Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

“Цахим жишиг аймаг” концепцийг 21 аймгийн удирдлагуудад танилцуулав

2022.02.24

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон “И-Монгол” УТҮГ-ийн удирдлагууд өнөөдөр /2022.02.24/ 21 аймгийн удирдлагуудтай цахимаар хуралдаж, “Цахим жишиг аймаг” концепцыг танилцууллаа. Энэ 2022 онд тус яамнаас 21 аймгийг цахимжуулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд аймаг бүрд мэдээллийн технологийн төсөл, хөтөлбөрийн уялдаа холбоог хангах, төрийн дижитал шилжилтийг хэрэгжүүлэх, бодлогын удирдамжаар хангах чиг үүрэг бүхий CIO (Chief Information Officer) -ийн орон тоог бий болгохоор төлөвлөж байгаа ажээ. Уг албан тушаалтан нь аймгаа цахимжуулах тал дээр Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамтай хамтарч ажиллах юм. Хурлыг нээж, Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны сайдын үүрэг хариуцагч Л.Энх-Амгалан хэлэхдээ “Монгол Улсын Засгийн газраас мэдээллийн технологийг бодлогын түвшинд дэмжиж, “Цахим Үндэстэн” болох уриалга дэвшүүлж, цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх чиглэлд ажиллаж байна. Өнгөрсөн 7 хоногт бид 21 аймгийн удирдлагуудтай хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулсан. Гэрээний хэрэгжилтийг хангах үүднээс цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны зүгээс та бүхэнд мэргэжил, аргазүйн зөвлөгөө өгч ажиллана. Монгол Улсын Ерөнхий сайд аймгуудын ажлыг гурван шалгуур үзүүлэлтээр дүгнэнэ гэдгээ илэрхийлсэн. Үүний хамгийн эхний шалгуур нь бол цахимжилт байгаа. Өнөөдөр “e-Mongolia” системд төрийн 600 гаруй үйлчилгээ орсон байна. Мөн найман аймаг нутгийн захиргааны үйлчилгээгээ цахимжуулчихсан байна. Ирэх 03 дугаар сарын 15-аас Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон “И-Монгол” академийн хамтарсан баг хөдөө, орон нутагт ажиллаж, мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгнө” гэдгийг онцлов.

Үүний дараагаар тус яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Болор-Эрдэнэ “Цахим Үндэстэн” бодлогын баримт бичгийг 21 аймгийн удирдлагуудад танилцуулав.

Тэрбээр “Цахим Үндэстэн” бодлогын баримт бичиг нь Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн баримт бичиг “Алсын хараа – 2050”, “Хөгжлийн зорилтот хөтөлбөр -2030”, Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр зэрэг бодлогын баримт бичигт уялдуулан боловсруулсан гэдгийг онцлов. Энэхүү бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтийг хангахад дижитал дэд бүтэц, цахим засаглал, мэдээллийн аюулгүй байдал, тоон бичиг үсэгтэн, Инновац, үйлдвэрлэл, Хөгжлийн хурдасгуур гэсэн стратегийн зургаан зорилтыг дэвшүүлсэн.

Монгол Улсын цахим шилжилт улс орон даяар хийгдэх ёстой ажил гэж харж байна. Нийслэл төдийгүй 21 аймаг цахимжиж байж бид “Цахим Үндэстэн” болох зорилтоо биелүүлнэ. Иймээс 21 аймгийн удирдлагууд үүнд манлайлж ажиллахыг уриалсан юм.

Үүний хүрээнд Монгол Улсын хүн ам, нутаг дэвсгэрийг бүрэн хамарсан мэдээлэл, харилцаа холбооны сүлжээг өргөтгөнө. 5G технологийг нийгэм, эдийн засгийн бүхий л салбарт нэвтрүүлэх, шуудангийн үйлчилгээ, цахим худалдаа, логистик, шуудангийн олон улсын транзит тээврийг бүс нутгийн хөгжилтэй уялдуулан өргөтгөн хөгжүүлэх, иргэдийн тоон бичиг үсгийн чадварыг сайжруулах тал дээр далайцтай ажил төлөвлөж байгааг мэдээлсэн юм.

