Linear	Шугаман
2970	МТ, КУ	Link	Холбоос
2971	МТ, КУ	List	Жагсаалт
2972	МТ, КУ	load	ачаалах
2973	МТ, КУ	Local	Дотоод, Локал
2974	МТ, КУ	locals	дотоод хэрэглэгчид
2975	МТ, КУ	Location	Байрлал
2976	МТ, КУ	Locked	Түгжигдсэн
2977	МТ, КУ	locking	цоож
2978	МТ, КУ	log file	тэмдэглэл/бүртгэл файл
2979	МТ, КУ	Logic	Логик
2980	МТ, КУ	Login	Нэвтрэх
2981	МТ, КУ	log-in	нэвтрэх /нэвтрэн орох
2982	МТ, КУ	Logo	Лого
2983	МТ, КУ	log-off	салгах/дуусгах/дуусгавар болох/
2984	МТ, КУ	Logout	Гарах
2985	МТ, КУ	low ping	доод пинг
2986	МТ, КУ	Lowercase	Жижиг үсэг
2987	МТ, КУ	macro	макро
2988	МТ, КУ	Mail	Захиа
2989	МТ, КУ	mail filter	шуудангийн шүүлтүүр
2990	МТ, КУ	mail server	шуудангийн сервер
2991	МТ, КУ	mailbox	шуудангийн хайрцаг
2992	МТ, КУ	Main entry	Үндсэн бүртгэл
2993	МТ, КУ	mainframe	төв компьютер
2994	МТ, КУ	malicious code	хорлонтой код
2995	МТ, КУ	malware	хорлонт эд
2996	МТ, КУ	Manual	Гараар
2997	МТ, КУ	mapping	онцгойлон харуулах
2998	МТ, КУ	Margin	Эмжээр
2999	МТ, КУ	Mark	Тэмдэглэх
3000	МТ, КУ	Media	Медиа
3001	МТ, КУ	megabit	мегабит
3002	МТ, КУ	megabyte	мегабайт
3003	МТ, КУ	memo	тэмдэглэл
3004	МТ, КУ	Memory	Санах ой
3005	МТ, КУ	Menu	Цэс
3006	МТ, КУ	Merge	Нэгтгэх
3007	МТ, КУ	message	зурвас, зурвас мэдээ, мессеж
3008	МТ, КУ	meta	мета
3009	МТ, КУ	metadata	мета-өгөгдөл, мета мэдээлэл
3010	МТ, КУ	Metafile	Метафайл
3011	МТ, КУ	Method	Арга, аргачлал, Метод
3012	МТ, КУ	microcash	микро мөнгө, бичил мөнгө
3013	МТ, КУ	microchip	бичил чип
3014	МТ, КУ	Mid	Дундаж
3015	МТ, КУ	MIME Type:	MIME төрөл
3016	МТ, КУ	MIME Version	MIME хувилбар
3017	МТ, КУ	mirror site	толин сайт
3018	МТ, КУ	Mirrored	Тусгагдсан
3019	МТ, КУ	Misc	Янз бүрийн
3020	МТ, КУ	Miscellaneous	Янз бүрийн
3021	МТ, КУ	Mobile	Зөөврийн
3022	МТ, КУ	mobile code	хөдөлгөөнт код
3023	МТ, КУ	mobile server	хөдөлгөөнт сервер
3024	МТ, КУ	Mode	Горим
3025	МТ, КУ	Model	Загвар
3026	МТ, КУ	modem	модем (төхөөрөмж)
3027	МТ, КУ	moderated	тохируулагчтай / хяналттай
3028	МТ, КУ	moderator	тохируулуур / хянуур
3029	МТ, КУ	Modern	Орчин үеийн
3030	МТ, КУ	Modified	Өөрчлөгдсөн
3031	МТ, КУ	Modify	Өөрчлөх
3032	МТ, КУ	Module	Модуль
3033	МТ, КУ	Monochrome	Хар цагаан
3034	МТ, КУ	motherboard	эх хавтан
3035	МТ, КУ	Mouse	Хулгана
3036	МТ, КУ	Mouse moved	Хулгана шилжсэн
3037	МТ, КУ	Mouse positioning	Хулгана байрлаж байна
3038	МТ, КУ	Mouse pressed	Хулгана дарагдсан
3039	МТ, КУ	Mouse released	Хулгана чөлөөлөгдсөн
3040	МТ, КУ	Move	Зөөх, шилжүүлэх
3041	МТ, КУ	Move Down	Доош шилжүүлэх
3042	МТ, КУ	Move outline	Захын шугамыг шилжүүлэх
3043	МТ, КУ	Move table	Хүснэгт шилжүүлэх
3044	МТ, КУ	Move Up	Дээш шилжүүлэх
3045	МТ, КУ	multicast	үржүүлэн цацах
3046	МТ, КУ	multicore	олон цөмт
3047	МТ, КУ	Multiline Input	Олон мөрт оролт
3048	МТ, КУ	multimedia	мультимедиа
3049	МТ, КУ	Multiple	Олон тооны
3050	МТ, КУ	Multiply	Үржүүлэх
3051	МТ, КУ	Multiselection	Олон тооны сонголт
3052	МТ, КУ	Native SQL	Уугуул SQL
3053	МТ, КУ	Navigate	Жолоодох
3054	МТ, КУ	navigate	залуурдах
3055	МТ, КУ	Navigation	Жолоодлого
3056	МТ, КУ	Negative	Сөрөг
3057	МТ, КУ	net	нэт
3058	МТ, КУ	Netstat	Нетстат
3059	МТ, КУ	Network	Сүлжээ
3060	МТ, КУ	network administrator	сүлжээний зохицуулагч
3061	МТ, КУ	network architecture	сүлжээний архитектур
3062	МТ, КУ	network computer	сүлжээний компьютер
3063	МТ, КУ	network operating system	сүлжээний үйлдлийн систем
3064	МТ, КУ	network service provider	сүлжээний үйлчилгээ үзүүлэгч
3065	МТ, КУ	network transparency	сүлжээний цэвэр байдал
3066	МТ, КУ	newbie	шинэ хэрэглэгч / шар завж
3067	МТ, КУ	News	Мэдээнүүд
3068	МТ, КУ	newsgroup	мэдээ солилцох бүлэг/мэдээллийн бүлэг
3069	МТ, КУ	next	Дараагийн
3070	МТ, КУ	node	зангилаа/төгсгөл/терминал
3071	МТ, КУ	nonce	тухайн үеийн цаг
3072	МТ, КУ	not authorised	зөвшөөрөлгүй
3073	МТ, КУ	Notice	Анхаар
3074	МТ, КУ	null value	тэг утга
3075	МТ, КУ	number	Тоогоор
3076	МТ, КУ	Number	Тоо
3077	МТ, КУ	Number	Дугаар
3078	МТ, КУ	Numbering	Дугаарлах, Дугаарлалт
3079	МТ, КУ	Object	Объект
3080	МТ, КУ	Occur	Тохиолдох
3081	МТ, КУ	octet	наймт
3082	МТ, КУ	Online	Онлайн
3083	МТ, КУ	online chat	Онлайн хөөрөлдөх
3084	МТ, КУ	Open	Нээх
3085	МТ, КУ	Open / Close	Нээх/Хаах
3086	МТ, КУ	open network	нээлттэй сүлжээ
3087	МТ, КУ	Open windows	Цонхнууд нээх
3088	МТ, КУ	Operating System	Үйлдлийн систем
3089	МТ, КУ	Operations	Үйлдлүүд
3090	МТ, КУ	Optimal	Оновчтой, Оптимал
3091	МТ, КУ	optimization	оновчлол
3092	МТ, КУ	Optimize	оновчтой болгох, оновчлох
3093	МТ, КУ	Option	Сонголт
3094	МТ, КУ	Order	Эрэмбэ
3095	МТ, КУ	order	эрэмбэ
3096	МТ, КУ	Organization	Байгууллага
3097	МТ, КУ	Organize	Зохион байгуулах
3098	МТ, КУ	Orientation	Хандах, чиглэх, Зүг чиг
3099	МТ, КУ	Origin	Эх, эхлэл
3100	МТ, КУ	Original	Жинхэнэ
3101	МТ, КУ	Orphan	Өнчин мөр
3102	МТ, КУ	outer	Гадаад
3103	МТ, КУ	Outline	Тойм
3104	МТ, КУ	Output	Гаралт
3105	МТ, КУ	Outside	Гадна тал
3106	МТ, КУ	Overflow	Халилт
3107	МТ, КУ	Overview	Гарчиг
3108	МТ, КУ	Overwrite	Дарж бичих
3109	МТ, КУ	package	багц
3110	МТ, КУ	packet	багц
3111	МТ, КУ	paddle	Сэлүүр
3112	МТ, КУ	Page	Хуудас
3113	МТ, КУ	Page Break	Хуудас таслах
3114	МТ, КУ	Page Columns	Хуудасны баганууд
3115	МТ, КУ	Page Count	Хуудасны тоо
3116	МТ, КУ	Page Down	Хуудас доош
3117	МТ, КУ	Page End	Хуудасны төгсгөл
3118	МТ, КУ	Page Format	Хуудасны хэлбэржүүлэлт
3119	МТ, КУ	page view	хуудас үзэх
3120	МТ, КУ	Pagebreak	Хуудас таслах
3121	МТ, КУ	pagination	хуудаслах
3122	МТ, КУ	palette	өнгөний нийлүүр
3123	МТ, КУ	pane	цонхны хэсэг
3124	МТ, КУ	Paragraph	Догол мөр, цогцолбор
3125	МТ, КУ	Paragraph spacing	Параграфын байрлуулалт
3126	МТ, КУ	parallel	зэрэгцээ
3127	МТ, КУ	parallel port	зэрэгцээ порт
3128	МТ, КУ	Parameter	Параметер
3129	МТ, КУ	parse	өгүүлбэрийн задлан шинжлэл
3130	МТ, КУ	parser	өгүүлбэр задлан шинжлэгч
3131	МТ, КУ	Partial	Хагас
3132	МТ, КУ	Password	Нууц үг
3133	МТ, КУ	Password (repeat)	Нууц үг (давтах)
3134	МТ, КУ	Paste	Буулгах
3135	МТ, КУ	patch	нөхөөс
3136	МТ, КУ	Path	Зам
3137	МТ, КУ	Pattern	Үлгэр загвар, Үлгэр, Загвар схем
3138	МТ, КУ	peer	зиндаа нэгтэн
3139	МТ, КУ	Peer to Peer	зиндаа нэгтээс нөгөө рүү
3140	МТ, КУ	Period	Үе
3141	МТ, КУ	permission	Зөвшөөрөл
3142	МТ, КУ	persist	Хэвээрээ
3143	МТ, КУ	Personal	Хувийн
3144	МТ, КУ	picture	Зураг
3145	МТ, КУ	Pie	Дугуй диаграмм
3146	МТ, КУ	Pixel	Цэг, Пиксел
3147	МТ, КУ	Placement	Байрлуулалт
3148	МТ, КУ	plagiarism	бүтээлийн хулгай
3149	МТ, КУ	platform	платформ, хөрс
3150	МТ, КУ	plugin	нэмэлт
3151	МТ, КУ	Plug-In	Плаг-ин
3152	МТ, КУ	plug-in	залгаас програм / нэмэлт програм
3153	МТ, КУ	Port	Порт
3154	МТ, КУ	portal	портал
3155	МТ, КУ	Position	Байрлал
3156	МТ, КУ	Post	Илгээх
3157	МТ, КУ	post	илгээх / бичлэг
3158	МТ, КУ	precision	найрийвчлал
3159	МТ, КУ	predication	баталгаа, нотолгоо
3160	МТ, КУ	Prefix	Угтвар, өмнөтгөл
3161	МТ, КУ	prepare	Бэлдэх
3162	МТ, КУ	Presentation	Үзүүлэн
3163	МТ, КУ	Preview	Нягтлан харах, хянан нягтлах
3164	МТ, КУ	Previous	Өмнөх
3165	МТ, КУ	Primary	Анхдагч
3166	МТ, КУ	Primary Key	Үндсэн түлхүүр, анхдагч түлхүүр
3167	МТ, КУ	Print	Хэвлэх
3168	МТ, КУ	Printable	Хэвлэж болохуйц
3169	МТ, КУ	Printed	Хэвлэгдсэн
3170	МТ, КУ	Printer	Хэвлүүр
3171	МТ, КУ	Private	Хувийн
3172	МТ, КУ	private key	хувийн түлхүүр / хаалттай түлхүүр
3173	МТ, КУ	process	үйл явц, процесс
3174	МТ, КУ	processor	Боловруулагч, процессор
3175	МТ, КУ	Product	Бүтээгдэхүүн
3176	МТ, КУ	profile	профиль / данс
3177	МТ, КУ	Program	Програм
3178	МТ, КУ	Programming	Програмчлал
3179	МТ, КУ	Progress	Явц, ахиц
3180	МТ, КУ	Project	Төсөл
3181	МТ, КУ	projection	багана сонгох
3182	МТ, КУ	Promote	Ахиулах
3183	МТ, КУ	prompt	сануулга
3184	МТ, КУ	prompt	сануулах
3185	МТ, КУ	PROPER	ТОХИРОМЖТОЙ
3186	МТ, КУ	Property	Шинж чанар
3187	МТ, КУ	Protect	Хамгаалалт
3188	МТ, КУ	protect	хамгаалах
3189	МТ, КУ	Protected	Хамгаалалттай
3190	МТ, КУ	Protection	Хамгаалалт
3191	МТ, КУ	Protocol	Протокол
3192	МТ, КУ	Proxy	Итгэмжлэгч
3193	МТ, КУ	pseudo	хуурамч
3194	МТ, КУ	Public	Нийтийн
3195	МТ, КУ	public key	нийтийн түлхүүр
3196	МТ, КУ	Publish	Нийтлэх
3197	МТ, КУ	Publisher	Хэвлэн нийтлэгч
3198	МТ, КУ	puff	үлээх
3199	МТ, КУ	Python	Пайтон
3200	МТ, КУ	Quer	Асуулга, Лавлагаа
3201	МТ, КУ	Quickstart	Хурдан эхлэл
3202	МТ, КУ	radio site	радио сайт
3203	МТ, КУ	radix	Суурь, суурь тоо
3204	МТ, КУ	Random	Дурын
3205	МТ, КУ	range	Дараалал, Утгын муж
3206	МТ, КУ	RANK	ТӨВШИН
3207	МТ, КУ	Rate	Үнэлэх
3208	МТ, КУ	rating	үнэлгээ
3209	МТ, КУ	reach	хүрэх
3210	МТ, КУ	Read	Унших
3211	МТ, КУ	read-only user	зөвхөн-унших эрхтэй хэрэглэгч
3212	МТ, КУ	Ready	Бэлэн
3213	МТ, КУ	real time	бодит хугацаа
3214	МТ, КУ	reboot	дахин ачаалах
3215	МТ, КУ	recall	дахих
3216	МТ, КУ	Receipt	Хүлээн авалт
3217	МТ, КУ	Receive	Хүлээн авах
3218	МТ, КУ	Receiver	Хүлээн авагч
3219	МТ, КУ	Record	Бичлэг
3220	МТ, КУ	Recover	Сэргээх
3221	МТ, КУ	Recovery	Сэргээлт
3222	МТ, КУ	Recycle Bin	Хогийн сав
3223	МТ, КУ	redirection	чиглэл өөрчлөх
3224	МТ, КУ	Redo	Дахин үйлдэх
3225	МТ, КУ	Reference	Ишлэл, Хамаарал
3226	МТ, КУ	Refresh	Шинэчлэх
3227	МТ, КУ	Register	Бүртгүүлэх
3228	МТ, КУ	registrar	бүртгэгч
3229	МТ, КУ	Registration	Бүртгэл
3230	МТ, КУ	registry	бүртгэлийн газар
3231	МТ, КУ	Regular	Энгийн, хэв шинжит
3232	МТ, КУ	Regular expression	Энгийн, хэв шинжит илэрхийлэл
3233	МТ, КУ	Reject	Татгалзах
3234	МТ, КУ	relation	харьцаа
3235	МТ, КУ	Relative	Харьцангуй
3236	МТ, КУ	Relief	Суллах
3237	МТ, КУ	Reload	Дахин ачаалах
3238	МТ, КУ	remainder	үлдэгдэл
3239	МТ, КУ	Remarks	Санамж
3240	МТ, КУ	remember	сануулах
3241	МТ, КУ	Reminder	Сануур
3242	МТ, КУ	Remote	Алсын, зайн
3243	МТ, КУ	remote access	алслагдсан хандалт
3244	МТ, КУ	Remove	Устгах
3245	МТ, КУ	Rename	Сольж нэрлэх
3246	МТ, КУ	Reorganize	Өөрчлөн байгуулах
3247	МТ, КУ	Repaginate	Шинээр дугаарлах
3248	МТ, КУ	Repagination	Шинээр дугаарлалт
3249	МТ, КУ	Repair	Засах
3250	МТ, КУ	Repeat	Давтах
3251	МТ, КУ	repeater	хурдасгуур
3252	МТ, КУ	Replace	Орлуулах
3253	МТ, КУ	Replacement	Орлуулга
3254	МТ, КУ	replicate (searchSQLServer)	давхцах
3255	МТ, КУ	replication	олшруулах
3256	МТ, КУ	Reply	Хариу
3257	МТ, КУ	Request	Хүсэлт
3258	МТ, КУ	Required	Шаардлагатай, заавал
3259	МТ, КУ	Resend	Дахин илгээх
3260	МТ, КУ	Reserve	Нөөцлөх
3261	МТ, КУ	Reset	Буцааж олгох
3262	МТ, КУ	Resize	Хэмжээ өөрчлөх
3263	МТ, КУ	Resolution	Нарийвчлал
3264	МТ, КУ	resolver	шийдвэрлэгч
3265	МТ, КУ	Resource	Нөөц
3266	МТ, КУ	Resource	Үүсвэр
3267	МТ, КУ	Response	Хариу
3268	МТ, КУ	Responsible	Хариуцлагатай
3269	МТ, КУ	Restart	Дахин эхлүүлэх
3270	МТ, КУ	Restore	Сэргээх
3271	МТ, КУ	resubmission	дахин мэдүүлэх
3272	МТ, КУ	Result	Үр дүн
3273	МТ, КУ	Resume	Сэргээх
3274	МТ, КУ	Retry	Дахин оролд
3275	МТ, КУ	Return	Буцаах
3276	МТ, КУ	Reverse	Урвуу
3277	МТ, КУ	Root	Үндэс
3278	МТ, КУ	Rotate	Эргүүлэх
3279	МТ, КУ	router	чиглүүлүүр
3280	МТ, КУ	routing	чиглүүлэг
3281	МТ, КУ	Row	Мөр
3282	МТ, КУ	rule	дүрэм
3283	МТ, КУ	Run	Ажиллуулах
3284	МТ, КУ	Safe for Kids	хүүхдэд аюулгүй
3285	МТ, КУ	Sample	Загвар, жишээ
3286	МТ, КУ	Save	Хадгалах
3287	МТ, КУ	Scale	Хуваарь, өсгөх/буруулах, Масштаблах
3288	МТ, КУ	Scan	Шалгах
3289	МТ, КУ	Scenario	Сценарь, тохиолдол, үзэгдэл
3290	МТ, КУ	Scheme	Схем
3291	МТ, КУ	Screen	Дэлгэц
3292	МТ, КУ	Script	Скрипт
3293	МТ, КУ	Search	Хайх
3294	МТ, КУ	search bot	хайгч бот
3295	МТ, КУ	search directory	хайлтын лавлах
3296	МТ, КУ	search engine	хайлтын хөдөлгүүр
3297	МТ, КУ	secret key	нууц түлхүүр
3298	МТ, КУ	Section	Хэсэг
3299	МТ, КУ	Sector	Сектор
3300	МТ, КУ	Secure	Хамгаалах
3301	МТ, КУ	secure	аюулгүй
3302	МТ, КУ	secure server	аюулгүй сервер
3303	МТ, КУ	segment	хэсэг / сегмент
3304	МТ, КУ	Select	Тэмдэглэх , Сонгох
3305	МТ, КУ	Selection	Сонголт
3306	МТ, КУ	Send	Илгээх
3307	МТ, КУ	Sender	Илгээгч
3308	МТ, КУ	Separator	Тусгаарлуур
3309	МТ, КУ	sequential	дараалсан
3310	МТ, КУ	Server	Сервер
3311	МТ, КУ	Service	Үйлчилгээ
3312	МТ, КУ	service user	үйлчилгээ хэрэглэгч
3313	МТ, КУ	servlet	сервлет
3314	МТ, КУ	Session	Цуглаан, Суулт, сешн
3315	МТ, КУ	Set	Тогтоох
3316	МТ, КУ	Setting	Тохиргоо
3317	МТ, КУ	Setup	Суулгац
3318	МТ, КУ	Sheet	хүснэгт
3319	МТ, КУ	Shell	Бүрхүүл
3320	МТ, КУ	Shift	Шилжүүлэх
3321	МТ, КУ	Shortcut	Товчилбор, дөт зам, богино холбоос
3322	МТ, КУ	Show	Харуулах
3323	МТ, КУ	Shutdown	Унтраах
3324	МТ, КУ	signal	дохио
3325	МТ, КУ	Silicon Valley	Силикон Воллей /Цахиурт Хөндий
3326	МТ, КУ	simulation	дуурайлт
3327	МТ, КУ	site	сайт /байр/байршил
3328	МТ, КУ	site map	сайтын бүдүүвч зураг
3329	МТ, КУ	site ranking	сайтын зэрэглэл хийх
3330	МТ, КУ	site submission	сайтын мэдүүлэг
3331	МТ, КУ	Slant	Налуу
3332	МТ, КУ	slash	налуу зураас
3333	МТ, КУ	Slide	Үзүүлэн, Слайд
3334	МТ, КУ	slow mail	удаан шуудан
3335	МТ, КУ	Smart	Ухаалаг
3336	МТ, КУ	smart card	ухаалаг карт
3337	МТ, КУ	Smooth	Толийлголт
3338	МТ, КУ	sniffer	шиншигч / чагнагч
3339	МТ, КУ	socket	холбогч / үүр
3340	МТ, КУ	software	програм хангамж
3341	МТ, КУ	software copyright	програм хангамжийн зохиогчийн эрх
3342	МТ, КУ	software patent	програм хангамжийн патент
3343	МТ, КУ	software piracy	програм хангамжийн хулгай
3344	МТ, КУ	Solid	Хатуу
3345	МТ, КУ	Sort	Эрэмбэлэх , Ангилах
3346	МТ, КУ	Sort Ascending	Өсөхөөр Эрэмбэлэх
3347	МТ, КУ	Sort Descending	Өсөх эрэмбээр
3348	МТ, КУ	Sorting	Эрэмблэх
3349	МТ, КУ	Source	Эх сурвалж
3350	МТ, КУ	Source Code	Эх код
3351	МТ, КУ	Source file	Эх файл
3352	МТ, КУ	Space	Хоосон зай
3353	МТ, КУ	Spacing	Зай авалт
3354	МТ, КУ	spam	ухуулга / спам / тулгах шуудан
3355	МТ, КУ	Special	Тусгай
3356	МТ, КУ	Specialized	Тодорхойлсон
3357	МТ, КУ	Spelling	Зөв бичиг
3358	МТ, КУ	Split	Таслах , Хуваах
3359	МТ, КУ	Spreadsheet	Хүснэгт баримт
3360	МТ, КУ	stack	стек / бухалдсан хадгалуур
3361	МТ, КУ	Stacked	Давхарласан
3362	МТ, КУ	stand-alone	биеэ даасан
3363	МТ, КУ	Start	Эхлэх
3364	МТ, КУ	Start value	Эхлэл утга
3365	МТ, КУ	State	Төлөв
3366	МТ, КУ	Static	Тогтмол
3367	МТ, КУ	static IP	байнгын ‘IP’
3368	МТ, КУ	Status	Төлөв байдал, Статус
3369	МТ, КУ	status bar	төлөвийн самбар
3370	МТ, КУ	Step	Алхам
3371	МТ, КУ	Stop	Зогс
3372	МТ, КУ	Store	Хадгалах
3373	МТ, КУ	Stream	Урсгал
3374	МТ, КУ	String	Тэмдэгт мөр
3375	МТ, КУ	Structure	Бүтэц
3376	МТ, КУ	Style	Хэв маяг, хэв загвар
3377	МТ, КУ	Sub	Дэд
3378	МТ, КУ	Subdirectories	Дэд лавлахууд
3379	МТ, КУ	Submission	Илгээлт
3380	МТ, КУ	Submit	Илгээх
3381	МТ, КУ	subnet	дэд сүлжээ
3382	МТ, КУ	subnetwork	дэд сүлжээ
3383	МТ, КУ	Subscribe	Бүртгүүлэх
3384	МТ, КУ	Subset	Дэд олонлог
3385	МТ, КУ	Subtitle	Дэд гарчиг
3386	МТ, КУ	Subtract	Хасах
3387	МТ, КУ	success	Амжилт
3388	МТ, КУ	successfully	Амжилттай
3389	МТ, КУ	Suggestion	Санал
3390	МТ, КУ	Sum	Нийлбэр
3391	МТ, КУ	Summary	Дүн, Дүгнэлт
3392	МТ, КУ	Support	Дэмжих
3393	МТ, КУ	support site	дэмжигч сайт
3394	МТ, КУ	Symbol	Тэмдэг
3395	МТ, КУ	Synchronize	Тэнцвэржүүлэх
3396	МТ, КУ	synchronous	хэмнэлтэй
3397	МТ, КУ	Synonym	Төстэй
3398	МТ, КУ	System	Систем
3399	МТ, КУ	Table	Хүснэгт
3400	МТ, КУ	Tabloid	Хүснэгтэн
3401	МТ, КУ	tag	пайз/тэмдэглэгээ
3402	МТ, КУ	talk	ярих
3403	МТ, КУ	Target	Зорилтот
3404	МТ, КУ	Task	Ажил, Даалгавар
3405	МТ, КУ	Template	Эх идэвхжилт
3406	МТ, КУ	Temporary	Түр зуурын
3407	МТ, КУ	terminal	терминал
3408	МТ, КУ	Test	Тест
3409	МТ, КУ	text	Бичвэр, текст
3410	МТ, КУ	Theme	Загвар
3411	МТ, КУ	thesaurus	төрөлжсөн утгатай үгсийн тайлбар толь/ижил утгатай үгсийн толь
3412	МТ, КУ	thin	Өчүүхэн
3413	МТ, КУ	Thread	Дэд процесс
3414	МТ, КУ	thumb	эргүүлэх
3415	МТ, КУ	thumbnail	жижиг дүрс
3416	МТ, КУ	Title	Гарчиг
3417	МТ, КУ	Toggle	Сэлгэх/Сэлгүүр
3418	МТ, КУ	token	токен/мөнгө орлогч
3419	МТ, КУ	Tolerance	Тэвчээртэй
3420	МТ, КУ	Toner	Хэвлүүрийн хор
3421	МТ, КУ	Tool	Хэрэглүүр, Багаж хэрэгсэл
3422	МТ, КУ	toolbar	тоноглолын зурвас
3423	МТ, КУ	Toolbars	Багажийн самбар
3424	МТ, КУ	Top	Дээд
3425	МТ, КУ	topology	тополог
3426	МТ, КУ	tracker	мөрдөгч
3427	МТ, КУ	Transaction	Цогц үйлдэл
3428	МТ, КУ	transaction	шилжүүлэг
3429	МТ, КУ	transform	Хувиргах
3430	МТ, КУ	transit network	дамжин өнгөрөх сүлжээ
3431	МТ, КУ	Transition	Буулгалт, Шилжилт
3432	МТ, КУ	Translation	Орчуулга
3433	МТ, КУ	transmission line	дамжуулах шугам
3434	МТ, КУ	Transparency	Тунгалагжилт
3435	МТ, КУ	Transparent	Тунгалаг
3436	МТ, КУ	transport layer	зөөвөрлөх давхарга
3437	МТ, КУ	tree network	мод хэлбэрт сүлжээ
3438	МТ, КУ	trial	Туршилт
3439	МТ, КУ	trigger	гох, триггер
3440	МТ, КУ	trigger (searchSQLServer)	триггер
3441	МТ, КУ	tuple	жагсаал
3442	МТ, КУ	Type	Төрөл, бичих
3443	МТ, КУ	unarchive	архиваас гарах
3444	МТ, КУ	uncategorised	ангилаагүй
3445	МТ, КУ	Unchanged	Өөрчлөгдөөгүй
3446	МТ, КУ	Undefined	тодорхойгүй
3447	МТ, КУ	Underline	Доогуур зураас
3448	МТ, КУ	Undernet	Сүлжээ Дор
3449	МТ, КУ	Undo	Буцаах
3450	МТ, КУ	Unfilled	Дүүргээгүй
3451	МТ, КУ	Ungroup	Бүлэглэлтыг задлах
3452	МТ, КУ	Unicode	Юникод
3453	МТ, КУ	uninstall	арилгах/хусах
3454	МТ, КУ	Union	Нэгдэл
3455	МТ, КУ	Unique	Цор ганц
3456	МТ, КУ	Unknown	Тодорхойгүй
3457	МТ, КУ	unknown	үл мэдэгдэх
3458	МТ, КУ	Unlink	Холбоос таслах
3459	МТ, КУ	Unmark	Тэмдэглээ авах
3460	МТ, КУ	Unnamed	Нэрлэгдээгүй
3461	МТ, КУ	Unprotect	Хамгаалалтгүй
3462	МТ, КУ	unpublish	нийтлэхгүй
3463	МТ, КУ	unpublished	нийтлэгдээгүй
3464	МТ, КУ	Unread	Уншигдаагүй
3465	МТ, КУ	Unrestricted	Хязгаарлагдмал
3466	МТ, КУ	Unsent	Илгээгдээгүй
3467	МТ, КУ	Untitled	Нэрлэгдээгүй
3468	МТ, КУ	Unwritable	Бичих боломжгүй
3469	МТ, КУ	Unzip	Задлах
3470	МТ, КУ	unzip	ЗИП-ийг задлах
3471	МТ, КУ	Update	Шинэчлэх, Шинэчлэл хийх
3472	МТ, КУ	Updated	Шинэчлэгдсэн
3473	МТ, КУ	upload	оруулах
3474	МТ, КУ	upload	байрлуулж суулгах
3475	МТ, КУ	URL redirection	‘URL’-ыг өөрчлөн чиглүүлэх
3476	МТ, КУ	Use	Хэрэглэх
3477	МТ, КУ	Usenet	Сүлжээ Хэрэглэх
3478	МТ, КУ	User	Хэрэглэгч
3479	МТ, КУ	User Data Protocol	Хэрэглэгчийн Өгөгдлийн Протокол
3480	МТ, КУ	vaccine	вакцин
3481	МТ, КУ	validation	Бататгах
3482	МТ, КУ	Validity	Хүчин төгөлдөр
3483	МТ, КУ	Variable	Хувьсагч
3484	МТ, КУ	Variant	Хувилбар
3485	МТ, КУ	vCard	цахим карт
3486	МТ, КУ	Version	Хувилбар
3487	МТ, КУ	Vertical	Босоо
3488	МТ, КУ	Vertically	Босоогоор
3489	МТ, КУ	video streaming	видео урсгал
3490	МТ, КУ	View	Харах, Харагдац
3491	МТ, КУ	Violet	Зөрчил
3492	МТ, КУ	virtual	виртуал, Хийсвэр, төсөөллийн
3493	МТ, КУ	virtual world	виртуал орчин
3494	МТ, КУ	virus	вирус
3495	МТ, КУ	Visibility	Харагдац
3496	МТ, КУ	Visible	Харагдахуйц , Ил
3497	МТ, КУ	visit	зочлох
3498	МТ, КУ	Visual	Визуал
3499	МТ, КУ	volatile	Хувирамтгай, тогтворгүй
3500	МТ, КУ	Waiting	Хүлээж байна
3501	МТ, КУ	Wallpaper	Дэлгэцийн зураг
3502	МТ, КУ	Warning	Сануулга
3503	МТ, КУ	Warning!	Анхаар!
