Танилц: Ухаалаг хотын сайн жишгүүд

ҮЙЛ ЯВДАЛ

2022.03.01

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон “И-Монгол” академийн хамтарсан баг энэ 2022 онд бүх аймгуудыг цахимжуулах ажлын хүрээнд ирэх 03 дугаар сарын 15-аас хөдөө, орон нутгийг зорих гэж байна. Үүний зэрэгцээ, тус яамны удирдлагууд 21 аймгийн Засаг дарга нарт “Цахим жишиг аймаг” концепцийг танилцуулсан юм. Аймаг нь хуулиар тусгайлан олгосон чиг үүргийн хүрээнд эдийн засаг, нийгмийн асуудлаар бие даан шийдвэр гаргах, сумдын үйл ажиллагааг зохицуулах, хууль тогтоомжийн биелэлтийг хангах, хяналтыг хэрэгжүүлэх нэгж юм. Иймд дэлхийн улс орнуудын жижиг хотууд хэрхэн цахим шилжилтийг хийж, өөрсдийн амьдралыг хөнгөвчилж, хотынхоо асуудлыг шийдвэрлэсэн талаарх сонирхолтой баримтуудыг хүргэе.

BSI групп 2014 онд “Ухаалаг хот” хэмээх ойлголтыг тодорхойлсон байдаг. Тус ойлголтоор бол Ухаалаг хот гэдэг нь IOT буюу маш олон тооны мэдрэгчийн ашиглаж, цуглуулсан дата мэдээлэлдээ үндэслэсэн олон тооны цахим үйлчилгээг хэрэглэгчид болон бизнес эрхлэгч, аж ахуй нэгжид санал болгодог ерөнхий архитектур гэж ойлгож болно.

Тухайлбал, АНУ, Флорида, St Pete хэмээх жижиг хот нь хотынхоо автозамын зогсоолын асуудлыг амжилттай цахимжуулж, шийдвэрлэж чаджээ. Тус хотын автозамын зогсоол бүр мэдрэгчтэй. Мэдрэгч нь сул зогсоол байгаа эсэхийг гар утасны аппликейшнээр дамжуулан хэрэглэгчдэд мэдээлдэг ажээ. Түүнчлэн хотын захиргаа нь хаана, ямар сул зогсоол байгаа эсэхийг хяналтын системээр дамжуулан хянах боломжтой. Харин иргэд гар утасны аппликейшныг суулгаснаар сул зогсоолыг төвөггүйхэн олох юм.

Австрали улс, Сидней хот – Замын төлбөр тооцооны систем (IoT + AI + GIS + Video)

Тус хот нь хотоос гарах, орох хөдөлгөөн, зарим хурдны зам тойрсон том замуудын төлбөр тооцооны асуудлыг ухаалаг системийн тусламжтайгаар шийдсэн байна. Сидней хотын нэвтрүүлсэн энэхүү туршлага нь дэлхий дахинд сайн туршлага гэгддэг. Тухайлбал, туннел доогуур гарах болгонд автомашины төлбөр тооцоо автоматаар бичигдэж, системд бүртгэлтэй жолоочийн банкны данснаас төлбөр нь хасагддаг ажээ. Зарим иргэд хотын төвийн түгжрэлтэй замаар бус хот тойрсон замаар төлбөрөө төлөөд хүрэх газраа хурдан шуурхай хүрэх тохиолдол бий. Хотоос гарах хураамжуудын асуудлыг нь мөн энэ байдлаар шийдсэн байдаг. Түүнчлэн тухайн төлбөртэй замаар хамгийн их явсан нь хамгийн өндөр төлбөрийг төлдөг зарчим үйлчилдэг.

Шинэ Зеланд улс, Аукланд хот – Авто замын торгуулийн систем (IoT + AI + GIS + Video)

Тус систем нь замын гэрлэн дохио улаан ассан үед тээврийн хэрэгсэл авто замын цагаан шугамыг давсан тохиолдолд асфальтан зам дээр суулгасан мэдрэгч ажиллаж тухайн тээврийн хэрэгсэлд торгууль бичдэг.

