ҮЙЛ ЯВДАЛ Digital Nation 2021 | Хол явъя гэвэл олуулаа Цахим шилжилтэд түүчээлэх үндэсний арга хэмжээ “Digital Nation 2021” энэ сарын 17-19-ний өдөр болох гэж байна. Урьд урьдынхаас илүү өргөн цар хүрээг хамарч, олон улсын шинжтэй зохион байгуулагдах тус арга хэмжээнд үндэсний 100 гаруй байгууллага оролцож, дижиталчлалын эрин үетэй хэрхэн хөл нийлүүлж буйгаа, улс орны алс хэтийн хөгжлийн зураглал, төлөвлөгөөтэй дэлгэн үзүүлэх юм. Үүнтэй холбогдуулан цахим шилжилт, технологийн дэвшлээр салбартаа манлайлж буй компаниудын төлөөлөлтэй цуврал ярилцлага хийж буй билээ. “Юнител” группын Гүйцэтгэх захирал Д. Энхбат: Цахим шилжилт хийснээр дотоодын нийт бүтээгдэхүүн тав дахин өсөх боломжтой Юнител компани 2006 онд байгуулагдан, үйл ажиллагаа явуулж эхлэхэд айл өрхийн интернэтийн хурд одоогийнхоос  бараг 100 дахин бага байсан. Тэр үетэй харьцуулахад бид одоо дэлхий ертөнцтэй 100 дахин хурдан холбогдож, мэдлэгийг 100 дахин хурдтай олж авч байна гэсэн үг. Сум суурин газруудад хүмүүс цахилгаан холбоон дээр очиж, сансрын хиймэл дагуулаар ярьдаг байсан бол одоо багийн түвшинд 4G интернэт ашиглаж байна. Технологийн түвшинд хүмүүс хоорондоо ийн холбогдож буйгаараа бид дэлхийн топ 50 улсын нэгт тооцогддог. Биднийг анх энэ зах зээлд нэвтрэхэд нийт хүн амын 40 хувь нь үүрэн телефон хэрэглэж байсан бол одоо 120 орчим хувьд хүрсэн. Юнител бий болсноор өрсөлдөөн бий болж, үнэ тариф, бүтээгдэхүүн үйлчилгээ дагаад боловсронгуй болж, сайжирсан. Тэр үед нийт зах зээлийн 80-90 хувийг эзэмшиж байсан томоохон үүрэн компаниуд гадаадын хөрөнгө оруулалттай тул санхүүгийн үр ашиг нь менежментийн түвшиндээ гадагшаа чиглэлтэй байсан. Өнөөдөр харин Юнител, Скайтел, Жи-мобайл бүгд монгол хөрөнгө оруулагчидтай, монгол инженерүүд ажиллаж, монгол хүмүүс  удирдаж байна. Үүгээрээ бүхий л нөү- хау маань монголчуудын чадавх болж дотооддоо шингэж,  мэдлэг ур чадвараараа  дэлхийд өрсөлдөх сууриа бэлдэж байна гэж ойлгодог. Харилцаа холбооны салбарын 100 жилийн ой тохиож буй энэ үед бид салбартаа оруулсан хувь нэмрээ ийн дүгнэж байна. Өнөөдөр Монгол Улс цахим үндэстэн болох зорилго тавиад байна. Энэ ажлыг Засгийн Газрын таван том зорилтын нэг болгож, мэдээлэл технологийн салбар хөгжлийн хурдасгуур хэмээн тодорхойлж, Ерөнхий сайд нь манлайлан ажиллаж буй нь маш том дэвшил гэж харж байна. “Government to consumer” буюу төрийн үйлчилгээг иргэдэд ойртуулах энэ процесс маш хурдацтай явж байна. Үүний хажуугаар бид бүтэц, зохион байгуулалтаа сайжруулж “Business to business” гэх зах зээлийг өргөжүүлж, үүндээ төвлөрөн цахим шилжилт хийж чадвал дотоодын нийт бүтээгдэхүүн, тухайн салбарын ашгийг 5 дахин өсгөх ач холбогдолтой юм. Жишээлбэл, Хөдөө аж ахуйн салбарт бид судалгаа, шинжлэх ухааны статистик, өгөгдөл дээр суурилан оновчтой