3504	МТ, КУ	Watch	Хяналт
3505	МТ, КУ	Watermark	Усан тэмдэг
3506	МТ, КУ	Web	Веб
3507	МТ, КУ	Web accelerator	Вэб хурдасгуур
3508	МТ, КУ	Web cache	Вэбийн кэш
3509	МТ, КУ	Web cam	Вэб камер
3510	МТ, КУ	Web design	Вэб дизайн/зохиомж
3511	МТ, КУ	Web designer	Вэб зохион бүтээгч
3512	МТ, КУ	Web Search	Вэб хайлт
3513	МТ, КУ	Webmaster	Вэб мастер
3514	МТ, КУ	Weight	Жин
3515	МТ, КУ	wide area network	өргөн хүрээний сүлжээ
3516	МТ, КУ	wide distribution	өргөн түгээх
3517	МТ, КУ	wideband	өргөн зурвас
3518	МТ, КУ	widget	виджэт/багаж хэрэгсэл
3519	МТ, КУ	Widow	Өрөөсөн мөр
3520	МТ, КУ	Width	Өргөн
3521	МТ, КУ	Window	Цонх
3522	МТ, КУ	Wired	Уяатай / утастай
3523	МТ, КУ	wizard	Залуур
3524	МТ, КУ	Word	үг
3525	МТ, КУ	workflow	ажлын урсгал
3526	МТ, КУ	Wrap	Өлгийдэх, Нугалах
3527	МТ, КУ	writable	бичих боломжтой
3528	МТ, КУ	WYGIWYNTYH “WHAT YOU GET IS WHAT YOU NEV	Чи юу олж авах вэ гэвэл, хэзээ ч бодож байгаагүй юмаа олж авна
3529	МТ, КУ	Yes	Тийм
3530	МТ, КУ	zip	зип
3531	МТ, КУ	Zip code	ЗИП код
3532	МТ, КУ	ZIP file	ЗИП файл
3533	МТ, КУ	zone	муж
3534	МТ, КУ	Zoom	Масштаб
3535	МТ, КУ	.NET Dot Net	Дот Нэт	Програм хангамжийг ажиллуулах болоод хөгжүүлэх цогц орчин.	[МХХТ]
3536	МТ, КУ	2 tier	хоёр давхаргат		[МХХТ]
3537	МТ, КУ	a loophole in the law	хуулийн цоорхой		[МХХТ]
3538	МТ, КУ	abnormal case	хэвийн бус тохиолдол		[МХХТ]
3539	МТ, КУ	abort	зогсоох		[МХХТ]
3540	МТ, КУ	absract method	хийсвэр арга		[МХХТ]
3541	МТ, КУ	abstract	хийсвэр		[МХХТ]
3542	МТ, КУ	Abstract Class	хийсвэр класс		[МХХТ]
3543	МТ, КУ	abstract data type	өгөгдөлийн хийсвэр төрөл (ӨХТ)		[МХХТ]
3544	МТ, КУ	abstract factory pattern	хийсвэр үйлдвэрлэгчийн патерн		[МХХТ]
3545	МТ, КУ	abstract superclass	хийсвэр эх класс		[МХХТ]
3546	МТ, КУ	abstraction	хийсвэрлэлт		[МХХТ]
3547	МТ, КУ	abstraction techniques	хийсвэрлэх арга		[МХХТ]
3548	МТ, КУ	accept	хүлээн авах		[МХХТ]
3549	МТ, КУ	acceptance tests	хүлээн авах тест	бүтээгдэхүүн хэрэглэгчийн шаардлагыг хангаж буй эсэхийг хэрэглэгч шалгах үйл явц	[МХХТ]
3550	МТ, КУ	access control	хандалтын хяналт		[МХХТ]
3551	МТ, КУ	access frequency	хандалтын давтамж		[МХХТ]
3552	МТ, КУ	access modifier	хандалтыг тодорхойлогч		[МХХТ]
3553	МТ, КУ	access path	хандалтын зам		[МХХТ]
3554	МТ, КУ	access pattern	хандалтын патерн		[МХХТ]
3555	МТ, КУ	accessor method	хандагч арга		[МХХТ]
3556	МТ, КУ	account	данс		[МХХТ]
3557	МТ, КУ	accounting	нягтлан бодох		[МХХТ]
3558	МТ, КУ	accuracy	нарийвчлал		[МХХТ]
3559	МТ, КУ	actial	жинхэнэ		[МХХТ]
3560	МТ, КУ	action	үйл ажил		[МХХТ]
3561	МТ, КУ	action table	үйлдлийн хүснэгт		[МХХТ]
3562	МТ, КУ	Activation	Объектод удирдлага шилжих хугацаа		[МХХТ]
3563	МТ, КУ	activation record	бичлэгийн идэвхижил		[МХХТ]
3564	МТ, КУ	activator	идэвхжүүлэгч		[МХХТ]
3565	МТ, КУ	Activity	Үйл ажиллагаа		[МХХТ]
3566	МТ, КУ	activity diagram	Үйл ажиллагааны диаграм		[МХХТ]
3567	МТ, КУ	activity-based approach	үйл ажиллагаанд суурилсан арга	төслийн хүрээнд хийгдэх ажлуудыг тогтоож, ажил бүрийг дэд ажлуудад хуваан задлах арга	[МХХТ]
3568	МТ, КУ	actor	оролцогч		[МХХТ]
3569	МТ, КУ	actual value	Бодит утга		[МХХТ]
3570	МТ, КУ	acyclic	асиклик		[МХХТ]
3571	МТ, КУ	adapter pattern	тохируулах паттерн		[МХХТ]
3572	МТ, КУ	add hardware	шинэ төхөөрөмж нэмэх		[МХХТ]
3573	МТ, КУ	add new programs	шинэ програм нэмэх		[МХХТ]
3574	МТ, КУ	addition	нэмэлт	–	[МХХТ]
3575	МТ, КУ	address	хаяг		[МХХТ]
3576	МТ, КУ	address operator	хаягийн оператор		[МХХТ]
3577	МТ, КУ	adhocracy	тусгайчууд	зөвлөгөө өгдөг байгууллагууд	[МХХТ]
3578	МТ, КУ	administration tool	админы програм		[МХХТ]
3579	МТ, КУ	administrator	админ		[МХХТ]
3580	МТ, КУ	ADO.NET	Макрософт компаниас гаргасан өгөгдөлтэй ажиллах програм хангамжийн компонентуудын олонлог		[МХХТ]
3581	МТ, КУ	affect	нөлөө		[МХХТ]
3582	МТ, КУ	agency cost theory	агентийн зардлын онол		[МХХТ]
3583	МТ, КУ	aggregate operation	агрегат үйлдэл	count, sum, avg, max, min	[МХХТ]
3584	МТ, КУ	aggregation	бүрдэл		[МХХТ]
3585	МТ, КУ	agility	хялбар байдал		[МХХТ]
3586	МТ, КУ	algorithm	алгоритм	Асуудлыг шийдэхэд зориулагдсан, нарийн тодорхойлогдсон дүрмийн төгслөг, дараалал.	[МХХТ]
3587	МТ, КУ	allocation	хуваарилалт		[МХХТ]
3588	МТ, КУ	ambiguity	эргэлзээтэй		[МХХТ]
3589	МТ, КУ	an intentional crime	санаатай үйлдсэн гэмт хэрэг		[МХХТ]
3590	МТ, КУ	analyze	шинжилгээ хийх		[МХХТ]
3591	МТ, КУ	ancestor	өвөг	хоёр элементийн хувьд эхийн эх, эхийн эхийн эх, эхийн эхийн эхийн эх гэх мэт	[МХХТ]
3592	МТ, КУ	annotation	тэмдэглэгээ		[МХХТ]
3593	МТ, КУ	anonymous delegate	тодорхойгүй зочин		[МХХТ]
3594	МТ, КУ	anonymous inner class	нэргүй дотоод класс		[МХХТ]
3595	МТ, КУ	anonymous inner class	нэргүй дотоод класс		[МХХТ]
3596	МТ, КУ	antijoin	эсрэг холболт	2 харьцааны ижил бус бичлэгүүдийг ялгаж харуулна.	[МХХТ]
3597	МТ, КУ	application administrator	програмын админ		[МХХТ]
3598	МТ, КУ	application development	хэрэглээний програм хөгжүүлэлт	–	[МХХТ]
3599	МТ, КУ	application domain	програмын хэрэглээ		[МХХТ]
3600	МТ, КУ	Application Programming Interface (API)	интерфейс	Хэрэглээний програм бүтээхэд зориулагдсан сан,класс, обькт өгөгдлийн бүтэц, функцуудын олонлог	[МХХТ]
3601	МТ, КУ	application server	аппликешн сервер		[МХХТ]
3602	МТ, КУ	applicative	хэрэглээний		[МХХТ]
3603	МТ, КУ	apprentice site	дагалдагч сайт		[МХХТ]
3604	МТ, КУ	architectural styles	архитектурын загварууд		[МХХТ]
3605	МТ, КУ	argument	аргумент	Функцэд илгээж байгаа өгөгдөл	[МХХТ]
3606	МТ, КУ	argument promotion	аргументийг дэмжих		[МХХТ]
3607	МТ, КУ	arithmetic operators	арифметик үйлдэл		[МХХТ]
3608	МТ, КУ	Array type	Массив төрөл	Санах ойд дараалан байрлах нэгэн төрлийн утгуудын цувааг илэрхийлэх төрөл. Цувааны аль нэг гишүүнд хандахдаа байрлалын дугаар буюу индекс гэж нэрлэгдэх тоон дугаарыг ашиглана.	[МХХТ]
3609	МТ, КУ	arrival	ирэх	системд орж ирсэн өмнөх хэрэглэгчийн хойноос ирсэн шинэ хэрэглэгчийн хугацааг тэмдэглэхэд хэрэглэгддэг	[МХХТ]
3610	МТ, КУ	artifical	зохиомол		[МХХТ]
3611	МТ, КУ	ascending	өсөхөөр		[МХХТ]
3612	МТ, КУ	ASP.NET	Динамик вэб сайт, вэб апликэйшн, вэб үйлчилгээ бүтээхэд зориулан Microsoft компаниас гаргасан вэб фр		[МХХТ]
3613	МТ, КУ	aspect oriented architecture	гадаад төрх байдалд суурилсан архитектур		[МХХТ]
3614	МТ, КУ	assembly language	ассемблер хэл		[МХХТ]
3615	МТ, КУ	assertion	хэллэг,баталгаа		[МХХТ]
3616	МТ, КУ	assessment	үнэлгээ		[МХХТ]
3617	МТ, КУ	assessment report	үнэлгээний тайлан	–	[МХХТ]
3618	МТ, КУ	assign	утга олгох	Хувьсагчийн хуучин утгыг дарж шинэ утга бичих үйлдэл	[МХХТ]
3619	МТ, КУ	assignment	утга олгох үйлдэл		[МХХТ]
3620	МТ, КУ	assignment of copyright	оюуны өмчийн эрхийг шилжүүлэх	Програм хангамж нь оюуны өмчийн бүтээл учир оюуны өмчийн хуулийн дагуу оюуны өмчийн эрхийг шилжүүлж болно.	[МХХТ]
3621	МТ, КУ	assignment operator	хандалтын үйлдлүүд		[МХХТ]
3622	МТ, КУ	association	холбоо		[МХХТ]
3623	МТ, КУ	association rule	холбоо, хамаарлын дүрэм		[МХХТ]
3624	МТ, КУ	assumptions	төсөөлөл		[МХХТ]
3625	МТ, КУ	asynchronous	дараалсан		[МХХТ]
3626	МТ, КУ	asynchronous replication	асинхрон хуулбарлалт	ӨС-н объект хийгдсэн өөрчлөлтийг тодорхой хугацааны дараа өөр сайт дээр байгаа объектод хийх	[МХХТ]
3627	МТ, КУ	Asynchronous delegate	Асинхрон төлөөлөгч		[МХХТ]
3628	МТ, КУ	at liberty	сул чөлөөтэй	дураар аашлах	[МХХТ]
3629	МТ, КУ	atomic value	нэгж утга	задардаггүй, бүхлээрээ нэг утга санаа агуулсан атрибутын утга, жишээлбэл, хүний нэр, харин овог нэр гэвэл 2 утгаас тогтсон гэж үзнэ	[МХХТ]
3630	МТ, КУ	atomicity	цул байх		[МХХТ]
3631	МТ, КУ	attach file	файл хавсаргах		[МХХТ]
3632	МТ, КУ	attached	хавсаргасан		[МХХТ]
3633	МТ, КУ	attentive	анхаарал		[МХХТ]
3634	МТ, КУ	attribute	атрибут, шинж чанар		[МХХТ]
3635	МТ, КУ	attribute affinity matrix	атрибутын хөршийн харьцааны матриц		[МХХТ]
3636	МТ, КУ	attribute affinity measure	атрибутын хөршийн харьцааны хэмжигдэхүүн		[МХХТ]
3637	МТ, КУ	audit report	аудитын тайлан	–	[МХХТ]
3638	МТ, КУ	auditory	сонсголын	хэрэглэгчийн сонсох мэдрэхүй	[МХХТ]
3639	МТ, КУ	authentication	жинхэнэ эсэхийг баталгаажуулах	дамжуулалт, дамжуулж буй өгөгдөл мессеж, баримт бичгийн баталгаатай байдлыг хангах аюулгүй байдлын арга хэмжээнүүдээр тодорхойлогддог.	[МХХТ]
3640	МТ, КУ	autonomic computing	автоном тооцоолол	өөрөө өөрийгөө зохион байгуулдаг, тохируулдаг, засдаг систем. Жишээ нь: вирусын програм	[МХХТ]
3641	МТ, КУ	auxiliary	туслах		[МХХТ]
3642	МТ, КУ	average	дундаж	хэрэглэгчдийн хүлээлтийн дундаж хугацаа, дарааллын дундаж урт, үйлчилгээний цэгийн сул зогсолтын дундаж хугацаа гэх мэт	[МХХТ]
3643	МТ, КУ	axiom	аксиом		[МХХТ]
3644	МТ, КУ	axiomatic	аксиоматик		[МХХТ]
3645	МТ, КУ	axis	тэнхлэг		[МХХТ]
3646	МТ, КУ	B2C	Бизнесээс хэрэглэгчид		[МХХТ]
3647	МТ, КУ	backbone	нуруу		[МХХТ]
3648	МТ, КУ	background process	бэлтгэл үйл ажиллагаа		[МХХТ]
3649	МТ, КУ	balanced estimates	тэнцвэртэй тооцоолол		[МХХТ]
3650	МТ, КУ	Bar Chart	Бар диаграм		[МХХТ]
3651	МТ, КУ	base class	үндсэн класс		[МХХТ]
3652	МТ, КУ	base register	үндсэн регистр	Харьцангуй хаяглалт хийхэд хэрэглэгдэх регистр	[МХХТ]
3653	МТ, КУ	base size	үндсэн хэмжээ	програмын өөрчлөлт хийхээс өмнөх хэмжээ ба програмын дараа дараачийн хувилбарын үндсэн хэмжээ нь өмнөх хувилбарын хэмжээтэй тэнцүү байна	[МХХТ]
3654	МТ, КУ	batch processing	багцлан боловсруулах		[МХХТ]
3655	МТ, КУ	batch system	багц боловсруулах систем	Үйлдлийн системийн эхэн үеийн хувилбар	[МХХТ]
3656	МТ, КУ	beep	сигнал		[МХХТ]
3657	МТ, КУ	behavioral pattern	ажиллагааны патерн		[МХХТ]
3658	МТ, КУ	benchmark	харьцуулах судалгаа		[МХХТ]
3659	МТ, КУ	best effort	хамгийн сайн чармайлт		[МХХТ]
3660	МТ, КУ	binary search tree	Хоёртын хайлтын мод		[МХХТ]
3661	МТ, КУ	binary semaphore	хоёртын семафор	Утга нь 1-ээс үл хэтрэх семафор хувьсагч	[МХХТ]
3662	МТ, КУ	bitwise operator	хоёртын оператор		[МХХТ]
3663	МТ, КУ	black hat	хар хакер, хар малгайт	компьютерийн систем рүү хууль бусаар нэвтэрч ороод устгаж зугаагаа гаргаж явдаг хүмүүс	[МХХТ]
3664	МТ, КУ	blueprint	төлөвлөгөө		[МХХТ]
3665	МТ, КУ	boot disk	үйлдлийн системтэй диск		[МХХТ]
3666	МТ, КУ	boot loader	үйлдлийн систем ачаалагч		[МХХТ]
3667	МТ, КУ	boot sector	дискны эхлүүлэх сектор		[МХХТ]
3668	МТ, КУ	bound	хязгаарлах		[МХХТ]
3669	МТ, КУ	boundary class	xолбогч класс	Тухайн системд олонг харьцах олон холбоос классуудын хооронд байвал түүнийг салгах зориулалтаар холбогч класс үүсгэдэг	[МХХТ]
3670	МТ, КУ	bounded buffer	хязгаарлагдсан буфер	Буфер нь төгсгөллөг урттай үеийн хэрэглэгч-үйлдвэрлэгчийн асуудал	[МХХТ]
3671	МТ, КУ	Boxing	Хайрцаглалт	Эгэл төрлийг заалт төрөл рүү хувиргах үйлдэл.	[МХХТ]
3672	МТ, КУ	branch	салаа		[МХХТ]
3673	МТ, КУ	bribes	авилга	өөрийн бизнест давуу тал олж авахын тулд бусдад мөнгө юмуу эд зүйлс өгөх	[МХХТ]
3674	МТ, КУ	bridge	дамжуулагч		[МХХТ]
3675	МТ, КУ	bridge pattern	гүүр паттерн		[МХХТ]
3676	МТ, КУ	broad conversion	өргөтгөсөн хөрвүүлэлт		[МХХТ]
3677	МТ, КУ	broker	зуучлагч		[МХХТ]
3678	МТ, КУ	bug	алдаа	програм зорилгынхоо дагуу хэвийн ажиллахад саад учруулах согог, гэмтэл, дутагдал, гажиг (тухайлбал буруу үр дүн гаргах)	[МХХТ]
3679	МТ, КУ	build	байгуулах	програм компиляци хийх үйл явц	[МХХТ]
3680	МТ, КУ	build tool	байгуулах хэрэгсэл		[МХХТ]
3681	МТ, КУ	builder pattern	байгуулагч, бүрдүүлэгч паттерн		[МХХТ]
3682	МТ, КУ	building blocks	нэгж,үүсгэгч блок		[МХХТ]
3683	МТ, КУ	bullet	тэмдэглэгээ		[МХХТ]
3684	МТ, КУ	business analysis	бизнес шинжилгээ		[МХХТ]
3685	МТ, КУ	business ecosystem	бизнесийн экосистем		[МХХТ]
3686	МТ, КУ	business ecosystem	бизнесийн экосистем		[МХХТ]
3687	МТ, КУ	business process	бизнесийн процесс		[МХХТ]
3688	МТ, КУ	business process orchestration	бизнесийн процессийн удирдлага		[МХХТ]
3689	МТ, КУ	busy waiting	завгүй хүлээлт	Процессорт ачаалал өгч хүлээх	[МХХТ]
3690	МТ, КУ	by date	огноогоор		[МХХТ]
3691	МТ, КУ	by name	нэрээр		[МХХТ]
3692	МТ, КУ	by size	хэмжээгээр		[МХХТ]
3693	МТ, КУ	by type	төрлөөр		[МХХТ]
3694	МТ, КУ	bytecode	байт код		[МХХТ]
3695	МТ, КУ	C# C Sharp	.NET фрэймворктой хамт бүтээгдсэн олон талын зориулалттай програмчлалын хэл.Энэ хэл нь ECMA-334 стан		[МХХТ]
3696	МТ, КУ	cache hit	өгөгдөл кэшт байх	Хандахаар хүссэн өгөгдөл кэшт байх магадлал	[МХХТ]
3697	МТ, КУ	cache manager	кеш удирдлага		[МХХТ]
3698	МТ, КУ	cached	хэшлэгдсэн		[МХХТ]
3699	МТ, КУ	calloboration	хамтын ажиллагаа		[МХХТ]
3700	МТ, КУ	Camel Notation	Камель тэмдэглэгээ	Камель тэмдэглэгээ нь нэрэнд орсон эхний үгийн эхний үсгийг жижгээр бичээд бусад үгийн эхний үсгийг томоор бичдэг. Жишээ нь myClassAdder.	[МХХТ]
3701	МТ, КУ	cancel	болих, цуцлах, хүчингүй болгох		[МХХТ]
3702	МТ, КУ	candidate key	кандидат түлхүүр		[МХХТ]
3703	МТ, КУ	canonical	каноник		[МХХТ]
3704	МТ, КУ	capacity	багтаамж		[МХХТ]
3705	МТ, КУ	cardinality	олонлогийн чадал	хэмжээ	[МХХТ]
3706	МТ, КУ	cartesian product	картезиан үржвэр	нэг харьцааны бичлэг бүрийг нөгөө хөрьцааны бичлэг бүртэй,ямар нэгэн хязгаарлалтгүйгээр холбодог үйлдэл, жишээлбэл, A{1,2}×B{3,4} = {(1,3), (1,4), (2,3), (2,4)}	[МХХТ]
3707	МТ, КУ	case	жишээ, тохиолдол		[МХХТ]
3708	МТ, КУ	case study	тохиолдол судлах		[МХХТ]
3709	МТ, КУ	Casting	төрөл хувиргалт		[МХХТ]
3710	МТ, КУ	CAT(current arrival time)	үйлчлүүлэхээр ирсэн бодит хугацаа	CATi = CATi-1+ATi	[МХХТ]
3711	МТ, КУ	catch	барих	ямар төрлийн эксепшэн барихыг заасан шүүлтүүр илэрхийлэл	[МХХТ]
3712	МТ, КУ	catch error	алдаа барих		[МХХТ]
3713	МТ, КУ	chain of responsible	үүрэг хариуцлагын дараалал		[МХХТ]
3714	МТ, КУ	change or remove programs	програмд өөрчлөлт хийх/устгах		[МХХТ]
3715	МТ, КУ	change request	өөрчлөх хүсэлт	–	[МХХТ]
3716	МТ, КУ	changes	өөрчлөлт	–	[МХХТ]
3717	МТ, КУ	chaos	утгагүй		[МХХТ]
3718	МТ, КУ	character spacing	тэмдэгт хоорондын зай		[МХХТ]
3719	МТ, КУ	characterization	шинж чанарын тодорхойлолт		[МХХТ]
3720	МТ, КУ	characterize	хэлбэржих, тэмдэглэгдэх		[МХХТ]
3721	МТ, КУ	chart	график, диаграм		[МХХТ]
3722	МТ, КУ	check constraint	шалгах хязгаарлалт		[МХХТ]
3723	МТ, КУ	check point	хяналтын цэг	ажлын гүйцэтгэлийг үе шаттайгаар хянах огноо ба төслийн удирдлага хяналтын цэгүүдийг төлөвлөж урьдчилан танилцуулдаг	[МХХТ]
3724	МТ, КУ	checkpoint	шалгах цэг		[МХХТ]
3725	МТ, КУ	Checksum	хяналтын хэмжээ		[МХХТ]
3726	МТ, КУ	Child	хүүхэд		[МХХТ]
3727	МТ, КУ	child process	дэд процесс	Эцэг процессын үүсгэсэн процесс	[МХХТ]
3728	МТ, КУ	choice	сонголт		[МХХТ]
3729	МТ, КУ	CIO	ахлах мэргэжилтэн		[МХХТ]
3730	МТ, КУ	circular wait	тойрон хүлээх		[МХХТ]
3731	МТ, КУ	circumstance	нөхцөл байдал		[МХХТ]
3732	МТ, КУ	citizenship	иргэншил	Цахим засаглалд аливаа хүн бүр аливаа нэг улсын иргэншилтэй байх ёстой гэж үздэг.	[МХХТ]
3733	МТ, КУ	class	класс		[МХХТ]
3734	МТ, КУ	class diagram	класс диаграм		[МХХТ]
3735	МТ, КУ	class hierarchy	классын бүтэц, иерархи		[МХХТ]
3736	МТ, КУ	class library	классын сан		[МХХТ]
3737	МТ, КУ	class loader	класс ачаалагч/ ачаалуур		[МХХТ]
3738	МТ, КУ	class score	классын оноо		[МХХТ]
3739	МТ, КУ	class variable	классын хувьсагч		[МХХТ]
3740	МТ, КУ	classification	ангилал		[МХХТ]
3741	МТ, КУ	classpath	классын зам		[МХХТ]
3742	МТ, КУ	clause	хуулийн заалт		[МХХТ]
3743	МТ, КУ	clause	өгүүлбэр		[МХХТ]
3744	МТ, КУ	client/server computing	клиент/ сервер технологи-тооцоолол		[МХХТ]
3745	МТ, КУ	clone	клон, хуулбар үүсгэх		[МХХТ]
3746	МТ, КУ	cloud computing	үүлэн тооцоолол	өгөгдөл алслагдсан сервер дээр хадгалагдах бөгөөд хэрэглэгч интернет ашиглан тухайн өгөгдөлд хандаж ажиллана.	[МХХТ]
3747	МТ, КУ	cluster	кластер		[МХХТ]
3748	МТ, КУ	clustered affinity matrix	кластр хийгдсэн хөршийн харьцааны матриц		[МХХТ]
3749	МТ, КУ	clustered index	кластр индекс	өгөгдлийг эрэмбэлж буй талбараар индекс үүсгэсэн байвал энэ нь кластр индекс болно.	[МХХТ]
3750	МТ, КУ	code contract	кодын гэрээ		[МХХТ]
3751	МТ, КУ	code generation	код үүсгэлт	–	[МХХТ]
3752	МТ, КУ	code inspection	кодын шалгалт	ТАЙЛБАР: Програмчлалд хамаарна.	[МХХТ]
3753	МТ, КУ	coding	кодчилол	–	[МХХТ]
3754	МТ, КУ	coding rule	кодчилох дүрэм	–	[МХХТ]
3755	МТ, КУ	coding standart	кодчилолын стандарт		[МХХТ]
3756	МТ, КУ	cohesion	уялдаа		[МХХТ]
3757	МТ, КУ	collaboration	хамтын ажиллагаа		[МХХТ]
3758	МТ, КУ	collaboration diagram	Хамтын ажиллагааны диаграм		[МХХТ]
3759	МТ, КУ	collabration system	хамтын ажиллагааны систем		[МХХТ]
3760	МТ, КУ	collection	цуглуулга		[МХХТ]
3761	МТ, КУ	collobration diagram	харилцан ажиллагааны диаграм		[МХХТ]
3762	МТ, КУ	column	багана		[МХХТ]
3763	МТ, КУ	command line	командын мөр		[МХХТ]
3764	МТ, КУ	command pattern	үйлдлийн патерн		[МХХТ]
3765	МТ, КУ	commercial software	арилжааны програм хангамж	–	[МХХТ]
3766	МТ, КУ	commit	итгэмжлэх		[МХХТ]
3767	МТ, КУ	Commit point site	батагаажуулан хийх сайт	Глобаль зохицуулагчийн зааврын дагуу транзакшныг баталгаажуулах эсвэл буцаах үйлдлийг хийх зангилаа	[МХХТ]
3768	МТ, КУ	commit point strength	баталгаажуулах цэгийн хүч	тухайн сайт two-phase commit-н үед ямар үүрэг гүйцэтгэхийг тодорхойлох утга	[МХХТ]
3769	МТ, КУ	commit protocol	итгэмжлэх протокол		[МХХТ]
3770	МТ, КУ	committed service level	үйлчилгээний тогтоосон түвшин	хэрэглэгчтэй хийсэн гэрээ хэлэлцээр, протокол зэргээр тогтоосон түвшин	[МХХТ]
3771	МТ, КУ	Common language Infrastructure (CLI)	дундын хэлний дэд бүтэц		[МХХТ]
3772	МТ, КУ	common language runtime	дундын хэлний ажиллах хугацаа		[МХХТ]
3773	МТ, КУ	Common language Specification	дундын хэлний тодорхойлолт		[МХХТ]
3774	МТ, КУ	common type system	дундын төрлийн систем		[МХХТ]
3775	МТ, КУ	communication cost	холбоо харилцааны зардал		[МХХТ]
3776	МТ, КУ	communication theory	мэдээлэл дамжуулах онол		[МХХТ]
3777	МТ, КУ	communication tool	холбоо харилцааны хэрэгсэл		[МХХТ]
3778	МТ, КУ	Communications Decency Act	Харилцаа холбооны Ёс зүйн заалт		[МХХТ]
3779	МТ, КУ	comparison	харьцуулалт		[МХХТ]
3780	МТ, КУ	compatible types	нийцэй төрлүүд		[МХХТ]
3781	МТ, КУ	competitive force model	өрсөлдөх хүчний загвар		[МХХТ]
3782	МТ, КУ	compile	хөрвүүлэх		[МХХТ]
3783	МТ, КУ	compile error	хөрвүүлэлтийн алдаа	Си хэлний дүрмийн алдаа	[МХХТ]