Австрали улс, Мельбурн хот – Авто зогсоолын систем (IoT + GIS)

Австрали хотын Мельбурн хотын нэвтрүүлсэн системийн тусламжтайгаар жолооч нар хаана, аль зогсоод хэдэн цаг үнэгүй тээврийн хэрэгслээ байршуулж болох талаарх мэдээллийг харах боломжтой. Энэхүү системийг гар утсандаа л суулгахад хангалттай. Ингэснээр таны гар утсанд үнэгүй зогсох хугацаа дуусаж байгаа талаарх мэдэгдэл ирнэ.

Хятад улс, Шинжөү хот – Ухаалаг гарц

Ухаалаг утасны хэрэглээ их болсон энэ үед зам тээврийн осол ч багагүй гарах болсон. Тэгвэл БНХАУ-ын Шинжөү хот замын гарцыг гэрэлтүүлэгтэй болгожээ. Тодруулбал, ногоон гэрэл асаж, явган хүний хөдөлгөөнийг нээх үед тухайн гарцын гэрэл асна. Ингэснээр зам тээврийн ослыг тодорхой хэмжээгээр бууруулсан аж.

Испани улс, Мадрид хот – Хог хаягдлын удирдлагын систем (IoT + AI + GIS)

Испани улсын Мадрид хотын удирдлагууд хот хаягдлын асуудлаа шийдэхийн тулд томоохон хогийн саванд мэдрэгчүүдийг байршуулжээ. Тухайн мэдрэгч нь хогийн савын ашиглалт, дүүргэлт хэр байгаа талаар хяналтын системдээ мэдээлэл өгдөг. Хэрэв хогийн савны хог дүүрвэл хяналтын системд мэдээлэл нь ирж, хогийг ачдаг. Мөн хотын захиргаа хяналтын системийн тусламжтайгаар дээрх асуудлаа хянах боломжтой.

Хятад, Шэньчжэнь хот – Цэвэршүүлэх байгууламжийн систем (IoT + Video + AI + GIS)

БНХАУ-ы Шэньчжэнь хот цэвэрлэх байгууламжийн системээ цахимжуулсанаар усны бохирдол, үйлдвэрлэлийн ачааллыг хянах боломжтой болжээ. Тодруулбал, тус систем нь гол руу нийлүүлж буй усны бохирдол зөвшөөрөгдөх хэмжээнээс их байгаа эсэхэд хяналт тавьж, төв систем рүүгээ мэдээллээ илгээдэг юм байна. Мэдээлэл илгээгдмэгц хяналтын төв нь тухайн мэдээлэл бодит эсэхийг шалгаад тодорхой арга хэмжээ авдаг ажээ.

Их Британи, Нью Касл хот – Усны түвшин, бохирдол хянах систем (IoT + GIS + Cloud)

Нью Касл хот усны түвшин, бохирдол хянах системийг нэвтрүүлжээ. Тус систем нь барилга усанд автах, гамшгийн үеийн зарлан мэдээлэх системтэй аж. Мөн үерийн усны түвшнийг хэмждэг. Үүний зэрэгцээ аль байгууллага нь гол руу бохирдол илүү нийлүүлж байна вэ гэдгээс хамаараад татвар ногдуулдаг юм байна.

Итали улс, Салерно хот – Ухаалаг бордоо, усалгааны систем (IoT + GIS + Cloud + Видео)

Салерно хот ухаалаг бордоо, усалгааны системийг хөдөө аж, ахуйн салбартаа нэвтрүүлжээ. Тус систем нь хөрсний чийг болон бордооны хэмжээг мэдэрч, хэмждэг бөгөөд усжуулалтын системтэй холбогджээ. Бордооны систем нь хөрсөнд бордоо багассан үед өөрөө автоматаар хэмжээг нь тааруулдаг аж. Харин хэрэглэгч гар утасны аппликейшнээрээ систем хэрхэн ажиллаж байгааг хянах боломжтой.

Шинэ зеланд, Велленгтон – Ухаалаг фермерийн систем (IoT + GIS + Cloud)

Веллингтон хот ухаалаг фермерийн системийн тусламжтайгаар мал тооллого, бэлчээрийн хяналтын асуудлыг цахимжуулсан байна. Тус системийн тусламжтайгаар малчин гар утсаараа малынхаа байршлыг хянах, тооллого хийхээс гадна бэлчээрийн хяналтыг хийх боломжтой.