арга хэмжээ аваад явбал маш их үр дүн гарна. Усалгааны систем, шавж устгалын арга барил зэргийг их хэмжээний датан дээр тулгуурлан шийдвэрлэдэг бизнесийн хэлбэр лүү шилжвэл тариа хураалтыг гурав дахин нэмэгдүүлэх боломжтой. Эрчим хүч, зам тээвэр, аялал жуулчлал, мал аж ахуй, уул уурхайн салбаруудыг ойрын хугацаанд ийнхүү технологийн тусламжтай инновацжуулан, 3-5 жилийн төсөл хэрэгжүүлэхэд бодит үр дүн гарна. Боловсрол, эрүүл мэндийн салбар ч мөн богино хугацаанд маш боловсронгуй хөгжинө. Ингэхийн тулд засгийн түвшинд салбарын сайд нарын манлайлал хэрэгтэй байна. Юнител хиймэл оюун ухаанд суурилсан бүтээгдэхүүн үйлчилгээг 2016 оноос хойш ашиглан, хөгжүүлж байна. Үүнийг бизнесийн үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлсэн анхдагч компаниудын нэг юм. Зөвхөн технологийн компаниуд ч биш бусад бүх салбарынхан хиймэл оюун ухааны дэвшлийг ашиглан, үйл ажиллагаа явуулах, цахим шилжилт хийх хүсэл мөрөөдөлтэй байгаа. Улс орны хэмжээнд энэ ажлыг тодорхой түвшинд хэдийн хэрэгжүүлж эхэлсэн. Ийм дэвшилтэт, чухал цаг үед Digital Nation 2021 арга хэмжээг зохион байгуулж буй нь төр, хувийн хэвшлүүд хамтран амжилттай хэрэгжүүлж буй үлгэр жишээ төслүүдийн нэг болох нь. Технологийн хөгжил дэлхийд ямар байна, Монголд ямар байна, цаашид бид юунд зорих вэ гэдэг агуулгын өөрчлөлтийг хийж, дижитал шилжилтийн асуудлаар төр, хувийн хэвшлүүд ойлголцох, хамтран ажиллах эхлэлийг тавих ач холбогдолтой гурван өдөр болох гэж байна. “Ард санхүүгийн нэгдэл” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Ч.Ганхуяг: Боломжийг алдахгүйн тулд бүгдээрээ ширээ тойрч суугаад ярилцах хэрэгтэй Монголыг Цахиурын хөндий болгоё, оюуны экспорт хийе, IT салбараа хөгжүүлье, эдийн засгаа солонгоруулъя гэж бид сүүлийн 20 жил ярьсан. Бодитой өөрчлөлт явагдахгүй байж байгаад сүүлийн 3,4 жилд төр, хувийн хэвшлийн үйлчилгээ эрчимтэй цахимжиж байна. Хүн бүр E-Barimt ашиглаж, E-Mongolia аппликэйшнээр дамжуулан төрийн үйлчилгээг авч, ихэнх бүртгэлийн ажлууд цахимжлаа шүү дээ. Банк, санхүүгийн салбарынхан ч ялгаагүй цахим шилжилтэд онцгой ач холбогдол өгсний үр дүнд иргэд гар утаснаасаа төлбөр тооцоогоо хийх, дансаа шалгах, цахимаар зээлээ авах, дэлгүүрт ороод гар утаснаасаа бүх тооцоогоо хийдэг болсон. Харин Ард Санхүүгийн Нэгдэл өнгөрсөн хугацаанд Ард Аппликэйшныг нэвтрүүлж, салбаргүйгээр үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж байна. Одоогоор Ард Апп дээр 1.3 сая хэрэглэгч бүртгүүлж, үүнээс 120 мянган хүн аппаар дамжуулан хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагаанд оролцож, АрдКойныг эзэмшигчдийн тоо 500 мянгад хүрээд байна. Түүнчлэн тэтгэврийн хуримтлал үүсгэсэн иргэдийн тоо 60 мянгад, манайхаас гар утсаараа зээл авдаг хэрэглэгч 50 мянгад хүрсэн. Салбартаа манлайлагч