3784	МТ, КУ	compiler directive	хөрвүүлэх директив	Хөрвүүлэлт хийгдэхээс өмнө толгой файл ачаалах болон бусад үйлдлүүдийг хийхийг заасан чагт тэмдэгтээр эхэлсэн мөрүүд	[МХХТ]
3785	МТ, КУ	complete software product	програм хангамжийн эцсийн бүтээгдэхүүн	хүргэлтэд бэлэн болсон бүтээгдэхүүн.	[МХХТ]
3786	МТ, КУ	completeness	бүрэн бүтэн байдал		[МХХТ]
3787	МТ, КУ	complexity	нийлмэл байдал	төвөгтэй байх, нүсэр байх	[МХХТ]
3788	МТ, КУ	complication unit	нийлмэл хэсэг		[МХХТ]
3789	МТ, КУ	component	бүрдэл хэсгүүд, компонент		[МХХТ]
3790	МТ, КУ	component diagram	бүрэлдэхүүний диаграм		[МХХТ]
3791	МТ, КУ	Component Object Model	бүрэлдэхүүн объектийн загвар	COM нь хэл платформ,машинаас үл хамааран, обьектуудын харилцан ажиллалааг дэмжих Мicrosoft компаниас гаргасан технилоги	[МХХТ]
3792	МТ, КУ	component-based development	компонентэд суурилсан хөгжүүлэлт		[МХХТ]
3793	МТ, КУ	composability	нэгтгэх боломж		[МХХТ]
3794	МТ, КУ	compose pattern	бүрдмэл патерн		[МХХТ]
3795	МТ, КУ	composite value	нийлмэл утга	бие даасан утгатай хэсгүүдээс тогтсон атрибутын утга, жишээлбэл, гэрийн хаяг(дүүрэг,гудамж,байр,орц,хаалга)	[МХХТ]
3796	МТ, КУ	composition	нийлмэл		[МХХТ]
3797	МТ, КУ	composition	Зөвхөн нэг л объектод харъяалагдах боломжтой бол		[МХХТ]
3798	МТ, КУ	compound assignment operator	өргөтгөсөн утга олгох үйлдэл		[МХХТ]
3799	МТ, КУ	computer abuse	компьютерийн дайралт		[МХХТ]
3800	МТ, КУ	computer crime	компьютерийн гэмт хэрэг		[МХХТ]
3801	МТ, КУ	computer emgineering	компьютер инженерчлэл		[МХХТ]
3802	МТ, КУ	computer ethics	компьютерийн ёс зүй		[МХХТ]
3803	МТ, КУ	computer in the workplaces	ажлын байран дахь компьютерүүд		[МХХТ]
3804	МТ, КУ	computer instrustions	компьютерийн даалгавар		[МХХТ]
3805	МТ, КУ	computer match	мэдээллийн харьцуулалт өрсөлдөөн	аливаа мэдээллийг нэгээс дээш мэдээллийн санд хайж харьцуулалт хийх нэгтгэх	[МХХТ]
3806	МТ, КУ	computer performance	компьютерийн гүйцэтгэл		[МХХТ]
3807	МТ, КУ	computer program	компьютерийн програм		[МХХТ]
3808	МТ, КУ	computer virus	компьютерийн вирус		[МХХТ]
3809	МТ, КУ	concatenation	залгах нэгтгэх		[МХХТ]
3810	МТ, КУ	concept	ойлголт,зарчим		[МХХТ]
3811	МТ, КУ	conceptual design	ерөнхий загвар		[МХХТ]
3812	МТ, КУ	conceptual schema	ерөнхий схем	Харьцаа ӨСУС-д уг схем нь ӨС-д хадгалагдах бүхий л харьцаануудыг дүрсэлдэг.	[МХХТ]
3813	МТ, КУ	conclusion	дүгнэлт		[МХХТ]
3814	МТ, КУ	concrete	бодит		[МХХТ]
3815	МТ, КУ	concrete class	тодорхой класс		[МХХТ]
3816	МТ, КУ	concurent	конкурент		[МХХТ]
3817	МТ, КУ	concurrency	давхцал		[МХХТ]
3818	МТ, КУ	concurrency control	давхцлын хяналт		[МХХТ]
3819	МТ, КУ	concurrency control	зэрэг хяналт		[МХХТ]
3820	МТ, КУ	concurrency transparency	зэрэг ил тод байх		[МХХТ]
3821	МТ, КУ	concurrent programming	паралель програмчлал		[МХХТ]
3822	МТ, КУ	cones	лонхонцор	хүний нүдний торлог бүрхүүлийн гэрлийн долгионы фотомэдрэгч	[МХХТ]
3823	МТ, КУ	confidence	үнэмшил		[МХХТ]
3824	МТ, КУ	configuration control	тохиргооны хяналт		[МХХТ]
3825	МТ, КУ	configuration evaluation	тохиргооны үнэлгээ		[МХХТ]
3826	МТ, КУ	configuration identification	тохиргоог таних		[МХХТ]
3827	МТ, КУ	configuration item	тохиргооны зүйл		[МХХТ]
3828	МТ, КУ	configuration management process	тохиргооны удирдлагын процесс		[МХХТ]
3829	МТ, КУ	conjunctive	холбогч		[МХХТ]
3830	МТ, КУ	connected	холбогдсон		[МХХТ]
3831	МТ, КУ	Connection String	Холбогч мөр		[МХХТ]
3832	МТ, КУ	consequence	үр дагавар		[МХХТ]
3833	МТ, КУ	consist	бүрдэх	бүтэц зохион байгуулалт	[МХХТ]
3834	МТ, КУ	console	оролт, гаралтын төхөөрөмж		[МХХТ]
3835	МТ, КУ	Console Application	Консоль програм	Командын мөрнөөс зөвхөн текстэн оролт, гаралт хийж ажиллах програм.	[МХХТ]
3836	МТ, КУ	constant	тогтмол	Програмын биелэлтийн явцад утга нь тогтмол байх	[МХХТ]
3837	МТ, КУ	constant variable	тогтмол хувьсагч		[МХХТ]
3838	МТ, КУ	constrain	хязгаарлал	албан шаардлага	[МХХТ]
3839	МТ, КУ	constrained genericity	хязгаарлалттай женерисити		[МХХТ]
3840	МТ, КУ	constructive cost model (CoCoMo)	зардал тооцох арга (КоКоМо)		[МХХТ]
3841	МТ, КУ	Constructor	Байгуулагч		[МХХТ]
3842	МТ, КУ	containment	багтаамж		[МХХТ]
3843	МТ, КУ	contemporary approach	орчин үеийн хандлага		[МХХТ]
3844	МТ, КУ	context switch	бодлого солилт	Процессороос процессыг гаргаж, өөр процесс ачаалах	[МХХТ]
3845	МТ, КУ	continuity	тасралтгүй байх		[МХХТ]
3846	МТ, КУ	continuity of support	үйлчилгээний байнгын бэлэн байдал	–	[МХХТ]
3847	МТ, КУ	continuously	тасралтгүй		[МХХТ]
3848	МТ, КУ	contract	тохиролцоо,гэрээ, хэлцэл, хэлэлцээ		[МХХТ]
3849	МТ, КУ	control class	удирдагч класс	Entity class –аар үүсгэсэн ӨХТөрлөө удирдах зориулттай клиент класс юм.	[МХХТ]
3850	МТ, КУ	control file	хяналтын файл		[МХХТ]
3851	МТ, КУ	control of design and development changes	дизайн, хөгжүүлэлтийн өөрчлөлтийг хянах		[МХХТ]
3852	МТ, КУ	control of production and service provision	үйлдвэрлэл ба үйлчилгээ үзүүлэх хяналтын ажил		[МХХТ]
3853	МТ, КУ	control statement	удирдлагын заавар		[МХХТ]
3854	МТ, КУ	convention	удирдамж	ТАЙЛБАР: Програмчлалын хэл, код бичих дүрэм, програм хангамжийн сан гэх мэт байгууллагын дотоодод мөрдлөг болгох зүйлс	[МХХТ]
3855	МТ, КУ	conventional	уламжлалт		[МХХТ]
3856	МТ, КУ	coordinator site	зохицуулагч сайт		[МХХТ]
3857	МТ, КУ	copyproof	олшруулахаас сэргийлсэн компьютерийн програм		[МХХТ]
3858	МТ, КУ	copyright	зохиогчийн эрх		[МХХТ]
3859	МТ, КУ	core package	гол багц		[МХХТ]
3860	МТ, КУ	correctness	зүгшрүүлэлт		[МХХТ]
3861	МТ, КУ	correlation	коррелаци		[МХХТ]
3862	МТ, КУ	counter-controlled repetition	тоолуурт удирдлагатай давталт		[МХХТ]
3863	МТ, КУ	countermeasure	өөрийнхөө системийг халдлагаас хамгаалах		[МХХТ]
3864	МТ, КУ	coupling	класс хоорондын холбоо,гадаад холбоо		[МХХТ]
3865	МТ, КУ	coveria criteria	хамралтын шалгуур		[МХХТ]
3866	МТ, КУ	CPU	төв процессор		[МХХТ]
3867	МТ, КУ	CPU scheduling	процессор төлөвлөлт	Олон програмын горимын үед процессорыг аль програмд өгч ажиллуулахыг шийдэх	[МХХТ]
3868	МТ, КУ	crack	өөрчлөх	програмын нууцлалт хамгаалалтыг устгаж програмыг өөрчлөх	[МХХТ]
3869	МТ, КУ	creational pattern	үүсгэлтийн патерн		[МХХТ]
3870	МТ, КУ	criminal case	эрүүгийн гэмт хэрэг		[МХХТ]
3871	МТ, КУ	crisis	хямрал		[МХХТ]
3872	МТ, КУ	criteria	шалгуур		[МХХТ]
3873	МТ, КУ	criteria of object orientation	объект хандалттай байх шалгуур		[МХХТ]
3874	МТ, КУ	critical infrastructures	онцгой дэд бүтэц	тухайн улс орны үндэсний аюулгүй байдал асар их хор хохирол учруулж болзошгүй дэд бүтэцийг хэлнэ.	[МХХТ]
3875	МТ, КУ	critical path	ноцтой зам	сул зогсолтгүй ажил орсон, төлөвлөсөн хугацаанаас хэтрэх эрсдэлтэй зам	[МХХТ]
3876	МТ, КУ	critical path method (CPM)	ноцтой замын арга	ажлууд, тэдгээрийн уялдааг зураас, зангилаагаар дүрсэлж, ажил бүрийн эхлэл-төгсгөлийг тооцоолдог арга	[МХХТ]
3877	МТ, КУ	critical section	гол хэсэг		[МХХТ]
3878	МТ, КУ	cross join	хөндлөн холболт		[МХХТ]
3879	МТ, КУ	cryptography	крифтограф	мэдээллийг нууцлах, нууцыг тайлах талаар судалдаг онол	[МХХТ]
3880	МТ, КУ	cumulative hours	хуримтлагдсан цаг	бодлогуудын нийлбэр цаг	[МХХТ]
3881	МТ, КУ	cursor	курсор	бичлэгтэй ажиллах заагч	[МХХТ]
3882	МТ, КУ	cursor	курсор		[МХХТ]
3883	МТ, КУ	Custom Exception	Хэрэглэгчийн хэвийн бус тухай мэдээлэл		[МХХТ]
3884	МТ, КУ	customer property	хэрэглэгчийн өмч		[МХХТ]
3885	МТ, КУ	customer relationship management system	хэрэглэгчтэй харилцах систем		[МХХТ]
3886	МТ, КУ	cyber luddite	цахим өөрчлөлтийг эсэргүүцэгч		[МХХТ]
3887	МТ, КУ	cyberbullying	кибер дайралт		[МХХТ]
3888	МТ, КУ	cybercrime	кебир гэмт хэрэг		[МХХТ]
3889	МТ, КУ	cyberlaw	интернетийн хууль зүй		[МХХТ]
3890	МТ, КУ	cyberlibel	кибер гүтгэлэг, доромжлол	хэн нэгний нэр хүндийг гутаасан худал баталгааг сүлжээгээр тараах	[МХХТ]
3891	МТ, КУ	cyberspace	кибер орон зай		[МХХТ]
3892	МТ, КУ	cyberterrorism	цахим терроризм		[МХХТ]
3893	МТ, КУ	cybervandalism	цахим айлган сүрдүүлэлт		[МХХТ]
3894	МТ, КУ	cycle	цикл	давталттай	[МХХТ]
3895	МТ, КУ	cycle stealing	цикл хулгайлах	Системийн шугамыг хэд хэдэн циклийн турш Санах ойн шууд хандалтын модуль ашигласнаар Төв процессорын хугацаанаас хэрэглэх	[МХХТ]
3896	МТ, КУ	daemon	хүлээгч, хэвтүүл		[МХХТ]
3897	МТ, КУ	daemon process	диман процесс		[МХХТ]
3898	МТ, КУ	damage	эвдрэл	–	[МХХТ]
3899	МТ, КУ	data abstraction	өгөгдлийн хийсвэрлэл		[МХХТ]
3900	МТ, КУ	data allocation	өгөгдөл хуваарилалт	тархмал ӨС-ийн үед өгөгдлийг хамгийн олон давтамжтай ашигладаг сайт дээр байршуулна	[МХХТ]
3901	МТ, КУ	data block	өгөгдлийн блок	Оракл ӨСУС-ийн өгөгдөл хадгалалтын хамгийн бага нэгж	[МХХТ]
3902	МТ, КУ	data capture	өгөгдөл олох	–	[МХХТ]
3903	МТ, КУ	data cleaning	өгөгдөл цэвэрлэх		[МХХТ]
3904	МТ, КУ	data conversion	өгөгдөл хөрвүүлэлт	–	[МХХТ]
3905	МТ, КУ	data definition language /DDL/	өгөгдөл тодорхойлох хэл		[МХХТ]
3906	МТ, КУ	data dictionary	өгөгдлийн толь		[МХХТ]
3907	МТ, КУ	data distribution	өгөгдлийн тархалт		[МХХТ]
3908	МТ, КУ	data encryption	өгөгдлийг кодолж шахах		[МХХТ]
3909	МТ, КУ	data encryption standard	өгөгдөл нууцлах стандарт		[МХХТ]
3910	МТ, КУ	data guard	өгөгдлийн нөөц	үндсэн ӨС-ийн нөөц өгөгдлийн санг үүсгэж хадгалахад ашиглагддаг програм.	[МХХТ]
3911	МТ, КУ	data independence	өгөгдлийн үл хамаарал	өгөгдлийн сан (ӨС)ба түүнийг боловсруулах програм хангамж (ПХ)-ийн харилцан үл хамаарах зарчим, өгөгдлийн сангийн өөрчлөлт ПХ-д нөлөөлөхгүй байх, ПХ-ийн өөрчлөлт ӨС-д нөлөөлөхгүй байх	[МХХТ]
3912	МТ, КУ	data independence	өгөгдлийн бие даасан байдал		[МХХТ]
3913	МТ, КУ	data integration	өгөгдлийн нэгтгэл		[МХХТ]
3914	МТ, КУ	data integrity	өгөгдлийн бүтэн байдал		[МХХТ]
3915	МТ, КУ	data manipulation language /DML/	өгөгдөл боловсруулах хэл		[МХХТ]
3916	МТ, КУ	data model	өгөгдлийн загвар	–	[МХХТ]
3917	МТ, КУ	data preprocessing	өгөгдлийг урьдчилан боловсруулах		[МХХТ]
3918	МТ, КУ	Data Provider	Өгөгдөл нийлүүлэгч		[МХХТ]
3919	МТ, КУ	data redundancy	өгөгдлийн давхцал	нэг төрлийн өгөгдлийг харьцаануудад давхардуулахыг хэлэх ба давхардуулахгүй хадгалах зарчмыг баримтлах ёстой	[МХХТ]
3920	МТ, КУ	data selection	өгөгдөл сонгох		[МХХТ]
3921	МТ, КУ	data size	өгөгдлийн хэмжээ		[МХХТ]
3922	МТ, КУ	data transformation	өгөгдөл хувиргах		[МХХТ]
3923	МТ, КУ	data warehouse	өгөгдлийн агуулах		[МХХТ]
3924	МТ, КУ	database interoperability	ӨС-ийн харилцан ажиллагаа		[МХХТ]
3925	МТ, КУ	database link	ӨС-ийн холбоос		[МХХТ]
3926	МТ, КУ	database management system	өгөгдлийн сан удирдах систем		[МХХТ]
3927	МТ, КУ	database population	өгөгдлийн сан бүрдүүлэлт	–	[МХХТ]
3928	МТ, КУ	database replication	ӨС-г олшруулах	ӨС-ийн объектуудыг алслагдсан сервер дээр байрлах ӨС руу хуулах процесс.	[МХХТ]
3929	МТ, КУ	datafile	өгөгдлийн файл	ӨС-н файл хэлбэр	[МХХТ]
3930	МТ, КУ	Datagram	өгөгдлийн урсгал		[МХХТ]
3931	МТ, КУ	datalog	даталог	ӨС дахь дүрэм болон баримтуудыг тодорхойлох хэл	[МХХТ]
3932	МТ, КУ	datamart	өгөгдлийн март		[МХХТ]
3933	МТ, КУ	dataminig	өгөгдөл олборлолт		[МХХТ]
3934	МТ, КУ	datastream style	өгөгдлийн урсгалын стил		[МХХТ]
3935	МТ, КУ	dead-letter	хүчин төгөлдөр байгаа хууль	одоогоор мөрдөгдөж байгаа	[МХХТ]
3936	МТ, КУ	deadlines	эцсийн хугацаа	хаах хугацаа	[МХХТ]
3937	МТ, КУ	deadlock	мухардал		[МХХТ]
3938	МТ, КУ	debug	алдаа шалгах, засах		[МХХТ]
3939	МТ, КУ	debugger	туршигч	Програмын алдааг олохоор үйлдлүүдийг алхам алхамаар биелүүлж завсрын үр дүн, төлөвийг харах хэрэгсэл	[МХХТ]
3940	МТ, КУ	Debugging	турших		[МХХТ]
3941	МТ, КУ	decimal seperator	аравтын орон таслагч		[МХХТ]
3942	МТ, КУ	decision	шийдвэр		[МХХТ]
3943	МТ, КУ	decision making	шийдвэр гаргах		[МХХТ]
3944	МТ, КУ	decision support system	шийдвэр дэмжих систем		[МХХТ]
3945	МТ, КУ	decision tree	шийдвэрийн мод		[МХХТ]
3946	МТ, КУ	declaration	зарлалт	Хувьсагчийг нэр болон төрлийг нь заан програмд тодорхойлох	[МХХТ]
3947	МТ, КУ	declare	зарлах		[МХХТ]
3948	МТ, КУ	Decoding	код задлах	Энкодлолтын эсрэг үйлдэл	[МХХТ]
3949	МТ, КУ	decomposability	задлан шинжлэх боломж		[МХХТ]
3950	МТ, КУ	decomposition	задлан шинжлэл		[МХХТ]
3951	МТ, КУ	decomposition style	задлан шинжлэх стил		[МХХТ]
3952	МТ, КУ	decompression	задлалт	шахсан мэдээллийг задлах	[МХХТ]
3953	МТ, КУ	decorator pattern	гоёдог патерн		[МХХТ]
3954	МТ, КУ	decouple	салгах		[МХХТ]
3955	МТ, КУ	decrement operator	хорогдуулах үйлдэл		[МХХТ]
3956	МТ, КУ	decryption	тайлалт	Мэдээлэл кодлолтын эсрэг утга илэрхийлнэ.	[МХХТ]
3957	МТ, КУ	dedicated	зориулагдсан		[МХХТ]
3958	МТ, КУ	dedicated server	тусгайлсан сервер		[МХХТ]
3959	МТ, КУ	deductive database	дидактив өгөгдлийн сан	Даталог дүрмүүдийг дэмждэг ӨС-ийн систем	[МХХТ]
3960	МТ, КУ	default constraint	өгөгдмөл утгын хязгаарлалт		[МХХТ]
3961	МТ, КУ	defect	гажилт	шаардлагаас зөрсөн зүйл, алдаа	[МХХТ]
3962	МТ, КУ	defect prevention	гажилтаас сэргийлэх	гажилтын түүхэн өгөгдлийг цуглуулж, түүн дээр үндэслэн загварчлах аргыг сайжруулах үйл ажил	[МХХТ]
3963	МТ, КУ	defect-removal leverage	гажилтыг арилгах хөшүүргэ	гажилтыг арилгах процессийн алхам бүрийн үр ашгийг үнэлдэг үзүүлэлт ба “=(гажилтын тоо/тухайн алхмын хугацаа) / (гажилтын тоо/нэгдсэн тестийн хугацаа)” томъёогоор тооцоолдог	[МХХТ]
3964	МТ, КУ	deferred	төлөвлөсөн		[МХХТ]
3965	МТ, КУ	deferred class	төлөвлөсөн класс		[МХХТ]
3966	МТ, КУ	definition	тодорхойлолт		[МХХТ]
3967	МТ, КУ	deforcement	хүний өмчийг хууль бусаар авах		[МХХТ]
3968	МТ, КУ	defualt constructor	анхны байгуулагч		[МХХТ]
3969	МТ, КУ	delegate parameter	төлөөлөгчийн параметр		[МХХТ]
3970	МТ, КУ	delegate	төлөөлөгч		[МХХТ]
3971	МТ, КУ	delegation	төлөөлөл		[МХХТ]
3972	МТ, КУ	delivery	хүргэлт	програм хангамжийн гаралтыг хэрэглэгчид хүргэж өгөх үйл явц	[МХХТ]
3973	МТ, КУ	delivery activity	хүргэлтийн үйл ажиллагаа	–	[МХХТ]
3974	МТ, КУ	demand paging	шаардлагаар ачаалах	Хуудсыг шаардлагатай болсон үед нь л санах ой руу ачаалах стратеги	[МХХТ]
3975	МТ, КУ	demanding	шаардах хэлбэр		[МХХТ]
3976	МТ, КУ	demonstration	үзүүлбэр		[МХХТ]
3977	МТ, КУ	denotational	тэмдэглээний		[МХХТ]
3978	МТ, КУ	deny privilege	хэрэглэгчийн эрхийг хүчингүй болгох		[МХХТ]
3979	МТ, КУ	depart	гарах		[МХХТ]
3980	МТ, КУ	dependency	хамаарал		[МХХТ]
3981	МТ, КУ	dependency	хараат байдал		[МХХТ]
3982	МТ, КУ	deployment	програмыг байршуулах		[МХХТ]
3983	МТ, КУ	deployment diagram	програмын байрлалын диаграм		[МХХТ]
3984	МТ, КУ	derived	үүсмэл		[МХХТ]
3985	МТ, КУ	derived attributes	гаргаж авсан атрибут	хадгалсан атрибутын утгаас томъёолж гаргасан утгатай атрибут, жишээлбэл, хүний насыг төрсөн өдрөөс нь гаргаж авна	[МХХТ]
3986	МТ, КУ	derived class	үүсмэл класс		[МХХТ]
3987	МТ, КУ	derived fragmentation	хэсэгчлэл		[МХХТ]
3988	МТ, КУ	descendant	ач		[МХХТ]
3989	МТ, КУ	deserializition	обьектийг сэргээх		[МХХТ]
3990	МТ, КУ	design and development inputs	зохиомж хөгжүүлэлтийн оролт		[МХХТ]
3991	МТ, КУ	design and development outputs	зохиомж хөгжүүлэлтийн гаралт		[МХХТ]
3992	МТ, КУ	design and development review	зохиомж хөгжүүлэлтийн шинжилгээ		[МХХТ]
3993	МТ, КУ	design and development validation	зохиомж хөгжүүлэлтээ батлах		[МХХТ]
3994	МТ, КУ	design and development verification	зохиомж хөгжүүлэлтийг шалгах		[МХХТ]
3995	МТ, КУ	design by contract	гэрээгээр зохиомжлох		[МХХТ]
3996	МТ, КУ	design guideline	зохиомжийн удирдамж		[МХХТ]
3997	МТ, КУ	design method	зохиомжлох арга	–	[МХХТ]
3998	МТ, КУ	design pattern	зохиомжийн патерн		[МХХТ]
3999	МТ, КУ	design review	зохиомжийн шинжилгээ	Програмчлалд хамаарна.	[МХХТ]
4000	МТ, КУ	destructor	задлагч		[МХХТ]
4001	МТ, КУ	detachment	салгах		[МХХТ]
4002	МТ, КУ	detect	илрүүлэх		[МХХТ]
4003	МТ, КУ	deterministic	детерминистик		[МХХТ]
4004	МТ, КУ	developed product	хөгжүүлсэн бүтээгдэхүүн	Програмын зохион бүтээлт, хөгжүүлэлтийн үр дүнд бий болох гаралтад хамаарна.	[МХХТ]
4005	МТ, КУ	development	хөгжүүлэлт	шаардлагад анализ, дизайн хийх, кодчилох, нэгтгэх, тэстлэх, суулгалт болон програм хангамжийн бүтээгдэхүүнийг хүлээн авахад үзүүлэх тусламжийг хамарсан програм хангамжийн амьдралын мөчлөгийн үйл явц	[МХХТ]
4006	МТ, КУ	development method	хөгжүүлэлтийн арга	–	[МХХТ]
4007	МТ, КУ	development project staff	хөгжүүлэх төслийн ажилтан	–	[МХХТ]
4008	МТ, КУ	device	төхөөрөмж		[МХХТ]
4009	МТ, КУ	device driver	төхөөрөмжийн хөтлөгч, драйвер	Төхөөрөмжийн компьютертэй харьцах интерфейсийг хэрэгжүүлэх өгөгдлийн файл	[МХХТ]
4010	МТ, КУ	diagonal matric	диагналь матриц		[МХХТ]
4011	МТ, КУ	dialog box	харилцах цонх		[МХХТ]
4012	МТ, КУ	digital	тоон		[МХХТ]
4013	МТ, КУ	digital firm	дижитал байгууллага		[МХХТ]
4014	МТ, КУ	digital forensics	кибер гэмт хэргийн мөрдлөг		[МХХТ]
4015	МТ, КУ	Digital Signature Act	тоон гарын үсгийн тухай хууль	Цахим баримт бичгийг хуурамчаар үйлдэх, өөрчлөхөөс хамгаалах зорилгоор тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан мэдээллийг криптограф хувиргалтанд оруулж үүсгэсэн, уг баримт бичгийн бүрдэл болон түүнийг хамгаалахтай холбоотой.	[МХХТ]
4016	МТ, КУ	digital signature owner	тоон гарын үсэг эзэмшигч	тоон гарын үсгийн гэрчилгээнд заасан нийтийн түлхүүр эзэмшигч иргэн, хуулийн этгээдийг	[МХХТ]
4017	МТ, КУ	dilemma	гарцаагүй байдал	сонгох зайлшгүй байдал	[МХХТ]
4018	МТ, КУ	diplomatic pipelines	мэдээллийн дипломат эх сурвалж		[МХХТ]
4019	МТ, КУ	direct hours	шууд цаг	хөгжүүлэгчийн тухайн бодлогод зарцуулах цаг	[МХХТ]
4020	МТ, КУ	direct mapping	шууд буулгалт		[МХХТ]
4021	МТ, КУ	direct superclass	шууд эх класс		[МХХТ]
4022	МТ, КУ	directed	чиглэлт		[МХХТ]
4023	МТ, КУ	directive	удирдамж		[МХХТ]
4024	МТ, КУ	directory services	директор үйлчилгээ		[МХХТ]
4025	МТ, КУ	disabling interrupts	тасалдлуудыг хорих	Эгзэгтэй мужид олон процесс зэрэг оруулахгүй байх нэг арга	[МХХТ]
4026	МТ, КУ	disaster recovery	гамшгийн сэргээлт	Байгалийн болон хүний хүчин зүйлээс үүдэн гарсан том хэмжээний ослын дараа бизнесийн чухал мэдээлэл, техник болон програм хангамжийн ажиллагааг сэргээж, хэвийн болгох үйл явц бөгөөд өгөгдлийн хамгаалалтын нэг хэсэг болдог.	[МХХТ]
4027	МТ, КУ	disjoint	нийцгүй		[МХХТ]
4028	МТ, КУ	disk scheduling	диск төлөвлөлт, хуваарилалт	Дискэнд хандах хүсэлтүүдийг зөв дарааллаар биелүүлж нийт хугацааг багасгах ажиллагаа	[МХХТ]