21 аймгийн удирдлагуудтай хийж буй цахим хурлын үеэр “И-Монгол” академийн захирал Л.Энхбат “Жишиг цахим аймаг” концепцийг танилцуулсан юм. Тэрбээр аймгуудыг өөрсдийнх нь онцлогт тохируулан цахимжилтийн ажлыг хийхээр төлөвлөж буйг онцоллоо.  Өнөөдрийн байдлаар “e-Mongolia” системд 8 аймгийн нутгийн захиргааны 540 үйлчилгээ цахимжсан байгаа бөгөөд цаашид бүх аймгийн нутгийн захиргааны үйлчилгээг цахимжуулах, ойрын хугацаанд төрийн алба хаач болон иргэд олон нийтэд сургалт зохион байгуулна. Төрийн үйлчилгээ нэгдсэн төвийг аймаг бүрт байгуулах, мэдээллийн технологийн төсөл, хөтөлбөрийн уялдаа холбоог хангах, төрийн дижитал шилжилтийг хэрэгжүүлэх, бодлогын удирдамжаар хангах чиг үүрэг бүхий CIO (Chief Information Officer) -ийн орон тоог бий болгоно гэдгийг онцолсон юм.

Түүнчлэн тус яамны Бодлогын газрын дарга З.Гантогоо олон улсын жижиг хот, аймгуудын цахимжилтын туршлагын талаарх мэдээллийг өгсөн юм.

Мөн цахим хөгжлийн багц хуулиуд батлагдсантай холбогдуулан нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хууль, хүний хувийн мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, кибер аюулгүй байдлын тухай хууль, цахим гарын үсгийн тухай хуулийн онцлох заалтуудын талаарх мэдээллийг өглөө.

Хурлын төгсгөлд 21 аймгийн удирдлагууд асуулт асууж, хариулт авахын зэрэгцээ цахимжилтийн хүрээнд хийгдэж буй ажлаа танилцууллаа. Цаашид жилд дөрвөн удаа цахимаар хуралдаж, ажлын явцын талаар санал солилцож байхаар болов.

Бусад мэдээ

Төрийн албаны нөөцөд бүртгэгдсэн тухай лавлагааг цаасаар авах шаардлагагүй

-Төрийн үйлчилгээ цахимжсанаар 1,2 их наяд төгрөгийг хэмнэжээ- Төрийн албан хаагчид “E-Mongolia”-аас лавлагаа, тодорхойлолт авах нөхцөл бүрдлээ. Тодорхой хэлбэл, төрийн жинхэнэ албаны шалгалт өгч тэнцэн, нөөцөд бүртгэгдсэн тухай лавлагаа, төрийн албан хаагчийн цалингийн тухай тодорхойлолт, төрийн албанд ажиллаж буй албан хаагчийн тодорхойлолтын үйлчилгээ үзүүлэх юм. Эдгээр нь хамгийн эрэлттэй лавлагаа, тодорхойлолт учраас эхний ээлжид дээрх мэдээллийг оруулжээ. И-Монгол академи УТҮГ-ын захирал Б.Мягмарнаран “Төрийн үйлчилгээг цахимжуулахад онцгойлон анхаарч ажиллаж байна. Энэ хүрээнд төрийн үйлчилгээг иргэдэд хүртээмжтэй хүргэх зорилгоор хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, ахмадууд руу чиглэсэн үйлчилгээг түлхүү хүргэсэн. Өнөөдөр 200 мянга гаруй төрийн албан хаагчдад төрийн үйлчилгээг хүргэх зорилгоор төрийн албаны лавлагаа, тодорхойлолтыг “E-Mongolia”-д шинээр нэмж байна” хэмээн онцоллоо. Цаашид төрийн албан хаагчдад зориулсан үйлчилгээг нэмэх, хүний нөөцийн удирдлага модулийг төрийн албан хаагч модултай холбох, хүний нөөцийн бүртгэдэг шагналын мэдээллийг сервисээр холбох нөхцөл бүрдэж байна.  Мөн төрийн албан хаагчдад зориулсан тусгайлсан цонх нээх боломжтой аж. ЦХИХХЯ-ны газрын дарга Б.Бат-Өлзий “Сард 500 гаруй мянган иргэн И-Монголиагаар үйлчлүүлж байна. Төрийн үйлчилгээг цахимжуулахдаа цаасан маягтыг цахимжуулаад байна. Тиймээс програмчлагдаж болохуйц, төрд байгаа мэдээллээ дахин нэхэхгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх чухал. Холбогдох газруудаас татаж авахад мэдээлэл, өгөгдлийг шинэчлэх, аль ч төрийн байгууллага мэдээллийг нь авах зэрэг процесст өөрчлөлт оруулж, хэн нэгнээс хамаарсан байдлыг шинэчлэх шаардлага байна” хэмээн ярилаа. Монгол Улсын Төрийн албаны зөвлөлийн дарга Л.Цэдэвсүрэн “Төрийн албаны нөөцөд бүртгэгдсэн тухай лавлагааг авах тухай хүсэлт хамгийн ихээр ирдэг. Энэхүү хүсэлтийг цахимжуулчихвал аль аль талдаа ачаалал буурна” гэж онцлов. “E-Mongolia” УТҮГ нь төрийн 29 системийг хариуцан ажиллаж байна. Одоогийн байдлаар 86 байгууллагын 1255 үйлчилгээг 1,9 сая иргэнд үзүүлжээ. Ингэхдээ Мобайл апп, ТҮЦ машин, иргэдэд үзүүлэх “Нэг цэг”- ийн үйлчилгээний төвөөр дамжуулан, хүргэж байна. Цахимаар 59,3 сая үйлчилгээг иргэдэд үзүүлж, 1,2  их наяд төгрөгийг хэмнэжээ. Цаашид хиймэл оюунд суурилсан үйлчилгээг үзүүлэхээр төлөвлөж байна. Гадаадад байгаа 216 мянган иргэн, алслагдсан бүсэд амьдарч буй малчдад үйлчилгээгээ хүргэхэд анхаарч, Үндэсний дата төвтэй хамтран ирэх жилээс төсөл хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ. Мөн мэдээлэл хариуцагч 38 байгууллагын системийн найдвартай, тасралтгүй байдлыг хангахад анхаарах шаардлага бий. Тиймээс Хурын системийн тасалдалгүй байлгах чиглэлд анхаарал хандуулан ажиллаж байна.  