байгууллагын хувьд бид бүхэн Digital Nation арга хэмжээний үеэр шинэ бүтээгдэхүүн, дараагийн алхмуудаа зарлахаар зэхэж байна. Тухайлбал, UBX.mn үнэт цаасны биржийн нээлтийг энэ үеэр хийнэ. Шинэ хөрөнгийн бирж гарч ирснээр өрсөлдөөн үүсч,үйл ажиллагаа нь цахимжина, цаашлаад монголчууд биржийн хувьцаа эзэмших боломж гарч ирж байна. Түүнчлэн Монголын нууц товчооны NFT хувилбарыг Digital Nation арга хэмжээний үеэр Засгийн газарт гардуулж өгнө. Үүнээс гадна бид дараагийн том алхмаа олон нийтэд зарлах юм. Манай компани монголчуудыг хөрөнгө оруулагч үндэстэн болж, ирээдүйдээ хөрөнгө оруулалт хийхийг уриалж үйл ажиллагаагаа явуулж ирсэн. Тэгвэл Ард Санхүүгийн Нэгдэл олон улсыг байлдан дагуулж, цахим гүрнийг бий болгох дараагийн ажлаа эхлүүлсэн. Төвлөрсөн бус санхүүгийн шинэ технологиудыг Монголд нэвтрүүлэх цаашлаад дэлхийн зах зээлд гарах ажлууд шат дараатайгаар хэрэгжүүлж байна. Эхний ээлжинд Ард апп, Ард койн, DAX-аар Хойд Америкийн зах зээлд гарахаар бэлтгэл ажлуудаа базааж байгаа. Монголчууд 800 жилийн өмнө зэр зэвсэг, эр зориг, хамтын ажиллагаагаар их гүрнийг байгуулж байсан бол 21-р зуунд бид цахимаар, мэдлэгээр үүнийг хийх гэж байна. Одоогоор төвлөрсөн бус санхүүгийн шинэ технологийг зохицуулах хууль, эрх зүйн орчин Монголд хараахан бүрдээгүй байна. Жишээ нь, виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэх зөвшөөрөл өгнө гэж яриад байгаа. Төр зохицуулалт хийнэ гэхээсээ эхний ээлжинд тайланг нь аваад олон нийтэд эрсдэлтэй, эрсдэлгүй гэдгийг мэдээлэх хэрэгтэй. Мэдэхгүй болохоороо зохицуулах нэрийдлээр хориглочихож болохгүй. Нөгөө талаас хүмүүс мөнгөө алдах эрсдэлтэй учраас зүгээр орхиж бас болохгүй. Энэ тогтолцоонд хувь хүн ашиг хийсэн ч, алдагдал хүлээсэн ч хариуцлагаа өөрөө үүрнэ гэдгийг Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо хэлж байна. Би ч тэрийг дэмждэг. Төр өөрөө хариуцлага үүрч болохгүй. Харин эрсдэлийг олон нийтэд таниулж, тэдний эрх ашгийг хамгаалах нь зүйтэй. Энэ мэтчилэн цахим шилжилт, шинэ технологитой холбоотой

ҮЙЛ ЯВДАЛ Үндэсний программ хангамжийн ИХ дэлгүүр “MINDGOLIA.mn” тун удахгүй! 2022.12.06 aМЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИЙН ЦАХИМ ДЭЛГҮҮР WWW.MINDGOLIA.MN-ийн НЭЭЛТИЙН АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР ХААНА: МҮХАҮТ, GRAND HALLХЭЗЭЭ: 2022 ОНЫ 12 САРЫН 20-НД 09:00 ЦАГААС 09:00 – 09:05 Нээлт   09:05 – 09:10 Ерөнхий сайдын илгээлт: Д.Ирмүүн Монгол Улсын Ерөнхий сайдын Эдийн засгийн бодлогын зөвлөх 09:10 – 09:15 Нээлтийн үг: МУ-ын Шадар сайд С.