4029	МТ, КУ	dispatcher	диспетчер	Процесс хооронд процессорт ачаалагдан дараагийн ачаалагдах процессыг тодорхойлох үйлдлийн системийн програм	[МХХТ]
4030	МТ, КУ	dispose	устгах		[МХХТ]
4031	МТ, КУ	dissemination	тараалт, тархаалт		[МХХТ]
4032	МТ, КУ	distributed	тархмал	тарсан, хуваагдсан	[МХХТ]
4033	МТ, КУ	distributed database	тархмал ӨС	Нэг болон хэд хэдэн компьютер дээр тарааж хадгалагдсан ӨС	[МХХТ]
4034	МТ, КУ	distributed deadlock	тархмал түгжрэл		[МХХТ]
4035	МТ, КУ	distributed denial-of-service attack	үйлчилгээг таслах тархмал дайралт	DoS-г олон компьютер ашиглан хэрэгжүүлэх	[МХХТ]
4036	МТ, КУ	distributed objects	тархмал объект		[МХХТ]
4037	МТ, КУ	distributed query processing	тархмал хүсэлт боловсруулалт		[МХХТ]
4038	МТ, КУ	distributed transaction	тархсан харилцаа	тархмал ӨС-ийн хоёр болон түүнээс дээш тооны зангилаанд хандаж өгөгдөлд нь өөрчлөлт хийж буй транзакшн	[МХХТ]
4039	МТ, КУ	distribution	тархалт		[МХХТ]
4040	МТ, КУ	divide and conquer	хуваагаад нэгтгэх	Програм хөгжүүлэх арга техник	[МХХТ]
4041	МТ, КУ	DNA computer	ДНК бүхий компьютер		[МХХТ]
4042	МТ, КУ	documents marked with comment	тайлбар оруулсан баримт бичиг	–	[МХХТ]
4043	МТ, КУ	domain name system	домайн нэрийн систем		[МХХТ]
4044	МТ, КУ	double buffering	хос буферлэлт	Оролт гаралтын хурдыг ихэсгэхийн тулд ашиглах хос буфер	[МХХТ]
4045	МТ, КУ	double-selection statement	давхар сонголттой заавар		[МХХТ]
4046	МТ, КУ	downgrade	доошлуулах, хувилбарыг доошлуулах		[МХХТ]
4047	МТ, КУ	dummy	хоосон	хоосон зам	[МХХТ]
4048	МТ, КУ	duplicate data	давтагдсан өгөгдөл		[МХХТ]
4049	МТ, КУ	duplicated key	түлхүүр талбарын утга давхардах		[МХХТ]
4050	МТ, КУ	durability	бат бөх чанар	транзакшны шинж чанар	[МХХТ]
4051	МТ, КУ	dynamic aliasing	динамик орлуулах нэр		[МХХТ]
4052	МТ, КУ	dynamic binding	динамик холболт		[МХХТ]
4053	МТ, КУ	dynamic binding	динамик холболт, хожуу холболт		[МХХТ]
4054	МТ, КУ	Dynamic Link Library	динамик сан	DLL	[МХХТ]
4055	МТ, КУ	dynamic SQL	динамик SQL		[МХХТ]
4056	МТ, КУ	early planning	эхэн үеийн төлөвлөлт	ерөнхий шаардлагын дагуу ажлын төлөвлөгөөний бүдүүвчийг гаргах	[МХХТ]
4057	МТ, КУ	earned value	олсон утга	төслийн нийт хугацаанд тухайн ажлын хугацаа хэдэн хувийг эзлэж байгаагаар тооцоолдог ажлыг хэмжих нэгж	[МХХТ]
4058	МТ, КУ	easy of use	хэрэглэхэд хялбар		[МХХТ]
4059	МТ, КУ	eavesdropping	замаас нь сонсох	мэдээллийн нууцлалд халддаг довтолгооны нэг төрөл.	[МХХТ]
4060	МТ, КУ	E-Business	Цахим бизнес		[МХХТ]
4061	МТ, КУ	ECMA European Computer Manufacturers Association	Европын Компьютер Үйлдвэрлэгчдийн холбоо.	Мэдээлэл, холбооны стандартуудыг баталдаг, ашгийн бус олон улсын байгууллага.	[МХХТ]
4062	МТ, КУ	e-commerce	э-худалдаа		[МХХТ]
4063	МТ, КУ	economy	хэмнэлттэй		[МХХТ]
4064	МТ, КУ	E-Consultation	э-зөвлөгөө	Иргэдийн цахим хүсэлт, өргөдөл зэрэг дээг хэлэлцүүлэг хийх, тэдгээрийг цааш нь өргөн барих нэг хэлбэр	[МХХТ]
4065	МТ, КУ	E-Decision making	э-шийдвэрлэлт	Цахим хэлэлцүүлэгт хөндөгдсөн асуудлуудыг шийдвэрлэх үйл явц	[МХХТ]
4066	МТ, КУ	E-Education	э-боловсрол	Иргэдийн боловсролтой холбоотой мэдээлэл болон үйлчилгээг цахим хэлбэр ашиглан түгээх	[МХХТ]
4067	МТ, КУ	effect	нөлөөлөл		[МХХТ]
4068	МТ, КУ	effective	ашигтай	үр ашигтай	[МХХТ]
4069	МТ, КУ	effective class	бүтээлч класс	бүрэн хэрэгжүүлсэн класс	[МХХТ]
4070	МТ, КУ	efficiency	бүтээмж	бодоход параллель процессоруудыг ашигласан хэрэглээ	[МХХТ]
4071	МТ, КУ	effient	ашигтай	үр дүнтэй	[МХХТ]
4072	МТ, КУ	Effort	Чармайлт		[МХХТ]
4073	МТ, КУ	E-government	Цахим засаглал		[МХХТ]
4074	МТ, КУ	e-government	э-засгийн газар		[МХХТ]
4075	МТ, КУ	E-Health	Цахим эрүүл мэнд	Иргэдийн эрүүл мэндтэй холбоотой үйлчилгээг цахим хэлбэрээр үзүүлэх/цаг авах, өвчний түүх харах гэх мэт/	[МХХТ]
4076	МТ, КУ	E-information	Цахим мэдээлэл	Аливаа цахим төхөөрөмж ашиглан түгээгдэх мэдээлэл	[МХХТ]
4077	МТ, КУ	electromagnetic environment	электрон соронзон орчин	–	[МХХТ]
4078	МТ, КУ	electronic communication	цахим харилцаа	–	[МХХТ]
4079	МТ, КУ	electronic procurement	цахим худалдан авалт	EP	[МХХТ]
4080	МТ, КУ	electronic transmission	цахим дамжуулалт	–	[МХХТ]
4081	МТ, КУ	electrostatic environment	цахилгаанжсан орчин	–	[МХХТ]
4082	МТ, КУ	ELX	Цахим хөдөлмөрийн солилцоо		[МХХТ]
4083	МТ, КУ	embedded	суурилагдсан		[МХХТ]
4084	МТ, КУ	embedded SQL	суурилагдсан SQL	аппликешн програмын кодчлолд sql илэрхийлэл бичиж ашиглах	[МХХТ]
4085	МТ, КУ	embeded system	суурилсан систем		[МХХТ]
4086	МТ, КУ	embezzlement	завших хулгайлах	мэдээллийг дотроос нь завшдаг эвддэг. Ихэвчлэн санхүүгийн системийн олон үйлдэл, түвэгтэй байдлыг ашигладаг.	[МХХТ]
4087	МТ, КУ	emergency	яаралтай тусламж	ПХ болон ТХ-ийн эвдрэль Байгалийн гамшиг: газар хөдлөл	[МХХТ]
4088	МТ, КУ	Emerging	хөгжиж буй	тухайн технолог, үйлчилгээ нь одоогийн байдлаар хөгжиж буй бол	[МХХТ]
4089	МТ, КУ	enact	батлах хуульчлах		[МХХТ]
4090	МТ, КУ	enactment	беладигийн гажуудал	Санах ойн фреймийн тоо нэмэгдэхэд хуудсын алдааны тоо ихсэх үзэгдэл	[МХХТ]
4091	МТ, КУ	enactment	хууль тогтоол тогтоомж		[МХХТ]
4092	МТ, КУ	Encapsulation	битүүмжлэл		[МХХТ]
4093	МТ, КУ	enclosure	нэмэлт оруулах	нэмэлт оруулах	[МХХТ]
4094	МТ, КУ	encode	тэмдэгтийн стандарт	мэдээлийг дүрсэлэх олон хэлний стандарт	[МХХТ]
4095	МТ, КУ	end-user	эцсийн хэрэглэгч		[МХХТ]
4096	МТ, КУ	engineering process group representative	инженерчлэлийн багийн төлөөлөгч	инженерчлэлийн үйл явцыг гүйцэтгэж буй нэг буюу нэг хэсэг талуудын төлөөлөгч	[МХХТ]
4097	МТ, КУ	Enhanced	нэмэгдүүлсэн	Тухайн технологи, шийдэл нь ямар байдлаар хөгжүүлэгдэж буйг	[МХХТ]
4098	МТ, КУ	enterprise	үйлдвэрлэлийн, байгууллагын		[МХХТ]
4099	МТ, КУ	enterprise collaboration system	байгууллагын хамтын ажиллагааны систем		[МХХТ]
4100	МТ, КУ	enterprise system	энтерпрайз систем		[МХХТ]
4101	МТ, КУ	entity class	Объект класс	Бодит амьдралын объектууд ба тэднийг дүрслэх өгөгдөл	[МХХТ]
4102	МТ, КУ	entrepreneurial structure	жижиг бизнесийн байгууллага		[МХХТ]
4103	МТ, КУ	enum constant	тоочих, тогтмол		[МХХТ]
4104	МТ, КУ	enumerating elements	тоологдох элемент		[МХХТ]
4105	МТ, КУ	enumeration	тоочих төрөл	Хэд хэдэн идентификаторуудаар дүрсэлсэн бүлэг бүхэл тоон тогтмолуудаас бүрдэх төрөл	[МХХТ]
4106	МТ, КУ	enumeration	дугаарлалт		[МХХТ]
4107	МТ, КУ	E-participation	Цахим оролцоо	Аливаа улс оронд иргэдийн цахим оролцоог нэмэгдүүлэх индексийг хэмжиж үзсэнээр нийтийн хандалтыг сайжруулах бололцоо үүсдэг.	[МХХТ]
4108	МТ, КУ	E-passport	цахим иргэний үнэмлэх	Цахим иргэний үнэмлэх нь цаас болон электроникийн хамтын ажиллагааны тэмдэгтэй баримт бөгөөд аялагчдын биеийн байцаалт нь жинхэнэ үнэн зөв болохыг нь нотлодог ба тухайн иргэний талаархи biometric болон хувийн мэдээллийг агуулсан пасспорт юм.	[МХХТ]
4109	МТ, КУ	equality	тэнцүү чанар		[МХХТ]
4110	МТ, КУ	ergonomics	эргономик	програмын дэлгэцийн удирдлага, зохион байгуулалт, эрүүл ахуй, өнгөний хэрэглээ зэрэг физик шинжийг судладаг ухаан	[МХХТ]
4111	МТ, КУ	error handling	алдаа барих		[МХХТ]
4112	МТ, КУ	escape	орхих		[МХХТ]
4113	МТ, КУ	E-Seal	Цахим тамга		[МХХТ]
4114	МТ, КУ	E-Service	Цахим үйлчилгээ	Electron хэлбэрийг ашиглан хийгдэх аливаа үйлчилгээ бүр хамрагдана. Жишээ нь: e-health, e-education, e- vote гэх мэт	[МХХТ]
4115	МТ, КУ	estimate	үнэлгээ		[МХХТ]
4116	МТ, КУ	ethic	ёс зүй		[МХХТ]
4117	МТ, КУ	evaluation	үнэлгээ		[МХХТ]
4118	МТ, КУ	event handler	үзэгдэл баригч		[МХХТ]
4119	МТ, КУ	evidence of conformity to requirement	шаардлагад тохирч буйн нотолгоо	Тогтолцооны баримт бичиг ИСО 9001 – н шаардлагад тохирч буйг батлахад хамаарна.	[МХХТ]
4120	МТ, КУ	evidence of effective operation	үр нөлөөтэй ажиллагааны нотолгоо	Тогтолцооны баримт бичигт хамаарах үйл ажиллагааны үр нөлөөг батлах үйл явц	[МХХТ]
4121	МТ, КУ	evolutionary process	хөгжлийн үйл явц	–	[МХХТ]
4122	МТ, КУ	exception	онцгой тохиолдол		[МХХТ]
4123	МТ, КУ	exception handler	онцгой тохиолдол боловсруулагч		[МХХТ]
4124	МТ, КУ	exception handling	алдаа барих		[МХХТ]
4125	МТ, КУ	executable	биелэх		[МХХТ]
4126	МТ, КУ	executive information system	гүйцэтгэлийн мэдээллийн систем		[МХХТ]
4127	МТ, КУ	executive support system	гүйцэтгэлийг дэмжих систем		[МХХТ]
4128	МТ, КУ	expanded type	өргөтгөсөн төрөл		[МХХТ]
4129	МТ, КУ	expected data	хүсэж буй өгөгдөл		[МХХТ]
4130	МТ, КУ	expected results	хүлээсэн үр дүн	–	[МХХТ]
4131	МТ, КУ	expected time	хүлээгдэж буй хугацаа	эрсдлийн шинжилгээ хийх үед, ажлын хугацааг “((өөдрөг хугацаа+4*боломжит хугацаа+гутранга хугацаа)/6)” гэж томъёолж тооцоолдог хугацаа	[МХХТ]
4132	МТ, КУ	explicate	томьёологдсон	Тайлбарласан	[МХХТ]
4133	МТ, КУ	explicit	ил		[МХХТ]
4134	МТ, КУ	explicit Interfaces	тодорхой интерфейс		[МХХТ]
4135	МТ, КУ	expression	илэрхийлэл, үйлдэл	Арифметик болон логик үйлдлүүд оролцсон илэрхийлэл	[МХХТ]
4136	МТ, КУ	extend	өргөтгөх		[МХХТ]
4137	МТ, КУ	extendibility	өргөтгөх боломж		[МХХТ]
4138	МТ, КУ	extensible language	өргөтгөх боломжтой хэл		[МХХТ]
4139	МТ, КУ	extension	өргөтгөл		[МХХТ]
4140	МТ, КУ	extensions mechanism	өргөтгөлийн механизм		[МХХТ]
4141	МТ, КУ	extent	экстент	зэрэгцээ өгөгдлийн блокуудын тоо	[МХХТ]
4142	МТ, КУ	external design	гадаад зохиомж		[МХХТ]
4143	МТ, КУ	external factory	гадаад хүчин зүйл		[МХХТ]
4144	МТ, КУ	external fragmentation	гадаад цоорхой	Санах ойн ачаалагдсан хэсгүүдийн хооронд үүсэх ашиглагдахааргүй жижиг завсрууд	[МХХТ]
4145	МТ, КУ	external schema	гадаад схем	хэрэглэгч бүрт зориулсан хэд хэдэн гадаад схемтэй байж болно. Жишээ нь: View	[МХХТ]
4146	МТ, КУ	extranet	экстранет		[МХХТ]
4147	МТ, КУ	façade pattern	өнгөн талын буюу өнгөлөгч паттерн		[МХХТ]
4148	МТ, КУ	facility	нэмэгдэл, нэмэгдэл зүйл		[МХХТ]
4149	МТ, КУ	fact table	баримтын хүснэгт		[МХХТ]
4150	МТ, КУ	factory method	үйлдвэрлэлийн арга		[МХХТ]
4151	МТ, КУ	failure	алдаатай/амжилтгүй ажиллагаа		[МХХТ]
4152	МТ, КУ	failure mode	ослын горим	–	[МХХТ]
4153	МТ, КУ	FAT (File Allocation Table)	файлын хуваарилалтын хүснэгт		[МХХТ]
4154	МТ, КУ	fault	алдаа	гажиг	[МХХТ]
4155	МТ, КУ	fault tolerance	алдаа гаргадаггүй, алдаан тэсвэртэй		[МХХТ]
4156	МТ, КУ	feature	шинж чанар		[МХХТ]
4157	МТ, КУ	feature-based computation	шинж чанарт тооцоолол		[МХХТ]
4158	МТ, КУ	feedback	эргэх холбоо		[МХХТ]
4159	МТ, КУ	few Interfaces	цөөн тооны интерфейс		[МХХТ]
4160	МТ, КУ	field seperator	талбар таслагч		[МХХТ]
4161	МТ, КУ	file handling	файл удирдах		[МХХТ]
4162	МТ, КУ	File path	Файлын зам	Файлын файл систем дээрх байрлалыг илэрхийлэх тэмдэгт мөр.	[МХХТ]
4163	МТ, КУ	file type	файлын төрөл		[МХХТ]
4164	МТ, КУ	final class	сүүлчийн класс		[МХХТ]
4165	МТ, КУ	final method	сүүлчийн арга		[МХХТ]
4166	МТ, КУ	final state	эцсийн төлөв		[МХХТ]
4167	МТ, КУ	finalize method	төгсгөх арга		[МХХТ]
4168	МТ, КУ	finally	төгсгөлийн блок		[МХХТ]
4169	МТ, КУ	finance	санхүү		[МХХТ]
4170	МТ, КУ	finding	үр дүн	хайлтын үр дүн	[МХХТ]
4171	МТ, КУ	finding top	оройг олох		[МХХТ]
4172	МТ, КУ	finite automation	төгсгөлөг автомат		[МХХТ]
4173	МТ, КУ	finite state	төгсгөлөг төлөв		[МХХТ]
4174	МТ, КУ	finite state automate	төгсгөлөг төлөвт автомат		[МХХТ]
4175	МТ, КУ	flag	төлөв		[МХХТ]
4176	МТ, КУ	flexability	уян	өгөгдлийн сангийн загвар шинэ төрлийн өгөгдөл нэмэгдэхэд аль болохоор өөрчлөгдөхгүй байх зарчим	[МХХТ]
4177	МТ, КУ	flexibility	уян хатан шинж		[МХХТ]
4178	МТ, КУ	flexibility	уян хатан		[МХХТ]
4179	МТ, КУ	flexible entry	уян хатан оролт		[МХХТ]
4180	МТ, КУ	flicker	анивчилт		[МХХТ]
4181	МТ, КУ	float	сул зогсолт	ажлын “орой эхлэх хугацаа-эрт эхлэх хугацаа”  эсвэл “орой дуусах хугацаа-эрт дуусах хугацаа”-гаар томъёолж тооцоолдог 2 ажлын хоорондох завсар хугацаа	[МХХТ]
4182	МТ, КУ	floating point	хөвөх таслал	Бутархай тооны бүхэл ба бутархай хэсгийг зааглах таслал (цэг)	[МХХТ]
4183	МТ, КУ	floppy disk	уян диск		[МХХТ]
4184	МТ, КУ	flow	урсгал		[МХХТ]
4185	МТ, КУ	flowchart	блок-схем	Алгоритмын график дүрслэл	[МХХТ]
4186	МТ, КУ	flyweight pattern	хялбарчлагч паттерн		[МХХТ]
4187	МТ, КУ	folder options	хавтасны тохиргоо		[МХХТ]
4188	МТ, КУ	Font family	Фонтын бүл		[МХХТ]
4189	МТ, КУ	font style	фонтны хэлбэр		[МХХТ]
4190	МТ, КУ	foreign key	гадаад түлхүүр		[МХХТ]
4191	МТ, КУ	foreign key constraint	гадаад түлхүүр хязгаарлалт		[МХХТ]
4192	МТ, КУ	forest	ой		[МХХТ]
4193	МТ, КУ	forgery	дууриах	эх хувьтай адилтган дууриах буюу компьютер хэрэгсэл ашиглан хуурамч хувь хийх	[МХХТ]
4194	МТ, КУ	fork	удирдлагын салаалсан хэлбэр		[МХХТ]
4195	МТ, КУ	formal	формал	албан ёсны	[МХХТ]
4196	МТ, КУ	formal definition	формаль тодорхойлолт		[МХХТ]
4197	МТ, КУ	formal method	тогтсон арга	ТАЙЛБАР: Албан ёсны, тогтсон арга	[МХХТ]
4198	МТ, КУ	fovea	шар толбо		[МХХТ]
4199	МТ, КУ	FPA	Цэгэн шинжилгээний арга	Function Point Analysis	[МХХТ]
4200	МТ, КУ	fragmentation	хэсэгчлэл	Харьцааг дэд хэсгүүд болгон хуваах	[МХХТ]
4201	МТ, КУ	framework	ажлын хүрээ, фреймвөүк	Энэ нь дэмжих бүтэц болон хийгдсэн байх ба түүнийг ашиглан бусад програм хангамжийг зохион бүтээж, хөгжүүлэх боломжтой байна. Туслах програм, кодын сан, скрипт хэл эсвэл бусад програм хангамжийн төслийн ялгаатай компонентууд боловсруулж нэгтгэхэд туслах бусад програмыг батаана.	[МХХТ]
4202	МТ, КУ	Framework class library	Фраймворкийн класс сан		[МХХТ]
4203	МТ, КУ	fraud	луйвардах		[МХХТ]
4204	МТ, КУ	free space	сул байгаа зай		[МХХТ]
4205	МТ, КУ	freedom	чөлөө		[МХХТ]
4206	МТ, КУ	freely distributable software	чөлөөтэй тараагддаг програм		[МХХТ]
4207	МТ, КУ	freshening	шинэчлэх		[МХХТ]
4208	МТ, КУ	FT(finish time)	үйлчлүүлээд дууссан хугацаа	FTi = STi+SSTi	[МХХТ]
4209	МТ, КУ	full functional dependency	функциональ бүрэн хамаарал	анхдагч түлхүүр атрибутаас функциональ хамааралтай атрибутуудын шинж	[МХХТ]
4210	МТ, КУ	function definition	функцийн тодорхойлолт	Функцийн бүрэн тодорхойлолт буюу функцийн бие	[МХХТ]
4211	МТ, КУ	function point analysis	үйл ажиллагааны цэгийн шинжилгээ	системийн хэмжээг өгөгдөл дамжуулах 5 хэлбэрээр ялган тоолж, командын мөр рүү хөрвүүлэн тооцоолдог арга	[МХХТ]
4212	МТ, КУ	function prototype	функцийн загвар	Функцийн тодорхойлолт функцийн дуудалтаас хойш орших үед хэрэглэгдэх функцийн товч тодорхойлолт	[МХХТ]
4213	МТ, КУ	functional dependency	функциональ хамаарал	нэг харьцааны атрибутуудын шинжилгээ ба нэг атрибутын утга нь нөгөө атрибутын утгыг ялгаатайгаар тодорхойлж байгааг тогтооно	[МХХТ]
4214	МТ, КУ	functional expansion	функцийн өргөтгөл	–	[МХХТ]
4215	МТ, КУ	functional requirement	функциональ шаардлага		[МХХТ]
4216	МТ, КУ	functional specification	функциональ тодорхойлолт	програмын бүтээгдэхүүний хангах гадаад функцуудыг тодорхойлдог, жишээлбэл, класс, удамшил, гадаад орчинд харагдах атрибутууд, функцууд	[МХХТ]
4217	МТ, КУ	functionality	функционалт хамаарал	Үйл ажиллагааны хамаарал	[МХХТ]
4218	МТ, КУ	fuzzy logic	тодорхой бус логик		[МХХТ]
4219	МТ, КУ	fuzzy logic system	тодорхой бус логикийн систем		[МХХТ]
4220	МТ, КУ	G2B	Засгийн газар болон бизнесийн байгууллага хоорондын үйлчилгээ	Government to Business	[МХХТ]
4221	МТ, КУ	G2C	Засгийн газар болон иргэдийн хоорондох үйлчилгээ	Government to Citizen – Onestop Public Service	[МХХТ]
4222	МТ, КУ	G2G	Засгийн газар хоорондын үйлчилгээ	Government to Government-Transparent and Efficient Government	[МХХТ]
4223	МТ, КУ	Gantt chart	Гантын график	төслийн явцыг ажиглаж, хянах шатанд гүйцэтгэлийг хуваариасаа түрүүлж, хоцорч эсвэл цагтаа явагдаж байгааг харуулдаг дүрслэл	[МХХТ]
4224	МТ, КУ	garbage collection	хог цуглуулагч		[МХХТ]
4225	МТ, КУ	garbage collector	хаягдал цэвэрлэх	Хаягдал цэвэрлэгч нь мета өгөгдлийг ашиглан обьектийн гишүүн өөр обьект зааж байгаа эсэхийг тодорхойлоно.	[МХХТ]
4226	МТ, КУ	gateway	гарц		[МХХТ]
4227	МТ, КУ	generalization	ерөнхийлөл		[МХХТ]
4228	МТ, КУ	generalization style	ерөнхийллийн стил		[МХХТ]
4229	МТ, КУ	generator	үүсгүүр	генератор	[МХХТ]
4230	МТ, КУ	generic component	ерөнхий компонент, ерөнхий (хэлбэртэй)бүрдэл хэсэг		[МХХТ]
4231	МТ, КУ	Generic Parameterized type	Женерик Параметрт төрөл	Хөрвүүлэгчээр бус рантайм үед тодорхойлогддог параметрт төрөл. Ө.х параметрээс хамаарч бодит төрөл нь рантайм үед тодорхой болно.	[МХХТ]
4232	МТ, КУ	genericity	женерисити		[МХХТ]
4233	МТ, КУ	genetic algorithm	генетик алгоритм		[МХХТ]
4234	МТ, КУ	Get focus	Фокус авах		[МХХТ]
4235	МТ, КУ	Global Assembly Cache	глобал кэш		[МХХТ]
4236	МТ, КУ	global conceptual schema	глобаль ерөнхий схем		[МХХТ]
4237	МТ, КУ	global coordinator	глобаль зохицуулагч	Тархмал транзакшныг агуулж буй зангилаа	[МХХТ]
4238	МТ, КУ	global object name	объектын глобаль нэр		[МХХТ]
4239	МТ, КУ	global variable	глобал хувьсагч	Програмын бүх хэсгээс хандаж болох хувьсагч	[МХХТ]
4240	МТ, КУ	goal	зорилго	хэрэглэгчийн програмаар гүйцэтгүүлэх ажлын зорилго	[МХХТ]
4241	МТ, КУ	GOE	Ерөнхий газрын орчин	Generic Office Enviroment	[МХХТ]
4242	МТ, КУ	goto table	төлөв шилжилтийн хүснэгт		[МХХТ]
4243	МТ, КУ	grammar	хэлний зөв бичгийн дүрэм		[МХХТ]
4244	МТ, КУ	grant	эрх олгох үйлдэл		[МХХТ]
4245	МТ, КУ	graph	граф	Орой болон тэдгээрийг холбосон нумын олонлог	[МХХТ]
4246	МТ, КУ	Graphics Device Interface	график төхөөрөмжийн интерфэйс		[МХХТ]
4247	МТ, КУ	greedy method	Грийдийн арга		[МХХТ]
4248	МТ, КУ	grey hat	саарал хакер	хаяа засаад хаяа устгаал явдаг хүмүүс. Ихэнх хакерууд энэ төрөлд ордог.	[МХХТ]
4249	МТ, КУ	grid computing	сүлжээ тооцоолол	газарзүйн хувьд алслагдсан компьютерүүдийг нэг сүлжээнд оруулж хүчин чадлыг нь нэгтгэсэн виртуаль супер компьютер үүсгэж ажиллах.	[МХХТ]
4250	МТ, КУ	guaranteed scheduling	баталгаат төлөвлөлт	Процесс бүрийн процессорыг эзэмших хугацааг тэнцвэртэй байлгахын тулд дундаж хугацаанаас дутуу хугацааг нь олгох төлөвлөлт	[МХХТ]
4251	МТ, КУ	guard	харуул		[МХХТ]
4252	МТ, КУ	GUI	хэрэглэгчийн график интэрфэйс		[МХХТ]
4253	МТ, КУ	guideline	удирдамж		[МХХТ]
4254	МТ, КУ	hacking	хакердах	компьютерт хууль бусаар нэвтэрч мэдээлэл татах ба засварлах	[МХХТ]
4255	МТ, КУ	hactivism	хакеризм	хакеруудыг улс орны улс төрийн болон мэдээллийн технологийн хөгжилд түлхэц өгдөг гэж үздэг урсгал үзэл.	[МХХТ]
4256	МТ, КУ	halt	зогсоох		[МХХТ]
4257	МТ, КУ	handling	боловсруулалт		[МХХТ]
4258	МТ, КУ	harbour	усан онгоцны буудал		[МХХТ]