Хиймэл оюуны бэлэн байдлаараа Монгол Улс жил бүр ухарч байна

Хиймэл оюуны бэлэн байдлаараа Монгол Улс жил бүр ухарч байна. Тодруулбал, oxford insight –аас гаргасан судалгаагаар Монгол Улс 2019 онд 172 орноос 123 дугаарт эрэмбэлэгдсэн бол 2020 онд 93 дугаарт эрэмбэлэгдэж, 30 байр урагшилж байв. Харамсалтай нь, 2020 оноос хиймэл оюуны бэлэн байдлаараа 10 байр ухарсан үзүүлэлттэй байна.  Тодруулбал, № Шалгуур 2020 2021 2022 2023 1 Засаглал 27.02 33.45 35.21 35.83 2 Технологи 26.27 27.24 26.68 27.71 3 Өгөгдөл ба Дэд бүтэц 60.09 50.90 49.76 38.99 Үүнд, өгөгдөл ба дэд бүтцийн шалгуур жил бүр буурч байгаа нь нөлөөлсөн байна. Иймд Цахим хөгжил, инновац, харилцааны холбооны яамнаас ирэх 12 дугаар сард “Төрийн их өгөгдөл, хиймэл оюун” үндэсний хэлэлцүүлгийг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна. Хэлэлцүүлгээс гарсан үр дүнтэй уялдуулан “Төрийн их өгөгдөл ба Хиймэл оюун” үндэсний стратегийг боловсруулж, батлуулахаар ажиллаж  байна.

Монгол Улсын “Кибер аюулгүй байдлын үндэсний стратеги” батлагдлаа

Кибер орчинд төр, иргэн, хуулийн этгээдийн мэдээллийн бүрэн бүтэн, нууцлагдсан, хүртээмжтэй байдлыг хангах энэхүү стратеги нь дараах зорилтуудыг дэвшүүлсэн. Үүнд: -Кибер аюулгүй байдлыг хангах зохицуулалтын орчинг сайжруулан нэгдсэн удирдлагын тогтолцоог бүрдүүлэх -Онц чухал мэдээллийн дэд бүтцийн кибер аюулгүй байдлыг хамгаалах -Кибер аюулгүй байдлын уян хатан байдлыг сайжруулж, халдлагад хариу үйлдэл үзүүлэх чадамжийг бүрдүүлэх -Бүх нийтийн кибер аюулгүй байдлын мэдлэгийг дээшлүүлж, хүний нөөцийн чадавхыг нэмэгдүүлэх -Гадаад болон дотоод хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх Кибер аюулгүй байдлын үндэсний стратегийг хэрэгжүүлснээр Монгол Улсын кибер халдлагаас урьдчилан сэргийлэх, халдлагад хариу үйлдэл үзүүлэх, таслан зогсоох, кибер гэмт хэрэгтэй тэмцэх тогтолцоо бэхжиж, кибер аюулгүй байдлыг хангах хамтын ажиллагаа өргөжин, кибер орчинд төр, иргэн, хуулийн этгээдийн мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах, иргэдийн мэдлэг, ойлголтыг дээшлүүлэх, зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэхэд чухал ач холбогдолтой юм. Мэдээллийн дэлгэрэнгүйг: https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16532522757001