Амарсайхан 09:15 – 10:00 Программ хангамжийн салбарын шинэчлэл ба Mindgolia.mn ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал   10:00 – 10:15 Программ хангамжийн их дэлгүүр  www.mindgolia.mn-ийг Төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем болон Төрийн худалдан авах ажиллагааны системд холбох ёслолын ажиллагаа 10:15 – 10:50 Цайны завсарлага 10:50 – 11:00 Төрийн худалдан авалтын “Цахим дэлгүүр” ашиглан худалдан авалт хийх нь ТХААГ-ын Цахим худалдан авах ажиллагаа, мэдээллийн технологийн хэлтсийн дарга Н.Цэрэнсамбуу   11:00 – 11:10 М-Клауд систем: Үндэсний дата төвийн шинэчлэл ҮДТ УТҮГ-ын захирал М.Баттулга   11:10 – 11:20 Клауд системээр дэлхийд тэргүүлэх нь Фибо глобал ХХК-ийн захирал П.Пүрэвбазар 11:20 – 11:35 Программ хангамжийн салбарын шинэчлэлийн үр нөлөө, ач холбогдол Монголын программ хангамж үйлдвэрлэгчдийн холбооны Ерөнхийлөгч А.Баттамир   11:35 – 11:50 Байгууллагын ре-инженеринг хийж өрсөлдөх чадварыг сайжруулах нь Мэдээллийн технологийн захирлуудын клуб ТББ-ын Ерөнхийлөгч  М.Сайнбилэг   11:50 – 12:00 Хаалт  ТАНИЛЦУУЛГА Манай улсын программ хангамжийн үйлдвэрлэлийн салбар жилээс жилд хурдацтай өсөж олон арван компани шинээр байгуулагдаж байгаа бөгөөд улсын хэмжээнд 2021 оны мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын компьютер программчлал, зөвлөгөө болон түүнд холбогдох үйл ажиллагааны орлого 144,154 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь үүнийг илтгэн харуулж байна. Сүүлийн жилүүдэд программ хангамж үйлдвэрлэлийн салбарт үндэсний томоохон компани, хөрөнгө оруулагчид мэдээллийн технологийн гарааны компаниудад хөрөнгө оруулж эхэлсэн нь энэ салбарын өсөлт, ирээдүй маш их байгаагийн нэг үзүүлэлт юм. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн дагуу, Төрийн худалдан авах ажиллагааны газраас www.tender.gov.mn цахим хуудас ашиглан төрийн худалдан авалтыг зохион байгуулж байна. Ингэхдээ Сангийн сайдын 2017 оны 234 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Ерөнхий гэрээ байгуулах журам”-ын дагуу дээрх цахим хуудасны “Цахим дэлгүүр”-т бараа бүтээгдэхүүнийг байршуулан, шууд худалдан авах боломжийг захиалагчид олгож байна. Гэсэн хэдий ч “Цахим дэлгүүр”-т тавигдсан программ хангамжийн тоо хэмжээ, нэр төрөл хангалттай биш байна. Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас салбарын төрийн бус байгууллагуудтай хамтран төрийн байгууллага төсвийн хөрөнгөөр мэдээллийн технологийн худалдан авалт хийхдээ нэн тэргүүнд дотоодын компаниудын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг худалдан авч байх нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор үндэсний дэд бүтцэд суурилсан худалдан авалтын шинэ систем бий болгох, улмаар дотоодын компаниудын хөгжүүлсэн програм хангамжийн бүтээгдэхүүний клауд орчинд ажиллах дэд бүтцийг бий болгохоор ажиллаж байна. Энэ ажлын хүрээнд www.mindgolia.mn цахим хуудсыг хөгжүүлэх, програм хангамж үйлдвэрлэгчдийн бүтээгдэхүүнийг байршуулах, байршуулсан бүтээгдэхүүнийг дотоод, гадаадад