4259	МТ, КУ	hard disk	хатуу диск		[МХХТ]
4260	МТ, КУ	hardware	техник хангамж	Мэдээлэл боловсруулах системийн биет бүрэлдэхүүн буюу түүний хэсэг.	[МХХТ]
4261	МТ, КУ	hardware component	техник хангамжийн компонент	техник хангамжийн компонент	[МХХТ]
4262	МТ, КУ	hardware support	техник хангамжийн тусламж	–	[МХХТ]
4263	МТ, КУ	has-a relationship	<<…..бол…..тай>> холбоос		[МХХТ]
4264	МТ, КУ	hash code	хэш код		[МХХТ]
4265	МТ, КУ	hash join	хэш холболт	хэсгүүдийг тодорхойлохдоо кэшлэх аргыг ашигладаг алгоритм	[МХХТ]
4266	МТ, КУ	hashed index	хэш индекс		[МХХТ]
4267	МТ, КУ	hazard	аюул	гарч болох ба гарсан хойноо төслийг амжилтгүй болгоход хүргэдэг үйл явдал	[МХХТ]
4268	МТ, КУ	header	толгой		[МХХТ]
4269	МТ, КУ	header file	толгой файл	Функцуудын бэлэн загварыг агуулсан файл	[МХХТ]
4270	МТ, КУ	header/footer	толгой/хөл		[МХХТ]
4271	МТ, КУ	health risk	эрүүл мэндийн эрсдэл		[МХХТ]
4272	МТ, КУ	heap	цул		[МХХТ]
4273	МТ, КУ	Heap memory	дээд санах ой	Програм ажиллах үед хувьсагч болон объектуудыг байршуулахад зориулагдсан сул санах ойн муж.	[МХХТ]
4274	МТ, КУ	hearing	сонсох		[МХХТ]
4275	МТ, КУ	height	өндөр		[МХХТ]
4276	МТ, КУ	helpdesk calls	үйлчлэх товчооны дуудлага	–	[МХХТ]
4277	МТ, КУ	helpdesk staff	үйлчлэх товчооны ажилтан	–	[МХХТ]
4278	МТ, КУ	helpdesk support	үйлчлэх товчооны тусламж	–	[МХХТ]
4279	МТ, КУ	heterogeneous database	олон төрлийн ӨС	Тархмал ӨС-ийн үед ӨС-уудын ядаж нэг нь өөр ӨСУС дээр ажиллаж байвал энэ төрлийн ӨС болно.	[МХХТ]
4280	МТ, КУ	hiding	далдлалт	дотроосоо дуудагдах, гаднаас дуудагддаггүй төрөл, хувьсагч, функцийн шинж	[МХХТ]
4281	МТ, КУ	hierarchical relationship	шаталсан бүтцийн холбоо хамаарал		[МХХТ]
4282	МТ, КУ	hierarchy	шаталсан бүтэцийн/ иерархи		[МХХТ]
4283	МТ, КУ	hierarchy diagram	иерархийн диаграмм		[МХХТ]
4284	МТ, КУ	high level language	дээд түвшиний хэл		[МХХТ]
4285	МТ, КУ	home	үндсэн		[МХХТ]
4286	МТ, КУ	homogeneous database	нэг төрлийн ӨС	Тархмал ӨС-ийн үед ӨС-ууд нь бүгд ижил ӨСУС дээр ажиллаж байвал энэ төрлийн ӨС болно.	[МХХТ]
4287	МТ, КУ	HRMIS	Хүний нөөцийн менежментийн мэдээллийн систем	Human Resources Management Information System	[МХХТ]
4288	МТ, КУ	hub	хаб	сүлжээний идэвхгүй төхөөрөмж бөгөөд сүлжээнд холбогдсон бүх төхөөрөмжид	[МХХТ]
4289	МТ, КУ	hue	тон		[МХХТ]
4290	МТ, КУ	human resource	хүний нөөц		[МХХТ]
4291	МТ, КУ	hybrid fragmentation	холимог хэсэгчлэл		[МХХТ]
4292	МТ, КУ	hybrid object-oriented DBMS	нийлмэл ӨСУС	объект хандлагат болон харьцаа ӨСУС-ийн хоёулангийнх нь онцлогуудыг багтаасан ӨСУС	[МХХТ]
4293	МТ, КУ	hybrid object-oriented DBMS	нийлмэл ӨСУС	объект хандлагат болон харьцаа ӨСУС-ийн хоёулангийнх нь онцлогуудыг багтаасан ӨСУС	[МХХТ]
4294	МТ, КУ	I/O	Оролт/Гаралт	Мэдээлэл боловсруулах систем болон гадаад ертөнцийн (хүн, өөр нэг систем гэх мэт) хоорондох мэдээлэл солилцоог ойлгоно.	[МХХТ]
4295	МТ, КУ	icon	дүрс	команд товч	[МХХТ]
4296	МТ, КУ	identification and traceability	тэмдэглэгээ, алхам алхамаар турших боломж		[МХХТ]
4297	МТ, КУ	identify	олж тогтоох		[МХХТ]
4298	МТ, КУ	identity	ялгарал		[МХХТ]
4299	МТ, КУ	Idle	сул зогсолт		[МХХТ]
4300	МТ, КУ	image building	албан газрын нэр хүндийг мэдээллийн хэрэгслийн тусламжтай хиймлээр бий болгох		[МХХТ]
4301	МТ, КУ	imperative	тусгай	нэмэлт	[МХХТ]
4302	МТ, КУ	implement an interface	интерфейсийг хэрэгжүүлэх		[МХХТ]
4303	МТ, КУ	implementation	хэрэгжүүлэлт		[МХХТ]
4304	МТ, КУ	implementation inheritance	удамшлын хэрэгжүүлэт		[МХХТ]
4305	МТ, КУ	Implicit	далд		[МХХТ]
4306	МТ, КУ	implicit/explicit	ил/далд		[МХХТ]
4307	МТ, КУ	implicite	далд		[МХХТ]
4308	МТ, КУ	inclusive	тэнцүү буюу их	харьцуул буй өнөгдөл нь тэнцүү буюу их	[МХХТ]
4309	МТ, КУ	incompatible types	нийцгүй төрлүүд		[МХХТ]
4310	МТ, КУ	increment operator	нэмэгдүүлэх үйлдэл		[МХХТ]
4311	МТ, КУ	indegree	оролтын тоо		[МХХТ]
4312	МТ, КУ	indent	догол мөр гаргах		[МХХТ]
4313	МТ, КУ	indexing	индекслэлт		[МХХТ]
4314	МТ, КУ	indirect superclass	дамжсан эх класс		[МХХТ]
4315	МТ, КУ	individual	тусгайлсан, нэг бүрийн үнэ		[МХХТ]
4316	МТ, КУ	in-doubt transaction	ин-даубт транзакшн	2 шатлалт протоколын үед бүх зангилаануудыг баталгаажсан эсвэл буцаагдсан гэдгийг баталгаажуулдаг. Харин 3 шатны аль нэг нь системийн эсвэл сүлжээний алдаанаас болж хийгдэж чадаагүй бол транзакшн in-doubt болно.	[МХХТ]
4317	МТ, КУ	infinite	төгсгөлгүй		[МХХТ]
4318	МТ, КУ	information architecture	мэдээллийн архитектур		[МХХТ]
4319	МТ, КУ	information assurance	мэдээллийн баталгаат байдал	мэдээлэл болон мэдээллийн системийг нууцлагдмал, бүрэн бүтэн, хүртээмжтэй, баталгаатай болон татгалзахгүй байх зарчимуудаар хангахыг хэлнэ.	[МХХТ]
4320	МТ, КУ	information hiding	өгөгдлийн далдлалт		[МХХТ]
4321	МТ, КУ	information right	мэдээллийн эрх		[МХХТ]
4322	МТ, КУ	information security technology standardization	мэдээллийн аюулгүй байдлын стандарт		[МХХТ]
4323	МТ, КУ	information system	мэдээллийн систем		[МХХТ]
4324	МТ, КУ	information technology	мэдээллийн технологи		[МХХТ]
4325	МТ, КУ	information value chain	мэдээллийн гинжин хэлхээ		[МХХТ]
4326	МТ, КУ	infrastucture	дэд бүтэц		[МХХТ]
4327	МТ, КУ	infringement of copyright	зохиогчийн эрхийг зөрчих		[МХХТ]
4328	МТ, КУ	inheritance	удамшил		[МХХТ]
4329	МТ, КУ	inherited member	удамшсан гишүүд		[МХХТ]
4330	МТ, КУ	inherited method	удамшсан арга		[МХХТ]
4331	МТ, КУ	Initial	анхны		[МХХТ]
4332	МТ, КУ	initial state	анхны төлөв		[МХХТ]
4333	МТ, КУ	initial value	анхны утга	Хувьсагч зарлалтаасаа хойш авсан эхний утга	[МХХТ]
4334	МТ, КУ	initialization	анхны утга олох, эхлүүлэх		[МХХТ]
4335	МТ, КУ	inner class	дотоод класс		[МХХТ]
4336	МТ, КУ	input device	оруулах төхөөрөмж		[МХХТ]
4337	МТ, КУ	insert	оруулга хийх, оруулах		[МХХТ]
4338	МТ, КУ	inspection	шалгалт	ТАЙЛБАР: Кодчилолд хамаарна.	[МХХТ]
4339	МТ, КУ	instance variable	хувьсагчийн хэв		[МХХТ]
4340	МТ, КУ	instantiation	хэвээс тохиолдол үүсгэх, классын хувьсагч үүсгэх		[МХХТ]
4341	МТ, КУ	instantiation	тохиолдол гаргах		[МХХТ]
4342	МТ, КУ	instruction	даалгавар	Процессорын биелүүлэх компьютерийн нэг ажил	[МХХТ]
4343	МТ, КУ	integrated development environment (IDE)	хөгжүүлэлтийн иж бүрдэл		[МХХТ]
4344	МТ, КУ	integration test	нэгдсэн тест	ТАЙЛБАР: Програм хангамжийн дэд, систем, модулиуд хоорондоо нэгтгэгдсэн байдалд хийх тест.	[МХХТ]
4345	МТ, КУ	intellectual property	оюуны өмч		[МХХТ]
4346	МТ, КУ	intellectual property fraud	оюуны өмчийн хулгай		[МХХТ]
4347	МТ, КУ	intensity	эрчимжилт		[МХХТ]
4348	МТ, КУ	Interaction	Харилцаа		[МХХТ]
4349	МТ, КУ	interactive	олон талын,интерактив		[МХХТ]
4350	МТ, КУ	interception	замаас нь барих	мэдээллийн нууцлалд халддаг довтолгооны нэг төрөл.	[МХХТ]
4351	МТ, КУ	interface declaration	интерфейсийг зарлах		[МХХТ]
4352	МТ, КУ	interface description language	интерфейс тайлбарлах хэл		[МХХТ]
4353	МТ, КУ	interface modification	интерфэйсийн засвар	–	[МХХТ]
4354	МТ, КУ	interfaces	холбоос	байгууллага, нийлүүлэгчийн хоорондын харилцан ажиллагаа	[МХХТ]
4355	МТ, КУ	intermediate	завсрын		[МХХТ]
4356	МТ, КУ	Intermediate Language	завсрын хэл		[МХХТ]
4357	МТ, КУ	internal design	Зохиомж		[МХХТ]
4358	МТ, КУ	internal factory	дотоод хүчин зүйл		[МХХТ]
4359	МТ, КУ	internal fragmentation	дотоод цоорхой	Санах ойн хуваарилагдсан сегментийн төгсгөлд ашиглагдахгүй үлдэх санах ой.	[МХХТ]
4360	МТ, КУ	internal			[МХХТ]
4361	МТ, КУ	Internet crime	интернет гэмт хэрэг		[МХХТ]
4362	МТ, КУ	Internet Information Server	Интернетийн мэдээллийн сервер		[МХХТ]
4363	МТ, КУ	interop	Com обьектууд болон .Net обьектууд хоорондоо харилцан ажиллахыг дэмжсэн технилоги		[МХХТ]
4364	МТ, КУ	interoperability	зохилдлого	Бүх цахим засаглалын үйлчилгээнүүд нь иргэдтэй харилцан зохилдлоготой ажиллах ёстой	[МХХТ]
4365	МТ, КУ	interpretation of a law	хуулийн тайлбар		[МХХТ]
4366	МТ, КУ	interpreter	интерпретатор		[МХХТ]
4367	МТ, КУ	interpreter pattern	интерфретатор буюу хөрвүүлэгч паттерн		[МХХТ]
4368	МТ, КУ	Interrupt	тасалдал		[МХХТ]
4369	МТ, КУ	interrupt vector	тасалдлын вектор	Тасалдал боловсруулах програмын хаяг	[МХХТ]
4370	МТ, КУ	intersection	огтолцол	2 харьцаан дахь ижил бичлэгүүдийг үр дүндээ гаргадаг үйлдэл	[МХХТ]
4371	МТ, КУ	intersection	огтлолын цэг	2 харьцаанаас хоёуланд нь ижил байгаа утгуудыг ялгаж авах үйлдэл	[МХХТ]
4372	МТ, КУ	intraquery	интра хүсэлт		[МХХТ]
4373	МТ, КУ	intrusion detection software	халдлага илрүүлэгч програм хангамж		[МХХТ]
4374	МТ, КУ	Intrusion Detection System	Компьютер болон сүлжээн дэхь ямарваа сөрөг үйлдлүүдийг тандаж байдаг хамгаалалтын систем		[МХХТ]
4375	МТ, КУ	invariant	байнга тавигдах шаардлага		[МХХТ]
4376	МТ, КУ	invasion of privacy	хувийн нууцад халдах халдлага		[МХХТ]
4377	МТ, КУ	invocation	дуудалт		[МХХТ]
4378	МТ, КУ	invoke	дуудах	Функц дуудах	[МХХТ]
4379	МТ, КУ	invoke a superclass constructor	эх классын байгуулагчийг дуудах		[МХХТ]
4380	МТ, КУ	invoke a superclass method	эх классын аргыг дуудах		[МХХТ]
4381	МТ, КУ	IRemote	зайн		[МХХТ]
4382	МТ, КУ	is a relationship	<<…..бол…..юм>> холбоос		[МХХТ]
4383	МТ, КУ	isolated	тусгаар	холбогдоогүй	[МХХТ]
4384	МТ, КУ	isolation	салангалт, тусдаа байдал		[МХХТ]
4385	МТ, КУ	it infrastucture	МТ-ийн дэд бүтэц		[МХХТ]
4386	МТ, КУ	italic	налуу		[МХХТ]
4387	МТ, КУ	iterator	давтагч		[МХХТ]
4388	МТ, КУ	iterator pattern	алхамт паттерн		[МХХТ]
4389	МТ, КУ	java development environment	java-гийн хөгжүүлэлтийн орчин		[МХХТ]
4390	МТ, КУ	Jist-In Time	рантайм үед програмыг натив код руу хөрвүүлэгч		[МХХТ]
4391	МТ, КУ	joint review	хамтарсан үзлэг	–	[МХХТ]
4392	МТ, КУ	just in time compiler	биелэлтийн үеийн хөрвүүлэгч		[МХХТ]
4393	МТ, КУ	Kernel	цөм		[МХХТ]
4394	МТ, КУ	Keyboard Event	Гарны үзэгдэл		[МХХТ]
4395	МТ, КУ	Keymap	гарны товчны байрлал		[МХХТ]
4396	МТ, КУ	Knowbot Information Service	мэдэгч ботын мэдээллийн үйлчилгээ		[МХХТ]
4397	МТ, КУ	knowledge base	мэдлэгийн сан		[МХХТ]
4398	МТ, КУ	knowledge discovery	мэдлэг илрүүлэх	неурал сүлжээ болон өгөгдөл олборлолт ашиглана	[МХХТ]
4399	МТ, КУ	knowledge management	мэдлэгийн удирдлага	–	[МХХТ]
4400	МТ, КУ	knowledge management system	мэдлэгийг удирдах систем		[МХХТ]
4401	МТ, КУ	knowledge presentation	мэдлэг дүрслэх		[МХХТ]
4402	МТ, КУ	knowledge worker	мэдлэгийн ажилтан		[МХХТ]
4403	МТ, КУ	knowlegde dissemination	мэдлэг түгээх		[МХХТ]
4404	МТ, КУ	large-scale enterprise system	том хэмжээний энтерпрайс систем		[МХХТ]
4405	МТ, КУ	late binding	хожуу холболт		[МХХТ]
4406	МТ, КУ	launch	эхлүүлэх, өрнүүлэх		[МХХТ]
4407	МТ, КУ	layered style	үечлэлийн стил		[МХХТ]
4408	МТ, КУ	layout	байршуулах		[МХХТ]
4409	МТ, КУ	Leadership	манлайлал	Цахим засаглалд CIO нь манлайлал юм	[МХХТ]
4410	МТ, КУ	leaf	навч	модны мөчрийн төгсгөл	[МХХТ]
4411	МТ, КУ	Leave focus	Фокус алдах		[МХХТ]
4412	МТ, КУ	legal	хууль ёсны	Хууль эрх зүйн хүрээнд	[МХХТ]
4413	МТ, КУ	legal document	хууль ёсны бичиг баримт		[МХХТ]
4414	МТ, КУ	legal person	хуулийн этгээд		[МХХТ]
4415	МТ, КУ	legancy apps	шинээр үүсэж буй програм		[МХХТ]
4416	МТ, КУ	legislation	хуулийн	ёс эрх хуулийн, хууль цааз, хууль тогтоомж	[МХХТ]
4417	МТ, КУ	legislative add on	хуулийн нэмэлт		[МХХТ]
4418	МТ, КУ	legislative body	хууль эрх зүйн байгууллага		[МХХТ]
4419	МТ, КУ	legislative power	хууль тогтоох эрх мэдэл		[МХХТ]
4420	МТ, КУ	lens	болор		[МХХТ]
4421	МТ, КУ	level	түвшин		[МХХТ]
4422	МТ, КУ	licence	лиценз	–	[МХХТ]
4423	МТ, КУ	life cycle	амьдралын цикл		[МХХТ]
4424	МТ, КУ	life cycle model	амьдралын мөчлөгийн загвар	програм хангамжийн бүтээгдэхүүний хөгжүүлэл, ажиллагаа болон арчилгаанд холбогдох үйл явц, үйл ажиллагааг хамарсан суурь бөгөөд системийн амьдрал нь шаардлага тодорхойлохоос ашиглалтыг эцэслэх хүртэл үргэлжилдэг	[МХХТ]
4425	МТ, КУ	lifeline	объектийн амьдрах хугацаа		[МХХТ]
4426	МТ, КУ	line spacing	мөр хоорондын зай		[МХХТ]
4427	МТ, КУ	linear regression	шугаман регресс		[МХХТ]
4428	МТ, КУ	lines of code	код мөр		[МХХТ]
4429	МТ, КУ	linguistic modular units	хэлзүйн модуляр нэгж		[МХХТ]
4430	МТ, КУ	linkedList	Холбоос жагсаалт	Өөр хоорондоо холбогдсон гинжин маягын өгөгдлийн төрөл	[МХХТ]
4431	МТ, КУ	linker	холбогч		[МХХТ]
4432	МТ, КУ	livelock	орооцолдох	процессорууд төгсгөлгүй давталтанд орох	[МХХТ]
4433	МТ, КУ	load – balance	машин бүр ижилхэн завгүй байна		[МХХТ]
4434	МТ, КУ	Loadable	ачаалаж болох		[МХХТ]
4435	МТ, КУ	local coordinator	локаль зохицуулагч	Транзакшны тодорхой хэсгийг гүйцэтгэхийн тулд өөр зангилаан дахь өгөгдөлд холбогдож буй зангилаа	[МХХТ]
4436	МТ, КУ	local variable	дотоод хувьсагч	Функц эсвэл блок гэсэн мужтай хувьсагч	[МХХТ]
4437	МТ, КУ	localizing	нутагшуулах	Програмд засвар суурилуулах.	[МХХТ]
4438	МТ, КУ	Lock	Түгжээ		[МХХТ]
4439	МТ, КУ	lock based	түгжрэлд суурилсан		[МХХТ]
4440	МТ, КУ	lock management	хаалтын удирдлага	хаалт тавигдсан транзакшнуудын талаарх мэдээллийг хадгалж байдаг.	[МХХТ]
4441	МТ, КУ	Log	Лог	Ямар нэг үйлдлийн араас дагаж бичигдсэн түүхэн бичлэгүүд (ихэвчлэн он цагын дарааллаар бичигдэнэ).	[МХХТ]
4442	МТ, КУ	log buffer	бичлэгийн буфер		[МХХТ]
4443	МТ, КУ	log file	бичлэгийн файл		[МХХТ]
4444	МТ, КУ	logic bomb	логик бөмбөг	Хорт програмын нэг хэлбэр.Тодорхой нөхцөл бүрэлдэхэд идэвхжинэ	[МХХТ]
4445	МТ, КУ	logical operator	локаль оператор		[МХХТ]
4446	МТ, КУ	loop	давталт		[МХХТ]
4447	МТ, КУ	loosely-coupled system	сул холбоост систем	Жишээ нь компьютерийн сүлжээ	[МХХТ]
4448	МТ, КУ	loosly-coupled	сул холболт		[МХХТ]
4449	МТ, КУ	lottery scheduling	сугалаат төлөвлөлт	Процессуудад санамсаргүй тоо олгож, сугалааны зарчмаар процессорыг эзэмшүүлнэ. Нэг процесс олон тооны санамсаргүй тоотой болж болно	[МХХТ]
4450	МТ, КУ	lower triangular matric	доод гурвалжин матриц		[МХХТ]
4451	МТ, КУ	luminance	гэрэлтэлт		[МХХТ]
4452	МТ, КУ	lvalue	зүүн утга		[МХХТ]
4453	МТ, КУ	machine bureaucracy	машины шат дамжлага		[МХХТ]
4454	МТ, КУ	machine language	машины хэл		[МХХТ]
4455	МТ, КУ	magnetic stripe	соронзон тууз		[МХХТ]
4456	МТ, КУ	main board	эх хавтан		[МХХТ]
4457	МТ, КУ	mainframe	том оврын систем		[МХХТ]
4458	МТ, КУ	mainframe computer	өндөр хүчин чадлын компьютер		[МХХТ]
4459	МТ, КУ	maintainability	засварлах боломж	арчилагдах боломж	[МХХТ]
4460	МТ, КУ	maintainable	өргөтгөж болох	арчилагдах	[МХХТ]
4461	МТ, КУ	maintenance	арчилгаа, үйлчилгээ		[МХХТ]
4462	МТ, КУ	maintenance documentation	арчилгааны баримтжуулалт	–	[МХХТ]
4463	МТ, КУ	maintenance procedure	арчилгааны журам	–	[МХХТ]
4464	МТ, КУ	maintenance record	арчилгааны бүртгэл	–	[МХХТ]
4465	МТ, КУ	maintenance report	арчилгааны тайлан	–	[МХХТ]
4466	МТ, КУ	management information system	удирдлагын мэдээллийн систем		[МХХТ]
4467	МТ, КУ	management information system	удирдлагын мэдээллийн систем		[МХХТ]
4468	МТ, КУ	mandatory	зайлшгүй		[МХХТ]
4469	МТ, КУ	manipulate	удирдах, жолоодох		[МХХТ]
4470	МТ, КУ	manipulation	удирдлага, жолоодлого		[МХХТ]
4471	МТ, КУ	manufacturing	үйлдвэрлэл		[МХХТ]
4472	МТ, КУ	map	буулгалт		[МХХТ]
4473	МТ, КУ	mashups	машап, хослол, холилт	нэг болон хэд хэдэн онлайн аппликешны нэгдэл. Жишээ нь: Google Maps-г локаль контентдоо ашиглах	[МХХТ]
4474	МТ, КУ	mask	хэв		[МХХТ]
4475	МТ, КУ	master boot record	үндсэн ачаалагч, гол ачаалагч		[МХХТ]
4476	МТ, КУ	master copy	эх хувь	–	[МХХТ]
4477	МТ, КУ	master plan	мастер төлөвлөгөө		[МХХТ]
4478	МТ, КУ	master site	үндсэн сайт		[МХХТ]
4479	МТ, КУ	materialized view	биежүүлсэн харагдац	үр дүнгийн хүснэгтийг хадгалах объект	[МХХТ]
4480	МТ, КУ	maximally strongly connected subgraph	бүтэн холбоост дэд граф		[МХХТ]
4481	МТ, КУ	means	утга		[МХХТ]
4482	МТ, КУ	measure	хэмжих	хэмжилт хийх утгатай үйл үг	[МХХТ]
4483	МТ, КУ	measure process performance	үйл явцын баталгаажуулалт	хэмжих процессыг гүйцэтгэх	[МХХТ]
4484	МТ, КУ	measure product conformity	бүтээгдэхүүний тохирол хэмжих	–	[МХХТ]
4485	МТ, КУ	measurement	хэмжилт	хэмжээний дүнг тодорхойлох зорилготой үйл ажиллагааны цогц	[МХХТ]
4486	МТ, КУ	measurement	хэмжилт	програмын хэмжээ, хөгжүүлэх хугацаа, илэрсэн ба засварласан гажилт зэргийг хэмжих ажил	[МХХТ]
4487	МТ, КУ	mechano	даралтын мэдрэхүй		[МХХТ]
4488	МТ, КУ	mediator pattern	зохицуулагч паттерн	зуучлагчийн хэв, үлгэр	[МХХТ]
4489	МТ, КУ	member	гишүүн		[МХХТ]
4490	МТ, КУ	memento pattern	сануулгын хэв		[МХХТ]
4491	МТ, КУ	memory	санах ой		[МХХТ]
4492	МТ, КУ	memory allocation	санах ой хуваарилалт	Хувьсагчид санах ой хуваарилах. Динамик болон статик байж болно	[МХХТ]
4493	МТ, КУ	memory leak	санах ойн алдагдал		[МХХТ]
4494	МТ, КУ	memory management	санах ойн удирдлага		[МХХТ]
4495	МТ, КУ	message broker	мэдээг зуучлагч		[МХХТ]
4496	МТ, КУ	message oriented middleware	мэдээнд суурилсан дундын ПХ		[МХХТ]
4497	МТ, КУ	methapor	зүйрлэл		[МХХТ]
4498	МТ, КУ	method overlaoding	дахин тодорхойлогдсон арга		[МХХТ]
4499	МТ, КУ	Method Overloading	методын шинэ хувилбарыг тодорхойлох		[МХХТ]
4500	МТ, КУ	method overriding	арга дахин тодорхойлох		[МХХТ]
4501	МТ, КУ	method parameter	аргын параметр		[МХХТ]
4502	МТ, КУ	method signature	аргын дүрслэл		[МХХТ]
4503	МТ, КУ	method with a parameter	параметртай арга		[МХХТ]
4504	МТ, КУ	methods with multiple parameters	олон параметртэй арга		[МХХТ]
4505	МТ, КУ	Metric	хэмжилт		[МХХТ]
4506	МТ, КУ	m-government	гар утсанд суурилсан засаглал	mobile government	[МХХТ]
4507	МТ, КУ	Microsoft Passport Service	Microsoft-ийн нууц үгийн сүлжээ		[МХХТ]
4508	МТ, КУ	middle management	дунд удирдлага		[МХХТ]
4509	МТ, КУ	middleware	дундын програм хангамж		[МХХТ]
4510	МТ, КУ	migration condition	шилжүүлэлтийн нөхцөл		[МХХТ]
4511	МТ, КУ	minicomputer	миникомпьютер		[МХХТ]
4512	МТ, КУ	minimum cost	хамгийн бага өртөг		[МХХТ]
4513	МТ, КУ	minterm fragment	минтерм хэсэгчлэл		[МХХТ]
4514	МТ, КУ	minterm predicate	минтерм предикат		[МХХТ]
4515	МТ, КУ	minterm selectivity	минтерм сонгогдох боломж		[МХХТ]
4516	МТ, КУ	missing value	дутуу, орхигдсон өгөгдөл		[МХХТ]
4517	МТ, КУ	Modal Dialog	Модаль цонх Модаль диалоги	Үндсэн цонх руу буцахаас өмнө заавал хэрэглэгчийг үйлдэл хийхийг (хаах) шаарддаг хүү цонх. Модаль цонхыг хаагаагүй тохиолдолд эцэг цонхтой харьцах боломжгүй.	[МХХТ]
4518	МТ, КУ	model view controller	контролерын загварын харагдац		[МХХТ]
