Тус арга хэмжээний нээлт өнөөдөр (2023.09.04) болж өнгөрлөө. Мэдээллийн технологи харилцаа холбооны салбарын хамгийн сүүлийн үеийн технологийг ашиглан нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх санаачилгаа олон орны залуус уралдуулж байна. Катар улсын Харилцаа холбооны зохицуулах газрын ивээл дор Huawei компани 2023 оны “Ирээдүйн үр” хөтөлбөрийг зохион байгуулж байгаа бөгөөд Катарын Доха дахь Катарын Үндэсний конвенцийн төвд (QNCC) хэлэлцүүлэг өрнүүллээ. ОУ-ын өндөр албан тушаалтнууд болон салбарын тэргүүлэгчид, KSA TVTC-ийн Төлөвлөлт, бизнесийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн дэд захирагчийн үүрэг гүйцэтгэгч Реем Абдулазиз Аль Мугбел, Катар улсын Хувийн боловсролын асуудал эрхэлсэн туслах нарийн бичгийн даргын туслах Омар Абдулазиз аль-Наама, тэргүүн Жавад Аббасси нар илтгэл хэлэлцүүлж, олон орны залууст мэдээлэл өгөв. Мөн GSMA, MENA болон Олон улсын хиймэл оюун ухааны группын ерөнхийлөгч Доктор Жассим Хажи, Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Дижитал технологийн дэд сайд Каримжонов Рустам, Казахстаны Шинжлэх ухаан, дээд боловсролын дэд сайд Камил Акатов нар оролцлоо. 2023 оны 9-р сарын 2-9-ний хооронд Ойрхи Дорнод болон Төв Азийн 15 орныг төлөөлсөн оюутнууд Доха хотноо болох “Ирээдүйн үр” хөтөлбөрийн эхний шатанд оролцож байна. Үүнд Монгол, Катар, Саудын Араб, Кувейт, АНЭУ, Бахрейн, Казахстан, Пакистан, Оман, Узбекистан, Йордан, Ливан, Ирак, Азербайжан, Киргиз улсын мэргэжилтнүүд хамрагдаж байна.

Дэлхийн улс орнууд төрийн их өгөгдлийн мэдээллийн санг бүрдүүлж, бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргахад ашиглан цаг хугацаа, хөрөнгө, хүн хүч зэрэг нөөцийг хэмнэх, хуваарилалтыг оновчтой болгох замаар үндэсний эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлж байна. Цахим шилжилт хурдацтай өрнөж, медээллийн технологи, түүний хэрэглээ улам бүр тэлсээр байгаа манай улсад нийгмийн салбар бүрийн их өгөгдлийн мэдээлэл цугларсаар байгаа бөгөөд түүнийг боловсруулж төр хувийн хэвшлийн үйл ажиллагаа, шийдвэр гаргалтад ашиглах, ухаалаг, оновчтой, шинжлэх ухаанч шийдвэр гаргах нь чухал ач холбогдолтой юм. Монгол Улсын хувьд төрийн байгууллагууд хуулиар олгосон эрх, үүргийн хүрээнд салбарын хэмжээнд анхдагч мэдээллийг бүрдүүлэх, бүртгэл мэдээлэл хөтлөх чиглэлээр өөрсдийн нөөц боломж, чадавхын хэмжээнд мэдээллийн санг бүрдүүлж байна. Төрийн байгууллагуудын бүрдүүлж, ашиглаж буй өгөгдөл, мэдээллийг нэгтгэн, нөхцөл байдлыг дүгнэх, үнэлгээний үр дүнд их өгөгдөл бий болгоход шаардлагатай арга, хэрэгслийг тодорхойлох зорилгоор “Их өгөгдлийн (big data) сан” үүсгэх тухай шийдвэрийг МУ-ын засгийн газар ийнхүү гаргалаа. Статистикийн мэдээлэлд үндэслэн нийгэм эдийн засгийн хэмжээнд бодлогын шийдвэр гаргах үндэслэл болгодог. Биг дата үүсгэхдээ тухайн иргэнийг тодорхойлох боломжгүй болгож төрийн байгууллагуудын бусад мэдээлэлтэй холбосноор төрөөс гаргаж байгаа зарим шийдвэрийг урьдчилан шинжлэх, дүгнэх боломжийг хиймэл оюун ашиглаж тооцох урьдчилсан нөхцөлийг бүрдүүлнэ гэсэн үг. Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулиар “6.2.5.хүнийг тодорхойлох боломжгүй болгож статистикийн мэдээлэл бэлтгэх.” гэж заасан байдаг. Энэ хуулийн хүрээнд мэдээллийн эзнийг тодорхойлох боломжгүй байдлаар өгөгдлийн сан үүсгэхийг ЦХХХЯ, И-Монгол академид МУ-ын Ерөнхий сайд Л.Оюн-Эрдэнэ үүрэг болголоо. Их өгөгдлийн сан үүсгэж мэдээлэлд дүгнэлт хийж шийдвэр гаргалтад ашигладаг дэлхийн улс орнуудын сайн жишээг дурдвал Австрали улс 2015 онд 7 байгууллага (эрүүл мэнд, боловсрол, засгийн газрын төлбөр, орлого, хөдөлмөр эрхлэлт, хүн ам зэрэг)-ын 18 өгөгдлийн санг нэгтгэж халамжийн нөлөө болон засгийн газрын дэмжлэг, нийгмийн хамгааллын бодлогод ашигласан байна. Мөн Солонгос улс 2017 онд татвар, эрүүл мэнд, халамж, тэтгэвэрийн мэдээллийн сангийн өгөгдлийг нэгтгэн амьжиргааны түвшин, орлого, тэтгэвэр болон татаасын талаарх бодлого тодорхойлоход ашигласан бол 2015 оноос Хүн амын тооллогыг 14 агентлагийн 25 төрлийн захиргааны бүртгэлд суурилсан аргаар явуулдаг болсон байна. Энэ жишгийн дагуу манай улсад ч түгжрэлийг шийдэхийн тулд бүс тогтоох нь зөв үү, нийгмийн халамж яг зорилтот бүлэгтээ хүрч чадаж байна уу, эсвэл халамж авах шаардлаггүй иргэд халамжид хамрагдаад байна уу, төрийн үйлчилгээ хир оновчтой байна вэ гэх мэт ээр тулгамдсан асуудал шинжлэх ухаанч, судалгаанд суурилсан, оновчтой шийдвэр гаргахад “Их өгөгдлийн (big data) сан” суурь болох юм.

-“Цахим аймаг” бодлогын зөвлөмж хэрэгжсэнээр өнгөрсөн хугацаанд орон нутаг тус бүр өөр хоорондоо уялддаггүй, дахин давтагдсан прорамм хангамж бүтээх, худалдан авах байдлаарзарцуулж байсан өндөр зардлууд хэмнэгдэж цэгцрэх давуу талтай.