сурталчлах, төрийн байгууллагад шаардлагатай зарим программ хангамжийг төрийн худалдан авалтын www.tender.gov.mn системийн “цахим дэлгүүр” хэсэгт байршуулж шууд худалдан авалтыг хийх нөхцөлийг бүрдүүлэх юм. Мөн 2023 оноос Үндэсний дата төвийн үйл ажиллагааг олон улсын дата төвийн хөгжлийн чиг хандлагад нийцүүлэн төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан Cloud провайдер /PAAS-Platform as a Service/ хэлбэрт шилжүүлж www.mindgolia.mn цахим хуудсанд байршсан бүтээгдэхүүнийг клауд системд байршуулах боломж бүрдэнэ. Эдгээрийн үр дүнд дотоодын компаниудын хөгжүүлсэн системийг дотоод, гадаадын олон байгууллага шууд ашиглах боломжийг нээх, тендер зарлаж программ захиалдаг тогтолцоог халах, цаг хугацааг бодитоор хэмнэх, төсвийн хэмнэлтийг бий болгох, системүүдийн харилцан уялдааг хангах, мэдээллийн аюулгүй байдлын эрсдэлийг бууруулах зэрэг давуу байдлыг төрд бий болгох юм. Программ хангамж үйлдвэрлэгчдийн хувьд төрийн худалдан авалтад компанийн чадавхаас илүү бүтээгдэхүүний чанараас хамаарсан байдлаар нээлттэй оролцох боломжоор хангагдаж, гарааны компаниудад бодит дэмжлэг бий болсноор инноваци шингэсэн илүү олон шинэ бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлж дотоод, гадаадын зах зээлд гаргах боломж нээгдэнэ гэж үзэж байна. Илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах – 51-265112 Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ

ҮЙЛ ЯВДАЛ Үндэсний цахим шууданг энэ онд хэрэглээнд нэвтрүүлнэ 2022.05.25 Монгол Улсын Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар үндэсний цахим шууданг өргөжүүлэх, 2022 онд багтаан хэрэглээнд нэвтрүүлэх арга хэмжээ авахыг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайдын үүрэг хариуцагч Л.Энх-Амгаланд, шаардлагатай санхүүжилтийг шийдвэрлэхийг Сангийн сайд Б.Жавхланд даалгалаа. Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон Үндэсний статистикийн хороо хамтран 2021 онд хийсэн “Өрхийн болон хувь хүний мэдээлэл, харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн хэрэглээний судалгаа”-гаар иргэдийн тоон бичиг үсгийн чадавх 43,8 хувийн тоон үзүүлэлттэй гарсан. Мөн төрийн үйлчилгээний нэгдсэн “и-Монголиа” системийн хэрэглэгчдийн тоо болон танилт, нэвтрэлтийн системд бүртгэлтэй хэрэглэгчдэд үндэслэн 1,4 сая иргэн үндэсний цахим шуудангийн системийг ашиглах боломжтой байна. Иргэн үндэсний цахим шуудангаар дамжуулан төрийн байгууллагад өргөдөл гаргах, үйлчилгээний талаарх явцын мэдээлэл авах, төрийн албаны 200 мянга гаруй албан хаагчтай харилцах, иргэний оролцоотой засаглал бий болгох нэг арга хэрэгсэл болгож хэрэглээнд нэвтрүүлэх, хуулийн хэрэгжилтийг ханган ажиллахад системийн бэлэн байдлыг хангахыг холбогдох хүмүүст үүрэг болголоо. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