АНУ, Вашингтон муж – Ухаалаг эрчим хүчний систем (IoT + GIS + Cloud)

АНУ-ын Вашингтон мужийн нэвтрүүлсэн ухаалаг эрчим хүчний систем дэлхий дахинд сайн жишгийн тоонд зүй ёсоор ордог. Тус систем нь өрх бүрийн цахилгааны хэрэглээний мэдээллийг сар тутмын тогтсон өдөр мэдээллийн төв систем рүүгээ илгээдэг. Харин иргэд гар утасны аппликейшнээрээ цахилгааныхаа хэрэглээг хянах боломжтой. Барууны орнууд ахуйн хэрэглээндээ хий ашигладаг тул тус систем нь хийн түвшнийг мөн адил хэмжиж, аюулгүй байдлыг давхар хянадаг.

Дубай хот – Ухаалаг хяналтын төв

Дээр дурдсан бүхий л ухаалаг систем, мэдрэгчүүдийг ашиглан цугларсан датад суурилсан үйлчилгээнүүдийг хянадаг дэлхийн нийтэд жишиг болсон төв бол Дубай хотын хяналтын төв системийг онцолж болох юм. Тус хяналтын төв системээс цахимжсан бүхий л үйлчилгээний хяналтыг хийж, асуудал гарвал шуурхай шийдвэрлэх боломжтой ажээ.

Ухаалаг хотыг хүний биетэй адилтган үзвэл хүн биеийнхээ бүхий л эд эсийг мэдрээд шийдвэр гаргалтаа хийдэгтэй адил хот маань бүрэн цахимжсан тохиолдолд хүний бие шиг ажилладаг боломж үүсэх юм.

Бусад мэдээ

Өмнөговь аймгийн 46, Говьсүмбэр аймгийн 61 үйлчилгээ “e-Mongolia”-д нэгтгэгдлээ

2022-04-04

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон “И-Монгол” академийн хамтарсан баг эдгээр өдрүүдэд Өмнөговь аймагт ажиллаж байна. Тус аймгийн нутгийн захиргааны 12 байгууллагын 46 үйлчилгээг дахин загварчилж, “e-Mongolia” системд нэвтрүүллээ. Тодруулбал, Өмнөговь аймгийн Засаг даргын Тамгын газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Автотээврийн төв – 3 үйлчилгээ Даланзадгад сумын Засаг даргын Тамгын газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Хүнс, хөдөө, аж ахуйн газар – 2 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Цагдаагийн газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газар – 7 үйлчилгээ Өмнөговь аймаг Гүний Ус ХХК – 9 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Газрын харилцаа, барилга, хот байгуулалтын газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь Даланзадгад хотын захирагчийн алба – 3 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Төрийн архив – 9 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Онцгой байдлын газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь аймгийн Эрүүл мэндийн газар – 8 үйлчилгээ Үүний зэрэгцээ, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон “И-Монгол” академийн хамтарсан хоёрдугаар баг Говьсүмбэр аймагт ажиллаж, тус аймгийн нутгийн захиргааны 16 байгууллагын 61 үйлчилгээг “e-Mongolia” системд нэвтрүүллээ. Говьсүмбэр аймгийн Онцгой байдлын газар – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Боржигин Өв музей – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр Илчит Сансар ХХК – 4 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймаг дахь Цагдаагийн газар – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газар – 4 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Хүнс, хөдөө аж ахуйн газар – 2 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Авто тээврийн төв – 3 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Засаг даргын Тамгын газар – 27 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Шивээговь сумын Засаг даргын Тамгын газар – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын Засаг даргын Тамгын газар – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын Засаг даргын Тамгын газар – 1 үйлчилгээ Говьсүмбэр УС ДУ ОНӨААТҮГ – 4 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Эрүүл мэндийн газар – 6 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Газрын харилцаа, барилгаа, хот байгуулалтын газар – 3 үйлчилгээ Говьсүмбэр аймгийн Онцгой байдлын газар – 1 үйлчилгээ Өмнөговь болон Говьсүмбэр аймгуудад ажиллаж буй баг аймгуудын алба хаагчид болон операторуудад төрийн үйлчилгээг хэрхэн цахимаар ард иргэддээ үзүүлэх талаар сургалт зохион байгуулахын зэрэгцээ “Цахим жишиг аймаг” загварыг тус аймгийн удирдлагуудад танилцуулж, хэрхэн жишиг аймаг болох тал дээр нь зөвлөмж өгч ажиллаж байна. Ингэснээр “e-Mongolia” системд 13 аймгийн нутгийн захиргааны 863 үйлчилгээг нэвтрүүлсэн. Үүнээс гадна “e-Mongolia” системд төрийн 60 байгууллагын 640 үйлчилгээг нэвтрүүлсэн бөгөөд өнөөдрийн байдлаар 1.9 сая хэрэглэгч давхардсан тоогоор 10,671,098 удаа төрийн үйлчилгээг цахимаар авсан байна.