4519	МТ, КУ	model-driven architecture	загвараар жолоодогдох архитектур		[МХХТ]
4520	МТ, КУ	modifiability	хувирах боломж		[МХХТ]
4521	МТ, КУ	modification	засвар	–	[МХХТ]
4522	МТ, КУ	modularity	модулчлал		[МХХТ]
4523	МТ, КУ	modularization	хэсэгчлэл		[МХХТ]
4524	МТ, КУ	Monitor Class	Энэ класс тухайн обьктэд түгжээ тавих боломжийг тредэд олгодог		[МХХТ]
4525	МТ, КУ	monitoring	хянах	явцыг хянах	[МХХТ]
4526	МТ, КУ	monitoring and control	хянах болон удирдах		[МХХТ]
4527	МТ, КУ	monitoring and tracking	мэдээллийн хяналт, мөрдөлт	байрлал заах систем/GPS/, гар утас, хар хайрцгууд г.м.	[МХХТ]
4528	МТ, КУ	monitoring priorities	хяналтын давуу эрх		[МХХТ]
4529	МТ, КУ	monitoring software	хяналтын програм		[МХХТ]
4530	МТ, КУ	moral sense	ёс суртахууны мэдрэмж		[МХХТ]
4531	МТ, КУ	morality	ёс суртахуун		[МХХТ]
4532	МТ, КУ	Motherboard	эх хавтан		[МХХТ]
4533	МТ, КУ	Motivation	үндэслэл	үндэслэл	[МХХТ]
4534	МТ, КУ	mount	таних	систем залгалт	[МХХТ]
4535	МТ, КУ	mounting	файлын системтэй холбогдох үйлдэл, залгах	ӨС-г маунт хийхэд instance-тай холбогдоно, хяналтын файлуудыг нээж, уншина, тухайн ӨС-д хамаарах физик файлуудыг бэлдэнэ	[МХХТ]
4536	МТ, КУ	move/copy	зөөх/хуулах		[МХХТ]
4537	МТ, КУ	multicast delivery	олон салаа хүргэлт		[МХХТ]
4538	МТ, КУ	multidatabase system	олон ӨС-ийн систем		[МХХТ]
4539	МТ, КУ	multidimensional array	олон хэмжээст массив		[МХХТ]
4540	МТ, КУ	multidimentional data model	олон хэмжээст өгөгдлийн загвар	өгөгдлийг дурын өнцгөөс харах боломжийг олгоно.	[МХХТ]
4541	МТ, КУ	Multiple Document Interface MDI	Олон Баримтын Интерфэйс	Олон төрлийн баримтууд боловсруулахад зориулсан бөгөөд нэг эцэг цонхонд харъяалагдан ажиллах цонхнууд бүхий хэрэглэгчийн график интерфэйс. Энэ нь бие биенээсээ тусдаа ажилладаг дан баримтын интерфэйсийн (SDI) эсрэг хувилбар юм. Олон баримтын интерфэйс нь одоо нэг их түгэхээ болисон байна.  Тухайлбал, Microsoft Word програм анх SDI интерфэйстэй байж байгаад MDI болсон, дараа нь буцаад SDI болсон байна.	[МХХТ]
4542	МТ, КУ	multiple environment	нийлмэл орчин	ТАЙЛБАР: Үйлдлийн систем зэрэг програмыг суурилуулах орчны шинж чанарыг заахад хэрэглэнэ. Суулгалт бэлтгэх үйл явцад хамаарна.	[МХХТ]
4543	МТ, КУ	multiple inheritance	нийлмэл удамшил		[МХХТ]
4544	МТ, КУ	multiple single threaded process	дан хувилбартай нийлмэл процесс		[МХХТ]
4545	МТ, КУ	multiple user	олон хэрэглэгч	–	[МХХТ]
4546	МТ, КУ	multiple-selection statement	олон сонголттой оператор		[МХХТ]
4547	МТ, КУ	multiplicity	олон янз		[МХХТ]
4548	МТ, КУ	multiprocessing	параллел боловсруулалт		[МХХТ]
4549	МТ, КУ	Multitasking	Олон үйлдлийн		[МХХТ]
4550	МТ, КУ	multi-threaded	олон хувилсан		[МХХТ]
4551	МТ, КУ	Multiuser	олон хэрэглэгч		[МХХТ]
4552	МТ, КУ	multivalued attributes	олон утгат атрибут	объектийн нэг төлөөллийн хувьд олон өөр утга авч болох атрибут, жишээлбэл, 1 багш олон хичээлтэй	[МХХТ]
4553	МТ, КУ	mutator method	хувирсан арга		[МХХТ]
4554	МТ, КУ	Mutex	Тредүүдийн дунд нөөцийг зохицуулахад ашигладаг обьект юм.		[МХХТ]
4555	МТ, КУ	mutual exclusion	солбицол, нийтлэг хасалт	Эгзэгтэй мужид параллел процессууд зэрэг орохоос сэргийлэх ажиллагаа	[МХХТ]
4556	МТ, КУ	name collision	нэрийн давхцал/харшилдаан		[МХХТ]
4557	МТ, КУ	name conflict	нэрийн зөрчилдөөн		[МХХТ]
4558	МТ, КУ	namespace	сан	програм, технологийн сан	[МХХТ]
4559	МТ, КУ	narrow conversion	явцуу хөрвүүлэлт		[МХХТ]
4560	МТ, КУ	native	төрөлх, эх		[МХХТ]
4561	МТ, КУ	native code	төрөлх код		[МХХТ]
4562	МТ, КУ	natural	бодит		[МХХТ]
4563	МТ, КУ	Natural language	бодит хэл	Хүмүүсийн ярианы хэл	[МХХТ]
4564	МТ, КУ	nested class	агуулагдсан класс	үүрлэгдсэн класс	[МХХТ]
4565	МТ, КУ	nested control statement	удирдлагын оператор		[МХХТ]
4566	МТ, КУ	nested query	нийлмэл хүсэлт	үүрлэгдсэн хүсэлт	[МХХТ]
4567	МТ, КУ	nested statements	багтсан үйлдлүүд, үүрлэгдсэн операторууд	Нэг үйлдлийг нөгөө үйлдэл дотор багтаан бичих. Жишээ нь давхар давталт, давталт дотор нөхцөл шалгах үйлдэл ашиглах	[МХХТ]
4568	МТ, КУ	NET Framework	NET тогтолцоо		[МХХТ]
4569	МТ, КУ	network chart	сүлжээний диаграм		[МХХТ]
4570	МТ, КУ	neural network	нейрон сүлжээ		[МХХТ]
4571	МТ, КУ	newbie	шинэ хэрэглэгч	дөнгөж шинээр сурч эхэлж байгаа хакерыг ингэж нэрлэдэг.	[МХХТ]
4572	МТ, КУ	next	дараагийн, дараачийн		[МХХТ]
4573	МТ, КУ	no-argument constructor	параметргүй байгуулагч		[МХХТ]
4574	МТ, КУ	nonfunctional requirement	функциональ бус шаардлага		[МХХТ]
4575	МТ, КУ	non-reputiation	үл ойлголцолгүй, илгэлцэл	мессэжийн илгээгч нь зөөлтийн баталгаатай байх ба хүлээн авагч нь илгээгчийн таних үйл ажиллагаанд илтгэлтэй байх	[МХХТ]
4576	МТ, КУ	notation	тэмдэглэгээ		[МХХТ]
4577	МТ, КУ	N-tier	N-давхаргат		[МХХТ]
4578	МТ, КУ	Null	хоосон		[МХХТ]
4579	МТ, КУ	null constraint	утга хязгаарлалт		[МХХТ]
4580	МТ, КУ	Obfuscation	кодын халхлалт		[МХХТ]
4581	МТ, КУ	object activation	объектын идэвхижил		[МХХТ]
4582	МТ, КУ	object oriented	объект хандлагат		[МХХТ]
4583	МТ, КУ	object oriented DBMS	объект хандлагат ӨСУС		[МХХТ]
4584	МТ, КУ	Object Oriented Programming OOP	Объект Хандлагат Програмчлал ОХП		[МХХТ]
4585	МТ, КУ	object point analysis	объектийн цэгийн шинжилгээ	системийг вью, тайлан, 4GL компонент хэсгүүдээр задлан шинжиж хэмжээгий нь тооцоолдог арга<br>	[МХХТ]
4586	МТ, КУ	object request broker	объект хүсэх зуучлагч		[МХХТ]
4587	МТ, КУ	object testing	обьектын туршилт	Бүх хэсгийг тестлэх үйл явц.	[МХХТ]
4588	МТ, КУ	obligation	үүрэг		[МХХТ]
4589	МТ, КУ	obligatory	үүрэгтэй	заавал шаардах	[МХХТ]
4590	МТ, КУ	observation	ажиглалт		[МХХТ]
4591	МТ, КУ	observed data	ажигласан утга	практик амьдралаас цуглуулсан утга, өгөгдөл	[МХХТ]
4592	МТ, КУ	observer	ажиглагч		[МХХТ]
4593	МТ, КУ	observer pattern	ажиглагчийн хэв		[МХХТ]
4594	МТ, КУ	online scams	онлайнаар мэхлэх	интернетээр дамжуулан залилан мэхлэх компьютерийн гэмт хэрэг	[МХХТ]
4595	МТ, КУ	open source software	нээлттэй эхийн ПХ		[МХХТ]
4596	МТ, КУ	open-close	нээх- хаах		[МХХТ]
4597	МТ, КУ	operation	үйл ажиллагаа		[МХХТ]
4598	МТ, КУ	operational management	үйл ажиллагааны удирдлага		[МХХТ]
4599	МТ, КУ	operational management	үйл ажиллагааны удирдлага		[МХХТ]
4600	МТ, КУ	operational specification	үйл ажиллагааны тодорхойлолт	хэрэглэгч ба системийн ердийн болон ердийн бус харилцааг тайлбарладаг тодорхойлолт	[МХХТ]
4601	МТ, КУ	operator	үйлдэл	машины үйлдэл	[МХХТ]
4602	МТ, КУ	operator documentation	операторын баримтжуулалт	–	[МХХТ]
4603	МТ, КУ	optic scanner	оптик сканнер	текст болон график өгөгдлийг уншиж дижитал хэлбэрт хөрвүүлнэ.	[МХХТ]
4604	МТ, КУ	optimization	оновчлол		[МХХТ]
4605	МТ, КУ	orientation	чиглэл		[МХХТ]
4606	МТ, КУ	ostrich algorithm	тэмээн хяруулын алгоритм	Ямар нэг асуудалд (жишээ нь түгжрэл) зориулж шийдэл гаргах шаардлагагүй тийм цөөхөн удаа гардаг гэж үзээд авч үзэхгүй байх	[МХХТ]
4607	МТ, КУ	oursourcing	аутсоурсинг	компанийн зарим хэсэг, ажил, процессийг өөр компанид даатгах	[МХХТ]
4608	МТ, КУ	outdegree	гаралтын зэрэг		[МХХТ]
4609	МТ, КУ	outer join	гадаад нэгдэл		[МХХТ]
4610	МТ, КУ	output device	гаргах төхөөрөмж		[МХХТ]
4611	МТ, КУ	outter class	гадаад класс		[МХХТ]
4612	МТ, КУ	Overlapping	давхарлах	хамт, цуг	[МХХТ]
4613	МТ, КУ	overlay	үелэх, давхарлах	Програмд шаардагдах хэмжээнээс нь бага санах ой хуваарилж, уг зайд програмаа модулиар нь ээлжлүүлж ажиллуулах санах ой удирдах арга	[МХХТ]
4614	МТ, КУ	overloaded constructor	дахин тодорхойлогдсон байгуулагч		[МХХТ]
4615	МТ, КУ	overloading	дахин тодорхойлох		[МХХТ]
4616	МТ, КУ	Overloading	дүүрсэн	хэт ачаалагдсан	[МХХТ]
4617	МТ, КУ	override	дарах, орлуулах		[МХХТ]
4618	МТ, КУ	override a superclass method	эх классын аргыг даран тодорхойлох		[МХХТ]
4619	МТ, КУ	override	дахин тодорхойлох	нэмэлт, хавсралт, зогсоох, няцаах, үл тоох,	[МХХТ]
4620	МТ, КУ	overriding	даран тодорхойлох		[МХХТ]
4621	МТ, КУ	package access	багцын хандалт		[МХХТ]
4622	МТ, КУ	package declaration	багцын зарлалт		[МХХТ]
4623	МТ, КУ	packaging	багцлах	–	[МХХТ]
4624	МТ, КУ	page	хуудас		[МХХТ]
4625	МТ, КУ	page break	хуудас таслах		[МХХТ]
4626	МТ, КУ	page fault	хуудасны гажиг	Хандахаар хүсэлт гаргасан хуудас үндсэн санах ойд байхгүй байх	[МХХТ]
4627	МТ, КУ	page frame	хуудасны хүрээ	Програмын хуудсын хэмжээтэй ижил хэмжээтэй санах ойн фрейм	[МХХТ]
4628	МТ, КУ	page number	хуудасны дугаар		[МХХТ]
4629	МТ, КУ	page setup	хуудасны тохируулга		[МХХТ]
4630	МТ, КУ	page size	хуудасны хэмжээ		[МХХТ]
4631	МТ, КУ	page table	хуудасны хүснэгт	Процессын хуудсуудын санах ой дахь фреймүүдийн дугаарыг агуулах хүснэгт	[МХХТ]
4632	МТ, КУ	paging	хуудаслалт	Програм болон санах ойг хуудсын хэмжээтэй блокуудад хуваах санах ойн удирдлагын нэг хэлбэр	[МХХТ]
4633	МТ, КУ	paradigm	үзэл санаа		[МХХТ]
4634	МТ, КУ	parameter list	параметрийн жагсаалт		[МХХТ]
4635	МТ, КУ	parameterization	параметржуулалт		[МХХТ]
4636	МТ, КУ	parent	эх		[МХХТ]
4637	МТ, КУ	parse tree	задаргааны мод		[МХХТ]
4638	МТ, КУ	partial	хэсэгчилсэн		[МХХТ]
4639	МТ, КУ	partial dependency	хэсэгчилсэн хамаарал	анхдагч түлхүүр атрибутаас өөр ямар нэгэн атрибутаас хамаарсан функциональ хамаарал	[МХХТ]
4640	МТ, КУ	partial function	хагас функц	бүх тохиолдолд хийгдэхгүй	[МХХТ]
4641	МТ, КУ	Partition	хуваалт		[МХХТ]
4642	МТ, КУ	passing	өнгөрөөх		[МХХТ]
4643	МТ, КУ	password file	нууц үгийн файл		[МХХТ]
4644	МТ, КУ	patent	патент		[МХХТ]
4645	МТ, КУ	pattern evaluation	хэвийг үнэлэх		[МХХТ]
4646	МТ, КУ	pause	завсарлага		[МХХТ]
4647	МТ, КУ	penal act	эрүүгийн хэрэг		[МХХТ]
4648	МТ, КУ	perception	мэдрэмж, чадвар		[МХХТ]
4649	МТ, КУ	performance	гүйцэтгэл		[МХХТ]
4650	МТ, КУ	performance improvement	гүйцэтгэл сайжруулалт	–	[МХХТ]
4651	МТ, КУ	peripheral device	дагалдагч төхөөрөмж		[МХХТ]
4652	МТ, КУ	permanent modification	хөдлөшгүй хувиргалт	Уналтын үеийг туулсны дараа тур засварын оронд суурилуулна.	[МХХТ]
4653	МТ, КУ	permonmance	гүйцэтгэл хүчин чадал		[МХХТ]
4654	МТ, КУ	persistence	тэсвэрлэлт		[МХХТ]
4655	МТ, КУ	persistent	тэсвэртэй		[МХХТ]
4656	МТ, КУ	PERT diagram	ПЕРТ-ийн диаграм	Program Evalution and Review Technique diagram	[МХХТ]
4657	МТ, КУ	pertain	хамаарах	Холбогдох, хамаатай байх	[МХХТ]
4658	МТ, КУ	pharming	фармин	хэрэглэгчийн браузер дээр бичсэн зөв хаягийг буруу сайт руу холбох	[МХХТ]
4659	МТ, КУ	phishing	фишинг	setting up fake web sites or sending e-mail msg that look like legitimate business to ask users for confidential personal data	[МХХТ]
4660	МТ, КУ	phorizontal	анхдагч хэвтээ хэсэгчлэл		[МХХТ]
4661	МТ, КУ	physical address	физик хаяг	Санах ойн үүрийн бодит хаяг	[МХХТ]
4662	МТ, КУ	physical design	физик зохиомж		[МХХТ]
4663	МТ, КУ	physical resource	биет нөөц	ТАЙЛБАР: Тестлэх ажилд шаардагдах биет нөөц.	[МХХТ]
4664	МТ, КУ	physical schema	физик схем	Conceptual схемд дүрслэгдсэн харьцаанууд хадгалах төхөөрөмж дээр хэрхэн хадгалахыг тодорхойлно.	[МХХТ]
4665	МТ, КУ	ping flood	серверигйг хариу үйлдэл хийж чадахгүй болтол ping пакет илгээх үйлдэл		[МХХТ]
4666	МТ, КУ	pinna	чихний дэлбээ		[МХХТ]
4667	МТ, КУ	pipeline	хоолой	процессороор биелүүлэх командуудыг дамжуулах зам	[МХХТ]
4668	МТ, КУ	pitch	авиа		[МХХТ]
4669	МТ, КУ	planned value	Төлөвлөсөн утга		[МХХТ]
4670	МТ, КУ	PMS	Төслийн хяналтын систем	Project Monitoring System	[МХХТ]
4671	МТ, КУ	point	цэг		[МХХТ]
4672	МТ, КУ	point of delivery	хүргэх цэг	–	[МХХТ]
4673	МТ, КУ	point of production	үйлдвэрлэлийн цэг	–	[МХХТ]
4674	МТ, КУ	pointer	заагч	Утга нь санах ойн үүрийн дугаар байх хувьсагч	[МХХТ]
4675	МТ, КУ	pointing stick	заагч саваа		[МХХТ]
4676	МТ, КУ	point-to-point	цэгээс цэгт		[МХХТ]
4677	МТ, КУ	polymorphic array	полиморф массив		[МХХТ]
4678	МТ, КУ	polymorphic attachment	удамшлын харьцаа бүхий гишүүдийг заах		[МХХТ]
4679	МТ, КУ	polymorphism	полиморфизм, олон хэлбэршил		[МХХТ]
4680	МТ, КУ	pool	сан		[МХХТ]
4681	МТ, КУ	portability	авсаархан		[МХХТ]
4682	МТ, КУ	Portable Executable	32 ,64 бит дээр Windows систем ажиллах файл		[МХХТ]
4683	МТ, КУ	possible key	боломжит түлхүүр	энгийн хэлбэрт бүрэн шилжээгүй харьцааны түлхүүрийг хэлнэ	[МХХТ]
4684	МТ, КУ	post-condition	дараах нөхцөл		[МХХТ]
4685	МТ, КУ	post-delivery activity	хүргэлтийн дараах үйл ажиллагаа	–	[МХХТ]
4686	МТ, КУ	postimplemetation	хэрэгжилтийн дараах		[МХХТ]
4687	МТ, КУ	postindustrial organization	аж үйлдвэржүүлэлтийн дараах		[МХХТ]
4688	МТ, КУ	potential crime	нуугдмал гэмт хэрэг		[МХХТ]
4689	МТ, КУ	potential failure condition	болзошгүй гэмтлийн нөхцөл		[МХХТ]
4690	МТ, КУ	precedence	гүйцэтгэгдэх дараалал, дарааллах	Үйлдлүүдийн гүйцэтгэгдэх дараалал. Жишээ нь арифметик илэрхийлэлд үржих болон хуваах үйлдэл нь нэмэх, хасахаасаа өмнө гүйцэтгэгдэнэ	[МХХТ]
4691	МТ, КУ	precise and accurate measurement	нягт, нямбай хэмжилт	үр дүнгийн утгууд нь ойролцоо, тодорхой хязгаарт багтсан хэмжилт	[МХХТ]
4692	МТ, КУ	precondition	угтвар нөхцөл, урьтал нөхцөл		[МХХТ]
4693	МТ, КУ	predicate	предикат		[МХХТ]
4694	МТ, КУ	prediction	таамаглал		[МХХТ]
4695	МТ, КУ	prediction interval	таамаглалын интервал	тооцооллын үр дүн 70 хувийн магадлалтайгаар багтах доод-дээд хязгаар утгууд	[МХХТ]
4696	МТ, КУ	predictive analysis	таамаглалын шинжилгээ	өгөгдөл олборлолтын техник, түүхийн өгөгдөл болон таамаглал ашиглан ирээдүйн нөхцөл байдлыг урьдчилан таамаглах	[МХХТ]
4697	МТ, КУ	prefetch	бэлтгэх	санах ойгоос командуудыг ачаалж, процессорт биелүүлүүлэхээр урьдчилан эрэмбэлж бэлтгэх технологи	[МХХТ]
4698	МТ, КУ	premise	угтвар нөхцөл		[МХХТ]
4699	МТ, КУ	Preservation of product	Бүтээгдэхүүнийг хамгаалах		[МХХТ]
4700	МТ, КУ	preudocode	хуурмаг код		[МХХТ]
4701	МТ, КУ	primary key constraint	анхдагч түлхүүр хязгаарлалт		[МХХТ]
4702	МТ, КУ	primitive type	энгийн төрөл		[МХХТ]
4703	МТ, КУ	principle	зарчим		[МХХТ]
4704	МТ, КУ	principles of software quality	програм хангамжийн чанарын зарчмууд		[МХХТ]
4705	МТ, КУ	print preview	хэвлэх харагдац		[МХХТ]
4706	МТ, КУ	Print Screen	дэлгэц хэвлэх		[МХХТ]
4707	МТ, КУ	priority	дараа, эрэмбэ		[МХХТ]
4708	МТ, КУ	priority queue	эрэмбэтэй дараалал		[МХХТ]
4709	МТ, КУ	priority scheduling	эрэмбэтэй төлөвлөлт	Процессуудад зэрэглэл оноож, түүндээ үндэслэн процессыг эзэмших хүсэлтүүдийг боловсруулах төлөвлөлт	[МХХТ]
4710	МТ, КУ	privacy and anonymity	нэргүй нууцлагдсан		[МХХТ]
4711	МТ, КУ	privacy policy	нууцлах бодлого		[МХХТ]
4712	МТ, КУ	private access modifier	хувийн хандалтыг өөрчлөгч		[МХХТ]
4713	МТ, КУ	private superclass member	эх классын хувийн хандалттай гишүүн		[МХХТ]
4714	МТ, КУ	privilege	хэрэглэгчийн эрх		[МХХТ]
4715	МТ, КУ	probability	магадлал		[МХХТ]
4716	МТ, КУ	problem fix	алдааны засвар	–	[МХХТ]
4717	МТ, КУ	problem report	асуудлын тайлан	–	[МХХТ]
4718	МТ, КУ	problem solution	асуудлын шийдэл	–	[МХХТ]
4719	МТ, КУ	procedural instruction	үйлийн заавар	–	[МХХТ]
4720	МТ, КУ	procedure	үйл	дэд програм	[МХХТ]
4721	МТ, КУ	process control system	процесс удирдах систем		[МХХТ]
4722	МТ, КУ	process management	процессын удирдлага	Олон бодлогын горимд хугацааны хуваалттайгаар ажиллах олон процессуудыг ажиллуулах үйлдлийн системийн үндсэн модуль	[МХХТ]
4723	МТ, КУ	process state	процессын төлөв	Ачаалагдсан процессын төгсөх хүртлээ орших төлөвүүд	[МХХТ]
4724	МТ, КУ	processing	боловсруулалт		[МХХТ]
4725	МТ, КУ	processor sharing	процессорыг хувааж ашиглах	Олон бодлогын горимын үед нэг процессорын хугацааг хувааж ашиглах	[МХХТ]
4726	МТ, КУ	product aceptance criteria	бүтээгдэхүүнийг хүлээн авах шалгуур	–	[МХХТ]
4727	МТ, КУ	product quality	бүтээгдэхүүний чанар	–	[МХХТ]
4728	МТ, КУ	product-based approach	бүтээгдэхүүнд үндэслэсэн хандлага	төслийн хүрээнд гаргах гол гол бүтээгдэхүүнүүдийг тогтоож, дэд бүтээгдэхүүнүүдээр задлан дүрслэх арга	[МХХТ]
4729	МТ, КУ	production and service provision	үйлдвэрлэл ба үйлчилгээ үзүүлэх		[МХХТ]
4730	МТ, КУ	Production and service provision in software	Програм хангамжийн үйлдвэрлэл ба үйлчилгээ	–	[МХХТ]
4731	МТ, КУ	professional bureaucracy	мэргэжлийн байгууллага	хуулийн байгууллага, сургууль, эмнэлэг	[МХХТ]
4732	МТ, КУ	profiling	илэрхийлэл	компьютерийн өгөгдлийг ашиглан хувь хүний зан байдлын тухай төсөөлөл өгөх	[МХХТ]
4733	МТ, КУ	program counter	програмын тоолуур	Програмын дараагийн биелэгдэх командын хаягийг агуулах регистр	[МХХТ]
4734	МТ, КУ	program development	програм хөгжүүлэх	Шаардлагын дагуу програмыг сайжруулан бичиж дуусгах процесс	[МХХТ]
4735	МТ, КУ	programm modules	програмын модулиуд		[МХХТ]
4736	МТ, КУ	programm readability	програмын уншигдац		[МХХТ]
4737	МТ, КУ	prohibitory laws	хориглосон хууль		[МХХТ]
4738	МТ, КУ	project build	төсөл бүтээх		[МХХТ]
4739	МТ, КУ	proof	батлах		[МХХТ]
4740	МТ, КУ	properties	шинжүүд		[МХХТ]
4741	МТ, КУ	property	шинж чанар		[МХХТ]
4742	МТ, КУ	prosecute	ял тулгах	шүүхэд өгөх	[МХХТ]
4743	МТ, КУ	protect document	баримтанд хамгаалалт хийх		[МХХТ]
4744	МТ, КУ	protect superclass member	эх классын хамгаалагдсан гишүүн		[МХХТ]
4745	МТ, КУ	protected access modifier	хамгааладсан хандалтыг тодорхойлогч		[МХХТ]
4746	МТ, КУ	Protected Data	ххамгаалагдсан өгөгдөл		[МХХТ]
4747	МТ, КУ	prototype	үлгэр загвар, хэв шинж		[МХХТ]
4748	МТ, КУ	prototype pattern	прототип хэв		[МХХТ]
4749	МТ, КУ	provision	хуулийн зүйл заалт	purview – гэдэг нь ижил утгатай тул хэрэглэж болно.	[МХХТ]
4750	МТ, КУ	proxy based estimating (PROBE)	проксид суурилсан үнэлгээ	програмын хэмжээ, хөгжүүлэх хугацааг тооцоолохдоо прокси(төлөөлөл)-г хэрэглэж тооцоолдог арга	[МХХТ]
4751	МТ, КУ	proxy pattern	итгэлцүүрийн хэв		[МХХТ]
4752	МТ, КУ	pruning	танах, хасах		[МХХТ]
4753	МТ, КУ	Pseudo	псевдо	зохиомол, хиймэл, дууриамал	[МХХТ]
4754	МТ, КУ	pseudo code	псевдо код	компьютерийн програмчлалын алгоритмын энгийн, товч тодорхой, дээд-түвшний дүрслэл.	[МХХТ]
4755	МТ, КУ	public access modifier	нийтийн хандалтыг тодорхойлогч		[МХХТ]
4756	МТ, КУ	public field	нийтийн талбар		[МХХТ]
4757	МТ, КУ	public	нийтийн		[МХХТ]
4758	МТ, КУ	publish-subscibe	хэвлэх, захиалах		[МХХТ]
4759	МТ, КУ	qualification tests	чанарын тест	бүтээгдэхүүн өөрт нь тавигдсан бүх төрлийн шаардлагыг хангаж буй эсэхийг үйлдвэрлэгч дотооддоо шалгах үйл явц	[МХХТ]