ЦАХИМ ФОРУМ (DIGITAL FOSS) ХӨТӨЛБӨРИЙН ХҮРЭЭНД “ХИЛ ДАМНАСАН МЭДЭЭЛЛИЙН УРСГАЛ” СЭДЭВТ ОЛОН УЛСЫН ДЭЭД ХЭМЖЭЭНИЙ УУЛЗАЛТ БОЛЛОО

2023-06-12

ЦХХХ-ны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар Сингапур Улсын “Infocomm Media Development Authority” (IMDA)-аас зохион байгуулж буй цахим форум (Digital FOSS) хөтөлбөрийн хүрээн дэх “Хил дамнасан мэдээллийн урсгал” сэдэвт дээд хэжээний уулзалтад оролцлоо. Уулзалтаар цахим эдийн засгийн үндэс суурь болох өгөгдлийн олон улс дамнасан урсгалыг идэвхжүүлэх, аюулгүй байдлыг хангах, засаглалын стандартыг бий болгоход үүсэх бэрхшээлийг хэрхэн даван туулах талаар оролцогчид мэдээлэл, туршлага солилцлоо. Улс орнуудын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх, цахим ирээдүйг бүтээхэд хамтран ажиллах зорилго бүхий цахим форум (Digital FOSS) уулзалтад Нэгдсэн үндэсний байгууллага, Дэлхийн банк зэрэг цахим форумын гишүүн 10 гаруй орны нийт 30 орчим төлөөлөгчид оролцов.

“Кансат-2024” үндэсний VII тэмцээн эхэллээ

2024-03-31

Анх 2013 оноос Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулагдаж байсан сансрын технологи, сансар судлалын шинжлэх ухаан, түүнд хамаарах инженер техникийн мэдлэг боловсролыг бодит төслөөр дамжуулан их, дээд сургуулийн оюутан залуус, сонирхогчийн бүлгэм, ЕБС-ийн ахлах ангийн сурагчдад таниулан сурталчлах, дотоодын хүний нөөцийг бэлтгэх зорилго бүхий “Кансат-2024” VII тэмцээн эхэллээ. Лаазанд багтах жижиг хэмжээний хиймэл дагуулыг оюутан, залуус өөрсдийн гараар зохион бүтээж өрсөлддөг тус тэмцээнд багууд бичил хиймэл дагуулаа хөөргөх өдөр хүртэл цуврал байдлаар нийт 4 үе шат бүхий хэлэлцүүлэг зохион байгуулах юм. Тэмцээний эхний шатны хэлэлцүүлэг болох даалгавар тодорхойлох, урьдчилсан загварын хэлэлцүүлэг 2024 оны 21, 22-ний өдрүүдэд Мэдээлэл технологийн үндэсний паркид зохион байгуулагдлаа. Энэ жилийн “Кансат-2024” үндэсний VII тэмцээнд МУИС, ХААИС, Шинэ Монгол технологийн коллеж, ШУТИС, ҮБХИС-ийн Аюулгүй байдлын дээд сургууль, Монгол Коосэн технологийн коллеж, Үндэсний батлан хамгаалах их сургууль, Beelog tech, Томүжин Алтернатив Сургууль, Монгол-Германы хамтарсан ашигт малтмал технологийн их сургууль, WE MONGOLIA зэрэг нийт 36 багийн 200 гаруй оюутан, сурагч, хиймэл дагуул сонирхогч залуучууд оролцож байна. Тэмцээний ерөнхий зохион байгуулагч Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам Хамтран зохион байгуулагч MOSTA – Монголын Сансрын Технологийн Холбоо ШУА-ийн Одон Орон Геофизикийн Хүрээлэн Мэдээлэл технологийн үндэсний парк – National Information Technology Park Монгол улсын их сургууль Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль Imformation Technologi Space Academy