4760	МТ, КУ	quality	чанар		[МХХТ]
4761	МТ, КУ	quality of service (QoS)	үйлчилгээний чанар		[МХХТ]
4762	МТ, КУ	quality planning	чанарын төлөвлөлт		[МХХТ]
4763	МТ, КУ	quality requirement	чанарын шаардлага		[МХХТ]
4764	МТ, КУ	query optimizer	хүсэлтийн товчлол		[МХХТ]
4765	МТ, КУ	query processing	хүсэлт боловсруулалт		[МХХТ]
4766	МТ, КУ	queue	дараалал		[МХХТ]
4767	МТ, КУ	Quota	квот		[МХХТ]
4768	МТ, КУ	qwerty	кверти	товчлуурын гарны стандарт байрлал	[МХХТ]
4769	МТ, КУ	RAM	чөлөөт хандалттай ой	Random Access Memory	[МХХТ]
4770	МТ, КУ	random-number	санамсаргүй тоо		[МХХТ]
4771	МТ, КУ	rapid applilcation development (RAD)	програм хангамжийг түргэн хөгжүүлэх		[МХХТ]
4772	МТ, КУ	Raster Image	Растер зураг	Тэгш өнцөгт хүснэгтээр дүрслэгдэх цэгүүдийн олонлогоос тогтсон бинари зураг. Растер зургууд нь дэлгэцийн цэгийн нягтралаас хамааралтай байдаг.	[МХХТ]
4773	МТ, КУ	RDF	Нөөцийн тодорхойлолтын орчин	Resource Description Framework	[МХХТ]
4774	МТ, КУ	reachable	хүрэх		[МХХТ]
4775	МТ, КУ	readability	уншигдах		[МХХТ]
4776	МТ, КУ	Readme	заавар		[МХХТ]
4777	МТ, КУ	real time processing	шууд боловсруулах		[МХХТ]
4778	МТ, КУ	realize	биелүүлэх		[МХХТ]
4779	МТ, КУ	reasoning	гаргалгаа		[МХХТ]
4780	МТ, КУ	Reboot	дахин ачаалалт		[МХХТ]
4781	МТ, КУ	receptor	мэдрэхүй		[МХХТ]
4782	МТ, КУ	reciever	хүлээн авагч		[МХХТ]
4783	МТ, КУ	recommendation	зөвлөмж	тухайн технологийг ашиглах стандарт зөвлөмж	[МХХТ]
4784	МТ, КУ	reconstruction	дахин байгуулах		[МХХТ]
4785	МТ, КУ	reconstructor	дахин байгуулагч		[МХХТ]
4786	МТ, КУ	recurrence	давталт		[МХХТ]
4787	МТ, КУ	Recursive recurs	өөрөө өөрийгөө дуудах		[МХХТ]
4788	МТ, КУ	red black tree	улаан хар мод		[МХХТ]
4789	МТ, КУ	redefinition	дахин тодорхойлох		[МХХТ]
4790	МТ, КУ	redirection	дахин чиглүүлэх		[МХХТ]
4791	МТ, КУ	redo log	буцах үйлдлийн лог файл	өгөгдөлд хийгдсэн өөрчлөлтүүдийг хадгална.	[МХХТ]
4792	МТ, КУ	redo phase	буцах үйлдлийг гүйцэтгэх шат		[МХХТ]
4793	МТ, КУ	redundancy	илүүдэл		[МХХТ]
4794	МТ, КУ	refactoring	сайжруулалт	програмын кодын үндсэн ажиллагааг өөрчлөлгүйгээр уншихад хялбараар хэлбэршүүлэх	[МХХТ]
4795	МТ, КУ	refactoring by delegation	төлөөлөлөөр өөрчлөн байгуулах		[МХХТ]
4796	МТ, КУ	reference type	ишлэлийн төрөл		[МХХТ]
4797	МТ, КУ	refine	сайжруулах		[МХХТ]
4798	МТ, КУ	reflection	тусгал	Мета өгөгдөлтэй ажиллах олон тооны классууд .NET -д байдаг ба эдгээрийг нийтэд нь тусгал буюу reflection гэнэ	[МХХТ]
4799	МТ, КУ	regard	хамрах		[МХХТ]
4800	МТ, КУ	regression	регресс		[МХХТ]
4801	МТ, КУ	regression testing	хяналтын тест	тухайн нэг засвартай холбоотойгоор нийт програмд ямар нэг хор нөлөө учраагүй болохыг шалгах үйл явц	[МХХТ]
4802	МТ, КУ	regulatory authorities	зохицуулах байгууллага	ТАЙЛБАР: үйлчилгээний товчооны ажилтны үйлчилгээний багийг удирдан зохион байгуулах, үйл явцыг зохицуулах эрх мэдэл	[МХХТ]
4803	МТ, КУ	rehearsal	сургуульлалт		[МХХТ]
4804	МТ, КУ	relational algebra	харьцааны алгебр	математик тэмдэглэл хэрэглэж кверийг дүрсэлдэг алгебрийн илэрхийлэл	[МХХТ]
4805	МТ, КУ	relational database	харьцаа өгөгдлийн сан	хоорондоо уялдаатай 2 хэмжээст харьцаануудаас тогтсон өгөгдлийн сан	[МХХТ]
4806	МТ, КУ	relational model	харьцаа загвар		[МХХТ]
4807	МТ, КУ	relational operator	харьцааны оператор		[МХХТ]
4808	МТ, КУ	relationship	харилцаа		[МХХТ]
4809	МТ, КУ	relationship	холбоос	өгөгдлийн харьцаануудын хоорондох уялдаа ба нэг харьцааны хэдэн бичлэг нөгөө харьцааны хэдэн бичлэгтэй холбогдохыг илэрхийлнэ (1:1,1:N, M:N төрлүүд бий)	[МХХТ]
4810	МТ, КУ	release	гаргалт	тодорхой зорилгоор хийгдэж, ашиглалтад бэлэн болсон бүрдэлийн зүйлийн хувилбар	[МХХТ]
4811	МТ, КУ	release activity	гаргалтын үйл ажиллагаа	–	[МХХТ]
4812	МТ, КУ	release note	гаргалтын тайлбар	–	[МХХТ]
4813	МТ, КУ	release schedule	гаргалтын хуваарь	–	[МХХТ]
4814	МТ, КУ	reliability	найдвартай байдал		[МХХТ]
4815	МТ, КУ	Reliable	найдвартай, үнэн зөв		[МХХТ]
4816	МТ, КУ	remote call	алсын дуудлага		[МХХТ]
4817	МТ, КУ	remote database	алслагдсан өгөгдлийн сан		[МХХТ]
4818	МТ, КУ	remote request	алсын хүсэлт		[МХХТ]
4819	МТ, КУ	remoting	зайн	нэг програмаас өөр AppDomain, өөр процесс, өөр машин дээр байгаа методыг дуудах харилцаа юм.	[МХХТ]
4820	МТ, КУ	Remount	дахин таних		[МХХТ]
4821	МТ, КУ	renaming feature	гишүүний нэр өөрчлөх		[МХХТ]
4822	МТ, КУ	repairability	засагдах боломж		[МХХТ]
4823	МТ, КУ	repeated inheritance	давтагдсан удамшил		[МХХТ]
4824	МТ, КУ	repetion statement	давталтын оператор		[МХХТ]
4825	МТ, КУ	repetition structure	давталтын бүтэц	Програмын тодорхой хэсгийг давтан биелүүлэхэд зориулсан бүтэц (for, while, do…while)	[МХХТ]
4826	МТ, КУ	repetitive	давтагдах	давтагдаж олон орох	[МХХТ]
4827	МТ, КУ	request load	хүсэлтийн хэмжээ		[МХХТ]
4828	МТ, КУ	requirement	шаардлага		[МХХТ]
4829	МТ, КУ	Requirement definition	Шаардлага тодорхойлох		[МХХТ]
4830	МТ, КУ	resource allocation	нөөцийн хуваарилалт	ажил бүрт ямарваа нөөцийг давхцуулахгүйгээр оноох үйл ажиллагаа бөгөөд боловсон хүчний хуваарилалтанд гол анхаарлыг хандуулна	[МХХТ]
4831	МТ, КУ	resource leak	нөөцийн хомсдол		[МХХТ]
4832	МТ, КУ	respectively	тус тусдаа		[МХХТ]
4833	МТ, КУ	response Time	хариулах хугацаа	хэрэглэгчээс оролт ороход хариу үйлчлэх хугацаа	[МХХТ]
4834	МТ, КУ	Responsibilities and authorities	Хариуцлага, эрх мэдэл	Талуудын эрх, үүрэг	[МХХТ]
4835	МТ, КУ	responsibility	хариуцлага		[МХХТ]
4836	МТ, КУ	restricted transaction	хязгаарлагдмал хэлцэл, гүйлгээ, бичилт		[МХХТ]
4837	МТ, КУ	retina	торлог бүрхүүл		[МХХТ]
4838	МТ, КУ	retrying	дахин оролдож үзэх		[МХХТ]
4839	МТ, КУ	Return delegate	буцаах төлөөлөгч		[МХХТ]
4840	МТ, КУ	reusability	дахин ашиглах боломж		[МХХТ]
4841	МТ, КУ	reuse	дахин ашиглалт		[МХХТ]
4842	МТ, КУ	reuse techniques	дахин ашиглах техникүүд		[МХХТ]
4843	МТ, КУ	reuseability	дахин ашиглагдах боломж		[МХХТ]
4844	МТ, КУ	reverse engineering	кодонд задлах	програм хангамж, өгөгдлийн сангийн эх кодыг задлах, өөрчлөх	[МХХТ]
4845	МТ, КУ	review	дүгнэлт	хянах	[МХХТ]
4846	МТ, КУ	Review input	Дүн шинжилгээний оролт		[МХХТ]
4847	МТ, КУ	revision	хяналт		[МХХТ]
4848	МТ, КУ	revoking privilege	хэрэглэгчийн эрхийг устгах		[МХХТ]
4849	МТ, КУ	rewriting	дахин бичих		[МХХТ]
4850	МТ, КУ	rigorous	хатуу, чанга, хэцүү		[МХХТ]
4851	МТ, КУ	ring	бөгж	бөгж хэлбэрийн бүтэцтэй массив	[МХХТ]
4852	МТ, КУ	risk	эрсдэл		[МХХТ]
4853	МТ, КУ	risk exposure	эрсдлийг илрүүлэх	эрсдлийг “эрсдлийн магадлал*эрсдлийн нөлөө”-өөр тооцдог үнэлгээ	[МХХТ]
4854	МТ, КУ	robustness	хэвийн ажиллах		[МХХТ]
4855	МТ, КУ	Rods	Савханцар		[МХХТ]
4856	МТ, КУ	role	дүр	ӨС-ийн хэрэглэгч тус бүрт тусад нь эрх олгож өгсөнөөс дүр үүсгэн эрх олгоод, тус дүрээ хэрэглэгчдэд олгох нь админы ажлыг хөнгөвчилж өгдөг.	[МХХТ]
4857	МТ, КУ	rollback	буцаах	begin … end дотор хийгдсэн бүх үйлдлийг буцаана.	[МХХТ]
4858	МТ, КУ	ROM	зөвхөн унших ой		[МХХТ]
4859	МТ, КУ	root	үндэс		[МХХТ]
4860	МТ, КУ	Root director	үндсэн директор		[МХХТ]
4861	МТ, КУ	Root password	үндсэн нууц үг		[МХХТ]
4862	МТ, КУ	routine	функц, процедур		[МХХТ]
4863	МТ, КУ	routine program	дэд програм	Зарим нийтлэг буюу давтагдаж хэрэглэгддэг програм эсвэл програмын хэсэг.	[МХХТ]
4864	МТ, КУ	Run level	ажиллах түвшин		[МХХТ]
4865	МТ, КУ	Runtime	ажиллаж буй		[МХХТ]
4866	МТ, КУ	runtime error	ажиллах үеийн алдаа	Хөрвүүлэгчид харагдахгүй, зөвхөн ажиллах үед илрэх алдаа	[МХХТ]
4867	МТ, КУ	runtime system	биелэлтийн үеийн систем		[МХХТ]
4868	МТ, КУ	run-time type interrogation	ажиллах үеийн шалгалт		[МХХТ]
4869	МТ, КУ	rvalue	баруун утга		[МХХТ]
4870	МТ, КУ	sabotage	сүйтгэх	сүлжээгээр дамжин системийг гэмтээх эвдэх үйлдэл.	[МХХТ]
4871	МТ, КУ	Safe	аюулгүй	найдвартай	[МХХТ]
4872	МТ, КУ	save as	өөрөөр хадгалах		[МХХТ]
4873	МТ, КУ	scalability	өргөтгөх боломж		[МХХТ]
4874	МТ, КУ	scale out	олон машинд програмыг хуваан ажиллуулах		[МХХТ]
4875	МТ, КУ	scale up	өргөтгөх		[МХХТ]
4876	МТ, КУ	scanner	скайннер		[МХХТ]
4877	МТ, КУ	scenario	үйл явц,тохиолдол		[МХХТ]
4878	МТ, КУ	schedule	хуваарь	–	[МХХТ]
4879	МТ, КУ	schema	бүтэц	мэдээллийн бүтэц схем	[МХХТ]
4880	МТ, КУ	schema object	схем объект	ӨС-н өгөгдлийг тодорхойлох логик бүтэц	[МХХТ]
4881	МТ, КУ	Scope	хүрээ хязгаар	хүрээ хязгаар	[МХХТ]
4882	МТ, КУ	scriptlet	скриптлет		[МХХТ]
4883	МТ, КУ	sealed	битүүмжилсэн	удамшиж болохгүйг заана	[МХХТ]
4884	МТ, КУ	sealed class	битүүмжилсэн класс		[МХХТ]
4885	МТ, КУ	secondary key	хоёрдогч түлхүүр	анхдагч түлхүүрээс бусад атрибутаар хайлт хийх үед хэрэглэдэг түлхүүр	[МХХТ]
4886	МТ, КУ	select	сонгох		[МХХТ]
4887	МТ, КУ	select all	бүхэлд нь сонгох		[МХХТ]
4888	МТ, КУ	selection structure	сонголтын бүтэц	Програм дахь ямар нэг нөхцлөөс шалтгаалан салаалалт үүсгэх бүтэц (if, if…then)	[МХХТ]
4889	МТ, КУ	selectivity	сонгогдох боломж		[МХХТ]
4890	МТ, КУ	self-directed team	өөртөө чиглэсэн баг	өөрийн зорилт, үүргээ тодорхойлж, ажлын процесс, төлөвлөгөөг боловсруулж, гүйцэтгэлээ хэмжиж, хянаж, удирдах чадвартай баг	[МХХТ]
4891	МТ, КУ	self-directed team	өөртөө чиглэсэн баг	өөрийн зорилт, үүргээ тодорхойлж, ажлын процесс, төлөвлөгөөг боловсруулж, гүйцэтгэлээ хэмжиж, хянаж, удирдах чадвартай баг	[МХХТ]
4892	МТ, КУ	self-documentation	өөрийгөө баримтжуулах		[МХХТ]
4893	МТ, КУ	self-reference	өөрийгөө ишлэх		[МХХТ]
4894	МТ, КУ	semantic	семантик		[МХХТ]
4895	МТ, КУ	semaphore	семафор	Сигнал болон хүлээх гэсэн хоёр үйлдэлтэй тусгай хувьсагч	[МХХТ]
4896	МТ, КУ	semicolon	цэгтэй таслал	Ихэнх програмчлалын хэлний үйлдлийн төгсгөлийг заах тэмдэгт	[МХХТ]
4897	МТ, КУ	senior management	дээд удирдлага		[МХХТ]
4898	МТ, КУ	sensory	мэдрэмтгий		[МХХТ]
4899	МТ, КУ	sentinel-controlled repetition	харуулын удирдлагатай давталт		[МХХТ]
4900	МТ, КУ	separate	тусгаарлах, салгах		[МХХТ]
4901	МТ, КУ	sequence	дараалал		[МХХТ]
4902	МТ, КУ	sequence diagram	дарааллын диаграм		[МХХТ]
4903	МТ, КУ	sequence structure	дараалсан бүтэц		[МХХТ]
4904	МТ, КУ	serializability	цувруулах боломж		[МХХТ]
4905	МТ, КУ	serialization	дараалалжуулалт		[МХХТ]
4906	МТ, КУ	servant	ажилтан		[МХХТ]
4907	МТ, КУ	serve	үйлчлэх		[МХХТ]
4908	МТ, КУ	server overload	сервер хэт ачаалагдаж гацах		[МХХТ]
4909	МТ, КУ	service of a class	классын үйлчилгээ		[МХХТ]
4910	МТ, КУ	service performance	үйлчилгээний гүйцэтгэл	–	[МХХТ]
4911	МТ, КУ	service-oriented architecture	үйлчилгээнд суурилсан архитектур		[МХХТ]
4912	МТ, КУ	session tree	сешн мод	session-уудын хоорондын холбоос болон тэдгээрийн үүргүүдийг дүрсэлсэн шатчилсан загвар	[МХХТ]
4913	МТ, КУ	set	утга оноох		[МХХТ]
4914	МТ, КУ	set operation	утга олгох үйлдэл		[МХХТ]
4915	МТ, КУ	set up a help desk	үйлчилгээний товчоо ажиллуулах	–	[МХХТ]
4916	МТ, КУ	shading	сүүдэр		[МХХТ]
4917	МТ, КУ	shallow	өнгөц		[МХХТ]
4918	МТ, КУ	Share	хуваалцах, хамтран хэрэглэх		[МХХТ]
4919	МТ, КУ	shared server	дундын сервер		[МХХТ]
4920	МТ, КУ	shared-data style	өгөгдлөл хуваан эзэмших стил		[МХХТ]
4921	МТ, КУ	shareware	дундын програм	зохиогчийн эрхээр хамгаалагдсан байдаг ч хөгжүүлэгчээс өөрийнх нь бүтээлийг хуулбарлах, мөн бусдад тараах эрхийг хориглоогүй байдаг програм хангамж.	[МХХТ]
4922	МТ, КУ	sharing	хамтран ашиглах		[МХХТ]
4923	МТ, КУ	Ship	усан онгоц		[МХХТ]
4924	МТ, КУ	shopping bot	худалдааны бот	худалдааны талаарх мэдээллийг ухаалаг агент ПХ ашиглан интернэтээс хайх	[МХХТ]
4925	МТ, КУ	Short-Circuit	Богино үнэлэлт		[МХХТ]
4926	МТ, КУ	shortest path	хамгийн богино зам		[МХХТ]
4927	МТ, КУ	Sight	харах		[МХХТ]
4928	МТ, КУ	Signature	шинж	хэв шинж	[МХХТ]
4929	МТ, КУ	simple factory pattern	энгийн үйлдвэрлэгч патерн		[МХХТ]
4930	МТ, КУ	Simple Object Access Protocol(SOAP)	Төвлөрсөн удирдлаггүй тархсан орчинд мэдээлэл солилцох протокол		[МХХТ]
4931	МТ, КУ	simultaneous connections	зэрэг холболт		[МХХТ]
4932	МТ, КУ	single choice	дан сонголт		[МХХТ]
4933	МТ, КУ	Single Document Interface SDI	Дан Баримтын Интерфэйс		[МХХТ]
4934	МТ, КУ	single environment	дан орчин	Програмыг суурилуулах орчны үзүүлэлт заахад хэрэглэнэ. Суулгалт бэлтгэх үйл явцад хамаарна.	[МХХТ]
4935	МТ, КУ	single inheritance	энгийн удамшил		[МХХТ]
4936	МТ, КУ	single precision	дан нарийвчлалтай		[МХХТ]
4937	МТ, КУ	Single user	дан хэрэглэгч		[МХХТ]
4938	МТ, КУ	single-entry	дан оролт		[МХХТ]
4939	МТ, КУ	single-exit	дан гаралт		[МХХТ]
4940	МТ, КУ	single-selection statement	дан оператор		[МХХТ]
4941	МТ, КУ	singleton	нэг элементтэй олонлог		[МХХТ]
4942	МТ, КУ	singleton pattern	цор ганц патерн		[МХХТ]
4943	МТ, КУ	small interfaces	бага хэмжээтэй интерфейс		[МХХТ]
4944	МТ, КУ	smell	Үнэрлэх		[МХХТ]
4945	МТ, КУ	snapshot	materialized view		[МХХТ]
4946	МТ, КУ	snooping	нууцаар харах	мэдээллийн нууцлалд халддаг довтолгооны нэг төрөл.	[МХХТ]
4947	МТ, КУ	sociotechnical view	нийгэм-техникийн өнцгөөс харах		[МХХТ]
4948	МТ, КУ	software architecture	програм хангамжийн архитектур		[МХХТ]
4949	МТ, КУ	software as a service (SaaS)	ПХ-ийн үйлчилгээ	интернетээр ПХ үйлчилгээ үзүүлэх	[МХХТ]
4950	МТ, КУ	software complexity	програм хангамжийн төвөгтэй байдал	нийлмэл байдал	[МХХТ]
4951	МТ, КУ	software component	програм хангамжийн бүрдүүлбэр	програм хангамжийн компонент	[МХХТ]
4952	МТ, КУ	software configuration management	програм хангамжийн тохиргооны удирдлага		[МХХТ]
4953	МТ, КУ	software construction	програм хангамжийн бүтээлт		[МХХТ]
4954	МТ, КУ	Software crisis	Програм хангамжийн хямрал		[МХХТ]
4955	МТ, КУ	software development	програм хангамж хөгжүүлэлт	шаардлагад анализ, дизайн хийх, кодчилох, нэгтгэх, тэстлэх, суулгалт болон програм хангамжийн бүтээгдэхүүнийг хүлээн авахад тусламж үзүүлэх шатыг хамарсан програм хангамжийн амьдралын мөчлөгийн үйл явц	[МХХТ]
4956	МТ, КУ	software development environment	програм хангамж хөгжүүлэх орчин	–	[МХХТ]
4957	МТ, КУ	software development support tool	програм хангамж хөгжүүлэлтийг дэмжих орчин байдал		[МХХТ]
4958	МТ, КУ	Software Development ToolKit	програм ханамж хөгжүүлэх хэрэгсэл		[МХХТ]
4959	МТ, КУ	software engineering	програм хангамжийн инжинерчлэл	Програм хангамжийн чанар, хэрэглээ, үйлдвэрлэлийг оновчтой болгохын тулд програм хангамжийг зохиох, хэрэгжүүлэх, шалгах ба баримтжуулахад зориулагдсан шинжлэх ухаан, технологийн мэдлэг, арга, туршилтын цогц хэрэглээ.	[МХХТ]
4960	МТ, КУ	software engineering management	програм хангамжийн инженерчлэлийн удирдлага		[МХХТ]
4961	МТ, КУ	software engineering process	програм хангамжийн инженерчлэлийн процесс		[МХХТ]
4962	МТ, КУ	software item	програм хангамжийн зүйл	–	[МХХТ]
4963	МТ, КУ	software library	програм хангамжийн сан	програм хангамж хөгжүүлэлтэд хэрэглэгддэг дэд програм, “туслагч” код, өгөгдлийн цуглуулга	[МХХТ]
4964	МТ, КУ	software license agreement	програм хангамжийн лицензийн гэрээ	–	[МХХТ]
4965	МТ, КУ	software life cycle	програм хангамжийн амьдралын мөчлөг	ТАЙЛБАР: програм хангамжийн шаардлага тодорхойлолт, хөгжүүлэлт, ажиллагаа болон үйлчилгээний үйл явцыг хамарна	[МХХТ]
4966	МТ, КУ	software maintenance	програм хангамжийн арчилгаа		[МХХТ]
4967	МТ, КУ	software management plan	програм хангамжийн удирдлагын төлөвлөгөө	Төслийн удирдлага, бүрдэлийн удирдлага, шалгалт, батлалт, чанар хангалт, сургалтын төлөвлөгөө нь бүгд нийлж програм хангамжийн удирдлагын төлөвлөгөөг бүрдүүлнэ.	[МХХТ]
4968	МТ, КУ	software operation	програм хангамжийн ажиллагаа		[МХХТ]
4969	МТ, КУ	software package	багц ПХ	худалдаалах боломжтой ПХ-ийн багц	[МХХТ]
4970	МТ, КУ	software process assessment	програм хангамжийн үйл явцын үнэлгээ	Үнэлгээ нь үйл явцад хамаарна.	[МХХТ]
4971	МТ, КУ	software product	програм хангамжийн бүтээгдэхүүн	–	[МХХТ]
4972	МТ, КУ	software product evaluation	програм хангамжийн үнэлгээ	Үнэлэмж нь бүтээгдэхүүнд хамаарна.	[МХХТ]
4973	МТ, КУ	software project managament	програм хангамжийн төслийн удирдлага	програм хангамжийн төслийн удирдлага	[МХХТ]
4974	МТ, КУ	software quality	програм хангамжийн чанар		[МХХТ]
4975	МТ, КУ	software quality assurance	програм хангамжийн чанарын баталгаа	–	[МХХТ]
4976	МТ, КУ	software reusabilitiy	програм хангамж дахин ашиглах боломж		[МХХТ]
4977	МТ, КУ	software re-use	давтан-ашиглах програм хангамж	нэг удаа бичигдэн хожим бусад програмд дахин давтан ашиглагдах програм хангамж ба програм хангамжийн нэг хэсэг	[МХХТ]
4978	МТ, КУ	software service	програм хангамжийн үйлчилгээ	хөгжүүлэлт, арчилгаа болон ажиллагаа гэх мэт програм хангамжийн бүтээгдэхүүнд холбогдох үүрэг, ажил, үйл ажиллагааны гүйцэтгэл	[МХХТ]
4979	МТ, КУ	software tool	програм хангамжийн хэрэгсэл	–	[МХХТ]
4980	МТ, КУ	software training	програм хангамжийн сургалт	програм хангамжийн сургалт	[МХХТ]
4981	МТ, КУ	software user documentation	програм хангамжийн хэрэглэгчийн баримт бичиг	хэрэглэгчид зориулагдсан, програм хангамжийн ашиглалттай холбогдох баримт бичиг	[МХХТ]
4982	МТ, КУ	software validation	програм хангамжийн баталгаа	Тестлэх үйл ажиллагаа үүнд багтана.	[МХХТ]
4983	МТ, КУ	software verification	програм хангамжийн тулгалт	–	[МХХТ]
4984	МТ, КУ	software-producing organization	програм хангамж үйлдвэрлэгч байгууллага	програм хангамж зохион бүтээж боловсруулан зах зээлд нийлүүлэгч байгууллага	[МХХТ]
4985	МТ, КУ	span	хэлбэлзэл	орой дуусах-эрт эхлэх хугацаануудын ялгавар	[МХХТ]
4986	МТ, КУ	specefied	хялбар, хялбарчлах		[МХХТ]
4987	МТ, КУ	specialization	нарийвчлах		[МХХТ]
4988	МТ, КУ	specialize	мэргэжлийн	мэргэжлийн, мэргэшүүлэх	[МХХТ]
4989	МТ, КУ	specification	тодорхойлолт		[МХХТ]
4990	МТ, КУ	speed	хурд		[МХХТ]
4991	МТ, КУ	speedup	хурдлуулах	дараалсан бодолтоос параллелаар бодоход хичнээн хурдтайг харуулна	[МХХТ]
4992	МТ, КУ	spiral	спираль		[МХХТ]
4993	МТ, КУ	Spiral model	Спираль загвар		[МХХТ]
4994	МТ, КУ	spoofing	мэхлэгч	хуурамч е-мэйл хаяг ашиглан хуурах	[МХХТ]
4995	МТ, КУ	spooling	ачааллаж буй		[МХХТ]
4996	МТ, КУ	spread-sheet software	хүснэгтийн програм хангамж		[МХХТ]
4997	МТ, КУ	spyware	тагнуулын програм		[МХХТ]
4998	МТ, КУ	stack-based	стект суурилсан		[МХХТ]
4999	МТ, КУ	stakeholder	оролцогч	эерэг, сөрөг сонирхогч талууд	[МХХТ]
5000	МТ, КУ	standard deviation	стандарт хазайлт		[МХХТ]
5001	МТ, КУ	standardazid reusable components	стандарчлагдсан дахин ашиглагдах хэсгүүд		[МХХТ]
5002	МТ, КУ	Start Menu	Эхлэх цэс		[МХХТ]
5003	МТ, КУ	state	төлөв		[МХХТ]
5004	МТ, КУ	state diagram	төлвийн диаграм		[МХХТ]
5005	МТ, КУ	state pattern	төлвийн патерн		[МХХТ]
5006	МТ, КУ	statechart diagram	Төлөв шилжилтийн диаграм		[МХХТ]
5007	МТ, КУ	statement	өгүүлбэр, заавар, зааварчилгаа		[МХХТ]
5008	МТ, КУ	static binding	статик холболт		[МХХТ]
5009	МТ, КУ	static class	статик класс		[МХХТ]
5010	МТ, КУ	static field(class variable)	статик талбар		[МХХТ]
5011	МТ, КУ	static import , static /dynamic	статик оруулж ирэх,тогтонги/хөдөлгөөнт		[МХХТ]
5012	МТ, КУ	static typing	өгөгдлийн төрлийн ойлголт		[МХХТ]
5013	МТ, КУ	Stochastic	стохатик	санамсаргүй нөлөөлөл тооцсон	[МХХТ]
5014	МТ, КУ	storage device	хадгалах төхөөрөмж		[МХХТ]
5015	МТ, КУ	strategy	стратеги		[МХХТ]
5016	МТ, КУ	strategy pattern	стратегийн патерн		[МХХТ]
5017	МТ, КУ	Strong Name	Програм хангамжийн олон хувилбаруудын хоорондох зөрчилийг шийдвэрлэхэд ашигладаг арга.		[МХХТ]
5018	МТ, КУ	structural pattern	бүтцийн патерн		[МХХТ]
5019	МТ, КУ	structured method	бүтэцлэгдсэн арга		[МХХТ]
5020	МТ, КУ	structured programming	бүтцийн програмчлал		[МХХТ]
5021	МТ, КУ	style	стил, хэв маяг		[МХХТ]
5022	МТ, КУ	subclass	дэд класс		[МХХТ]
5023	МТ, КУ	subclass reference	дэд классын заалт		[МХХТ]
5024	МТ, КУ	Subgraph	дэд граф		[МХХТ]
5025	МТ, КУ	subquery	дэд хүсэлт		[МХХТ]
5026	МТ, КУ	substring	дэд мөр		[МХХТ]
5027	МТ, КУ	subtype	дэд төрөл		[МХХТ]
5028	МТ, КУ	subversion	систем хөгжүүлэх явц		[МХХТ]
5029	МТ, КУ	suffix	төгсгөл	сүүл	[МХХТ]
5030	МТ, КУ	super computer	супер компьютер	шинжлэх ухаан, инженерийн бодлогыг өгөгдсөн хугацаанд хамгийн өндөр хурдтай боловсруулах чадвартай	[МХХТ]
5031	МТ, КУ	superclass	эх класс		[МХХТ]
5032	МТ, КУ	superclass constructort	эх классын байгуулагч		[МХХТ]
5033	МТ, КУ	superclass no-argument constructor	эх классын аргуменгүй байгуулагч		[МХХТ]
5034	МТ, КУ	superclass reference	эх классын заалт		[МХХТ]
5035	МТ, КУ	supervised learning	сургагчтай сургалт		[МХХТ]
5036	МТ, КУ	supplier	нийлүүлэгч		[МХХТ]
5037	МТ, КУ	supply chain management system	нийлүүлэлтийн гинжин хэлхээний удирдлагын систем		[МХХТ]
5038	МТ, КУ	support arrangement	үйлчилгээний зохион байгуулалт	–	[МХХТ]
5039	МТ, КУ	support environment	дэмжих орчин	–	[МХХТ]
5040	МТ, КУ	support organization	үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллага	–	[МХХТ]
5041	МТ, КУ	support vector	тулгуурт вектор		[МХХТ]
5042	МТ, КУ	support vector machine	тулгуурт вектор машин		[МХХТ]
5043	МТ, КУ	Survey	судалгаа	Цахим засаглалыг цаашид хөгжүүлэх, нэвтрүүлэх зэрэгт иргэдээс авах судлагаанууд нь чухал үүрэгтэй	[МХХТ]
5044	МТ, КУ	Sustainability	Тогтвортой байдал		[МХХТ]
5045	МТ, КУ	Swap	солих		[МХХТ]
5046	МТ, КУ	Swimlane	Хуваалт		[МХХТ]
5047	МТ, КУ	Switch	залгагч	сүлжээний идвэхтэй төхөөрөмж	[МХХТ]
5048	МТ, КУ	symantec	симантик, утга зүй		[МХХТ]
5049	МТ, КУ	symmetric matric	симметрик матриц		[МХХТ]
5050	МТ, КУ	synchronization	синхрончлол		[МХХТ]
5051	МТ, КУ	Synchronization attribute	обьектийг трэд ажиллаж дуусах хүртлээ онцгойлон эзэмших эрх		[МХХТ]
5052	МТ, КУ	synchronous	зэрэгцээ		[МХХТ]
5053	МТ, КУ	synchronous replication	синхрон хуулбарлалт	ӨС-н объект хийгдсэн өөрчлөлтийг өөр сайт дээр байгаа объектод шууд хийх	[МХХТ]
5054	МТ, КУ	syntax	бичигдэх хэлбэр, синтакс		[МХХТ]
5055	МТ, КУ	syntax error	алдаа	зөв бичгийн алдаа	[МХХТ]
5056	МТ, КУ	system architectural design	системийн архитектур дизайн	–	[МХХТ]
5057	МТ, КУ	system component	систем бүрдүүлбэр	системийн компонент	[МХХТ]
5058	МТ, КУ	system configuration	системийн тохиргоо		[МХХТ]
5059	МТ, КУ	System development	Систем хөгжүүлэлт	Хэрэглэгчийн шаардлагыг хангасан програм хангамжийг бий болгох үйл явц юм	[МХХТ]
5060	МТ, КУ	System Development Life Cycles	Систем хөгжүүлэх амьдралын цикл	Бизнес эрхлэх, үр ашигтай шийдвэр гаргах, үйлдвэрлэлийг амжилттай удирдахын тулд компьютерийн тусламжтайгаар мэдээлэл боловсруулах системийг байгуулан хөгжүүлэх янз бүрийн мэргэжил ур чадвартай хүмүүсийг татан оролцуулдаг нарийн нийлмэл үйл ажиллагааны цогц юм	[МХХТ]
5061	МТ, КУ	system engineers	системийн инженер		[МХХТ]
5062	МТ, КУ	system maintenance	системийн үйлчилгээ		[МХХТ]
5063	МТ, КУ	system monitoring	системийн хяналт	–	[МХХТ]
5064	МТ, КУ	system test	системийн тест	Компонентийн нэгдэлд буюу эцсийн бүтээгдэхүүнд хийх тест.	[МХХТ]
5065	МТ, КУ	system testing	системийн тест		[МХХТ]
5066	МТ, КУ	systolic	шахагч	Нэг процессороос бусад процессор луу өгөгдөл шахах	[МХХТ]
5067	МТ, КУ	Tab order	Тааб эрэмбэ	Тааб эрэмбэ нь хэрэглэгч компьюьерийн гар дээр Tab товч дараалан дарахад форм дээрх контролууд ямар дарааллаар фокус авахыг тодорхойлно.	[МХХТ]
5068	МТ, КУ	table	хүснэгт		[МХХТ]
5069	МТ, КУ	tablespace	тэйблспэйс	Оракл ӨСУС-ийн логик хадгалалтын нэгж. Tablespace-үүдийн нийт хэмжээ нь ӨС хэмжээ болно.	[МХХТ]
5070	МТ, КУ	target date	хүрэх хугацаа	хяналтын цэгүүд дээр тогтоосон, хөдөлгөж болохгүй хугацаа	[МХХТ]
5071	МТ, КУ	Task Responsibility	Үүрэг хариуцлагын матриц		[МХХТ]
5072	МТ, КУ	taste	Амтлах		[МХХТ]
5073	МТ, КУ	TCP/IP Protocol	Интернетээр өгөгдөл дамжуулах		[МХХТ]
5074	МТ, КУ	Team building	Баг бүрдүүлэлт		[МХХТ]
5075	МТ, КУ	team development	багийн хөгжүүлэлт		[МХХТ]
5076	МТ, КУ	technical topic	техникийн сэдэв	ЖИШЭЭ: Код бичих, дизайн хийх, боловсруулах болон тестлэхэд дагаж мөрдөх стандарт буюу зааврын баримт бичгүүд.	[МХХТ]
5077	МТ, КУ	technique	аргачлал	хялбар тодорхойлогдохгүй, ярвигтай ажлыг үр ашигтай, чадварлагаар хийж гүйцэтгэх арга зам	[МХХТ]
5078	МТ, КУ	technology	технологи	хүн төрөлхтний хөдөлмөрийн зэвсгийн мэдлэг болон ур чадварыг хамарсан өргөн дэлгэр нэр томьёо	[МХХТ]
5079	МТ, КУ	technology driver	технологийн хөдөлгөгч хүч		[МХХТ]
5080	МТ, КУ	telecommute	компьютер ашиглан гэрээсээ үйлчлэгч нартайгаа харьцах		[МХХТ]
5081	МТ, КУ	template pattern	үлгэрчлэгч патерн		[МХХТ]
5082	МТ, КУ	temporary fix	түр засвар	–	[МХХТ]
5083	МТ, КУ	ternary	гуравт	гурван хувьсагчийн	[МХХТ]
5084	МТ, КУ	test case	тестийн тохиол	Тестлэх тохиолдол бөгөөд оруулах өгөгдөл, шалгах нөхцөл, алхмууд болон ямар үр дүн гарвал зохихыг заасан байна.	[МХХТ]
5085	МТ, КУ	test cases	шалгах тохиолдол		[МХХТ]
5086	МТ, КУ	test data	тестийн өгөгдөл		[МХХТ]
5087	МТ, КУ	test planning	тест төлөвлөлт	–	[МХХТ]
5088	МТ, КУ	test result	тестийн үр дүн	баримт бичигт хамаарна	[МХХТ]
5089	МТ, КУ	test specification	тестийн тодорхойлолт	–	[МХХТ]
5090	МТ, КУ	test types	тестийн төрөл	ТАЙЛБАР: Шинээр боловсруулсан, сайжруулсан програм хангамж болон техник хангамжид олон төрлийн тест хийгддэг. Нэгж тест, обьект тест гэх мэт төрлүүд бий.	[МХХТ]
5091	МТ, КУ	Testing	тестлэх	–	[МХХТ]
5092	МТ, КУ	testing procedure	тестийн журам	–	[МХХТ]
5093	МТ, КУ	testing scope	тестлэх хүрээ	Тухайн програм хангамжид хийгдэх тестийн төрөл, хамрах хүрээг тодорхойлсон байдал.	[МХХТ]
5094	МТ, КУ	testing sequence	тест дараалал	Тест хийх дараалал.	[МХХТ]
5095	МТ, КУ	text mining	текст олборлолт	том хэмжээний, бүтэцлэгдээгүй өгөгдлийн олонлог дундаас түлхүүр элементийг ялгаж авах	[МХХТ]
5096	МТ, КУ	the proposed legislation	санал болгосон хуулийн төсөл		[МХХТ]
5097	МТ, КУ	theft	мэдээлэл хулгайлах		[МХХТ]
5098	МТ, КУ	Thread Safe	урсгал аюулгүй		[МХХТ]
5099	МТ, КУ	threat	системд аюул таригч		[МХХТ]
5100	МТ, КУ	three phase commit protocol	3 шатлалт протокол		[МХХТ]
5101	МТ, КУ	threshold	босго, зааг		[МХХТ]
5102	МТ, КУ	throughput	бүтээмж		[МХХТ]
5103	МТ, КУ	throw	шидэх		[МХХТ]
5104	МТ, КУ	throw exception	алдааг мэдээлэх		[МХХТ]
5105	МТ, КУ	tier	түвшний		[МХХТ]
5106	МТ, КУ	timeliness	цаг үе олох байдал		[МХХТ]
5107	МТ, КУ	Timer	Таймер	Тодорхой давтамжаар үзэгдэл эсвэл процессууд эхлүүлэхэд ашиглагддаг объект.	[МХХТ]
5108	МТ, КУ	timestamp	хугацааны тов		[МХХТ]
5109	МТ, КУ	to code	кодлох	код бичих	[МХХТ]
5110	МТ, КУ	to Date	өнөөдөр хүртэл	ПХ-ийг хөгжүүлж эхлэснээс хойш өнөөдөр хүртэл хэр хэмжээний ажил хийснийг илэрхийлэх үзүүлэлт	[МХХТ]
5111	МТ, КУ	to debug	зүгшрүүлэх	Програмын алдааг илрүүлэх, түүний байрлалыг тогтоох, засах.	[МХХТ]
5112	МТ, КУ	to inject	засварлах	гажилтыг засах	[МХХТ]
5113	МТ, КУ	to perform	гүйцэтгэх		[МХХТ]
5114	МТ, КУ	to program	програм зохиох	Програмыг зохиох, бичих, өөрчлөх, шалгах.	[МХХТ]
5115	МТ, КУ	to review	эргэн хянах	өөрийн гүйцэтгэсэн ажлаа нягталж шалгах	[МХХТ]
5116	МТ, КУ	to track	мөрдөн хянах	ажлын гүйцэтгэлийг алхам алхмаар нь нэг бүрчлэн хянах	[МХХТ]
5117	МТ, КУ	tokenizer	токен болгогч	зөөгч	[МХХТ]
5118	МТ, КУ	tolerant	хүлцэнгүй		[МХХТ]
5119	МТ, КУ	tool	хэрэгсэл	вэб боловсруулалтад ихэвчлэн хэрэглэгдэх ба түүнчлэн програмчлал, техникийн баримт үйлдэх зэрэг вэбийн хязгаарлагдмал хүрээнээс гаднах салбарт ашиглагддаг элемент	[МХХТ]
5120	МТ, КУ	tools	хэрэгсэл		[МХХТ]
5121	МТ, КУ	top-down	дээрээс доошоо		[МХХТ]
5122	МТ, КУ	top-down design	дээрээс доош загварчлал		[МХХТ]
5123	МТ, КУ	top-down refinement	дээрээс доош сайжруулалт	Бүтэцлэгдсэн програм хөгжүүлэлтийн нэг арга	[МХХТ]
5124	МТ, КУ	topic	сэдэв	дараалалтай төстэй	[МХХТ]
5125	МТ, КУ	Total	бүтэн		[МХХТ]
5126	МТ, КУ	total cost of ownership (TCO)	нийт зардлын тооцоо	системийн шууд болон шууд бус зардлыг тооцох арга	[МХХТ]
5127	МТ, КУ	touch	Хүрэх		[МХХТ]
5128	МТ, КУ	touch screen	мэдрэгч дэлгэц		[МХХТ]
5129	МТ, КУ	trade secret	худалдааны нууц		[МХХТ]
5130	МТ, КУ	traditional	уламжлалт	өмнөх үеийн, нийтлэг	[МХХТ]
5131	МТ, КУ	training data	сургалтын өгөгдөл		[МХХТ]
5132	МТ, КУ	training material	сургалтын материал	–	[МХХТ]
5133	МТ, КУ	transaction cost theory	үйл ажиллагааны зардлын онол		[МХХТ]
5134	МТ, КУ	transaction management	үйл ажиллагааны удирдлага		[МХХТ]
5135	МТ, КУ	transaction monitor	гүйлгээг хянах самбар		[МХХТ]
5136	МТ, КУ	transaction processing system	үйл ажиллагааны систем		[МХХТ]
5137	МТ, КУ	transactional	ажил хэрэгч		[МХХТ]
5138	МТ, КУ	Transformation	хөрвүүлэлт	мэдээллийг хөрвүүлэх	[МХХТ]
5139	МТ, КУ	transient	тогтворгүй, түр зуурын		[МХХТ]
5140	МТ, КУ	transition	шилжилт		[МХХТ]
5141	МТ, КУ	transition graph	шилжилтийн граф		[МХХТ]
5142	МТ, КУ	transitive dependency	дамжсан хамаарал	нэг харьцаан дахь дор хаяж 3 атрибутын шинжилгээ ба нэг нь хоёр дахийг, хоёр дахь нь гурав дахийг функциональ хамаарч байгаа эсэхийг тогтооно	[МХХТ]
5143	МТ, КУ	Tree	мод	графын нэг төрөл	[МХХТ]
5144	МТ, КУ	tridiagonal matric	гурвалсан диагналь матриц		[МХХТ]
5145	МТ, КУ	Trojan horse	гурвалсан морьд вирус		[МХХТ]
5146	МТ, КУ	truncate	тасдах		[МХХТ]
5147	МТ, КУ	trusted internet connection	хамгаалагдсан интернет холболт		[МХХТ]
5148	МТ, КУ	try	оролдлого		[МХХТ]
5149	МТ, КУ	two phase commit protocol	2 шатлалт протокол	Транзакшн бэлтгэх-баталгаажуулах-мартах гэсэн алхамаар гүйцэтгэгдэнэ.	[МХХТ]
5150	МТ, КУ	two-phase locking	хоёр шатлалт хаалт		[МХХТ]
5151	МТ, КУ	type casting	төрөл хувиргалт		[МХХТ]
5152	МТ, КУ	type conversion	төрөл хөрвүүлэлт		[МХХТ]
5153	МТ, КУ	type parameterization	төрлийг параметрээр дамжуулах		[МХХТ]
5154	МТ, КУ	typical environment	ердийн орчин		[МХХТ]
5155	МТ, КУ	ubiquitous	хаач хамаагүй		[МХХТ]
5156	МТ, КУ	UML	Нэгдсэн загварчилгааны хэл	Unified Modelling Language	[МХХТ]
5157	МТ, КУ	Unary	унар	нэг хувьсагчийн	[МХХТ]
5158	МТ, КУ	unary operator	нэг гишүүнт үйлдэл	Нэг операндтай оператор	[МХХТ]
5159	МТ, КУ	uncertainty	тодорхойгүй		[МХХТ]
5160	МТ, КУ	unclustered index	кластрлагдаагүй индекс	өгөгдлийг эрэмбэлж буй талбараас өөр талбараар индекс үүсгэсэн байвал энэ нь кластрлагдаагүй индекс болно.	[МХХТ]
5161	МТ, КУ	under-over estimates	дутуу-илүүдэл тооцоолол	үндсэн шугамын доор эсвэл дээр гарсан үр дүнтэй тооцоолол	[МХХТ]
5162	МТ, КУ	understandability	ойлгомжтой байдал		[МХХТ]
5163	МТ, КУ	undirected	чиглэлгүй		[МХХТ]
5164	МТ, КУ	undirected	аплетийн амьдралын цикл		[МХХТ]
5165	МТ, КУ	undo	үйлдэл буцаах		[МХХТ]
5166	МТ, КУ	undo management	хийгдсэн өөрчлөлтийг арилгах		[МХХТ]
5167	МТ, КУ	unified modeling language	загварчлалын нэгдсэн хэл		[МХХТ]
5168	МТ, КУ	Uniform	жигд	тархсан	[МХХТ]
5169	МТ, КУ	uniform access	нэг хэв загварын хандалт		[МХХТ]
5170	МТ, КУ	unit test	нэгдлийн тест	ТАЙЛБАР: Програм хангамжийн тухайн нэг компонентийг дангаар нь тестэлнэ.	[МХХТ]
5171	МТ, КУ	unit testing	дэд хэсгийн тест		[МХХТ]
5172	МТ, КУ	Universal Description Discovery and Integration (UDDI)	Веб үйлчилгээнүүдийг нийтээр хайж болох байршилд зохион байгуулахын тулд гаргасан стандарт юм		[МХХТ]
5173	МТ, КУ	unManaged code	хяналтгүй код		[МХХТ]
5174	МТ, КУ	unreachable object	хүршгүй обьект	ангижралт хийгдсэнээр үүсдэг	[МХХТ]
5175	МТ, КУ	unsupervised learning	сургагчгүй сургалт		[МХХТ]
5176	МТ, КУ	Upgrade	дээшлүүлэх хувилбарыг дээшлүүлэх		[МХХТ]
5177	МТ, КУ	upper triangular matric	дээд гурвалжин матриц		[МХХТ]
5178	МТ, КУ	uptime	ажиллагаатай үе	системийн хэвийн ажиллагаатай үе	[МХХТ]
5179	МТ, КУ	Usabillity	Хэрэглэхэд тохиромжтой байдал		[МХХТ]
5180	МТ, КУ	Usable	хэрэглээнд ойр		[МХХТ]
5181	МТ, КУ	use case	юс кейс		[МХХТ]
5182	МТ, КУ	use cases	хэрэглэлт	тохиолдлуудыг оруулах	[МХХТ]
5183	МТ, КУ	used space	ашиглагдсан зай		[МХХТ]
5184	МТ, КУ	user guide	хэрэглэгчийн хөтөч	Баримт бичгийн нэгэн төрөл бөгөөд програмын зохион бүтээлт, хөгжүүлэлтийн үр дүнд бий болох гаралтад хамаарна.	[МХХТ]
5185	МТ, КУ	user interface	хэрэглэгчийн интерфейс		[МХХТ]
5186	МТ, КУ	uses style	ашиглалтын стил		[МХХТ]
5187	МТ, КУ	utility	хэрэгсэл		[МХХТ]
5188	МТ, КУ	utility (software)	үйлчилгээний програм, туслах програм		[МХХТ]
5189	МТ, КУ	Validation of processes for production and service provision	Үйлдвэрлэл үйлчилгээ үзүүлэх явцыг батламжлах нь		[МХХТ]
5190	МТ, КУ	validity checking	хүчинтэйг шалгах		[МХХТ]
5191	МТ, КУ	value	утга	Хувьсагч болон тогтмолын авч болох төрөл бүрийн утга	[МХХТ]
5192	МТ, КУ	value chain model	утгын гинжин загвар		[МХХТ]
5193	МТ, КУ	value type	эгэл төрөл, энгийн төрөл		[МХХТ]
5194	МТ, КУ	variable is not modifiable	өөрчлөх боломжгүй хувьсагчид		[МХХТ]
5195	МТ, КУ	variance	өөрчлөлт		[МХХТ]
5196	МТ, КУ	verifiability	шалгахад хялбар		[МХХТ]
5197	МТ, КУ	verification	шалгалт		[МХХТ]
5198	МТ, КУ	Verify	шалгах		[МХХТ]
5199	МТ, КУ	Versioning	хувилбарлалт		[МХХТ]
5200	МТ, КУ	victimless crimes	хохирогчгүй гэмт хэрэг		[МХХТ]
5201	МТ, КУ	View state	Харагдах төлөв		[МХХТ]
5202	МТ, КУ	viewtype	харагдацын төрөл		[МХХТ]
5203	МТ, КУ	virtual company	виртуал компани		[МХХТ]
5204	МТ, КУ	virtual machine (VM)	төсөөлсөн машин	Зөвхөн тухайн хэрэглэгчийн мэдэлд байгаа юм шиг боловч үйл ажиллагаа нь бодит өгөгдөл боловсруулах системийн нөөцийг хамтран эзэмших замаар явагддаг өгөгдөл боловсруулах төсөөлсөн систем.	[МХХТ]
5205	МТ, КУ	virtual meeting	виртуал хурал		[МХХТ]
5206	МТ, КУ	virtualization	виртуальчлал	компьютерийн нөөцүүдийг эзэмших	[МХХТ]
5207	МТ, КУ	vision	Зөн, алсын хараа	Засгийн газрын үйл ажиллагаа нь улсын алсын хараан дээр тулгуурлан явагддаг	[МХХТ]
5208	МТ, КУ	visitor pattern	зочлогч патерн		[МХХТ]
5209	МТ, КУ	visual angle	харах өнцөг		[МХХТ]
5210	МТ, КУ	V-model	V загвар	Сайжруулсан Хүрхээ загвар	[МХХТ]
5211	МТ, КУ	void	хоосон		[МХХТ]
5212	МТ, КУ	vulnerability	системийн амархан халдаж болох нүх		[МХХТ]
5213	МТ, КУ	walkthrough	нээлттэй хэлэлцүүлэг	дизайн, даалгавар буюу техникийн баримт бичигт хамаарна.	[МХХТ]
5214	МТ, КУ	warehouse	өгөгдлийн агуулах		[МХХТ]
5215	МТ, КУ	warez	програмын хууль бус хуулбар		[МХХТ]
5216	МТ, КУ	warning	анхааруулга	анхааруулга үүсгэнэ	[МХХТ]
5217	МТ, КУ	waterfall model	Хүрхрээ загвар		[МХХТ]
5218	МТ, КУ	web bug	вэб бааг	хэрэглэгчийн үзэж буй хуудас эсвэл мэйлүүдийг нууцаар өөр компьютер рүү илгээж байдаг, вэб хуудсанд хавсрагасан програм	[МХХТ]
5219	МТ, КУ	Web method	Вэб метод		[МХХТ]
5220	МТ, КУ	web mining	вэб олборлолт	вэбүүдээс өөрт хэрэгтэй мэдээлэл, паттернуудыг цуглуулж дүн шинжилгээ хийх	[МХХТ]
5221	МТ, КУ	Web Service Description Language (WSDL)	клиентед зориулж үйлчилгээг хангах веб үйлчилгээ		[МХХТ]
5222	МТ, КУ	white hat	цагаан хакер	сайн санаат хакер буюу системээс ямар нэг алдаа илэрвэл вебийн админд нь мэдэгдэж засах буюу өөрөө засах аргыг нь хэлж өгдөг	[МХХТ]
5223	МТ, КУ	whiteness	цагааны хэмжээ		[МХХТ]
5224	МТ, КУ	wikis	викийс	агуулга дээр нь өөрчлөлт хийх боломжтой нийтийн вэб сайт	[МХХТ]
5225	МТ, КУ	Win32	32 битийн Windows API		[МХХТ]
5226	МТ, КУ	Windows Authentication	Windows-д нэвтрэх зөвшөөрөл		[МХХТ]
5227	МТ, КУ	winner tree	хожлын мод		[МХХТ]
5228	МТ, КУ	work breakdown structure	ажлын нарийвчилсан бүтэц		[МХХТ]
5229	МТ, КУ	workbook	ажлын дэвтэр		[МХХТ]
5230	МТ, КУ	workflow diagram	ажлын урсгалын диаграм		[МХХТ]
5231	МТ, КУ	worksheet	ажлын хуудас		[МХХТ]
5232	МТ, КУ	workstation	ажлын цэг дэх компьютер	график, зураг гэх мэт маш их хэмжээний өгөгдлийг боловсруулах чадвартай	[МХХТ]
5233	МТ, КУ	world wide web	дэлхийг бүрхсэн тор		[МХХТ]
5234	МТ, КУ	worms	өт	сүлжээний нэг компьютераас нөгөө компьютерт дамжин өөрийгөө хуулж байдаг програм	[МХХТ]
5235	МТ, КУ	Wrapper	боолт үйлчилгээг хязгаарлах		[МХХТ]
5236	МТ, КУ	wrapper class	өлгийдөгч класс, дүйцэгч класс		[МХХТ]
5237	МТ, КУ	XML eXtensible Markup Language	Голдуу өгөгдлийг дүрслэх, зөөвөрлөхөд ашиглагддаг ерөнхий зориулалтын маркап хэл.		[МХХТ]
5238	МТ, КУ	yield	өгөөж	бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх тодорхой үе шатанд илэрсэн гажилтын хувь бөгөөд “=100*тухайн үед илэрсэн гажилт/(нийт илэрсэн гажилт+нийт илрээгүй гажилт)” томъёолж бодно	[МХХТ]

[МХХТ]	МХХТ-ийн нэр томьёоны тайлбар толь, http://ict-glossary.com/
[WGD]	Anirtsu Corporate, Wireless Glossary and Dictionary [A-B], https://www.anritsu.com/en-us/test-measurement/technologies/bts-testing/bts-glossary-a-b/
[WHIS]	TechTarget Network, WhatIs.com encyclopedia, https://whatis.techtarget.com/
[BEHR12]	Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking, 5th. 2012
[WILL17]	Dr. William Stallings, Computer Security: Principles and Practice,4th. 2017

MNG

MNG

MNG

нэр-томьёо

Санал хүсэлт

Холбоо барих

© 2024 Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам